Politechnika Warszawska

Prezentacja na temat: "Politechnika Warszawska"— Zapis prezentacji:

1 Politechnika Warszawska
Wydział Zarządzania Proponowany temat pracy: Metoda oceny ryzyka w zarządzaniu kryzysowym w jednostkach administracji terytorialnej Opiekun naukowy: dr hab. inż. Anna Kosieradzka Autor: mgr inż. Urszula Kąkol

2 Plan prezentacji Uzasadnienie wyboru tematu
Analiza stanu wiedzy: metodyki i metody oceny ryzyka Umiejscowienie metody oceny ryzyka w procesie zarządzania ryzykiem Założenia metody oceny ryzyka Zastosowanie wyników oceny ryzyka Metoda oceny ryzyka w zarządzaniu kryzysowym Sposób prezentacji wyników oceny – arkusz oceny ryzyka Cel, przedmiot i podmiot badań Cele szczegółowe Tezy i pytania badawcze Program badań i metody badawcze Wkład do nauki Dorobek naukowy

3 Uzasadnienie wyboru tematu
Konieczność cyklicznego dokonywania oceny ryzyka przez jednostki administracji terytorialnej wynikająca z przepisów prawnych Brak jednolitej w skali kraju metodyki oceny ryzyka Brak doświadczeń i wiedzy w jednostkach administracji publicznej Niedostatek literatury i obowiązujących standardów Aktualnie stosowane w Polsce i zagranicą metody oceny ryzyka bazują na metodzie listy kontrolnej i katalogu zagrożeń Wykorzystanie doświadczeń z realizacji projektu „Metodyka oceny ryzyka na potrzeby systemu zarządzania kryzysowego RP” Uzasadnienie wyboru tematu: Konieczność cyklicznego dokonywania oceny ryzyka przez jednostki administracji terytorialnej wynikająca z przepisów prawnych: Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U Nr 89 poz. 590): plany zarządzania kryzysowego – Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego oraz wojewódzkie, powiatowe i gminne plany zarządzania kryzysowego, Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego – sporządzany na potrzeby Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/EU z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności: ocena ryzyka na szczeblu krajowym lub odpowiednim niższym szczeblu (streszczenie oceny udostępniane Komisji do dnia 22 grudnia 2015 r., a następnie co trzy lata) plany zarządzania ryzykiem związanym z klęskami i katastrofami (na szczeblu krajowym lub odpowiednim niższym szczeblu) Brak jednolitej w skali kraju metodyki oceny ryzyka stosowanej przez administrację publiczną: Brak doświadczeń i wiedzy w jednostkach administracji publicznej Niedostatek literatury i obowiązujących standardów Aktualnie stosowane w Polsce i zagranicą metody oceny ryzyka bazują na metodzie listy kontrolnej i katalogu zagrożeń, co zawęża ocenę do zdefiniowanych zagrożeń i powoduje brak elastyczności metody stosowanej do oceny ryzyka, które z swej istoty jest zmienne Wykorzystanie doświadczeń z realizacji projektu „Metodyka oceny ryzyka na potrzeby systemu zarządzania kryzysowego RP” (ID ), prowadzonego wg umowy z NCBiR z konkursu 3/2012 na wykonanie projektów na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa przez konsorcjum: Akademia Obrony Narodowej, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej, Politechnika Warszawska, Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Medcore sp. z o.o., Powyższe zagadnienia wskazują na lukę literaturową oraz lukę poznawczą (brak wiedzy w jaki sposób dokonywać oceny ryzyka), którą należy w ramach pracy uzupełnić.

4 Analiza stanu wiedzy: metodyki i metody oceny ryzyka
Metodyka HAZUS AHRA (All Hazards Risk Assessment) RVA Model A National Risk Assessment Propono-wana metoda Kraj USA Kanada Dania Irlandia Polska Etapy Identyfikacja zagrożeń Tak Analiza ryzyka Nie Szacowanie ryzyka Postępowanie z ryzykiem Forma pracy Praca indywidualna Możliwa Praca zespołowa Rekomendo- wana Udział ekspertów Prezentacja wyników Graficzna prezentacja wyników GIS Tak (wykresy i macierze) Tak (profil ryzyka) Tak (macierz ryzyka) Agregacja wyników - Jednolita metodyka na poziomie całego kraju Analiza stanu wiedzy dotycząca metodyk i metod oceny ryzyka stosowanych w innych krajach wskazuje na etapowość oceny ryzyka, przy czym nie zawsze kroki metodyk są jednakowe i jednoznaczne ze sobą. Metodyki zakładają w większości pracę zespołową oraz udział ekspertów, mających wiedzę dotyczącą analizowanego zagadnienia (tzw. SME - Subject Matter Expert). Metodyki są ujednolicone na poziomie całego kraju, co umożliwia porównywanie wyników na danym poziomie oraz ich agregację do poziomu oceny ryzyka w skali całego państwa. Metodyki nie zawierają przekrojowej klasyfikacji zagrożeń, obejmującej kilka kryteriów klasyfikacji. Zawierają natomiast główny podział zagrożeń (np. dychotomiczny), w ramach którego dokonywana jest dalsza klasyfikacja zagrożeń. Do identyfikacji zagrożeń wykorzystywane są często narzędzia takie jak katalogi zagrożeń oraz scenariusze zdarzeń. Narzędzia te mogą zawężać listę analizowanych zagrożeń do uprzednio zidentyfikowanych. Szacowanie ryzyka odbywa się za pomocą metod ilościowych (bazowanie na ilościowych danych historycznych w estymacjach) oraz metod jakościowych (głównie ocen kwalifikatywnych). Rzadko stosowane są metody geoprzestrzenne oraz definiowanie poziomu ufności.

