Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna „Środa z Funduszami dla przedsiębiorstw na rozwój” Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko wsparcie dla przedsiębiorców na realizację inwestycji z zakresu efektywności energetycznej Marcin Szumny Departament Programów Regionalnych Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Oś Priorytetowa I. Zmniejszenie emisyjności gospodarki 1 828,43 mln euro Wsparcie uzyskają działania obejmujące m.in. zwiększenie efektywności wykorzystania energii, poprawę efektywności energetycznej sektora publicznego i mieszkaniowego oraz obniżenie energochłonności przedsiębiorstw, zwiększenie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. 2

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Poddziałanie Wspieranie inwestycji dotyczących wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej Wsparcie skierowane będzie na realizację projektów inwestycyjnych dotyczących: budowy lub przebudowy jednostek wytwórczych skutkujących zwiększeniem wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej. Elementem projektu będzie przyłącze do sieci elektroenergetycznej lub sieci ciepłowniczej należące do beneficjenta projektu (wytwórcy energii). 3 W szczególności wsparcie będzie obejmować budowę lub przebudowę jednostek wytwarzania energii wykorzystujących: - energię wiatru - pow. 5 Mwe, - biomasę - pow. 5 MWth/MWe, - biogaz - pow. 1 MWe, - wodę - pow. 5 MWe, - energię promieniowania słonecznego - pow. 2 MWe/MWth, - energię geotermalną - pow. 2 MWth.

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Typy projektów: 1.budowa, przebudowa instalacji skutkująca zwiększeniem mocy zainstalowanej lądowych farm wiatrowych; 2.budowa, przebudowa instalacji skutkująca zwiększeniem mocy zainstalowanej jednostek wykorzystujących biomasę; 3.budowa, przebudowa instalacji skutkująca zwiększeniem mocy zainstalowanej jednostek wykorzystujących biogaz; 4.budowa, przebudowa instalacji skutkująca zwiększeniem mocy zainstalowanej jednostek wykorzystujących wodę lub energię promieniowania słonecznego lub energię geotermalną. Pomoc inwestycyjna z PO IiŚ została przewidziana w formie zwrotnej. Typ beneficjentów, mechanizm wdrażania, rodzaj wsparcia instrumentów finansowych oraz najważniejsze warunki ich przyznawania zostaną określone po przeprowadzeniu pełnej oceny ex-ante instrumentów finansowych. Grupa docelowa/ostateczni odbiorcy wsparcia: Przedsiębiorcy - wytwórcy energii z odnawialnych źródeł energii 4

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Działanie 1.2. Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach Wsparcie skierowane będzie do dużych przedsiębiorstw w zakresie zastosowania rozwiązań przyczyniających się do optymalizacji gospodarowania energią oraz zwiększenia efektywności energetycznej, w tym wykorzystania OZE (odnawialnych źródeł energii). Identyfikacja zestawu działań zwiększających efektywność energetyczną w danym przedsiębiorstwie dokonywana będzie ex ante na podstawie audytu energetycznego (stanowiącego obligatoryjny element projektu). W ramach weryfikacji realizacji założonych celów i efektów inwestycji należy również przeprowadzić audyt energetyczny po jej zakończeniu (ex post). W odniesieniu do dużych przedsiębiorstw audyt energetyczny będzie kosztem niekwalifikowanym! 5

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Typy projektów: W ramach działania wspierane są przedsięwzięcia wynikające z przeprowadzonego audytu energetycznego przedsiębiorstwa, mające na celu poprawę efektywności energetycznej, a także zmierzające ku temu zmiany technologiczne w istniejących obiektach, instalacjach i urządzeniach technicznych, w tym m.in.: 1.przebudowa linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie; 2.głęboka, kompleksowa modernizacja energetyczna budynków w przedsiębiorstwach; 3.zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w przedsiębiorstwach, poprzez przebudowę lub wymianę na energooszczędne urządzeń i instalacji technologicznych, oświetlenia oraz ciągów transportowych linii produkcyjnych; 4.budowa lub przebudowa lokalnych źródeł ciepła (w tym wymiana źródła na instalację OZE); 5.zastosowanie technologii odzysku energii wraz z systemem wykorzystania energii ciepła odpadowego w ramach przedsiębiorstwa. Integralną częścią projektu powinno być wprowadzenie inteligentnych systemów zarządzania energią w przedsiębiorstwie (o ile beneficjent nie posiada już takiego systemu dotyczącego zarządzania danym komponentem gospodarki energetycznej przedsiębiorstwa i o ile jest to uzasadnione ekonomicznie). * Jeżeli beneficjent posiada już taki system i jest przestarzały możliwym jest jego modernizacja, aktualizacja lub wymiana na nowy. 6

