Elektrownie wodne w Polsce

Elektrownia wodna Podział elektrowni wodnych Elektrownia wodna to zakład przemysłowy zamieniający energię spadku wody na elektryczną. Podział elektrowni wodnych Elektrownie wodne dzieli się na: "duże" i "małe", przyjmując, że małe elektrownie wodne (określane skrótem MEW) to te o mocy poniżej 5 MW. Podział ten jest dość umowny (w Skandynawii i Szwajcarii granicą są 2 MW, a w USA 15 MW), ale dość ważny, gdyż MEW są zaliczane do niekonwencjonalnych, odnawialnych i ekologicznych źródeł energii.

Natomiast duże elektrownie wodne są tak na świecie rozpowszechnione (20% światowej produkcji energii elektrycznej), że traktowane są często jako konwencjonalne źródło energii, a duży stopień ingerencji w środowisko naturalne powstrzymuje wielu badaczy od nazywania dużych elektrowni wodnych ekologicznymi. Wątpliwości te nie dotyczą małych elektrowni wodnych, których wpływ na środowisko jest znikomy. Elektrownie wodne można podzielić na elektrownie przepływowe produkujące energię elektryczną oraz elektrownie szczytowo-pompowe, które służą głównie do magazynowania energii elektrycznej wyprodukowanej w inny sposób.

Zasoby hydroenergetyczne Zasoby hydroenergetyczne Polski szacuje się na 13,7 TWh rocznie, z czego 45,3% przypada na Wisłę, 43,6% na dorzecza Wisły i Odry, 9,8% na Odrę i 1,8% na rzeki Pomorza, przy czym same elektrownie na rzekach pomorskich zapewniały przed II wojną światową energię elektryczną portowi morskiemu w Gdyni, Kartuzom oraz Gdańskowi i jego okolicom, co daje wyobrażenie jak duży potencjał mają elektrownie wodne. Obecnie Polska wykorzystuje swoje zasoby hydroenergetyczne jedynie w 12%, co stanowi 7,3% mocy zainstalowanej w krajowym systemie energetycznym (dla porównania Norwegowie, rekordziści w tej dziedzinie, uzyskują z energii spadku wody 98% energii elektrycznej).

Większe elektrownie wodne w Polsce 1.Elektrownia wodna we Włocławku 2.Elektrownia przepływowa w Porąbce (pierwsza zbudowana w Polsce) 3.Elektrownia Wodna Żarnowiec 4.Elektrownia Porąbka-Żar 5.Zespół Elektrowni Wodnych Solina – Myczkowce 6.Elektrownia Żydowo

Elektrownia szczytowo-pompowa Elektrownia szczytowo-pompowa - zakład przemysłowy, którego zadaniem jest przemiana energii elektrycznej w energię grawitacyjną wody pompowanej do górnego zbiornika oraz proces odwrotny. W elektrowni szczytowo pompowej zamienia się energię elektryczną na energię potencjalną grawitacji poprzez wpompowanie wody ze zbiornika dolnego do górnego w okresie nadwyżki produkcji nad zapotrzebowaniem na energię elektryczną (np. w nocy), a następnie, w godzinach szczytu, następuje odwrócenie procesu. Stosowanie elektrowni szczytowo pompowych ma sens jedynie w połączeniu z elektrowniami, w których występują okresowe nadwyżki energii spowodowane niemożliwością szybkiego dostosowania ilości wytwarzanej energii elektrycznej do bieżącego zapotrzebowania (zwłaszcza w elektrowniach cieplnych opalanych węglem). Nadwyżka mocy, która musi być utrzymywana w porze nocnej, przepadłaby bezpowrotnie, gdyby nie została zmagazynowana przez elektrownie szczytowo pompowe w energii potencjalnej wody.

