100 lat harcerstwa w Polsce - metoda wczoraj dziś.

Prezentacja na temat: "100 lat harcerstwa w Polsce - metoda wczoraj dziś."— Zapis prezentacji:

1 100 lat harcerstwa w Polsce - metoda wczoraj dziś

2 ZHP Związek Harcerstwa Polskiego największa polska organizacja harcerska, powstała w dniu 1 listopada 1918 roku, z połączenia wszystkich wcześniej działających organizacji harcerskich i skautowych, największa polska organizacja harcerska, powstała w dniu 1 listopada 1918 roku, z połączenia wszystkich wcześniej działających organizacji harcerskich i skautowych,polska organizacja harcerska1 listopada 1918 harcerskichskautowychpolska organizacja harcerska1 listopada 1918 harcerskichskautowych z trzech zaborów. Jest wychowawczym, patriotycznym, dobrowolnym z trzech zaborów. Jest wychowawczym, patriotycznym, dobrowolnym i samorządnym stowarzyszeniem otwartym dla wszystkich bez względu na pochodzenie, rasę czy wyznanie. i samorządnym stowarzyszeniem otwartym dla wszystkich bez względu na pochodzenie, rasę czy wyznanie. stowarzyszeniem

3 Początki ruchu skautowego na świecie Przełom XIX i XX w. to czas, kiedy w światowej pedagogice przestawał pomału obowiązywać pogląd, że najważniejszym zadaniem w toku wychowania jest tylko rozwój umysłowy człowieka. Opierając się na tym poglądzie zakładano, że im wyższe wykształcenie będzie posiadać jednostka, tym wyższy będzie jej społeczny, moralny i etyczny poziom. W wyniku tego, pod koniec XIX i na początku XX wieku zaczęły się tworzyć w krajach Europy Zachodniej ruchy młodzieżowe wcielające nowatorskie koncepcje pedagogiczne. Jednym z takich ruchów powstałym w Wielkiej Brytanii był skauting, którego twórca, generał Robert Baden-Powell, zastosował zasady pedagogiczne, jak na owe czasy, wręcz rewolucyjne. Przełom XIX i XX w. to czas, kiedy w światowej pedagogice przestawał pomału obowiązywać pogląd, że najważniejszym zadaniem w toku wychowania jest tylko rozwój umysłowy człowieka. Opierając się na tym poglądzie zakładano, że im wyższe wykształcenie będzie posiadać jednostka, tym wyższy będzie jej społeczny, moralny i etyczny poziom. W wyniku tego, pod koniec XIX i na początku XX wieku zaczęły się tworzyć w krajach Europy Zachodniej ruchy młodzieżowe wcielające nowatorskie koncepcje pedagogiczne. Jednym z takich ruchów powstałym w Wielkiej Brytanii był skauting, którego twórca, generał Robert Baden-Powell, zastosował zasady pedagogiczne, jak na owe czasy, wręcz rewolucyjne.XIXXXpedagogicewychowaniaWielkiej Brytanii skautingRobert Baden-PowellXIXXXpedagogicewychowaniaWielkiej Brytanii skautingRobert Baden-Powell

4 Narodziny harcerstwa Skauting przyjął się w Polsce nadzwyczaj szybko. Początki datować można na rok 1910 w którym to Andrzej Małkowski tłumaczy na język polski podręcznik Roberta Baden-Powella "Scouting for boys" (jest to kara wymierzona za spóźnienie się na ćwiczenia "Zarzewia"). Małkowski szybko staje się entuzjastą idei skautingu i jej aktywnym popularyzatorem. Skauting przyjął się w Polsce nadzwyczaj szybko. Początki datować można na rok 1910 w którym to Andrzej Małkowski tłumaczy na język polski podręcznik Roberta Baden-Powella "Scouting for boys" (jest to kara wymierzona za spóźnienie się na ćwiczenia "Zarzewia"). Małkowski szybko staje się entuzjastą idei skautingu i jej aktywnym popularyzatorem. Skauting1910Andrzej MałkowskiRoberta Baden-PowellaScouting for boys"Zarzewia" Skauting1910Andrzej MałkowskiRoberta Baden-PowellaScouting for boys"Zarzewia" We wrześniu 1910 uczniowie I Gimnazjum św. Anny w Krakowie zakładają "Zastęp Kruków". We wrześniu 1910 uczniowie I Gimnazjum św. Anny w Krakowie zakładają "Zastęp Kruków".1910 Była to pierwsza udana i trwała próba. Była to pierwsza udana i trwała próba..

