Nam się należy – czyli o plusach i minusach przywilejów pracowniczych

Plan prezentacji: 1. Podstawowe pojęcia 2. Prawa pracowników 3. Zadanie 2 – przywileje zawodowe 4. Zadanie 3 – komiks „Wielorób” – CV i list motywacyjny 5. Zadanie 4 – plusy i minusy przywilejów pracowniczych 6. Pytania sprawdzające

Podstawowe pojęcia KODEKS PRACY Zbiór przepisów prawnych, regulujących wzajemne prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. W Polsce obecnie obowiązuje KP z roku. Źródło: profinfo.pl

Podstawowe pojęcia PRZYWILEJ PRACOWNICZY Prawo do korzystania ze szczególnych uprawnień czy dodatkowych świadczeń przez pracownika, np. prawo do wcześniejszej emerytury, świadczeń pozapłacowych (np. opłacanych przez pracodawców szkoleń, kursów, prywatnej opieki zdrowotnej itp.) Źródło: pomorska.pl

Podstawowe pojęcia KOSZTY PRACY Łączne obciążenia ponoszone przez pracodawcę w związku z zatrudnianiem pracowników. Obejmują wynagrodzenie brutto pracownika (przed opodatkowaniem) oraz dodatkowe obciążenia pozapłacowe, które musi odprowadzać pracodawca (np. połowa składek na ubezpieczenie rentowe i emerytalne). Źródło: tvn24bis.pl

Prawa pracowników Zgodnie z Kodeksem Pracy z 1974 roku każdy polski pracownik ma prawo do: a) swobody nawiązania stosunku pracy (na pracę muszą zgodzić się dwie strony – pracownik i pracodawca) b) poszanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika c) równości – każdy pracownik bez względu na płeć ma równe prawa z tytułu wypełniania tych samych obowiązków d) zakazu dyskryminacji – ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne itd.

Prawa pracowników Zgodnie z Kodeksem Pracy z 1974 roku każdy polski pracownik ma prawo do: e) do wynagrodzenia za pracę - terminowo wypłacanego, w tym prawo do wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, wypadkiem oraz do premii, nagrody, nagrody jubileuszowej, jeśli pracownik spełni wymogi przepisów obowiązujących w przedsiębiorstwie f) do wypoczynku (urlopu wypoczynkowego, dni wolnych od pracy, przerwy w pracy) g) do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy h) zaspokojenia potrzeb socjalnych, kulturalnych (zależnie od możliwości pracodawców) i) tworzenia organizacji w celu reprezentacji i obrony praw pracowniczych j) ułatwiania przez pracodawców podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracownika

Zadanie 2 Przeczytaj poniższy tekst, a następnie odpowiedz na pytania. „Przywileje dla wybranych, koszty dla nabranych – wszyscy płacimy za przywileje wybranych grup zawodowych” Powszechnym zjawiskiem w Polsce są przywileje różnych grup zawodowych. Reliktem PRLu jest przeświadczenie, że pewne zawody są "święte” i do ich wykonywania trzeba zachęcać pracowników, oferując różne benefity. Czy jednak w sytuacji, gdy liczba uczniów drastycznie spada i zamykane są kolejne szkoły, potrzeba dodatkowej zachęty dla nauczycieli, żeby podjęli pracę? Wypłacane bonusy nie zależą też od wyników. W prywatnej firmie na coś takiego nie byłoby miejsca. Dodatkowo należy pamiętać, że koszty przywilejów dotyczących sfery budżetowej ponoszą wszyscy podatnicy.