5 AHRA (All Hazards Risk Assessment) A National Risk Assessment
Analiza stanu wiedzy: metodyki i metody oceny ryzyka – identyfikacja zagrożeń Metodyka HAZUS AHRA (All Hazards Risk Assessment) RVA Model A National Risk Assessment Propono-wana metoda Kraj USA Kanada Dania Irlandia Polska Identyfikacja zagrożeń Główne i szczegółowe kategorie zagrożeń Tak Nie Podział dychotomiczny zagrożeń Przekrojowa klasyfikacja zagrożeń Katalog zagrożeń - Podejście all-hazards Metody (sposób) identyfikacji zagrożeń Katalog zagrożeń, scenariusze zdarzeń Burza mózgów, lista kontrolna, analiza scenariuszowa, badania kwestionariuszowe, wywiady i grupy focusowe, inne katalog zagrożeń, bank scenariuszy Szacowanie ryzyka Metody ilościowe Metody jakościowe Metody scenariuszowe Metody macierzowe Metody geoprzestrzenne Możliwe Definiowanie poziomu ufności

6 Umiejscowienie metody oceny ryzyka w procesie zarządzania ryzykiem
Proces zarządzania ryzykiem 1. Planowanie 2. Ocena ryzyka 3. Określenie poziomu akceptowalności ryzyka 4. Określenie sposobu postępowania z ryzykiem 5. Monitorowanie ryzyka Ocena ryzyka 2.1. Charakterystyka podmiotu chronionego 2.2. Wyznaczenie podsystemów w systemach IK 2.3. Identyfikacja zagrożeń w systemach IK 2.4. Analiza ryzyka 2.5. Szacowanie ryzyka 2.0. Organizacja pracy zespołu oceny ryzyka Obliczanie zmiennych ryzyka

7 Sformułowanie założeń metody oceny ryzyka
Uwarunkowania Proponowana metoda oceny ryzyka Dostosowana do wymogów prawnych: powtarzalność ocen, systemy IK Prawne: UMOL, Ustawa o zarządzaniu kryzysowym Organizacyjne: podmiot dokonujący ocenę ryzyka Bazująca na identyfikacji systemów IK Jednostka administracji terytorialnej Ustandaryzowana Pracownicy j.a.t. Eksperci (SME - Subject Matter Expert) Wykorzystująca wiedzę i doświadczenie pracowników j.a.t Ocena ryzyka Struktura zespołu oceny ryzyka Dostosowana do pracy zespołowej Pokazująca poziom ryzyka Wynik oceny poziomy ryzyka Teoretyczne: Dotychczasowe metody oceny ryzyka Katalog zagrożeń Scenariusze Ocena ekspertów Postępowanie z ryzykiem

8 Zastosowanie wyników oceny ryzyka
Potrzeby wewnętrzne 1. Ocena akceptowalności 2. Postępowanie z ryzykiem 3. Analiza powiązań – efekt domina 4. Porównywanie wyników 5. Raportowanie wewnętrzne Poziom akceptowalny Tolerowanie Porównywanie wyników w czasie Plany zarządzania ryzykiem Poziom ostrzegawczy Redukcja Porównywanie wyników z innymi jedn. Wynik oceny poziomy ryzyka Potrzeby zewnętrzne Poziom nieakceptowal-ny Działania na poziomie wyższym Informacja o ryzyku o zasięgu lokalnym i ponadlokalnym Akceptacja planów zarządzania ryzykiem Poziom kryzysowy 6. Raportowanie zewnętrzne 7. Agregacja wyników 8. Ocena ryzyka na wyższym szczeblu

9 Metoda oceny ryzyka w zarządzaniu kryzysowym
2.1. Charakterystyka podmiotu chronionego 1. Identyfikacja podmiotu chronionego 2. Identyfikacja podmiotu sporządzającego analizę 3. Szczegółowy opis podmiotu chronionego 2.2. Wyznaczenie podsystemów w systemach IK 1. Identyfikacja systemów IK 2. Identyfikacja podsystemów IK 3. Identyfikacja grup zasobów IK 2.3. Identyfikacja zagrożeń w systemach IK 1. Przegląd i dobór metod identyfikacji zagrożeń 2. Określenie zagrożeń według dobranej metody/metod 3. Klasyfikacja zagrożeń 4. Ustalenie powiązań zagrożeń – efekt domina 2.4. Analiza ryzyka 1. Przegląd i dobór metod analizy ryzyka 2. Analiza ryzyka według dobranej metody/ metod 2.5. Szacowanie ryzyka 1. Ustalenie kryteriów ryzyka (skutku i prawdopodobieństwa) 2. Obliczenie wartości ryzyka 3. Ustalenie wartości umownych ryzyka 4. Ustalenie współczynników wagowych kryteriów 5. Wyznaczenie ważonych wskaźników cząstkowych 6. Wyznaczenie oceny zintegrowanej 7. Wyznaczenie poziomu ryzyka

10 Sposób prezentacji wyników oceny arkusz oceny ryzyka
Kryteria wyznaczania podsystemów IK Kryteria wyznaczania grup zasobów IK Ocena ważona Ocena łączna W ƩW=Z Ocena Waga Ocena ważona X Y X*Y=W System IK Podsystem 1 Podsystem 2 Podsystem n Ocena łączna, zintegrowana Grupa zasobów 1.1 Grupa zasobów 1.2 Grupa zasobów 2.1 Grupa zasobów 2.2 Grupa zasobów 2.3 Grupa zasobów n.1 Grupa zasobów n.2 Zagrożenie globalne Zagrożenie G1 W Z Zagrożenie G2 Zagrożenie G3 Zagrożenie Gn Zagrożenie specyficzne Zagrożenie S1 Zagrożenie S2 Zagrożenie Sn Ocena według zagrożeń Ocena według grupy zasobów, podsystemów, systemów Kryteria klasyfikacji zagrożeń

11 Cel, przedmiot i podmiot badań
Główny cel pracy Celem pracy jest opracowanie metody oceny ryzyka w jednostkach administracji terytorialnej, umożliwiającej określenie poziomu ryzyka na potrzeby zarządzania kryzysowego. Przedmiot badań: Metody oceny ryzyka w publicznym zarządzaniu kryzysowym Podmiot badań: Jednostki samorządu terytorialnego – adresat metody Sposób przeprowadzenia badań: Weryfikacja metody w wybranych jednostkach samorządu terytorialnego na szczeblu gminnym (próba celowa)

12 Cele szczegółowe Cele poznawcze:
Przegląd i porównanie metod identyfikacji zagrożeń, analizy ryzyka i szacowania ryzyka możliwych do stosowania na potrzeby publicznego zarządzania kryzysowego. Przegląd i porównanie metodyk oceny ryzyka stosowanych w innych krajach pod kątem identyfikacji najlepszych rozwiązań. Zidentyfikowanie potrzeb jednostek administracji terytorialnej w zakresie metod oceny ryzyka. Cele teoretyczne: Stworzenie autorskiej metody oceny ryzyka w jednostkach administracji terytorialnej. Cele praktyczne: Opracowanie zasad wdrożenia metody oceny ryzyka w jednostkach administracji terytorialnej na potrzeby zarządzania kryzysowego (w tym sporządzania planów zarządzania kryzysowego, opracowania metod postępowania z ryzykiem, zarządzania wiedzą o ryzyku) Opracowanie technik i narzędzi wspomagających stosowanie metody oceny ryzyka w jednostkach administracji terytorialnej.

13 Tezy i pytania badawcze
Zarządzanie kryzysowe w kraju wymaga stosowania jednolitej metody oceny ryzyka. Jakie są wymagania ustawowe w zakresie oceny ryzyka? Jakie są potrzeby jednostek administracji terytorialnej odnośnie stosowania metod oceny ryzyka? Jakie metody są stosowane obecnie? Jakie metody oceny ryzyka są stosowane w zarządzaniu kryzysowym w innych krajach? Metoda oceny ryzyka jest warunkiem dokonania obiektywnej, porównywalnej i powtarzalnej oceny ryzyka w jednostkach administracji terytorialnej. W jaki sposób zapewnić: obiektywność oceny porównywalność wyników oceny możliwość przeprowadzania cyklicznych ocen możliwość agregowania wyników oceny? Obiektywność i kompletność oceny ryzyka zależy od doboru kryteriów identyfikacji zagrożeń. W jaki sposób zapewnić uwzględnienie wszystkich zagrożeń? Jakie techniki i narzędzia wykorzystać w metodzie oceny ryzyka?