5 Narodziny harcerstwa Narodziny harcerstwa 26 lutego 1911 na spotkaniu członków największych organizacji młodzieżowych zostaje podjęta decyzja o stworzeniu skautingu na ziemiach polskich. Uzyskanie poparcia naczelnika "Sokoła" dr. Kazimierza Wyrzykowskiego pozwala na zorganizowanie w okresie od marca do maja 1911 pierwszego kursu instruktorskiego. 21 maja 1911 powstaje Komenda Skautowa we Lwowie. Dzień później Andrzej Małkowski wydaje rozkaz w którym powołuje pierwsze drużyny skautowe 26 lutego 1911 na spotkaniu członków największych organizacji młodzieżowych zostaje podjęta decyzja o stworzeniu skautingu na ziemiach polskich. Uzyskanie poparcia naczelnika "Sokoła" dr. Kazimierza Wyrzykowskiego pozwala na zorganizowanie w okresie od marca do maja 1911 pierwszego kursu instruktorskiego. 21 maja 1911 powstaje Komenda Skautowa we Lwowie. Dzień później Andrzej Małkowski wydaje rozkaz w którym powołuje pierwsze drużyny skautowe 26 lutego1911"Sokoła" Kazimierza Wyrzykowskiego191121 maja1911 26 lutego1911"Sokoła" Kazimierza Wyrzykowskiego191121 maja1911

6 Pod koniec sierpnia 1939 roku na rozkaz władz wojskowych zaczęły działać "pogotowia wojenne" harcerek i harcerzy ZHP. Harcerstwo we wrześniu 1939 pełniło swą wojenną służbę niemal wszędzie. Komenda Pogotowia Harcerek działała przez cały czas oblężenia Warszawy. Na poszczególnych terenach PH współpracowało z wojskiem i władzami cywilnymi. Jeżeli gdzieś wybuchł popłoch lub dezorganizacja, PH organizowało pracę na własną rękę. Harcerki pracowały w łączności, w szpitalach, w opiece społecznej, prowadziło punkty opieki nad dziećmi i ewakuowanymi. Harcerze prowadzili dla wojska łączność, obserwacje przeciwlotnicze, pełnili straż obywatelską przy obiektach strategicznych. Pod koniec sierpnia 1939 roku na rozkaz władz wojskowych zaczęły działać "pogotowia wojenne" harcerek i harcerzy ZHP. Harcerstwo we wrześniu 1939 pełniło swą wojenną służbę niemal wszędzie. Komenda Pogotowia Harcerek działała przez cały czas oblężenia Warszawy. Na poszczególnych terenach PH współpracowało z wojskiem i władzami cywilnymi. Jeżeli gdzieś wybuchł popłoch lub dezorganizacja, PH organizowało pracę na własną rękę. Harcerki pracowały w łączności, w szpitalach, w opiece społecznej, prowadziło punkty opieki nad dziećmi i ewakuowanymi. Harcerze prowadzili dla wojska łączność, obserwacje przeciwlotnicze, pełnili straż obywatelską przy obiektach strategicznych.1939 ZHPHarcerstwo1939Warszawy1939 ZHPHarcerstwo1939Warszawy Harcerstwo podczas II wojny światowej Pogotowie wojenne