Polskie elektrownie szczytowo-pompowe: 1.Elektrownia Żarnowiec - 716 MW (największa w Polsce) 2.Elektrownia Porąbka-Żar - 500 MW Zespół Elektrowni Wodnych Solina - Myczkowce - moc 200 MW po modernizacji 2000-2003, przed modernizacją 136 MW 3.Elektrownia Żydowo - 156 MW (pierwsza w Polsce) 4.Elektrownia Czorsztyn-Niedzica-Sromowce Wyżne - 94,6 MW 5.Elektrownia Dychów - o mocy 90 MW (do września 2005 - 79,3 MW)

Elektrownia wodna Żarnowiec Elektrownia Wodna Żarnowiec – największa w Polsce elektrownia szczytowo-pompowa. Położona w miejscowości Czymanowo nad jeziorem Żarnowieckim w województwie pomorskim. Budowę elektrowni rozpoczęto w 1976, a jej uruchomienie nastąpiło w 1983. W początkowym okresie elektrownia miała spełniać rolę akumulatora energii dla powstającej w pobliskim Kartoszynie Elektrowni Jądrowej Żarnowiec. Górny zbiornik wodny elektrowni stanowi zbiornik Czymanowo - sztuczne jezioro o powierzchni 122 ha i pojemności 13 milionów metrów sześciennych wybudowane w miejscu dawnej wsi Kolkowo. Zbiornik dolny stanowi natomiast Jezioro Żarnowieckie. dla pracy turbinowej dla pracy pompowej 4 x 179 MW = 716 MW 4 x 200 MW = 800 MW

Elektrownia Wodna Żarnowiec - budynek elektrowni Elektrownia Szczytowo-Pompowa w Żarnowcu - rury, którymi spływa woda ze zbiornika górnego

Elektrownia wodna Bielkowo ELEKTROWNIA WODNA BIELKOWO - w latach międzywojennych Wolne Miasto Gdańsk dążyło do pozyskania własnych źródeł energii, dlatego w latach 1919-1937 zbudowano na Radunii osiem elektrowni. Pierwsze elektrownie w Rutkach (powiat kartuski) i Straszynie (powiat Pruszcz Gdański) powstały jednak już w 1910 roku, z uwagi na naturalny, górski charakter Radunii. W Kolbudach wybudowano jar i wykorzystując spadek terenu skrócono bieg rzeki, a woda zebrana w dwóch sztucznych zbiornikach, popłynęła do Bielkowa betonowo-stalowym rurociągiem. Pozwoliło to uzyskać 45 metrowy spadek wody i dało elektrowni w Bielkowie, poniżej sztucznego kanału, duże możliwości pozyskania mocy. Sama elektrownia znajduje się w malowniczej dolinie, a za nią Radunia staje się Goszyńskim zbiornikiem zaporowym. Jest to największy zbiornik na Radunii, nad nim znajduje się ujęcie wody dla Gdańska.

Elektrownia Żydowo Elektrownia Żydowo - elektrownia szczytowo-pompowa znajdująca się w Żydowie w powiecie koszalińskim. Dwa naturalne jeziora: Kamienne i Kwiecko, położone blisko siebie i mające znaczną (około osiemdziesiąt metrów) różnice poziomów lustra wody, połączono trzema stalowymi, pięciometrowej średnicy rurociągami. W ciągu sekundy na łopatki turbin kierowanych jest 240 metrów sześciennych wody, dzięki czemu elektrownia może osiągać moc 156 MW.

Elektrownia Żur Żur Elektrownia Żur do swojej pracy wykorzystuje zbiornik retencyjny o powierzchni około 400 ha. Zbiornik powstał przez spiętrzenie Wdy o 15 m zaporą ziemną z upustami dennymi. Woda ze zbiornika do elektrowni doprowadzana jest kanałem derywacyjnym o długości 900 m do zamka wodnego. Dalej przez rurociągi żelbetowe o średnicy 4,0 m do turbin. W budynku elektrowni zabudowane są dwa pionowe hydrozespoły z turbinami Kaplana umieszczonymi w spiralnych komorach. Turbiny sprzężone są z generatorami synchronicznymi o mocy 4,4 MVA pracującymi na napięciu 6,6 kV. Elektrownia współpracuje z siecią 110 kV. Dolną wodą jest zbiornik elektrowni Gródek.

