Najmłodsze dzieci w szkole w świetle prawa oświatowego

Prezentacja na temat: "Najmłodsze dzieci w szkole w świetle prawa oświatowego"— Zapis prezentacji:

1 Najmłodsze dzieci w szkole w świetle prawa oświatowego
21 września 2015r.

2 Uczniowie edukacji wczesnoszkolnej a
ustawa o systemie oświaty wybrane rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej wymagania zawarte w podstawie programowej kształcenia ogólnego przestrzeń sali lekcyjnej NAUCZYCIEL

3 Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a …

4 Obowiązek szkolny 6-latków (Art. 15 ust. 2)
Przyspieszenie obowiązku szkolnego – decyzję podejmuje dyrektor na wniosek rodziców i na podstawie opinii poradni psychologiczno – pedagogicznej (Art. 16 ust.1 i 2) Odroczenie obowiązku szkolnego – decyzję podejmuje dyrektor szkoły na wniosek rodziców, potrzebna jest opinia poradni psychologiczno – pedagogicznej, z której wynika potrzeba odroczenia (Art. 16 ust.3, 4 i 4b) Obowiązek kontynuowania przygotowania przedszkolnego (Art. 16 ust. 4c) Przepisy o odroczeniu dotyczą także dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego (do 8-go r.ż) Art. 15. 2. Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat (…) Art Na wniosek rodziców naukę w szkole podstawowej może także rozpocząć dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 5 lat, jeżeli wykazuje psychofizyczną dojrzałość do podjęcia nauki szkolnej. 2. Decyzję o wcześniejszym przyjęciu dziecka do szkoły podstawowej podejmuje dyrektor szkoły na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej albo niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej (…). 3. Dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, a w przypadku gdy dziecko zostało przyjęte do szkoły podstawowej innej niż publiczna szkoła podstawowa, w obwodzie której mieszka, dyrektor szkoły podstawowej, do której zostało przyjęte dziecko, na wniosek rodziców, odracza spełnianie przez dziecko obowiązku szkolnego. 4. Wniosek, (…), składa się w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat. Odroczenie dotyczy roku szkolnego, w którym dziecko ma rozpocząć lub już rozpoczęło spełnianie obowiązku szkolnego. 4b. Do wniosku, (…) dołącza się opinię, z której wynika potrzeba odroczenia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego w danym roku szkolnym, wydaną przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną albo niepubliczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną (…). 4c. Dziecko, któremu odroczono spełnianie obowiązku szkolnego (…) kontynuuje przygotowanie przedszkolne w przedszkolu lub w innej formie wychowania przedszkolnego, (…). 4d. Przepisy ust. 3-4c stosuje się odpowiednio do odraczania spełniania obowiązku szkolnego dzieciom posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, (…), z tym że do wniosku dołącza się także orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, a wniosek może być złożony także w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a Ustawa o Systemie Oświaty

5 PODRĘCZNIKI W EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ
Nauczyciel może zdecydować o realizacji programu nauczania z zastosowaniem podręcznika, materiału edukacyjnego lub materiału ćwiczeniowego lub bez zastosowania podręcznika i innych materiałów (Art. 22aa) Podręczniki w edukacji wczesnoszkolnej - zapewnia minister do spraw oświaty, są one własnością organu prowadzącego (Art. 22ad ust.1) Dyrektor może ustalić inny podręcznik – koszt zakupu pokrywa wtedy organ prowadzący szkołę (Art. 22ad ust.2 i 3) Podręczniki są dostosowane do potrzeb i możliwości uczniów niepełnosprawnych. Art. 22aa. Nauczyciel może zdecydować o realizacji programu nauczania: 1) z zastosowaniem podręcznika, materiału edukacyjnego lub materiału ćwiczeniowego lub 2) bez zastosowania podręcznika lub materiałów, o których mowa w pkt 1. Art. 22ad. 1. Wyposażenie szkół podstawowych w podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej w klasach I-III zapewnia minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. Podręczniki te stają się własnością organu prowadzącego szkołę podstawową z dniem ich przekazania przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. 2. Dyrektor szkoły podstawowej, za zgodą organu prowadzącego szkołę, może ustalić w zestawie, o którym mowa w art. 22ab ust. 4 pkt 1, inny podręcznik niż podręcznik zapewniony przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. 3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, koszt zakupu podręcznika innego niż podręcznik zapewniony przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania pokrywa organ prowadzący szkołę podstawową. 4. Podręczniki, o których mowa w ust. 1, są dostosowane do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów niepełnosprawnych. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a Ustawa o Systemie Oświaty

6 Materiały ćwiczeniowe - bez obowiązku zwrotu. (Art.22ak ust. 1)
Szkoła wypożycza uczniom podręczniki lub materiały edukacyjne, mające postać papierową, zapewnia dostęp do podręczników lub materiałów edukacyjnych, mających postać elektroniczną. Materiały ćwiczeniowe - bez obowiązku zwrotu. (Art.22ak ust. 1) O szczegółach wypożyczania lub udostępniania podręczników decyduje dyrektor. Podręczniki mają służyć co najmniej 3 lata. (Art.22ak ust. 2) Odpowiedzialność finansowa rodziców za wypożyczone podręczniki, koszt określa minister (Art.22ak ust. 3) Art. 22ak. 1. Szkoła podstawowa i gimnazjum nieodpłatnie: 1) wypożycza uczniom podręczniki lub materiały edukacyjne, mające postać papierową, lub 2) zapewnia uczniom dostęp do podręczników lub materiałów edukacyjnych, mających postać elektroniczną, lub 3) przekazuje uczniom materiały ćwiczeniowe bez obowiązku zwrotu lub je udostępnia. 2. Szczegółowe warunki korzystania przez uczniów z podręczników lub materiałów edukacyjnych określa dyrektor szkoły, uwzględniając konieczność zapewnienia co najmniej trzyletniego okresu używania tych podręczników lub materiałów. 3. W przypadku uszkodzenia, zniszczenia lub niezwrócenia podręcznika lub materiału edukacyjnego szkoła podstawowa i gimnazjum może żądać od rodziców ucznia zwrotu: 1) kosztu zakupu podręcznika lub materiału edukacyjnego lub 2) kosztu podręcznika do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej w klasach I-III szkoły podstawowej, o którym mowa w art. 22ad ust. 1, określonego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania i zamieszczonego na stronie internetowej urzędu obsługującego tego ministra. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a Ustawa o Systemie Oświaty