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Wsparcie projektów inwestycyjnych dotyczących głębokiej, kompleksowej modernizacji budynków obejmuje takie elementy jak: ocieplenie obiektu, wymiana okien, drzwi zewnętrznych; energooszczędne oświetlenia; przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą i przyłączeniem źródła ciepła na bardziej efektywne energetycznie i ekologiczne); instalacja systemów chłodzących, w tym również z zastosowaniem OZE; przebudowa systemów wentylacji i klimatyzacji, zastosowanie automatyki pogodowej; zastosowanie systemów zarządzania budynkiem; budowa lub przebudowa wewnętrznych instalacji odbiorczych oraz likwidacją dotychczasowych źródeł ciepła; instalacja mikrokogeneracji lub mikrotrigeneracji na potrzeby własne; instalacja OZE w modernizowanych energetycznie budynkach; opracowanie projektów modernizacji energetycznej stanowiących element projektu inwestycyjnego; instalacja indywidualnych liczników ciepła, chłodu oraz ciepłej wody użytkowej; instalacja zaworów podpionowych i termostatów; tworzenie zielonych dachów i „żyjących, zielonych ścian”. W przypadku głębokiej, kompleksowej modernizacji energetycznej budynku przedsiębiorstwa obligatoryjnym elementem projektu jest założenie licznika ciepła, chłodu, ciepłej wody użytkowej, a także termostatów i zaworów podpionowych. 7

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna W zakresie modernizacji energetycznej budynków preferowane będą projekty, w których w wyniku realizacji inwestycji nastąpi wzrost efektywności energetycznej powyżej 60% (w przeliczeniu na energię końcową), natomiast projekty z zakresu modernizacji energetycznej budynków zwiększające w wyniku realizacji projektu efektywność energetyczną poniżej 25% (w przeliczeniu na energię końcową) nie będą kwalifikowały się do dofinansowania. W odniesieniu do produkcji energii z OZE (o ile to wynika z uprzednio przeprowadzonego audytu energetycznego) wsparcie otrzymają inwestycje, które będą służyć pokryciu zapotrzebowania na ciepło lub na ciepło i energię elektryczną przedsiębiorstwa. W ramach realizowanych projektów instalacja OZE budowana na/przy budynkach musi być w pełni dedykowana potrzebom energetycznym obiektu, a jedynie niewykorzystana część energii elektrycznej może być oddawana do sieci dystrybucyjnej. Wymiana źródła ciepła będzie niekwalifikowalna, jeżeli budynek jest podłączony do sieci ciepłowniczej/chłodniczej lub możliwe i racjonalne pod względem ekonomicznym (także pod względem efektywności energetycznej) jest jego podłączenie do ww. sieci. 8

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Pomoc inwestycyjna z PO IiŚ została przewidziana w formie zwrotnej. Typ beneficjentów, mechanizm wdrażania, rodzaj wsparcia instrumentów finansowych oraz najważniejsze warunki ich przyznawania zostaną określone po przeprowadzeniu pełnej oceny ex-ante instrumentów finansowych. Grupa docelowa/ostateczni odbiorcy wsparcia: Przedsiębiorcy (duże przedsiębiorstwa) i podmioty będące dostawcami usług energetycznych działające na rzecz dużych przedsiębiorstw. 9 Wsparcie inwestycyjne dużych przedsiębiorstw będzie komplementarne z programami regionalnymi, gdzie dofinansowanie ze środków unijnych będą mogły otrzymać mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa.

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Komplementarnie do Działania 1.2. przewidziane jest wsparcie doradcze dla przedsiębiorców w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE, planowane do realizacji w ramach Poddziałania Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE. W ramach projektu WFOŚiGW w Gdańsku oferuje bezpłatną pomoc w zakresie doradztwa energetycznego. Koordynator zespołu ds. doradztwa energetycznego tel. (58) wew Więcej informacji na temat Projektu Doradztwa Energetycznego można znaleźć na stronie internetowej NFOŚiGW.