Elektrownia Koronowo W latach pięćdziesiątych Elektrownia Koronowo była jednym z największych obiektów polskiej energetyki wodnej budowanym całkowicie od fundamentów. Myśl wykorzystania energii wodnej rzeki Brdy i związana z nią konfiguracja terenów okolicy Koronowa powstała w roku 1929. Pierwszymi projektantami stopnia wodnego byli prof. Karol Pomianowski i inż. Alfons Hoffmann.. Wykonanie dokumentacji technicznej i roboczej zlecono Warszawskiemu Biuru Projektów Energetycznych "Energoprojekt". Głównym projektantem został Józef Dębowski. Projektowany stopień wodny miał wykorzystywać naturalny spad odciętego koryta rzeki, dzięki czemu przez doprowadzenie wody do siłowni kanałem roboczym uzyskano dodatkowy spad większy od spiętrzenia na zaporze. W tym przypadku miało to być dodatkowe 7 m (spiętrzenie na zaporze 18 m, a uzyskany spad w elektrowni wyniósłby 25 m). Genialnym pomysłem Profesora Pomianowskiego było wykorzystanie równoległego do rzeki Brdy łańcucha jezior polodowcowych od potoku Kręgiel tj. od Jeziora Lipkusz do jeziora Białego na trasie długości ok. 10 km. Dzięki temu pomysłowi skrócono o tę samą długość kanał roboczy elektrowni do odcinka łączącego jezioro Białe ze wsią Samociążek (około 1350 m), gdzie zaplanował profesor siłownię. Realizacja tego pomysłu wymagała wykonania połączeń (przekopów między istniejącymi jeziorami).

Elektrownia Wodna we Włocławku Elektrownia Wodna we Włocławku - elektrownia wodna należąca do ENERGA Elektrownie Straszyn Spółka z o.o., zlokalizowana we Włocławku na rzece Wiśle. W wyniku wybudowania elektrowni powstało na Wiśle jezioro zaporowe, Zbiornik Włocławski. Dane techniczne: Elektrownia: EW we Włocławku Rzeka: Wisła Lokalizacja: 674,850 km Rok budowy: 1970 Rzędna piętrzenia: 57,30 m n.p.m. Spad znamionowy: 8,80 m Ilość hydrozespołów: 6 Typ turbiny: turbina Kaplana Moc instalowana: 160,2 MW Przełyk instalowany: 2 190 m3/sek Średnia produkcja: 739 GWh/a

Elektrownia Dębe Elektrownia Wodna Dębe Elektrownia Wodna Dębe (EW Dębe) - elektrownia wodna na stopniu wodnym piętrzącym wodę w Zalewie Zegrzyńskim, w województwie mazowieckim w miejscowości Dębe. Elektrownia Wodna Dębe

ELEKTROWNIA DYCHÓW Elektrownia Dychów jest elektrownią szczytowo-pompową. Pracuje w systemie hydrowęzła dychowskiego, wykorzystując dopływ naturalny Bobru. W okresie niskich dopływów zbiornik wyrównania dobowego zasilany jest również pompami akumulacyjnymi. Największą budowlą hydrowęzła jest kanał derywacyjny o długości 20,4 km doprowadzający wodę do zbiornika wyrównania dobowego o powierzchni 100 ha i użytecznej pojemności energetycznej 3,6 mln m3.