7 OCENIANIE w klasach I-III (Art. 44i ust. 1 i 2)
Oceny bieżące mogą być opisowe – zapisy w statucie Oceny klasyfikacyjne – śródroczne i roczne są ocenami opisowymi (również z zachowania) Art. 44i. 1. W klasach I-III szkoły podstawowej: 1) oceny bieżące z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 13 ust. 3, są ustalane w sposób określony w statucie szkoły; 2) śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 13 ust. 3, a także śródroczna i roczna ocena klasyfikacyjna zachowania są ocenami opisowymi. 2. W klasach I-III szkoły podstawowej oceny bieżące z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 13 ust. 3, mogą być ocenami opisowymi, jeżeli statut szkoły tak przewiduje. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a Ustawa o Systemie Oświaty

8 PROMOWANIE (Art. 44o ust. 1, 2 i 3)
Uczeń klasy I-III szkoły podstawowej otrzymuje w każdym roku szkolnym promocję do klasy programowo wyższej. Powtarzanie klasy - w wyjątkowych przypadkach (poziom rozwoju i osiągnięć ucznia, stan zdrowia) - postanawia o tym rada pedagogiczna na wniosek wychowawcy lub na wniosek rodzica, po zasięgnięciu opinii drugiej strony. Przeniesienie do klasy programowo wyższej – postanawia o tym rada pedagogiczna na wniosek rodziców lub wychowawcy, za zgodą drugiej strony. Art. 44o. 1. Uczeń klasy I-III szkoły podstawowej otrzymuje w każdym roku szkolnym promocję do klasy programowo wyższej. 2. W wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych poziomem rozwoju i osiągnięć ucznia w danym roku szkolnym lub stanem zdrowia ucznia, rada pedagogiczna może postanowić o powtarzaniu klasy przez ucznia klasy I-III szkoły podstawowej, na wniosek wychowawcy oddziału po zasięgnięciu opinii rodziców ucznia lub na wniosek rodziców ucznia po zasięgnięciu opinii wychowawcy oddziału. 3. Na wniosek rodziców ucznia i po uzyskaniu zgody wychowawcy oddziału albo na wniosek wychowawcy oddziału i po uzyskaniu zgody rodziców ucznia rada pedagogiczna może postanowić o promowaniu ucznia klasy I i II szkoły podstawowej do klasy programowo wyższej również w ciągu roku szkolnego, jeżeli poziom rozwoju i osiągnięć ucznia rokuje opanowanie w jednym roku szkolnym treści nauczania przewidzianych w programie nauczania dwóch klas. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a Ustawa o Systemie Oświaty

9 ORGANIZACJA ZAJĘĆ W KLASACH I-III (Art. 61 ust. 3, 3a, 3b, 3c,3d,, 3e)
Klasa licząca nie więcej niż 25 uczniów Obowiązek podziału klasy, jeśli liczba uczniów w okresie roku szkolnego przekroczy 25, dyrektor musi poinformować radę oddziałową. Odstąpienie od podziału klasy - na wniosek rady oddziałowej za zgodą organu prowadzącego. Maksymalnie można zwiększyć do 27 uczniów – obowiązek zatrudnienia asystenta nauczyciela. Art Zajęcia edukacyjne w klasach I-III szkoły podstawowej są prowadzone w oddziałach liczących nie więcej niż 25 uczniów. 3a. W przypadku przyjęcia z urzędu, w okresie od rozpoczęcia do zakończenia zajęć dydaktycznych do oddziału klasy I, II lub III szkoły podstawowej, ucznia zamieszkałego w obwodzie szkoły, dyrektor szkoły po poinformowaniu rady oddziałowej, (…), dzieli dany oddział, jeżeli liczba uczniów jest zwiększona ponad liczbę określoną w ust. 3. 3b. Dyrektor szkoły może odstąpić od podziału, (…), zwiększając liczbę uczniów w oddziale ponad liczbę określoną w ust. 3 na wniosek rady oddziałowej, (…), oraz po uzyskaniu zgody organu prowadzącego. 3c. Liczba uczniów w oddziale klas I-III szkoły podstawowej może być zwiększona nie więcej niż o 2 uczniów. 3d. Jeżeli liczba uczniów w oddziale klas I-III szkoły podstawowej zostanie zwiększona zgodnie z ust. 3b i 3c w szkole zatrudnia się asystenta nauczyciela, który wspiera nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze w tym oddziale. 3e. Oddział, w którym liczbę uczniów zwiększono zgodnie z ust. 3b i 3c, może funkcjonować ze zwiększoną liczbą uczniów w ciągu całego etapu edukacyjnego. 4. Przepis ust. 3 nie dotyczy oddziałów w szkołach podstawowych integracyjnych, oddziałów integracyjnych w szkołach podstawowych ogólnodostępnych, oddziałów w szkołach podstawowych specjalnych i oddziałów specjalnych w szkołach podstawowych ogólnodostępnych. (ramowe statuty) Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a Ustawa o Systemie Oświaty

