Patrycja Wąsik Ewelina Pietruszewska Parlament Europejski Patrycja Wąsik Ewelina Pietruszewska

Historia Sposób powoływania Skład Funkcje Formy działania Parlament Europejski, Patrycja Wąsik i Ewelina Pietruszewska

Historia 1952 - powstanie na mocy Traktatu paryskiego Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali 1957 - przekształcenie po Traktatach rzymskich Wspólnoty w organ wszystkich trzech Wspólnot Europejskich 1962 - pojawiła się nazwa Parlament Europejski 1979 - odbyły się pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego 1987 - podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego 1993 - Trakt z Maastricht 1999 - Trakt amsterdamskiego 2007 - podpisanie Traktatu Lizbońskiego 2009 - wejście w życie Traktatu Lizbońskiego Parlament Europejski, Patrycja Wąsik i Ewelina Pietruszewska

SPOSÓB POWOŁYWANIA Posłowie do Parlamentu Europejskiego, popularnie nazywani eurodeputowanymi są wybierani w wyborach powszechnych i bezpośrednich, przez obywateli państw członkowskich, głosowanie jest wolne i tajne (art. 14 ust. 3 TUE). Parlamentarzyści spełniają swoją kadencję przez 5 lat. Prawo wyborcze do Parlamentu Europejskiego, zarówno czynne (prawo wybierania posłów), jak i bierne (prawo do bycia wybieranym) nie jest związane z obywatelstwem konkretnego państwa członkowskiego, lecz z obywatelstwem Unii Europejskiej. Obywatel jednego z państw członkowskich, mający z tego tytułu również obywatelstwo Unii Europejskiej może zatem korzystać z czynnego i biernego prawa wyborczego do Parlamentu Europejskiego także w państwie członkowskim, którego obywatelstwa nie ma, a w którym mieszka. Jedynym warunkiem jest spełnienie wymogów, od jakich dane państwo uzależnia prawo wyborcze własnych obywateli. Na przykład Polak mieszkający na terytorium Belgii może głosować i kandydować w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Belgii po spełnieniu takich samych warunków jak obywatele tego państwa. Parlament Europejski, Patrycja Wąsik i Ewelina Pietruszewska

Skład Liczba posłów do PE z każdego kraju jest w przybliżeniu proporcjonalna do liczby jego ludności. Na mocy traktatu lizbońskiego żaden kraj nie może mieć mniej niż 6 i nie więcej niż 96 posłów do PE (art. 14 ust. 2 TUE), a maksymalna liczba deputowanych wynosi 750 osób + przewodniczący PE (art. 14 ust. 4 TUE). Alokacja miejsc oparta jest na zasadzie degresywnej proporcjonalności, która oznacza, że im większa jest populacja danego państwa członkowskiego, tym więcej powinno mieć ono reprezentantów w PE.  Posłowie do PE dzielą się nie według kraju pochodzenia, lecz według przynależności politycznej. Parlament Europejski może zgłosić propozycję dotyczącą zmiany swojego składu Radzie, która musi przegłosować ją jednogłośnie. Ostatecznym krokiem jest ponowne przegłosowanie nowego podziału miejsc przez Parlament. Parlament Europejski, Patrycja Wąsik i Ewelina Pietruszewska

Wybory PE w 2014 Liczba posłów do PE zostanie odpowiednio dostosowana w kolejnej kadencji Parlamentu Europejskiego (obecna kadencja: 2009 – 2014). Po wyborach w 2014 r. Parlament Europejski zostanie zmniejszony - w jego ławach zasiądzie o 15 eurodeputowanych mniej w porównaniu do obecnej kadencji. Parlament określił zasady odnośnie podziału 751 miejsc pomiędzy 28 państw członkowskich, które wydają się najbardziej sprawiedliwe i jednocześnie zgodne z założeniami traktatu z Lizbony. Po wyborach w 2014 r. 12 krajów (Rumunia, Grecja, Belgia, Portugalia, Czechy, Węgry, Austria, Bułgaria, Irlandia, Chorwacja, Litwa i Łotwa) straci po jednym miejscu w Parlamencie Europejskim. W porównaniu do obecnej kadencji na zmianach najbardziej ucierpią Niemcy, których reprezentacja uszczuplona zostanie o trzech deputowanych, czyli do 96 posłów (na mocy Traktatu z Lizbony, ograniczającego liczbę przyznanych im mandatów do maksimum 96). Parlament Europejski, Patrycja Wąsik i Ewelina Pietruszewska

Zmiany składu Parlamentu Europejskiego kadencji z okresu 2009-2014 Zmiany wynikające z Traktatu z Lizbony Ze względu na to, że Traktat z Lizbony wszedł w życie po wyborach do PE (1 grudnia 2009r.), przewidziano przyjęcie środków przejściowych dotyczących składu Parlamentu Europejskiego do końca kadencji 2009–2014, umożliwiających objęcie mandatu 18 dodatkowym posłom. Spowodowało to wzrost ogólnej liczby posłów do 754, co oznacza przekroczenie traktatowego limitu 751 posłów. Nie można było bowiem zmniejszyć obecnej liczby posłów niemieckich, gdyż zgodnie z art. 5 aktu z 1976 r. dotyczącego wyboru posłów do Parlamentu Europejskiego nie wolno przerwać mandatu posła w czasie kadencji. W związku z powyższym była konieczna zmiana prawa pierwotnego poprzez zmianę protokołu nr 36 w sprawie postanowień przejściowych. Ze względu na ograniczony zasięg i przejściowy charakter tych zmian, Rada skierowała do PE wniosek w sprawie niezwoływania konwentu. 6 maja 2010r. Parlament wyraził zgodę na zmianę protokołu w tym trybie oraz przyjął rezolucję, w której pozytywnie zaopiniował zakres proponowanych zmian. 23 czerwca 2010 członkowie konferencji przedstawicieli rządów państw członkowskich podpisali Protokół zmieniający protokół w sprawie postanowień przejściowych. Protokół został ratyfikowany przez państwa członkowskie i wszedł w życie 1 grudnia 2011r. Parlament Europejski, Patrycja Wąsik i Ewelina Pietruszewska