ELEKTROWNIA WAŁY Elektrownia wodna Wały położona jest w odległości 30 km od Wrocławia w kierunku północno-zachodni w okolicach Brzegu Dolnego. Jest ona jedną z największych i najnowocześniejszych elektrowni wodnych zbudowanych na Dolnym Śląsku po wojnie. Elektrownia został zbudowana w latach 1954-58 przez grupę specjalistów z Polski i Czechosłowacji. Usytuowana jest na rzece Odrze w pobliżu jej 281,5 kilometra. O wyborze miejsca budowy elektrowni zadecydowało zlokalizowanie w tym miejscu stopnia wodnego dla potrzeb żeglugi, którego spiętrzenie wykorzystano do produkcji energii elektrycznej. Stopień piętrzący składa się z jazu ruchomego wyposażonego w 5 stalowych zasuw, o rozpiętości 23 m każda, śluzy komorowej i zbiornika wyrównawczego 5 mln m³. Obszar zlewni rzeki w profilu spiętrzenia to 26 460 km². Normalny poziom spiętrzenia to 108 m n.p.m. Dzięki zastosowaniu spiętrzenia w tym rejonie poziom wody wzrósł średnio o 5 m.

Elektrownia wodna Wały - widok z lotu ptaka

ELEKTROWNIA PILCHOWICE Elektrownia wodna Pilchowice znajduje się na rzece Bóbr. Zapora w Pilchowicach, zbudowana w latach 1904 - 1912, chroni mieszkańców Doliny Bobru przed powodziami. Posiada sześć turbozespołów z turbinami Francisa o łącznej mocy 7585 kW, w tym generatory o mocy 1240 kW na spad 23 m, 2480 kW na spad 35 m, 145 kW na spad 23 m. Widok na zaporę i elektrownię

Elektrownia Bobrowice Elektrownia Bobrowice I - elektrownia wodna zaliczna do klasy MEW o łącznej mocy 2 MW, powstała w latach 1924-1925 na rzece Bóbr w okolicy Jeleniej Góry. Powstałe na skutek spiętrzenia Jezioro Modre znajduje się obecnie na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Bobru. Elektrownia wyposażona została w trzy turbozespoły z bliźniaczymi turbinami Francisa o łącznej mocy 2 MW. Elektrownia Bobrowice I na Jeziorze Modrym w okolicach Siedlęcina.

ELEKTROWNIA OTMUCHÓW Elektrownia wodna usytuowana na rzece Nysa Kłodzka w miejscowości Otmuchów. Wraz ze zbiornikiem Otmuchów elektrownię budowano w latach 1928 – 1933. Jezioro Otmuchowskie, zbiornik zaporowy na Nysie Kłodzkiej posiada powierzchnie 23,4 km2, długość 6,5 km, szerokość 3,5 km, głębokość 12 m, pojemność całkowitą 134,5 mln m3. Zbiornik posiada najdłuższą w Polsce zaporę ziemną. Wykorzystywany jest do żeglugi, uprawiania sportów wodnych, produkcji energii elektrycznej oraz jako zbiornik przeciwpowodziowy.

ELEKTROWNIA PORĄBKA-ŻAR Elektrownia Porąbka-Żar – druga co do wielkości elektrownia szczytowo-pompowa w Polsce uruchomiona w 1979. Wyposażona jest w cztery hydrozespoły odwracalne typu Francisa o mocy 500 MW (4 x 125 MW) dla pracy turbinowej oraz 540 MW (4 x 135 MW) dla pracy pompowej. Elektrownia wykorzystuje jako zbiornik dolny zaporowe Jezioro Międzybrodzkie, którego zapora znajduje się w Porąbce. Górny zbiornik (całkowicie sztuczny) wybudowany jest na szczycie góry Żar. Sama elektrownia (sztolnie wodne, transportowe, pomocnicze, komora maszynowni) mieści się w wydrążonym wnętrzu tej góry. Lustro Jeziora Międzybrodzkiego znajduje się na wysokości około 318 m n.p.m., a zbiornika górnego na wysokości około 750 m n.p.m., co daje tzw. średni spad statyczny 432 m. Czas pracy w szczycie wieczornym (produkcja energii elektrycznej z wykorzystaniem wody ze zbiornika górnego) to 4 godziny. Czas pompowania wody do zbiornika górnego to 5,5 godziny. Sprawność cyklu elektrowni wynosi 75%. Elektrownia jest udostępniona do zwiedzania.