7 Konspiracyjne harcerstwo Harcerstwo brało udział w walkach wojennych i podziemnych prowadzonych przez polskie społeczeństwo, gdyż do takich walk było ono tworzone i przygotowywane. Harcerstwo polskie to jedyna organizacja w światowym skautingu, która w II wojnie światowej wzięła tak wielki i tak zasadniczy udział w konspiracyjnych walkach swojego narodu. Harcerstwo brało udział w walkach wojennych i podziemnych prowadzonych przez polskie społeczeństwo, gdyż do takich walk było ono tworzone i przygotowywane. Harcerstwo polskie to jedyna organizacja w światowym skautingu, która w II wojnie światowej wzięła tak wielki i tak zasadniczy udział w konspiracyjnych walkach swojego narodu. Harcerstwo społeczeństwo HarcerstwoskautinguII wojnie światowej konspiracyjnych narodu Harcerstwo społeczeństwo HarcerstwoskautinguII wojnie światowej konspiracyjnych narodu Harcerstwo konspiracyjne dzieliło się na dwa piony: Organizację Harcerzy Harcerstwo konspiracyjne dzieliło się na dwa piony: Organizację Harcerzy Harcerstwo i Organizację Harcerek. Organizacja Harcerzy przyjęła kryptonim "Szare Szeregi", który później został rozciągnięty na cały Związek Harcerstwa Polskiego. i Organizację Harcerek. Organizacja Harcerzy przyjęła kryptonim "Szare Szeregi", który później został rozciągnięty na cały Związek Harcerstwa Polskiego.Organizacja HarcerzySzare SzeregiZwiązek Harcerstwa PolskiegoOrganizacja HarcerzySzare SzeregiZwiązek Harcerstwa Polskiego

8 Działalność Szarych Szeregów Przez cały okres swej działalności Szare Szeregi współpracowały z Delegaturą Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj oraz Komendą Główną AK. Rozkaz Komendanta Głównego AK Nr 129 z 16 marca 1942 r. ustalił, że: "... członkowie Szarych Szeregów, którzy wejdą do zespołów konspiracyjnych, będą uważani bez względu na wiek za żołnierzy." Szare Szeregi zostały więc określone jako organizacja współdziałająca z AK, ale nie podporządkowana Armii. Był to w czasie wojny jedyny taki przypadek. Szare Szeregi zachowały swą pełną suwerenność. Przez cały okres swej działalności Szare Szeregi współpracowały z Delegaturą Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj oraz Komendą Główną AK. Rozkaz Komendanta Głównego AK Nr 129 z 16 marca 1942 r. ustalił, że: "... członkowie Szarych Szeregów, którzy wejdą do zespołów konspiracyjnych, będą uważani bez względu na wiek za żołnierzy." Szare Szeregi zostały więc określone jako organizacja współdziałająca z AK, ale nie podporządkowana Armii. Był to w czasie wojny jedyny taki przypadek. Szare Szeregi zachowały swą pełną suwerenność. Szare Szeregi Delegaturą Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na KrajAK16 marca 1942 Szarych Szeregówkonspiracyjnych żołnierzySzare Szeregi Szare Szeregi Delegaturą Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na KrajAK16 marca 1942 Szarych Szeregówkonspiracyjnych żołnierzySzare Szeregi