10 OPIEKA ŚWIETLICOWA (Art. 67 ust. 3, 4 i 5)
Obwiązek zapewnienia opieki świetlicowej ze względu na: Nie więcej niż 25 uczniów pod opieką jednego nauczyciela . Uwzględnianie potrzeb edukacyjnych, rozwojowych dzieci , ich możliwości psychofizycznych, w szczególności zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów, zajęcia zapewniające prawidłowy rozwój fizyczny oraz odrabianie lekcji. organizację dojazdu do szkoły lub inne okoliczności wymagające zapewnienia opieki w szkole. czas pracy rodziców - na wniosek rodziców Art Szkoła podstawowa (…), jest obowiązana zapewnić zajęcia świetlicowe dla uczniów, którzy pozostają w szkole dłużej ze względu na: 1) czas pracy rodziców - na wniosek rodziców; 2) organizację dojazdu do szkoły lub inne okoliczności wymagające zapewnienia opieki w szkole. 4. Na zajęciach świetlicowych (…) 1, pod opieką jednego nauczyciela nie może pozostawać więcej niż 25 uczniów. 5. Świetlica (…) 1, zapewnia zajęcia świetlicowe uwzględniające potrzeby edukacyjne oraz rozwojowe dzieci i młodzieży, a także ich możliwości psychofizyczne, w szczególności zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów, zajęcia zapewniające prawidłowy rozwój fizyczny oraz odrabianie lekcji. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a Ustawa o Systemie Oświaty

11 ZASADY OGÓLNE: Zakaz pobierania opłat od rodziców za udostępnianie informacji o uczniach w zakresie nauczania i wychowania (Art. 5g) Asystent nauczyciela – wspieranie nauczyciela, wykonuje zadania wyłącznie pod kierunkiem nauczyciela, kwalifikacje pedagogiczne, nie może pełnić roli nauczyciela wspierające dla dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. (Art. 7ust.1e) . Art. 5g. Z tytułu udostępniania rodzicom gromadzonych przez publiczne przedszkola, inne formy wychowania przedszkolnego, szkoły i placówki informacji w zakresie nauczania, wychowania oraz opieki, dotyczących ich dzieci, nie mogą być pobierane od rodziców opłaty, bez względu na postać i sposób przekazywania tych informacji. Art. 7. 1e. W szkole podstawowej, w tym specjalnej i integracyjnej, może być zatrudniony asystent nauczyciela lub osoby, o której mowa w ust. 1a, prowadzących zajęcia w klasach I-III, lub asystent wychowawcy świetlicy. Do zadań asystenta należy wspieranie nauczyciela lub osoby, o której mowa w ust. 1a, prowadzących zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, lub wspieranie wychowawcy świetlicy. Asystent wykonuje zadania wyłącznie pod kierunkiem nauczyciela, osoby, o której mowa w ust. 1a, lub wychowawcy świetlicy. 1f. Asystent, o którym mowa w ust. 1e, posiada wykształcenie co najmniej na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole podstawowej oraz przygotowanie pedagogiczne. Asystenta zatrudnia się na zasadach określonych w Kodeksie pracy, z tym że wynagrodzenie ustala się nie wyższe niż przewidziane dla nauczyciela dyplomowanego. Przepis ust. 1ba stosuje się odpowiednio. 1g. Asystentowi, o którym mowa w ust. 1e, nie powierza się zadań określonych dla nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudnianych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a Ustawa o Systemie Oświaty

12 Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a …

13 Edukacja wczesnoszkolna to proces rozłożony na 3 lata, w czasie którego dziecko ma być stopniowo i łagodnie przeprowadzone z kształcenia zintegrowanego do nauczania przedmiotowego. Wykaz wiadomości i umiejętności ucznia kończącego klasę III szkoły podstawowej. Konieczność uwzględniania przez nauczycieli indywidualnych możliwości dzieci. Dostosowanie tempa pracy do potrzeb uczniów. Zakres wiadomości i umiejętności, jakimi ma dysponować uczeń kończący klasę III szkoły podstawowej, ustalono tak, aby nauczyciel mógł je zrealizować w przeciętnych warunkach edukacyjnych. Jest to ważne założenie, gdyż wiadomości i umiejętności ukształtowane w klasach I-III szkoły podstawowej stanowią bazę i punkt wyjścia do nauki w klasach IV-VI szkoły podstawowej. W sprzyjających warunkach edukacyjnych można kształcenie zorganizować tak, aby uczniowie w ciągu I etapu edukacyjnego nauczyli się znacznie więcej. Należy jednak mieć na uwadze, że niektórym uczniom trzeba udzielić adekwatnej do ich potrzeb pomocy, żeby mogli sprostać wymaganiom określonym w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych w zakresie I etapu edukacyjnego. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a wymagania zawarte w podstawie programowej