14 Program badań i metody badawcze
Etap 1. Analiza wymagań prawnych z zakresu publicznego zarządzania kryzysowego 2. Analiza metod oceny ryzyka w publicznym zarządzaniu kryzysowym 3. Opracowanie metody 4. Weryfikacja metody Metody badawcze Studia przypadków Analiza statystyczna Krytyczna analiza źródeł literaturowych i prac badawczych Sformułowane założenia do budowy metody uwzględniające wyniki kroków 1 i 2 Oczekiwany wynik Uporządkowanie wiedzy z zakresu publicznego zarządzania kryzysowego Określenie wymagań i założeń do metody Uporządkowanie wiedzy z zakresu metod oceny ryzyka w publicznego zarządzaniu kryzysowym Zakres użycia metodyk oceny ryzyka stosowanych w innych krajach Metoda oceny ryzyka stosowana w zarządzaniu kryzysowym Zweryfikowana metoda Wymagania prawne z zakresu zarządzania kryzysowego Potrzeby jednostek administracji terytorialnej w zakresie oceny ryzyka Metoda oceny ryzyka stosowana w zarządzaniu kryzysowym Metodyki i metody oceny ryzyka w zarządzaniu kryzysowym

15 Wkład do nauki Opracowanie ujednoliconej autorskiej metody oceny ryzyka stosowanej w zarządzaniu kryzysowym państwa Nowe ujęcie oceny ryzyka poprzez pryzmat identyfikacji zagrożeń w poszczególnych systemach i podsystemach IK

16 Dorobek naukowy Publikacje naukowe
Autorstwo 2 rozdziałów w monografiach, w tym: Kąkol U.: Knowledge Management, w: Innovation and Knowledge Management. Select Theoretical and Practical Issues / Żuber Ryszard (red.), 2012, Difin, ss Współautorstwo 13 rozdziałów w monografiach, w tym: Kosierdzka A., Zawiła-Niedźwiecki J. (red): Zaawansowana metodyka oceny ryzyka w publicznym zarządzaniu kryzysowym, 2016, edu-Libri Kotarba W., Kosieradzka A., Głażewska I., Kąkol U.: Ocena skuteczności stosowanych metod zarządzania w Policji, w: Modernizacja Policji. Aneks / Rydlewski G. (red.), 2013, Konsorcjum Naukowo-Przemysłowe SECURUS, ss Kosieradzka A., Głażewska I., Kąkol U.: Zastosowanie modelu EFQM do doskonalenia funkcjonowania organizacji publicznych na przykładzie Policji, w: Public Management 2012: Społeczne aspekty funkcjonowania organizacji publicznych / Kieżun W., Wołejszo J., Sirko S. (red.), 2012, Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, ss Kosieradzka A., Kąkol U., Krupa A.: Przełomy organizacyjne w zarządzaniu produkcją, w: Przełomy w zarządzaniu. Zarządzanie procesowe / Borowiecki R., Kiełtyka L. (red.), vol. III, 2011, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora ss Współautorstwo 3 artykułów w czasopismach, w tym: Kąkol U., Kosieradzka A., Propozycja modelu kompleksowej oceny ryzyka w zarządzaniu kryzysowym, „Logistyka”, nr 5, 2014 (Wykaz czasopism naukowych, część B) Kosieradzka Anna, Kąkol Urszula, Krupa Anna: The Development of Production Management Concepts, w: Foundations of Management, vol. 3, nr 2, 2011, ss , (Wykaz czasopism naukowych, część B)

17 Dorobek naukowy Projekty Badawcze
Kierownictwo nad 1 projektem badawczym: 504/M/1170/2012, Standaryzacja pracy jako metoda kodyfikacji zarządzania wiedzą produkcyjną, grant dziekański, PW WZ, 2012, kierownik. Uczestnictwo (jako wykonawca) w 6 projektach badawczych, w tym: Projekt „Metodyka oceny ryzyka na potrzeby systemu zarządzania kryzysowego RP” (ID ), prowadzonego wg umowy z NCBiR z konkursu 3/2012 na wykonanie projektów na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa przez konsorcjum: Akademia Obrony Narodowej, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej, Politechnika Warszawska, Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Medcore sp. z o.o., Nr 0R , Podtemat 1.8 Badanie mocnych i słabych stron Policji, Model optymalizacji organizacji zarządzania Policji w obszarze kosztów, transportu i gospodarowania nieruchomościami, projekt rozwojowy MNiSW, PW WZ (partner Konsorcjum Naukowo - Przemysłowego SECURUS), 2012.

18 Dziękuję za uwagę Dane kontaktowe: mgr inż. Urszula Kąkol Politechnika Warszawska, Wydział Zarządzania ul. Narbutta 85, Warszawa tel