9 Szare Szeregi Organizacja harcerzy opierała się na strukturze przedwojennego ZHP, posługiwano się kryptonimami: Organizacja harcerzy opierała się na strukturze przedwojennego ZHP, posługiwano się kryptonimami:ZHP chorągwie – ule chorągwie – ule chorągwie hufce – roje hufce – roje hufce drużyny – rodziny drużyny – rodziny drużyny zastępy – pszczoły. zastępy – pszczoły. zastępy Na czele organizacji harcerzy stał Naczelnik z Główną Kwaterą Pasieką. Organizacja Harcerzy obejmowała (ze względów konspiracyjnych) początkowo jedynie młodzież powyżej 17 lat. Z czasem z powodu naporu młodych i konieczności zajęcia się nimi, rozpiętość wieku zwiększono. Z punktu widzenia programowego i metodycznego podzielono wówczas młodzież na 3 grupy-"Zawisza" – 12 Na czele organizacji harcerzy stał Naczelnik z Główną Kwaterą Pasieką. Organizacja Harcerzy obejmowała (ze względów konspiracyjnych) początkowo jedynie młodzież powyżej 17 lat. Z czasem z powodu naporu młodych i konieczności zajęcia się nimi, rozpiętość wieku zwiększono. Z punktu widzenia programowego i metodycznego podzielono wówczas młodzież na 3 grupy-"Zawisza" – 12 NaczelnikGłówną Kwaterą PasiekąZawisza NaczelnikGłówną Kwaterą PasiekąZawisza -14 lat, "Bojowe Szkoły" – 15-17 lat, "Grupy Szturmowe – powyżej 18 lat -14 lat, "Bojowe Szkoły" – 15-17 lat, "Grupy Szturmowe – powyżej 18 latBojowe SzkołyGrupy SzturmoweBojowe SzkołyGrupy Szturmowe Członków organizacji obowiązywało przedwojenne Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie. Przyrzeczenie uzupełniono dodatkową rotą konspiracyjną: Członków organizacji obowiązywało przedwojenne Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie. Przyrzeczenie uzupełniono dodatkową rotą konspiracyjną:PrawoPrzyrzeczenie HarcerskierotąPrawoPrzyrzeczenie Harcerskierotą "Ślubuję na Twoje ręce pełnić służbę w Szarych Szeregach, tajemnic organizacyjnych dochować, do rozkazów służbowych się stosować, nie cofnąć się przed ofiarą życia". "Ślubuję na Twoje ręce pełnić służbę w Szarych Szeregach, tajemnic organizacyjnych dochować, do rozkazów służbowych się stosować, nie cofnąć się przed ofiarą życia". Podstawową zasadą programu było wychowanie przez walkę. Program został sprecyzowany w koncepcji Dziś – jutro – pojutrze. Podstawową zasadą programu było wychowanie przez walkę. Program został sprecyzowany w koncepcji Dziś – jutro – pojutrze. wychowaniewalkę wychowaniewalkę "Dziś" oznaczało okres konspiracji i przygotowanie do powstania "Dziś" oznaczało okres konspiracji i przygotowanie do powstania "Jutro" – otwartą walkę zbrojną z okupantem, powstanie "Jutro" – otwartą walkę zbrojną z okupantem, powstanie "Pojutrze" – pracę w wolnej Polsce "Pojutrze" – pracę w wolnej Polsce

10 Szare Szeregi Ważniejsze akcje Szarych Szeregów [ Ważniejsze akcje Szarych Szeregów [ Wieniec I i II – wysadzanie pociągów. Wieniec I i II – wysadzanie pociągów. Meksyk II – 26 marca 1943 – Akcja pod Arsenałem – odbicie 25 więźniów z niemieckiego konwoju policyjnego, w tym Jana Bytnara "Rudego", który zmarł po trzech dniach od ran, jakie hitlerowcy zadali mu podczas przesłuchań. Po akcji zmarli również: "Alek" – Aleksy Dawidowski i "Buzdygan" – Tadeusz Krzyżewicz. Dowódcą akcji był Stanisław Broniewski "Orsza", a jego zastępcą Tadeusz Zawadzki "Zośka". Meksyk II – 26 marca 1943 – Akcja pod Arsenałem – odbicie 25 więźniów z niemieckiego konwoju policyjnego, w tym Jana Bytnara "Rudego", który zmarł po trzech dniach od ran, jakie hitlerowcy zadali mu podczas przesłuchań. Po akcji zmarli również: "Alek" – Aleksy Dawidowski i "Buzdygan" – Tadeusz Krzyżewicz. Dowódcą akcji był Stanisław Broniewski "Orsza", a jego zastępcą Tadeusz Zawadzki "Zośka".26 marca1943Akcja pod ArsenałemJana BytnaraAleksy DawidowskiTadeusz KrzyżewiczStanisław BroniewskiTadeusz Zawadzki26 marca1943Akcja pod ArsenałemJana BytnaraAleksy DawidowskiTadeusz KrzyżewiczStanisław BroniewskiTadeusz Zawadzki Meksyk III – odbicie Floriana Marciniaka (akcja odwołana). Meksyk III – odbicie Floriana Marciniaka (akcja odwołana).Floriana MarciniakaFloriana Marciniaka Celestynów – 20 maja 1943 odbicie transportu więźniów do Oświęcimia. Celestynów – 20 maja 1943 odbicie transportu więźniów do Oświęcimia. Celestynów1943Oświęcimia Celestynów1943Oświęcimia Akcja Kutschera – 1 lutego 1944 – zamach (udany) na komendanta warszawskiej policji i SS Franza Kutscherę. Niemcy wstrzymali egzekucje dokonywane wcześniej publicznie na ulicach miasta. Akcja Kutschera – 1 lutego 1944 – zamach (udany) na komendanta warszawskiej policji i SS Franza Kutscherę. Niemcy wstrzymali egzekucje dokonywane wcześniej publicznie na ulicach miasta. Akcja Kutschera1 lutego1944 Franza Kutscherę Akcja Kutschera1 lutego1944 Franza Kutscherę Akcja Koppe – nieudany zamach na szefa policji niemieckiej w Generalnym Gubernatorstwie. Akcja Koppe – nieudany zamach na szefa policji niemieckiej w Generalnym Gubernatorstwie. "Taśma" – Sieczychy – 20 sierpnia 1943 – likwidacja strażnic granicznych. Podczas tej akcji zginął Tadeusz Zawadzki "Zośka". "Taśma" – Sieczychy – 20 sierpnia 1943 – likwidacja strażnic granicznych. Podczas tej akcji zginął Tadeusz Zawadzki "Zośka". "Taśma"Sieczychy1943Tadeusz Zawadzki "Taśma"Sieczychy1943Tadeusz Zawadzki "N" – akcja propagandowa wśród Niemców osłabiająca ich ducha walki. "N" – akcja propagandowa wśród Niemców osłabiająca ich ducha walki. "N" "M" – akcja Młodzież. "M" – akcja Młodzież.

