Historia giełdy

Przodkiem giełdy był jarmark Starożytny Babilon, Egipt, Rzym

Czym handlowano?

Standaryzacja Beczki solonych śledzi

Nowe zwyczaje. Na jarmarkach handluje się towarem, którego na nich nie ma.

Pierwsza giełda towarowa XIV wiek, Antwerpia władze tego miasta przyznały zagranicznym kupcom prawo wolnego handlu nie tylko w czasie jarmarku, ale w ciągu całego roku

Giełdy pieniężne Początek giełdom pieniężnym dal jednak handel wekslami i pośrednictwo w wymianie pieniędzy w krajach śródziemnomorskich. Wekslarze — jak nazywano pośredników — mieli swoje miejsca pracy we włoskich miastach. Zawsze można było ich tam spotkać. Niekiedy był to określony punkt głównego placu miejskiego ze specjalnie ustawioną ladą lub ławami. Nieraz były to loggie domów i tak też —jako “loggie" — zaczęto nazywać pierwowzory giełd pieniężnych. Były one także miejscem spotkań miejscowych i przyjezdnych kupców, bankierów, kapitanów statków. Niejednokrotnie zawierając transakcje między sobą, korzystali oni z wiedzy wekslarzy, ich znajomości kursów różnych pieniędzy itd.

Giełda – skąd ta nazwa Prawdopodobnie włoska “borsa", czy holenderska “beurs" (wyrazy te powstały najwcześniej) wywodzi się z łacińskiego: “bursa", słowa oznaczającego sakiewkę do pieniędzy. Wbrew temu historycy dowodzą, że nazwa pochodzi od nazwiska wekslarzy w Burges (ówczesnej metropolii niderlandzkiego handlu), którzy byli tam najpoważniejszą firmą maklerską. Nazywali się oni według jednych Van der Beurse, według innych Van der Bursę. Przed ich domem, ozdobionym godłem trzech sakiewek, była w Bruges największa “loggia" wekslarska.

W XV i XVI wieku dominuje “bursa" i “bourse" (...) z wyjątkiem języka angielskiego, w którym z pobudek narodowych Tomasz Gresham nadał pierwszej królewskiej giełdzie nazwę “Royal Exchange" (exchange znaczy wymiana) i stąd we wszystkich krajach, zostających pod wpływem tego języka, miano “exchange" dla oznaczenia giełdy się utrzymało

W XVI wieku powstają w różnych miastach Europy coraz to nowe giełdy, przede wszystkim pieniężne, na których zajmowano się handlem wekslami, wymianą pieniędzy oraz pośrednictwem w pożyczkach. Pojawiają się pierwsze ceduły tj. urzędowe notowania kursów giełdowych. Anglik John Castaing zaczął tworzyć listy zestawień cen produktów i akcji. Pracował on w Jonathan’s Coffee House – miejsce to stanowiło kolebkę późniejszej London Stock Exchange.

W 1503 roku giełda w Antwerpii otrzymuje własny budynek. nad wejściem umieszczono następujący napis: “in usum negotiatorum cujuscunque nationis ac linguae" tj. “dla ludzi handlu wszystkich narodów i języków".

Amsterdam – giełda pieniężna Założenie w 1602 roku najpierw holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, a w dwadzieścia lat później Kompanii Zachodnioindyjskiej oznaczało nowy etap w rozwoju giełd, z których coraz większe znaczenie zyskuje amsterdamska. Na niej to właśnie pojawiły się po raz pierwszy akcje tych kompanii. Kampania Wschodnioindyjska była organizmem na te czasy niezwykle innowacyjnym – udziały w niej były w pełni zbywalne, czyli była to typowa spółka akcyjna. Handel przyprawami i innymi bogactwami Azji był tym, co zmotywowało Holendrów do zorganizowania Kompanii. Wyprawy były ryzykowne, jednak w razie sukcesu – niezwykle lukratywne. Kompania płaciła regularne dywidendy przez długie lata rosnąc w siłę. To co wyróżniało Kompanię to fakt, że oferta akcji była publiczna i każdy kto miał środki mógł spokojnie inwestować w jej działania. Zyski jakie przyniosły spowodowały, że ich ceny na giełdzie szybko szły w górę, zaś ludzi opanowała gorączka spekulacji. Jak pisał Joseph de Vega w 1688 r.: “Kto raz stanie się właścicielem akcji, ten będzie je już ciągle kupował i sprzedawał. Obojętnie, gdzie ci ludzie się znajdują. Myślą i rozmawiają tylko o nich. Nawet we śnie o nich marzą. (...) Jest to źródło wszelkich oszustw, pogrzebywania pożytecznych spraw i źródło niezdrowia"

Następne giełdy Wiek XVII – giełda w Londynie

Następne giełdy Paryż (1724), Wiedeń (1771), Berlin (1760), Nowy Jork (1792), Warszawa (1817)

Spekulacje W 1712 roku wypuszczone zostały akcje utworzonej rok wcześniej Kompanii Mórz Południowych. Początkowo emisja miała opiewać na 200 tysięcy funtów, ale pod wpływem ogromnego powodzenia akcji, wręcz wymuszania zmiany gotówki na nie, rozpoczęto przyjmowanie zapisów do sumy półtora miliona funtów. W tym czasie ich kurs podskoczył na ponad tysiąc funtów przy nominalnej wartości stu. Gdy zaczęto się obawiać o to, że Kompania sprzedaje wyłącznie marzenia – bańka natychmiast pękła Jednocześnie, korzystając z gorączkowych prób zakupu akcji tej kompanii przez wiele osób, zaczęto zakładać fikcyjne przedsiębiorstwa, które natychmiast wypuszczały swoje akcje. Pod wpływem ogólnego rozgorączkowania także i ich ceny szybko rosły, co pozwalało w krótkim czasie zbić ogromny majątek. Kiedy ta fala opadła, specjalną ustawą tzw. “Bubbles Act" parlament skasował 202 tego rodzaju firmy.