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna „Środa z Funduszami dla przedsiębiorstw na rozwój” Inicjatywa JEREMIE - pozadotacyjne formy wsparcia inwestycji przedsiębiorstw Marcin Szumny Departament Programów Regionalnych Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna D O T A C J E P O Ż Y C Z K I  bezzwrotne  na ściśle określone cele  dłuższa procedura przyznawania środków  sporo formalności  ograniczone budżetem konkursu  zwrotne  większa swoboda w określaniu celu  krótsza procedura przyznawania środków  mniej formalności  korzystniejsze warunki  trafiają do większej grupy odbiorców 12

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Inicjatywa JEREMIE dla rozwoju Pomorza Wspólne zasoby dla małych i średnich przedsiębiorstw (ang. Joint European Resources for Micro-to-Medium Enterprises) 13

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Czym jest JEREMIE? Inicjatywa JEREMIE to mechanizm, którego działanie odchodzi od tradycyjnego wsparcia dotacyjnego na rzecz instrumentów inżynierii finansowej - kredytów, pożyczek oraz poręczeń. Dla kogo wsparcie? Inicjatywa skierowana jest przede wszystkim dla tych firm, które: rozpoczynają działalność gospodarczą (start-upy), nie posiadają historii kredytowej, nie posiadają wystarczających środków finansowych na realizację projektu, nie posiadają zabezpieczeń o wystarczającej wartości. 14

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Na jaką działalność? Kredyty, pożyczki i poręczenia w ramach Inicjatywy JEREMIE muszą być przeznaczone na finansowanie działalności gospodarczej, w szczególności na: 1)wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych, 2)zakup wyposażenia w maszyny, urządzenia, aparaty (w tym także zakup środków transportu bezpośrednio związanych z celem realizowanego przedsięwzięcia), 3)budowę instalacji i urządzeń sprzyjających oszczędności surowców i energii, 4)informatyzację, 5)dostosowanie przedsiębiorstwa do standardów i norm krajowych i unijnych, 6)tworzenie nowych, trwałych miejsc pracy, 7)inne cele gospodarcze przyczyniające się do rozwoju przedsiębiorstwa. 15

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Schemat JEREMIE, czyli jak pieniądze z UE trafiają do MŚP… Instytucja Zarządzająca RPO UMWP Menadżer Funduszu Powierniczego JEREMIE BGK Pośrednicy finansowi - fundusze pożyczkowe, fundusze poręczeniowe, banki, inne instytucje finansowe 16

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Oferowane produkty finansowe POŻYCZKA - udzielana przez fundusze pożyczkowe lub inne instytucje finansowe współpracujące z Menadżerem Funduszu Powierniczego (MFP). KREDYT BANKOWY - udzielany przez banki współpracujące z MFP: zabezpieczony poręczeniem funduszu poręczeniowego współpracującego z MFP, zabezpieczony poręczeniem MFP oferowanym przez bank finansujący w ramach kredytu. kwota pożyczki / kredytudo zł okres finansowaniamax. 60 miesięcy karencja w spłaciedo 6 miesięcy oprocentowanie pożyczki na zasadach rynkowychod 2,36 % p.a. oprocentowanie pożyczki na zasadach de minimisod 0,00 % p.a. 17

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Pośrednicy finansowi w województwie pomorskim

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna „Środa z Funduszami dla przedsiębiorstw na rozwój” Źródła informacji o Funduszach Europejskich Marcin Szumny Departament Programów Regionalnych Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich ul. Augustyńskiego 2, Gdańsk tel , , Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Gdańsku Al. Grunwaldzka 472 D, Gdańsk tel , Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Wejherowie ul. 3 Maja 4, Wejherowo tel , Sieć Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich w województwie pomorskim Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Słupsku ul. Portowa 13 B, Słupsk tel , Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Chojnicach ul. Wysoka 3/16, Chojnice tel , Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Malborku ul. Kościuszki 54, Malbork tel ,

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Za koordynację Sieci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich odpowiada Ministerstwo Rozwoju Uwagi dotyczące pracy Sieci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich można kierować na adres:

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Przydatne strony internetowe:

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Jak skorzystać z Funduszy Europejskich? KROK 1: Określ na czym polega projekt  określ temat problemu, potrzebne wsparcie i znajdź odpowiednie działania w ramach danego programu - narzędziem pomocniczym jest wyszukiwarka dotacji na stronie internetowej: KROK 2: Znajdź konkurs  sprawdź harmonogram naborów, znajdują się w nim informacje o terminie ogłoszenia konkursu oraz przewidywanym czasie przyjmowania wniosków KROK 3: Zapoznaj się z warunkami  przeczytaj uważnie informacje zawarte w ogłoszeniu konkursu, zapoznaj się z dokumentacją (w tym m.in. Wnioskiem o dofinansowanie i wzorem umowy) KROK 4: Wypełnij wniosek  przygotuj aplikację zgodnie z instrukcją jej wypełniania, pamiętaj o zawarciu wszystkich wymaganych informacji, do wniosku załącz wymagane dokumenty KROK 5: Weź udział w konkursie  złóż wniosek o dofinansowanie w formie wskazanej w ogłoszeniu o naborze; pamiętaj o złożeniu aplikacji w terminie.

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich ul. Augustyńskiego 2, Gdańsk tel , , Dziękuję za uwagę