Projekt: „Poznań stawia na zdrowie – profilaktyka wad postawy wśród dzieci uczęszczających do klas I-IV szkół podstawowych w Poznaniu” Wsparcie udzielone przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Supported by a grant from Iceland, Liechtenstein and Norway through the EEA Financial Mechanism

Prawidłowa Postawa Ciała Jakub Dzidowski magister fizjoterapii

Prawidłowa postawa ciała – to taki układ poszczególnych odcinków ciała nie dotkniętych zmianami, który zapewnia optymalne zrównoważenie i stabilność ciała, wymaga minimalnego wysiłku mięśniowego do zapewnienia równowagi, zapewnia dużą wydolność statyczno- dynamiczną oraz stwarza warunki właściwego ułożenia i działania narządów wewnętrznych. Poprawna postawa ciała jest warunkiem prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego.

Prawidłową postawę zapewnia nam prawidłowa budowa poszczególnych elementów naszego ciała

Jak jesteśmy zbudowani?

Szkielet dorosłego człowieka tworzy około 206 kości. Głównych funkcje szkieletu to: - przyczep dla mięśni - ochrona narządów wewnętrznych - utrzymanie pionowej postawy - wykonywanie ruchów - osiągnięcie określonej wielkości i kształtu ciała Właściwości kości: -sprężystość -odporność na ciśnienie i rozciągania -mała odporność na zginanie -zdolność do regeneracji -konstrukcja lekka a wytrzymała (waga u dorosłego kg) -w szpiku kostnym - wytwarzanie komórek krwi Zródło:

Aby kości się poruszały potrzebne są stawy Źródło: vtaide.com

Do poruszania człowieka niezbędne są mięśnie Źródło: bofunk.com

Układ mięśniowy stanowi czynną część aparatu ruchu. Zbudowany jest on z tkanki mięśniowej, która ma zdolność do kurczenia się i rozkurczania. Masa mięśniowa dorosłego człowieka stanowi około 40% masy jego ciała. Liczba mięśni jest trudna do określenia, wynosi od Zródło:

Do zarządzenia pracą mięsni niezbędny jest układ nerwowy źródło,

Układ nerwowy człowieka zbudowany jest z neuronów, integruje działalność organizmu, rejestruje bodźce, przetwarzając zawartą w nich informację oraz steruje czynnościami organizmu: ruchem mięśni oraz wydzielaniem hormon Układ nerwowy składa się z ośrodkowego (centralnego) i obwodowego układu nerwowego. Zapewnia on stały kontakt organizmu ze środowiskiem zewnętrznym oraz integruje prace narządów wewnętrznych. Kontakt ze światem zewnętrznym zapewniają narządy zmysłów, natomiast doznania z narządów wewnętrznych rejestrowane są przez zakończenia czuciowe w poszczególnych narządach.

Najważniejszym narządem dla kształtu naszej sylwetki jest kręgosłup źródło, spinesurgeon.com.au

Kręgosłup to kolumna stanowiąca podporę dla całego ciała. Jego budowa jest genialnie przemyślana. Zawierając w sobie masę rozwiązań ciekawych z technicznego punktu widzenia. Kręgosłup pełni szereg funkcji a najważniejsze z nich to: - Utrzymuje ciężar ciała i zapewnia równowagę - Stanowi zaczep dla wielu innych kości ludzkiego ciała - Amortyzuje wstrząsy - Stanowi ochronę rdzenia kręgowego oraz nerwów rdzeniowych

Kręgosłup zbudowany jest z kręgów, 23 krążków międzykręgowych (tzw. dysków), rdzenia kręgowego wraz z nerwami rdzeniowymi oraz z wiązadeł Dysk pełni 3 podstawowe funkcje: - ustala położenie kręgów względem siebie - umożliwia ruchy - amortyzuje źródło, ww. ruckgrad2.pl

Jeśli w którymś z wyżej wymienionych układów dojdzie do zaburzenia powstanie wada postawy

Wada postawy, okresowe lub trwałe zaburzenie prawidłowej postawy ciała, związane z niewydolnością układu mięśniowego, kostnego i więzadłowego kręgosłupa, z zaburzeniami funkcji innych odcinków narządu ruchu, które zmieniają statykę kręgosłupa. źródło,