Funkcje Razem z Radą Europejską (reprezentującą rządy państw członkowskich) debatuje nad aktami prawa europejskiego i uchwala akty prawodawcze (funkcja współprawodawcza), Parlament bierze udział w tworzeniu prawa w UE, ale sam go nie tworzy. Podejmowanie decyzji na temat treści aktów prawnych UE i ich oficjalne przyjęcie jest nazywane „zwykłą procedurą ustawodawczą” (poprzednio procedurą „współdecyzji”) – art. 294 Poszerzenie zakresu stosowania zwykłej procedury prawodawczej na mocy traktatu lizbońskiego, dzięki czemu Parlament uzyskał większe uprawnienia i większy wpływ na treść aktów prawnych w obszarach obejmujących rolnictwo, politykę energetyczną, imigrację i fundusze UE Zgoda Parlamentu jest również wymagana w przypadku innych ważnych decyzji, np. o przyjęciu nowych krajów do UE. Art. 294. Zwykła procedura ustawodawcza  1. W przypadku gdy w Traktatach czyni się odwołanie do zwykłej procedury ustawodawczej w celu przyjęcia aktu, stosowana jest następująca procedura. 2. Komisja przedstawia projekt Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. (…) (…) Parlament Europejski i Rada przekazują Komisji projekt aktu oraz swoje stanowiska w pierwszym i drugim czytaniu. Parlament Europejski lub Rada mogą, w toku całej procedury, zwrócić się do Komisji o opinię, którą Komisja może wydać również z własnej inicjatywy. (…) Parlament Europejski, Patrycja Wąsik i Ewelina Pietruszewska

Funkcje Powoływanie przewodniczącego Komisji Europejskiej (Parlament uzyskał to uprawnienie z momentem wejścia w życie Traktatu Lizbońskiego – 1 grudzień 2009 r., nastąpiło wtedy wzmocnienie Parlamentu) Funkcja budżetowa i kontrolna, PE debatuje nas budżetem UE i przyjmuje go wraz z Radą. Wraz z Radą Unii Europejskiej Parlament przyjmuje roczny budżet UE. Parlament posiada komisję, która monitoruje wydatki budżetowe i każdego roku dokonuje oceny wykonania przez Komisję budżetu na poprzedni rok. Na podstawie art. 14 Art. 14. Funkcjonowanie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym Bez uszczerbku dla artykułu 4 Traktatu o Unii Europejskiej i artykułów 93, 106 i 107 niniejszego Traktatu oraz zważywszy na miejsce, jakie usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym zajmują wśród wspólnych wartości Unii, jak również ich znaczenie we wspieraniu jej spójności społecznej i terytorialnej, Unia i Państwa Członkowskie, każde w granicach swych kompetencji i w granicach stosowania Traktatów, zapewniają, aby te usługi funkcjonowały na podstawie zasad i na warunkach, w szczególności gospodarczych i finansowych, które pozwolą im wypełniać ich zadania. Parlament Europejski i Rada, stanowiąc w drodze rozporządzeń zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, ustanawiają te zasady i określają te warunki, bez uszczerbku dla kompetencji, które Państwa Członkowskie mają, w poszanowaniu Traktatów, do świadczenia, zlecania i finansowania takich usług. Parlament Europejski, Patrycja Wąsik i Ewelina Pietruszewska

FUNKCJE Europarlamentarzyści (posłowie do PE) reprezentują obywateli, razem z Radą Europejska zajmuje się ochroną konsumentów i środowiska Posłowie do PE rozpatrują petycje od obywateli i powołują komisje śledcze. Sprawuje nadzór nad innymi instytucjami UE, w szczególności nad Komisją, aby upewnić się, że działają w sposób demokratyczny, PE bada również przedstawione przez Komisję sprawozdania i kieruje zapytania do komisarzy Zatwierdza kandydaturę nowo powołanego składu Komisji Europejskiej, dopiero wtedy jej członkowie 27 członków – po jednym z każdego państwa UE) mogą objąć urząd. Jeżeli posłowie do Parlamentu Europejskiego nie zatwierdzą danego kandydata na komisarza, mogą odrzucić cały skład Komisji. Parlament może również wezwać Komisję do dymisji w trakcie jej kadencji. Taka procedura jest określana mianem „wotum nieufności”. Parlament Europejski, Patrycja Wąsik i Ewelina Pietruszewska

FORMY DZIAŁANIA Akty prawne, które są stanowione przez Parlament Europejski i Radę Europejską w toku różnych procedur legislacyjnych – Parlament jako organ prawodawczy Układy, które są przyjmowane przez Parlament Europejski (np. układy o stowarzyszeniu, układy w dziedzinach objętych zwykłą lub specjalną procedurą ustawodawczą, jeżeli w jej ramach wymagana jest zgoda ze strony Parlamentu) Prawo do wyrażenia zgody na akty przyjęte w ramach procedury konsultacji i procedury zgody, zwanych od tego czasu „specjalnymi procedurami ustawodawczymi” Prawo inicjatywy ustawodawczej, Parlament Europejski może przedkładać Radzie Europejskiej propozycje zmian traktatów ustanawiających UE Parlament Europejski, Patrycja Wąsik i Ewelina Pietruszewska

Dziękujemy za uwagę Parlament Europejski, Patrycja Wąsik i Ewelina Pietruszewska