Elektrownia Porąbka-Żar

ELEKTROWNIA RÓŻNÓW Miejsce budowy zostało wybrane optymalnie w najwęższym miejscu pogórskiego przełomu Dunajca we wsi Rożnów, między cyplem góry Łazy (323 m npm), nazywanym również Łaziska, a stromym, zalesionym, wygiętym na kształt podkowy szczytem północnym Ostrej Góry (459 m npm). Wzniesiona zapora ma 550 m długości, jej szerokość w koronie wynosi 9 m, a wysokość 32,5 m. Stały przepływ wody wykorzystano do uruchomienia czteroturbinowej elektrowni wodnej, wbudowanej w środek zapory. Betonowy mur o szerokości 40 m stoi na fundamencie wpuszczonym 17 m w podłoże. We wschodniej części zapory znajdują się przepławki (system stopniowych basenów) dla ryb wędrujących w górę rzeki na doroczne tarło. W zachodniej części znajduje się pięć przepływów i siedem upustów dla wysokiej wody. W wyniku spiętrzenia wody przez zaporę powstało Jezioro Rożnowskie. Przed II wojną światową elektrownia była elementem Centralnego Okręgu Przemysłowego. W kwietniu 1944 roku zakończono budowę i oddano do eksploatacji linię elektroenergetyczną Rożnów – Mościce - Starachowice - Warszawa, o napięciu 150 kV, ze stacją elektroenergetyczna 150/35 kV w Szamotach. Obecnie elektrownia Rożnów jest jedną z czterech elektrowni wchodzących w skład Zespołu Elektrowni Wodnych Rożnów. Pozostałe to elektrownia Czchów, elektrownia Przewóz i elektrownia Dąbie.

ELEKTROWNIA NIEDZICA Elektrownia korzysta z wód Zbiornika Czorsztyńskiego. Wykorzystana woda spływa za zaporą do Jeziora Sromowieckiego Wyżnego, które z kolei jest źródłem wody dla Elektrowni Sromowce Wyżne oraz służy jako zbiornik wyrównawczy. Przed 2001 rokiem elektrownia w trybie pompowym przepompowywała wodę z Jeziora Sromowieckiego do Zbiornika Czorsztyńskiego. Ze względu na niewielkie różnice w cenie energii w dzień i w nocy elektrownia pracuje obecnie wyłącznie w trybie turbinowym. W praktyce jest więc elektrownią przepływową. Elektrownia Czorsztyn-Niedzica-Sromowce Wyżne - zespół dwóch elektrowni wodnych. Pierwsza z nich to elektrownia szczytowo-pompowa w Niedzicy, druga to elektrownia przepływowa w Sromowcach Wyżnych.

Zespół Elektrowni Wodnych Solina-Myczkowce Zespół Elektrowni Wodnych Solina-Myczkowce S.A. to zespół 2 elektrowni wodnych na sztucznych zbiornikach wodnych na rzece San w gminie Solina w województwie podkarpackim. Są to Elektrownia Solina i Elektrownia Myczkowce. W skład Zespołu Elektrowni Wodnych Solina - Myczkowce wchodzą: zbiornik górny - Jezioro Solińskie Elektrownia Wodna Solina - szczytowo-pompowa z 4 turbozespołami typu Francisa o mocy zainstalowanej po modernizacji 200 MW i produkcji rocznej 112 GWh (2 turbiny rewersyjne pompujące wodę z jeziora Myczkowieckiego do Solińskiego) zbiornik dolny - Jezioro Myczkowieckie Elektrownia Wodna Myczkowce - przepływowo-wyrównawcza z 2 turbozespołami z turbinami typu Kaplana o łącznej mocy zainstalowanej 8,3 MW Obie elektrownie wodne są ze sobą powiązane gospodarką wodną. Pojemność zbiornika w Myczkowcach pozwala na pracę elektrowni Solina z pełną mocą w ciągu 5-6 godzin.

Zapora elektrowni w Solinie Zapora Solina

Wykonał: Patryk Dubicki Dziękuje…