Zadanie 2 Wysokie koszty funkcjonowania przywilejów pokazuje jedna z publikacji Forum Obywatelskiego Rozwoju. Dotyczy ona przywilejów emerytalnych grup mundurowych: „Emerytury służb mundurowych to także istotne obciążenie dla budżetu i podatników. Pomijając wzrost płac i zakładając, że funkcjonariusz przez 32 lata zarabia brutto przeciętne wynagrodzenie (3770 zł), budżet nie płacąc za niego składek do ZUS oszczędza prawie 300 tys. zł (przyjmując, że całość składek wziąłby na siebie pracodawca). Gdyby był on ubezpieczony w ZUS, wypłata emerytury do końca życia kosztowałaby również ok. 300 tys. zł. Ze względu jednak na znacznie wyższy poziom emerytury mundurowej, suma wypłat przekroczy 800 tys. zł. Można więc powiedzieć, że przechodząc na emeryturę funkcjonariusz otrzymuje na koszt podatnika bonus o wartości 500 tys. zł. W uproszczeniu, cywil będzie pobierał emeryturę wynoszącą ok. 1,5 tys. zł przez 20 lat, podczas gdy emerytowany funkcjonariusz będzie pobierał prawie dwukrotnie wyższą emeryturę (ponad 2,8 tys. zł) przez prawie 30 lat.” (FOR popiera nr 11: Włączenie mundurowych do powszechnego systemu emerytalnego).

Zadanie 2 Przywileje nie dotyczą tylko emerytur. Przykładowo:  Nauczyciele spędzają w szkole 18 godzin tygodniowo, mają prawie 3 miesiące urlopu, są chronieni Kartą Nauczyciela, mają prawo do rocznego płatnego urlopu.  Policjanci mają prawo do 100 proc. zasiłku chorobowego, przysługuje im „trzynastka” i liczne dodatki.  Górnicy pracują 7 godzin dziennie i mają prawo do „czternastki”.  Rolnicy zapisani w KRUS nie płacą podatku dochodowego i są zwolnieni ze składki na ubezpieczenie zdrowotne (podatek rolny i składka na KRUS są znacznie niższe).

Zadanie 2 Liczne przywileje obejmują również urzędników państwowych, prokuratorów, żołnierzy, lekarzy i kolejarzy. Obywatele, których przywileje nie obejmują, a ponoszą jedynie ich koszt, nie powinni się na nie godzić. Pomimo, iż takich osób jest zdecydowana większość, pozostają oni najczęściej bierni, tym samym dając ciche przyzwolenie na utrzymywanie przywilejów.

Pytania do zadania 2 1. Jakie rodzaje przywilejów zawodowych zostały omówione w tekście FOR? 2. Których grup zawodowych dotyczą te przywileje? 3. Kto finansuje przywileje związane z wcześniejszą emeryturą, krótszym czasem pracy, dodatkowymi urlopami?

Zadanie 3 Pracując w grupach, przygotujcie CV i list motywacyjny bohatera komiksu. Uwzględnijcie: fikcyjne dane osobowe nazwę firmy i stanowisko pracy wykształcenie, doświadczenie zawodowe, inne umiejętności.

Zadanie 4 Uzupełnij tabelę: Przywileje pracownicze PlusyMinusy

Pytania sprawdzające 1. Prawa pracowników regulują zapisy: a) Kodeksu pracy b) Kodeksu postępowania cywilnego c) Karty pracy

Pytania sprawdzające 2. Do podstawowych praw pracownika należy prawo do: a) przejścia na emeryturę po przepracowaniu 30 lat b) terminowo wypłacanego wynagrodzenia c) otrzymania premii i nagród za dobrą pracę

Pytania sprawdzające 3. Koszty pracy to inaczej: a) wartość dóbr i usług wytworzonych przez pracownika firmy b) koszty wykształcenia i zdobycia przez pracownika doświadczenia zawodowego c) koszty ponoszone przez pracodawcę w związku z zatrudnianiem pracowników

Pytania sprawdzające 4. Przywileje niektórych grup zawodowych obejmują między innymi: a) możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę, dodatkowe dni urlopu, dodatkowe wynagrodzenie b) pracę na pół etatu c) możliwość podejmowania pracy w czasie urlopu zdrowotnego czy zwolnienia lekarskiego

Pytania sprawdzające 5. Koszty przywilejów pracowników sfery publicznej ponoszą: a) instytucje pomocy społecznej b) przedsiębiorstwa prywatne c) budżet państwa.

Komiksy ekonomiczne Po więcej komiksów zapraszamy na stronę a także na nasz profil na facebooku: