BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE

Prezentacja na temat: "BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE"— Zapis prezentacji:

1 BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE

2 INFORMACJE OGÓLNE Bezpodstawne wzbogacenie jako samoistne źródło zobowiązania (tj. zobowiązania z bezpodstawnego wzbogacenia). Stronami zobowiązania są wzbogacony (tj. osoba, która bezpodstawnie się wzbogaciła) i zubożony (tj. osoba, której kosztem takie wzbogacenie nastąpiło). Artykuł 405 KC określa przesłanki, podmioty i treść roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia (restytucyjnego).

3 PRZESŁANKI POWSTANIA ROSZCZENIA O ZWROT BEZPODSTAWNEGO WZBOGACENIE
(1) WZBOGACENIE (osiągnięcie korzyści majątkowej) (2) ZUBOŻENIE („kosztem innej osoby”) (3) ZWIĄZEK MIĘDZY WZBOGACENIEM A ZUBOŻENIEM (4) BRAK PODSTAWY PRAWNEJ WZBOGACENIA

4 PRZEDMIOT ZWROTU (ŚWIADCZENIE W ZOBOWIĄZANIU RESTYTUCYJNYM)
Zwrot korzyści powinien nastąpić w naturze (świadczenie in natura) Gdy zwrot w naturze nie jest możliwy (podobnie jak zwrot surogatów), wzbogacony ma obowiązek zwrócić wartość wzbogacenia (świadczenie in valuta) Formuła „sekwencyjności” Uprawniony nie ma wyboru co do restytucji pieniężnej lub naturalnej Zasada podwójnego ograniczenia roszczenia

5 PRZEDMIOT ZWROTU (ŚWIADCZENIE W ZOBOWIĄZANIU RESTYTUCYJNYM)
RZECZY - zawsze będzie to rzecz oznaczona co do tożsamości! PIENIĄDZE W JAKICH SYTUACJACH PRZEDMIOTEM ZWROTU BĘDĄ PIENIĄDZE??

6 ZASADA AKTUALNOŚCI WZBOGACENIA (art. 409 KC)
(1) BEZPRODUKTYWNE ZUŻYCIE LUB UTRATA WARTOŚCI = OBOWIĄZEK ZWROTU WYGASA (2) PRODUKTYWNE ZUŻYCIE LUB UTRATA WARTOŚCI = ZOBOWIĄZANIE RESTYTUCYJNE NIE WYGASA, ALE ZMIENIA SWOJĄ TREŚĆ

7 WYŁĄCZENIE ZASADY AKTUALNOŚCI WZBOGACENIA
Ten, kto uzyskał korzyść bez podstawy prawnej, a następnie zużył ją lub utracił bezproduktywnie, jest nadal wzbogacony, jeżeli powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu. Liczenie się z obowiązkiem zwrotu rozszerza odpowiedzialność wzbogaconego, gdy po jego stronie – w momencie zużycia lub utraty – wystąpiła zła wiara. Sytuacje, w których wzbogacony „powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu”.

8 OBOWIĄZEK WYDANIA SUROGATÓW (art. 406 KC)
OBOWIĄZEK ZWROTU SUROGATY KORZYŚĆ BEZPOŚREDNIO UZYSKANA KWOTA PIENIĘŻNA/ WIERZYTELNOŚĆ INNA RZECZ

9 NAKŁADY (art. 408 KC) Zasady rozliczenia nakładów
UŻYTECZNE I ZBYTKOWE KONIECZNE Zasady rozliczenia nakładów Facultas alternativa po stronie wzbogaconego Zła wiara po stronie wzbogaconego – zasady rozliczeń nakładów Sądowa decyzja o obowiązku zwrotu nakładów

10 PODMIOTY ZOBOWIĄZANIA RESTYTUCYJNEGO
(1) ZUBOŻONY (SOLVENS) jako wierzyciel (2) WZBOGACONY (ACCIPIENS) jako dłużnik Odpowiedzialność restytucyjna następcy prawnego (art. 407 KC)

11 ŚWIADCZENIE NIENALEŻNE (art. 410 KC)
(1) brak zobowiązania świadczącego; zobowiązanie wobec innej osoby niż tej, której świadczył (condictio indebiti), (2) odpadnięcie podstawy prawnej świadczenia (condictio causa finita), (3) nieosiągnięcie celu świadczenia (condictio causa data causa non secuta), (4) nieważność czynności prawnej zobowiązującej do świadczenia (niepodlegającej konwalidacji na skutek wykonania) (condictio sine causa), (5) świadczenie spełnione w zamian na dokonanie czyni zabronionego przez ustawę lub w celu niegodziwym (ob turpem vel iniustam causam).

12 NEGATYWNE PRZESŁANKI ZOBOWIĄZANIA DO ZWROTU NIENALEŻNEGO ŚWIADCZENIA (art. 411 KC)
świadomość solvensa co do braku zobowiązania + wyjątki zgodność świadczenia z zasadami współżycia społecznego zadośćuczynienie przedawnionemu roszczeniu zadośćuczynienie roszczeniu z gry lub zakładu + wyjątku spełnienie świadczenia niewymagalnego