Wyróżniamy klika typów wad postawy

Plecy płaskie: to wada ta charakteryzuje się spłaszczeniem lub brakiem fizjologicznych wygięć kręgosłupa. Występuje tu zmniejszone przodopochylenie miednicy z prawidłowo ruchomym kręgosłupem. Klatka piersiowa jest płaska, a barki obniżone. Zmniejszenie lub brak krzywizn w pełni nie amortyzuje wstrząsów głowy podczas lokomocji, dlatego ludzie z tą wadą często cierpią na bóle głowy. Poszczególne elementy kręgosłupa ulegają przeciążeniu i prowadzą do zmian zwyrodnieniowych. Istnieje skłonność do powstawania bocznych skrzywień kręgosłupa. Pojemność i ruchomość klatki piersiowej są upośledzone. źródło,

Plecy okrągłe: to wada lokalizująca się w odcinku piersiowym kręgosłupa. W warunkach prawidłowych odcinek piersiowy wygięty jest ku tyłowi, tworząc tzw. kifozę piersiową. Przy plecach okrągłych wygięcie to jest pogłębione – powstaje hiper kifoza piersiowa. W sylwetce dziecka z plecami okrągłymi oprócz pogłębionej kifozy piersiowej występuje: wysunięcie głowy do przodu, wysunięcie do przodu barków, spłaszczenie i zapadnięcie klatki piersiowej, rozsunięcie i odstawanie od klatki piersiowej łopatek. źródło,

Plecy wklęsłe: to wada, w której kręgosłup w odcinku lędźwiowym jest nadmiernie wygięty do przodu. Towarzyszy temu nadmiernie wystający brzuch i odstające pośladki. Sylwetka taka jest najczęściej skutkiem osłabienia pewnych grup mięśniowych i nadmiernego napięcia innych. Wada ta może być przyczyną bólów krzyża i dyskopatii w wieku dorosłym. źródło,

Plecy wklęsło-okrągłe: to wada, w której występują równocześnie cechy charakterystyczne dla pleców okrągłych i wklęsłych. U dziecka z tą wadą występuje zarówno pogłębienie kifozy piersiowej, jak i lordozy lędźwiowej. W sylwetce dziecka stwierdza się: pogłębienie kifozy piersiowej; wysunięcie głowy do przodu; wysunięcie i odstawanie od klatki piersiowej i łopatek; pogłębienie lordozy lędźwiowej; zwiększenie przodopochylenia miednicy; wypięty brzuch; uwypuklenie pośladków. źródło,

Skrzywienia boczne i skoliozy Skolioza jest chorobą polegającą na wielopłaszczyznowym odchyleniu linii kręgosłupa od stanu prawidłowego. Odchylenie to występuje w trzech płaszczyznach: czołowej – kręgosłup wygina się w bok: w prawo lub w lewo; strzałkowej – pogłębia się wygięcie kifotyczne lub lordotyczne; poprzecznej – następuje rotacja kręgów. Skolioza może powodować szczególnie niekorzystne zmiany w układzie narządu ruchu, układzie krążeniowo-oddechowym, sprawności i wydolności fizycznej, a także w różnych narządach wewnętrznych. źródło,

W zależności od stopnia zawansowania zmian wyróżniamy następujące stadia skoliozy: 1. postawa skoliotyczna - jest to wstępne stadium wady. Występuje asymetria ustawienia barków i łopatek, niesymetryczne są także trójkąty talii, ale nie ma jeszcze bocznego skrzywienia kręgosłupa lub jest ono niewielkie. Napięciem mięśni można uzyskać pełną korekcję postawy; 2. skolioza I stopnia - Zmiany dotyczą układu mięśniowo-więzadłowego bez zniekształceń kostnych. Możliwa jest korekcja bierna skrzywienia i to całkowita, natomiast korekcja czynna znaczna (prawie całkowita); 3. skolioza II stopnia - Występują zmiany strukturalne w kręgach i krążkach międzykręgowych. Kręgosłup ulega zrotowaniu, co objawia się garbem żebrowym. Korekcja czynna nie daje efektów, a bierna - niewielkie; 4. skolioza III stopnia - jest skrzywieniem z daleko posuniętymi zmianami strukturalnymi Skrzywienie nie koryguje się.