14 Zalecane warunki i sposób realizacji.
Znajomość podstawy programowej wychowania przedszkolnego – nauczyciele klas I – III. Okres adaptacyjny dla dzieci – określa nauczyciel biorąc pod uwagę potrzeby dzieci. Biorąc pod uwagę możliwości uczniów nauczyciel decyduje o doborze metod, środków dydaktycznych oraz tempie realizacji treści nauczania. Nauczyciel nie powinien planować i przeprowadzać zajęć edukacyjnych w systemie 45 minutowych lekcji. 3. Planując proces nauczania, nauczyciel, biorąc pod uwagę zróżnicowane możliwości uczniów, decyduje o doborze metod nauczania i środków dydaktycznych oraz tempie realizacji treści nauczania. Czas trwania zajęć edukacyjnych powinien wynikać z możliwości psychofizycznych uczniów oraz ze sposobu realizacji poszczególnych treści nauczania. Oznacza to, że nauczyciel nie powinien planować i przeprowadzać zajęć edukacyjnych w systemie 45-minutowych lekcji. Ponadto, przy zachowaniu ustalonego z dyrektorem szkoły tygodniowego i dziennego czasu pracy danego oddziału, nauczyciel powinien każdego dnia przeprowadzać różnorodne zajęcia edukacyjne Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a wymagania zawarte w podstawie programowej

15 Liczbę dzieci w klasie reguluje ustawa.
Sale lekcyjne – część rekreacyjna i edukacyjna, odpowiednio wyposażone. Liczbę dzieci w klasie reguluje ustawa. Edukacja w formie kształcenia zintegrowanego. Dostosowanie prac domowych do możliwości ucznia, nauczyciel powinien monitorować czas, jaki uczeń poświęca na ich wykonanie, możliwość odrabiania prac domowych na zajęciach świetlicowych. Edukację powierza się jednemu nauczycielowi. Edukacja muzyczna, plastyczna, wychowania fizycznego, zajęć komputerowych i języka obcego – może być powierzona innym nauczycielom. 4. Sale lekcyjne powinny składać się z dwóch części: edukacyjnej (wyposażonej w tablicę, stoliki itp.) i rekreacyjnej (odpowiednio do tego przystosowanej). Zalecane jest wyposażenie sal w pomoce dydaktyczne i przedmioty potrzebne do zajęć (np. liczmany), sprzęt audiowizualny, komputery z dostępem do Internetu, gry i zabawki dydaktyczne, kąciki tematyczne (np. przyrody), biblioteczkę itp. 5. Edukacja w klasach I–-III szkoły podstawowej jest realizowana w formie kształcenia zintegrowanego. Ze względu na prawidłowości rozwoju umysłowego dzieci, treści nauczania powinny narastać i rozszerzać się w układzie spiralnym, tzn. w każdym następnym roku edukacji wiadomości i umiejętności nabyte przez ucznia mają być powtarzane i pogłębiane, a potem rozszerzane Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a wymagania zawarte w podstawie programowej

16 Edukacja polonistyczna:
Kontynuowanie procesu kształtowania dojrzałości dzieci do czytania i pisania. Około połowy czasu uczniowie w klasie I mogą zajmować się rysowaniem i pisaniem siedząc przy stolikach. Klasa I jest pierwszym etapem nauki czytania i pisania. Rozwijanie u dzieci zamiłowania do czytelnictwa 8. Edukacja polonistyczna. W początkowym okresie nauki jest kontynuowany rozpoczęty w przedszkolu proces kształtowania dojrzałości dzieci do nauki czytania i pisania. Umiejętności te kształtuje się według wybranej metody, dbając o łączenie czytania z pisaniem. W klasie I szkoły podstawowej około połowy czasu przeznaczonego na edukację polonistyczną uczniowie mogą zajmować się rysowaniem i pisaniem, siedząc przy stolikach. Trzeba też pamiętać o tym, że klasa I jest pierwszym etapem nauki czytania i pisania, a umiejętności te są intensywnie kształtowane w klasie II i III tak, aby uczniowie kończący klasę III wykazali się umiejętnościami określonymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych w zakresie I etapu edukacyjnego. Ważnym celem edukacji polonistycznej jest rozwijanie u dzieci zamiłowania do czytelnictwa poprzez słuchanie pięknego czytania i rozmawianie o przeczytanych utworach oraz korzystanie z bibliotek (np. biblioteki szkolnej). Dobór utworów ma uwzględnić następujące gatunki literatury dziecięcej: baśnie, bajki, legendy, opowiadania, wiersze, komiksy – przy wyborze należy kierować się realnymi umiejętnościami czytelniczymi dzieci, a także potrzebami wychowawczymi i edukacyjnymi. Dzieci powinny uczyć się na pamięć wierszy, fragmentów prozy, tekstów piosenek itp. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a wymagania zawarte w podstawie programowej

17 Edukacja matematyczna:
Wspomaganie czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki oraz budowanie podstawowych intuicji matematycznych. Dominująca forma zajęć to gry, zabawy i sytuacje zadaniowe. W klasie I – około jednej trzecie czasu na rysowanie i pisanie przy stolikach. Manipulowanie przedmiotami lub obiektami zastępczymi, przedstawienie rozwiązania w dogodny dla siebie sposób (ustnie lub za pomocą rysunku, rozmowa o proponowanych rozwiązaniach. 9. Edukacja matematyczna. W pierwszych miesiącach nauki w centrum uwagi jest wspomaganie rozwoju czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki oraz budowanie podstawowych intuicji matematycznych. Dominującą formą zajęć są w tym czasie zabawy, gry i sytuacje zadaniowe, w których dzieci manipulują specjalnie dobranymi przedmiotami, np. liczmanami, klockami. Następnie dba się o budowanie w umysłach dzieci pojęć liczbowych, sprawności rachunkowych i pojęć geometrycznych. W klasie I szkoły podstawowej uczniowie około jednej trzeciej czasu przeznaczonego na edukację matematyczną mogą zajmować się rysowaniem i pisaniem, siedząc przy stolikach. W klasach II i III szkoły podstawowej czas poświęcany na pisanie i rysowanie może być stopniowo wydłużany; nie powinien jednak w całości wypełniać czasu przeznaczonego na edukację matematyczną. Przy układaniu i rozwiązywaniu zadań trzeba zadbać o wstępną matematyzację: dzieci rozwiązują zadania matematyczne, manipulując przedmiotami lub obiektami zastępczymi, potem przedstawiają rozwiązanie w dogodny dla siebie sposób, np. ustnie lub za pomocą rysunku, a podczas zajęć rozmawiają o proponowanych rozwiązaniach zadania Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a wymagania zawarte w podstawie programowej