Spekulacje Niemal równolegle do historii Kompanii Mórz Południowych narastała bańka napędzana przez Johna Lawa i utworzoną we Francji Kampanię Missisipi. Choć Kompania była francuska, to sam główny bohater był Szkotem w służbie Francji. Kompania skupiała się na handlu z Ameryką i podobnie jak w poprzednim przypadku akcje kupowano na poczet przyszłych zysków. Cena akcji szybko rosła dzięki skutecznemu napędzaniu atmosfery euforii, wraz z przekonaniem, że Ameryka to kraina bogactwa gdzie nietrudno o czysty zysk. Gdy okazało się inaczej, a stało się to w roku 1720 – bańka i tutaj pękła.

Historia giełdy w Warszawie Pierwsza giełda papierów wartościowych w Polsce otwarta została w Warszawie 12 maja 1817 roku. Sesje odbywały się w godzinach W XIX w. przedmiotem handlu na giełdzie warszawskiej były przede wszystkim weksle i obligacje. Handel akcjami rozwinął się na szerszą skalę w drugiej połowie XIX w. W latach między I a II wojną światową giełdy w Polsce działały na podstawie rozporządzenia Prezydenta o organizacji giełd. Oprócz giełdy warszawskiej istniały także giełdy papierów wartościowych w Katowicach, Krakowie, Lwowie, Łodzi, Poznaniu i Wilnie. Podstawowe znaczenie miała jednak giełda w Warszawie, na której koncentrowało się 90% obrotów. W 1938 r. na warszawskiej giełdzie notowano 130 papierów: obligacje (państwowe, bankowe, municypalne), listy zastawne oraz akcje. Z chwilą wybuchu II wojny światowej giełda w Warszawie została zamknięta.

Historia giełdy w Warszawie W niecały miesiąc po uchwaleniu przez Sejm Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, dnia 12 kwietnia 1991 r., Minister Przekształceń Własnościowych i Minister Finansów reprezentujący Skarb Państwa podpisali akt założycielski Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

Historia giełdy w Warszawie Cztery dni później, 16 kwietnia odbyła się pierwsza sesja giełdowa z udziałem 7 domów maklerskich, na której notowano akcje 5 spółek: Tonsil, Krosno, Kable, Próchnik, Exbud. Wpłynęło wówczas 112 zleceń kupna i sprzedaży, a łączny obrót giełdy wyniósł zł. Jeszcze w roku 1991 zadebiutowały również 4 inne spółki: Swarzędz, Wedel, Wólczanka i Żywiec

Historia giełdy w Warszawie Zasady notowań: sesje odbywały się tylko raz w tygodniu we wtorki. Sesja giełdowa zaczyna się o godzinie 9 rano. Maklerzy prowadzący transakcje odbierają koperty z przesłanymi dzień wcześniej z banków zleceniami kupna i sprzedaży akcji. Potem wpisują zlecenia do komputerów, które ułożą je w specjalne tabele. Z tabel maklerzy odczytują kurs dnia dla każdej z firm "piątki". Maklerzy zgłaszają się z nim do wyznaczonego przez zarząd giełdy urzędnika, który sprawdza, czy został obliczony prawidłowo.

Historia giełdy w Warszawie Po niespełna roku dodano sesję w czwartek. W 1992 r. wprowadzono tez pierwszy system komputerowy do notowań. Zdjęcie przedstawia ostatnią sesję bez systemu komputerowego. Źródło:

Historia giełdy w Warszawie 1993 rok był bardzo ważny dla giełdy. Wprowadzono trzeci dzień sesji giełdowej, uruchomiono rynek równoległy i skomputeryzowano obsługi dogrywki, a także rozpoczęto przekazywanie wyników notowań do telegazety.

Historia giełdy w Warszawie W 1994 r. stopniowo zwiększona została częstotliwość sesji giełdowych – od lipca tego roku sesje odbywały się cztery razy w tygodniu, a od października już we wszystkie dni robocze. W październiku 1994 r. polska giełda została również pełnoprawnym członkiem Światowej Federacji Giełd grupującej wszystkie najważniejsze giełdy świata, której zadaniem jest m.in. wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań, ujednolicanie standardów i koordynacja współpracy między giełdami poszczególnych krajów.

Historia giełdy w Warszawie Rok 2000 był przełomowy pod względem postępu w zakresie informatyzacji notowań i informacji o notowaniach. W lutym notowania zostały po raz pierwszy udostępnione w czasie rzeczywistym w internecie, a w listopadzie wprowadzono nowy system transakcyjny WARSET.

Historia giełdy w Warszawie 30 sierpnia 2007 r. GPW uruchomiła nowy, nieregulowany rynek obrotu – NewConnect – dla mniejszych spółek cechujący się niższymi kosztami debiutu i mniej rygorystycznymi obowiązkami informacyjnymi.

Historia giełdy w Warszawie 30 września 2009 r. GPW uruchomiła rynek obligacji Catalyst stanowiący nowatorską ofertę dla firm i samorządów emitujących papiery dłużne.

Historia giełdy w Warszawie 30 września 2009 r. GPW uruchomiła rynek obligacji Catalyst stanowiący nowatorską ofertę dla firm i samorządów emitujących papiery dłużne.

GPW w Warszawie w liczbach

1095

Najważniejsze rynki świata