Wady stóp Stopa wydrążona jest deformacja polegającą na nadmiernym, wysokim uniesieniu podłużnego sklepienia stopy. Wada może być wrodzona, ale zazwyczaj jej przyczyną są choroby nerwowo-mięśniowe. Cechą charakterystyczną są odciski na podeszwie i pod kośćmi śródstopia i palców. Palce mocno usztywnione i mocno przygięte. źródło,

Płaskostopie jest wadą kończyn dolnych, charakteryzującą się obniżeniem łuków stopy. Prawidłowo zbudowana stopa dotyka podłogę trzema punktami: piętą, głową pierwszej i głową piątej kości śródstopia. Między tymi punktami przebiegają główne łuki stopy: podłużny przyśrodkowy, poprzeczny przedni. Ich obniżenie prowadzi do płaskostopia. źródło,

źródło, www. sosw_ud.scholaris.pl

Wady kończyn dolnych Koślawość kolan to wada pojawiająca się najczęściej dopiero w kilka miesięcy po rozpoczęciu przez dziecko chodzenia (początkowo jest dopuszczalna). Przyczyny występowania koślawości kolan to: krzywica, otyłość, zbyt wczesne zmuszanie dziecka do wstawania i chodzenia. Skutkiem koślawości kolan jest niewydolność chodu, płaskostopie. Większość kolan koślawych ulega w miarę wzrostu ciała samoistnej korekcji

Szpotawość kolan pojawia się z reguły w wieku dziecięcym. Główną przyczyną jest nadwaga ciała, przy słabym jeszcze układzie mięśniowym, więzadłowym i kostnym. Najczęstszym okresem występowania wady jest 1-3 rok życia. Wadę tę spotyka się także u dzieci, którym zezwolono na zbyt wczesne chodzenie, czyli w okresie, kiedy ciężar ciała był wielkim obciążeniem dla zbyt miękkiego kośćca dziecka, a także u dzieci korzystających z chodzików. Dziecko powinno jak najdłużej raczkować i chodzić na czworakach, gdyż w ten sposób uzyska potrzebną sprawność i siłę mięśni oraz wytrzymałość kośćca pozwalającą mu na przyjęcie postawy dwunożnej.

Przyczyny powstania wad postawy

Brak aktywności ruchowej źródło,

Choroby nabyte lub dziedziczne Przewlekłe schorzenia układu oddechowego Przewlekłe schorzenia układu krążenia Schorzenia układu kostno-stawowego (dodatkowe kręgi lub ich niedorozwój, zrosty kręgów, rozszczepy kręgów, wrodzone zwichnięcia stawów biodrowych, zmiany w obrębie klatki piersiowej) Wady słuchu i wzroku Niedożywienie (witamina D, wapń, fosfor) Przewlekłe zmęczenie Przebyte kontuzje

Nierównowaga emocjonalna Wzorce rodzicielskie (reakcje strukturami dna miednicy - zespół matki nękająco-wikłającej; reakcje strukturami systemu żuchwowo-gnykowego - zespół ojca tyrana) Postawy ciała niskiej samooceny (reakcje strukturami brzusznego mechanizmu wspomagania prostowania i stabilizacji tułowia, zaburzenia w oddychaniu) Postawa pozornej wysokiej samooceny (klatka kogucia) Postawa zamknięcia i obrony (nadmierne napięcie spoczynkowe – opancerzenie)

Zła pozycja siedząca źródło, www. blog.ergochairdepot.com

Inne złe nawyki źródło, www. blog.ergochairdepot.com

Inne złe nawyki źródło, www. blog.ergochairdepot.com 25x3=75 kg25x15=375 kg

Jak powinna wyglądać właściwa postawa co może być normą? źródło,

Jak zmniejszyć ryzyko powstania wad postawy?

źródło, Zachować właściwą postawę siedzącą

źródło,

źródło, www. Gazeta.pl W trakcie dłuższego siedzenia robić przerwy podczas których należy wstać i się poruszać.

Badać stan zdrowia zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć źródło, www. poradniaremedium.pl

Być aktywnym fizycznie źródło,

Pamiętać o odpoczynku źródło,

źródło, www. duzohumoru.pl Uczyć tego wszystkiego swoje dziecko być także w tym względzie dla niego przykładem?

Kiedy zgłosić się do specjalisty? źródło, www. topmedical.pl

Kiedy tylko mamy jakieś wątpliwości