18 Edukacja muzyczna – włączanie muzyki do codziennych zajęć.
Edukacja przyrodnicza nie tylko na podstawie pakietów czy internetu, ale także w naturalnym środowisku. Zajęcia komputerowe w korelacji z pozostałymi obszarami edukacji. Dostęp do komputerów z odpowiednim oprogramowaniem w sali lekcyjnej. Korzystanie z pracowni komputerowej. Edukacja muzyczna – włączanie muzyki do codziennych zajęć. Wychowanie fizyczne – na boisku, w sali gimnastycznej. Rozwijanie sprawności fizycznej uczniów. Język obcy - organizowanie dzieciom również pozalekcyjnych form nauki. 10. Wiedza przyrodnicza powinna być rozwijana głównie z wykorzystaniem aktywizujących metod nauczania i różnych, dostępnych źródeł informacji oraz w oparciu o obserwacje, badania i dziecięce eksperymentowanie. Edukacja przyrodnicza powinna być realizowana przede wszystkim w naturalnym środowisku poza szkołą. W sali lekcyjnej powinny być kąciki przyrody. Jeżeli w szkole nie ma warunków do prowadzenia hodowli roślin i zwierząt, trzeba organizować dzieciom zajęcia w ogrodzie botanicznym, w gospodarstwie rolnym itp. 11. Zajęcia komputerowe należy rozumieć dosłownie jako zajęcia z komputerami, prowadzone w korelacji z pozostałymi obszarami edukacji. Nie oznacza to jednak rezygnacji z metod nauczania zakładających prezentowanie poprzez zabawę i w sposób prosty działania urządzeń komputerowych bez ich wykorzystania. Należy zadbać o to, aby w sali lekcyjnej było kilka kompletnych zestawów komputerowych z oprogramowaniem odpowiednim do wieku, możliwości i potrzeb uczniów. Komputery w klasach I-III szkoły podstawowej są wykorzystywane jako urządzenia, które wzbogacają proces nauczania i uczenia się o teksty, rysunki i animacje tworzone przez uczniów, kształtują ich aktywność (gry i zabawy, w tym zabawy logiczne, mogące być wstępem do nauki programowania), utrwalają umiejętności (programy edukacyjne na płytach i w sieci), rozwijają zainteresowania itp. Uczniom klas I-III należy umożliwić korzystanie ze szkolnej pracowni komputerowej. Zaleca się, aby podczas zajęć uczeń miał do swojej dyspozycji osobny komputer z dostępem do Internetu. 12. Język obcy nowożytny. Zalecane jest organizowanie dzieciom również pozalekcyjnych form nauki języka obcego nowożytnego, np. zajęć w szkolnym klubie, spotkań czytelniczych w bibliotece, seansów filmowych w świetlicy szkolnej Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a wymagania zawarte w podstawie programowej

19 Każde dziecko jest uzdolnione.
Odpowiednio do potrzeb szkoła organizuje: zajęcia opiekuńcze (interesujące, przyjazna atmosfera, bezpieczeństwo) zajęcia zwiększające szanse edukacyjne (dla uczniów zdolnych i mających trudności w nauce). 17. Każde dziecko jest uzdolnione. Nauczyciel ma odkryć te uzdolnienia i je rozwijać. W trosce o to, aby dzieci odczuwały satysfakcję z działalności twórczej, trzeba stwarzać im warunki do prezentowania swych osiągnięć, np. muzycznych, wokalnych, recytatorskich, tanecznych, sportowych, konstrukcyjnych. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a wymagania zawarte w podstawie programowej

20 Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a …
… wybrane rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej

21 W pomieszczeniach szkoły zapewnia się uczniom możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych. Rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69, ze zm.) Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a wybrane rozporządzenia MEN

22 Pomoc psychologiczno – pedagogiczna – rozpoznawanie i zaspokajanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia, rozpoznawanie indywidualnych możliwości psychofizycznych uczniów. Obowiązek udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej – uczniom, rodzicom, nauczycielom. Formy pomocy psychologiczno – pedagogicznej dla ucznia – klasy terapeutyczne, zajęcia rozwijające uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze, zajęcia specjalistyczne (korekcyjno – kompensacyjne, logopedyczne, socjoterapeutyczne, inne). Realizacja IPET – dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze: dla uczniów mających trudności w nauce, nie mogą sprotać wymaganiom edukacyjnym. Zajęcia korekcyjno - kompensacyjne są przeznaczone dla uczniów, u których nieprawidłowości rozwojowe utrudniają opanowanie określonych umiejętności. Zajęcia prowadzą nauczyciele posiadający przygotowanie w zakresie terapii pedagogicznej. Rozporządzenie MEN z dnia 30kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. (Dz. U. z 2013 r., poz. 532) Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a wybrane rozporządzenia MEN

23 IPET – co powinien określać, kto go opracowuje, sposób realizacji.
Kształcenie specjalne – we wszystkich typach szkół – najbliższych miejsca zamieszkania. Obowiązek zapewnienia przez szkołę – realizacji zaleceń, odpowiednich warunków do nauki, odpowiedniego sprzętu, środków dydaktycznych, zajęcia specjalistyczne, integrację ze środowiskiem rówieśniczym, przygotowanie do samodzielności. IPET – co powinien określać, kto go opracowuje, sposób realizacji. Obowiązek zatrudnienia dodatkowego nauczyciela, asystenta, pomocy nauczyciela – dzieci z autyzmem, zespół Aspergera, niepełnosprawności sprzężone (od 1 stycznia 2016r.) Przy innych niepełnosprawnościach – można zatrudniać ww. osoby za zgodą organu prowadzącego. Rozporządzenie MEN z dnia 24 lipca 2015r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2015 r. poz ) Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a wybrane rozporządzenia MEN

24 Wymiar godzin edukacji wczesnoszkolnej – 1915 godzin (podziału na poszczególne zajęcia dokonuje nauczyciel) Język obcy – 190 godzin Edukacja muzyczna, plastyczna, komputerowa – po 95 godzin, Wychowanie fizyczne -290 godzin. Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 20152r. poz. 204 z późn. zm.) Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a wybrane rozporządzenia MEN

25 Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a …
… NAUCZYCIEL

26 Autonomia nauczyciela:
wybór programu nauczania, decyzja o sposobie realizacji (z podręcznikiem czy bez), wybór materiału edukacyjnego dla uczniów, wybór metod i form pracy, decydowanie o sposobie podziału godzin edukacji wczesnoszkolnej na poszczególne zajęcia, decydowanie o okresie adaptacyjnym, o długości zajęć i przerwach, o organizacji przestrzeni klasowej. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a NAUCZYCIEL

27 Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a NAUCZYCIEL
Młodsze dzieci mają problem z kontrolą własnych działań, reagują w sytuacjach społecznych odruchowo . Jest to spowodowane niedojrzałą korą przedczołową. Mniej dojrzała kora przedczołowa u dzieci 6/7-letnich oznacza niższy poziom (w porównaniu z 9/10-latkami ) kilkunastu kluczowych kompetencji psychicznych odpowiedzialnych za skuteczne realizowanie zadań szkolnych . U dziecka 6-letniego dopiero rozwija się 11 kompetencji kluczowych dla nauki szkolnej. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a NAUCZYCIEL

28 U dziecka 6-letniego dopiero rozwija się 11 kompetencji kluczowych dla nauki szkolnej.
1. Hamowanie reakcji „powstrzymywanie” 2. Kontrola własnych emocji „panowanie nad sobą” 3. Koncentracja uwagi mimo działania dystraktów 4. Gotowość do poświęceń na rzecz nadrzędnego celu 5. Pamięć operacyjna (aktywowana „tu i teraz”) 6. Planowanie działań „krok po kroku” Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a NAUCZYCIEL

29 U dziecka 6-letniego dopiero rozwija się 11 kompetencji kluczowych dla nauki szkolnej.
7. Inicjowanie działania 8. Organizacja działania w przestrzeni 9. Organizacja działania w czasie 10. Elastyczność działania 11. Kompetencje metapoznawcze „zdawanie sobie sprawy” Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a NAUCZYCIEL

30 Konstruowanie różnorodnych i elastycznych ofert edukacyjnych
Nauczyciel planuje zadania do pracy samodzielnej, do wykonania w parach oraz w zespołach o różnej wielkości wykorzystuje różne źródła informacji i zachęca dzieci do ich samodzielnego wyszukiwania wykorzystuje różne „naturalne” sytuacje i materiały edukacyjne, np. związane z porami roku, charakterem zawodu czy pracy rodziców, specyfiki geograficznej i tradycji kulturowej regionu, kultury ludowej, okazjonalnych uroczystości w otoczeniu szkoły, wydarzeń w Polsce i na świecie Konstruowanie różnorodnych i elastycznych ofert edukacyjnych Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a NAUCZYCIEL

31 Nauczyciel zmienia skład i liczbę dzieci w małych zespołach w zależności od charakteru zadania i umiejętności dzieci tworzy sytuacje i zadania dające szansę na uzupełnienie braków i ćwiczenie słabiej opanowanej umiejętności tworzy sytuacje i zadania dające szansę na rozwijanie zainteresowań, uzdolnień i doskonalenie jakiejś umiejętności zmienia role, jakie pełnią dzieci w małych zespołach lub w klasie, dając każdemu szansę nauczenia się pełnienia różnych ról tak organizuje czas na wykonanie zadań, aby dzieci nie poganiać umożliwia dzieciom dokończenie przerwanych zadań Dopasowywanie oferty edukacyjnej do poziomu gotowości różnych dzieci w klasie Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a NAUCZYCIEL

32 stosuje zasadę tzw. wycofującej się pomocy, czyli minimalnej pomocy, koniecznej, aby dziecko mogło dalej działać samodzielnie różnicuje formę pomocy dzieciom stosownie do okoliczności, np.: od udzielenia informacji do pomocy w znalezieniu tej informacji; od pokazania, jak coś wykonać, do pomocy technicznej przy wykonaniu czegoś; od życzliwego chwilowego wsparcia do dłuższej pomocy emocjonalnej w trudnej dla dziecka sytuacji rozmawia z dzieckiem, które sobie nie radzi i podkreśla postępy, jakie robi nie stosuje porównywania dziecka, które sobie z czymś nie radzi, z innymi dziećmi, nie zawstydza go, nie pogania o trudnościach rozmawia z dzieckiem „w cztery oczy”, a nie publicznie Nauczyciel Udzielanie pomocy i wspieranie dzieci natrafiających na problemy w realizacji oferty edukacyjnej Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a NAUCZYCIEL

33 Zaplanowanie monitoringu postępów dzieci w procesie edukacji
Nauczyciel zwraca szczególną uwagę na zmiany, jakie zachodzą w zachowaniu dzieci i w poziomie wykonywania zadań szkolnych rozmawia z dziećmi o ich postępach – wtedy łatwiej mu wskazać, co jest jeszcze do zrobienia czy poprawienia rozmawia z rodzicami o zmianach i postępie w funkcjonowaniu dziecka na spotkaniach klasowych z rodzicami podkreśla postępy dzieci, wskazuje ich mocne strony – wtedy łatwiej na tym tle rzeczowo poinformować o niedociągnięciach, nieprawidłowych zachowaniach czy brakach Zaplanowanie monitoringu postępów dzieci w procesie edukacji Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a NAUCZYCIEL

34 GOTOWOŚĆ SZKOŁY zapewnienie bezpieczeństwa i poczucia komfortu psychicznego oferta placówki dotycząca istnienia świetlicy gwarancja całodziennej opieki nad dzieckiem kompetencje kadry pedagogicznej do pracy z młodszymi dziećmi kontrola nad regularnością posiłków Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych

35 Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a …
… przestrzeń sali lekcyjnej

36 Sposób zorganizowania oraz wygląd przestrzeni szkoły/klasy, determinuje zachowania ludzi, którzy się w niej znajdują. Ważne jest wprowadzanie takich rozwiązań przestrzennych, które będą sprzyjać rozwijaniu umiejętności określonych w podstawie programowej czy kompetencjach kluczowych, takie jak umiejętność komunikowania się, współpracy, negocjacji, rozwijanie kreatywności. SALA – katalog rozwiązań przestrzennych sali lekcyjnej w  nauczaniu wczesnoszkolnym jest efektem projektu badawczego zrealizowanego przez Zespół Wczesnej Edukacji Instytutu Badań Edukacyjnych w Warszawie. Celem badania była praca nad przestrzenią sal szkolnych dedykowanych sześcio-i siedmiolatkom. Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a przestrzeń sali lekcyjnej

37 Katalog jest dedykowany szkołom publicznym i przyjmuje założenie o ich ograniczonych możliwościach finansowych i  ograniczonej decyzyjności nauczyciela klasy pierwszej w szkole podstawowej. W związku z tym twórcy koncentrują się na mikro-zmianach w  przestrzeni klasy, możliwych do realizacji przy bardzo ograniczonym budżecie i z powszechnie dostępnych materiałów. Publikacja ma pomóc w łamaniu stereotypów, szukaniu nowatorskich rozwiązań oraz tworzeniu warunków do wszechstronnego rozwoju dzieci na pierwszym etapie edukacyjnym. Jednocześnie może przyczynić się do postrzegania szkoły, jako miejsca przyjaznego, pozwalającego na rozwijanie uzdolnień i ujawnianiu talentów Uczeń edukacji wczesnoszkolnej a przestrzeń sali lekcyjnej

38 Dziękuję  Grażyna Staręga starszy wizytator
Kuratorium Oświaty w Warszawie Delegatura w Siedlcach

39 Kompetencja 1: hamowanie reakcji Problemy :
„wyskakuje z czymś jak Filip z konopi” często „palnie coś bez zastanowienia” nie zawsze potrafi ocenić wpływ własnego działania na sytuację, w której się znalazł ma problemy z zaakceptowaniem każdej dla siebie niekorzystnej opinii ma trudności z rozpoczynaniem zadania – zaczyna bez zastanowienia, robi „byle co” Co robić? uczyć hamowania reakcji Kompetencja 1: hamowanie reakcji Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych

40 Kompetencja 2: kontrola emocji Problemy : Co robić?
gdy coś idzie nie po jego myśli, przez długi okres czasu nie potrafi ukryć rozczarowania łatwo ujawnia niepokój nie umie opanować złości nie umie opanować radości Co robić? uczyć nazywania emocji, rozmawiać o emocjach, – jakie są i jak się wtedy zachowujemy Kompetencja 2: kontrola emocji Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych

41 Kompetencja 3: koncentracja uwagi Problemy :
Możliwe jest ok. 5 minutowe pełne skupienie uwagi na realizacji uciążliwego obowiązku (dodatkowo z pomocą dorosłego) w porównaniu z 1-2 godzinami skupionej uwagi u nastolatka bardzo często rozpoczyna nowe zadanie zanim skończy poprzednie Co robić? specjalnie nie dbać o komfort pracy dzieci, raczej dawać im atrakcyjne zadania, aby zadanie „wciągało” zachęcać, by szukały sobie miejsca do najbardziej dogodnego działania Kompetencja 3: koncentracja uwagi Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych

42 na rzecz nadrzędnego celu
Co robić? stosować zmienność form pracy: w parach, indywidualnie, trójkach, grupkach 4-5 osobowych pozwalać na dobieranie się w zespoły, ale także dobierać przez losowanie (odliczanie, losowanie kolorowych kulek, zabawek, pociętych pocztówek) jak najwięcej zadań wymagających współpracy Problemy : jest mało gotowy do poświęceń na rzecz osiągnięcia nadrzędnego celu może mieć trudności z dostosowywaniem się do pracy w grupie, gdy pracuje się nad wspólnym zadaniem ma problemy z uzasadnianiem sensowności własnych działań, woli robić coś „po swojemu” Kompetencja 4: gotowość do poświęceń na rzecz nadrzędnego celu Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych

43 Kompetencja 5: pamięć robocza Problemy :
pamięta wskazówki dla zaledwie jedno- i dwu-etapowych działań ma problemy z zapamiętaniem wielu oczekiwań ze strony rodziców i nauczycieli, np.: posprzątaj pokój i wynieś śmieci – za pół godziny sprawdzę i wychodzimy Co robić? wprowadzić różne obrazki / symbole, gesty jako „przypominajki” krótkie polecenia zanim dzieci rozpoczną pracę mówimy sobie, co teraz będziemy robić wprowadzić „rytmizowanie”, dwuwiersze, rymowanki i wyliczanki, piosenki jako sygnały czynności np.. pinko – panko za chwilę małe czytanko Kompetencja 5: pamięć robocza Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych

44 Kompetencja 6: planowanie działań Co robić?
wprowadzić dużo rutynowych działań jako sygnałów tego, co będzie dalej - dobry plan dnia przypominać: za chwilę będziemy malować wielki obraz na papierze na podłodze, to co musimy sobie przygotować? oznaczać rysunkami / słowami, co będziemy robić Problemy : potrzebuje pomocy osoby dorosłej, aby np. pomyśleć o sposobach rozwiązania konfliktu w grupie rówieśniczej żyje przede wszystkim „obecną chwilą” trudno mu ustalić, co jest ważniejsze Kompetencja 6: planowanie działań Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych

45 inicjowanie działania
Co robić? dawać zadania / zajęcia do wyboru w kolejności wykonania (karteczki z różnymi rysunkami na różnych stolikach) tworzyć sytuacje, w których wykorzysta się specyficzne umiejętności i pomysły każdego dziecka (zabawy naśladowcze) Problemy : odkłada najmniej przyjemne zadania na sam koniec, mimo, że zna ich priorytetowy status uwielbia zwlekać i wyczekiwać do ostatniej chwili przekraczanie terminów końcowych to jego specjalność Kompetencja 7: inicjowanie działania Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych

46 organizacja działania w przestrzeni fizycznej i społecznej
Co robić? kształtować nawyk przynoszenia zabawek/przedmiotów do działania na miejsce pracy i potem odnoszenia zachęcać do cichego mówienia do siebie i uczyć tego: teraz mam zrobić to, teraz to … opowiadać dziecku o własnych działaniach, sposobie ich realizacji, intencjach i planach Problemy : trzeba mu przypominać, aby odłożył zabawki na swoje miejsce albo posprzątał po jedzeniu słabo chwyta związki przyczynowe (a - b; najpierw - potem) i logiczne (nadrzędne - podrzędne) w przyjętej przez nauczyciela strategii działania Kompetencja 8: organizacja działania w przestrzeni fizycznej i społecznej Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych

47 organizacja działania w czasie
Problemy : nie dotrzymuje zobowiązań, zapomina o nich nie potrafi oszacować czasu potrzebnego do realizacji zadania nie wyznacza sobie zmiennego tempa pracy w zależności od okoliczności dorosły musi wyznaczać (i pilnować!) terminy końcowe realizowanego zadania: masz na to 10 minut, za chwilę kończymy Co robić? powiesić duży zegar w sali widoczny dla dzieci przyczepiać do niego symbole/obrazki różnych czynności często odwoływać się do zegara wprowadzić umowne znaki (np. dzwoneczek, wkładanie kapelusza w czerwonym kolorze) oznaczające zbliżanie się do końca pracy/zabawy pozwolić dokończyć zadanie / zabawę w innym czasie i zachęcać do tego Kompetencja 9: organizacja działania w czasie Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych

48 elastyczność działania
Problemy : słabo dopasowuje się do zmiennych okoliczności realizacji zadania z trudnością i niechęcią poddaje rewizji swoje dotychczasowe plany; złości się w sytuacji, gdy musi z czegoś rezygnować, np.: niestety, nie będziesz mógł obejrzeć bajki, bo zadzwoniła babcia i musimy do niej zaraz jechać jest ciągle czymś zaskakiwany często odczuwa rozczarowanie, złość - nie potrafiąc dopasować Co robić? często zmieniać - losowo – skład pracujących zespołów dawać zadania wymagające pracy w różnych miejscach i wykorzystania różnych przedmiotów Kompetencja 10: elastyczność działania Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych

49 kompetencje metapoznawcze
Co robić? jak najwięcej rozmawiać z dziećmi – „pogaduszki” np. przy jedzeniu, ubieraniu się, myciu rąk, sprzątaniu, w czasie przerw zachęcać dzieci do rozmawiania ze sobą, porównywania swoich dokonań, oglądania rysunków czy zeszytów analizować razem z nimi ich wytwory stosując różne kryteria analizy prosić o uzasadnienia Problemy : rzadko zadaje sobie pytania: - jak mi idzie? - jak mi poszło? - co zrobić, żeby to było lepsze? - dlaczego mi się nie udało? słabiej analizuje rezultaty własnej pracy - mniej się uczy na popełnionych błędach często ignoruje sygnały / wskazówki płynące ze strony dorosłego / innego dziecka rzadko koryguje własne zachowanie pod wpływem wskazówek Kompetencja 11: kompetencje metapoznawcze Rola i zadania nauczyciela w adaptacji dziecka młodszego do warunków szkolnych