11 Historia harcerstwa w latach 1945-1949 19451949 19451949 od lipca 1944 - masowe i spontaniczne odradzanie się oraz powstawanie nowych drużyn harcerskich. od lipca 1944 - masowe i spontaniczne odradzanie się oraz powstawanie nowych drużyn harcerskich.1944drużyn1944drużyn 30 grudnia 1944 - Zarządzenie kierowników Resortów Administracji Publicznej i Oświaty: Zepchnięte w podziemie przez okupanta Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności, Związek Harcerstwa Polskiego, powołuje się z powrotem do życia jawnego. Powołanie Tymczasowej Naczelnej Rady Harcerskiej w skład której weszli instruktorzy harcerscy oraz działacze ZWM, OM TUR i Wici. 30 grudnia 1944 - Zarządzenie kierowników Resortów Administracji Publicznej i Oświaty: Zepchnięte w podziemie przez okupanta Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności, Związek Harcerstwa Polskiego, powołuje się z powrotem do życia jawnego. Powołanie Tymczasowej Naczelnej Rady Harcerskiej w skład której weszli instruktorzy harcerscy oraz działacze ZWM, OM TUR i Wici. 30 grudnia1944Związek Harcerstwa Polskiegoinstruktorzy harcerscyZWM OM TURWici 30 grudnia1944Związek Harcerstwa Polskiegoinstruktorzy harcerscyZWM OM TURWici początek 1945 - Nowe Prawo i Przyrzeczenie oraz Deklaracja Ideowa. początek 1945 - Nowe Prawo i Przyrzeczenie oraz Deklaracja Ideowa.1945PrawoPrzyrzeczenie1945PrawoPrzyrzeczenie rok 1945 - ZHP odradza się w tradycyjnym kształcie organizacyjnym (podział na Organizację Harcerek i Harcerzy). Początek Centralnych Akcji Szkoleniowych mających wykształcić nowych instruktorów. ZHP liczy ponad 200 tys. członków, ale na jednego instruktora przypadało 450 harcerzy. rok 1945 - ZHP odradza się w tradycyjnym kształcie organizacyjnym (podział na Organizację Harcerek i Harcerzy). Początek Centralnych Akcji Szkoleniowych mających wykształcić nowych instruktorów. ZHP liczy ponad 200 tys. członków, ale na jednego instruktora przypadało 450 harcerzy.1945ZHPCentralnych Akcji SzkoleniowychZHP1945ZHPCentralnych Akcji SzkoleniowychZHP luty 1946 - Aleksander Kamiński zostaje drugim wiceprzewodniczącym ZHP. luty 1946 - Aleksander Kamiński zostaje drugim wiceprzewodniczącym ZHP.1946Aleksander Kamińskiwiceprzewodniczącym ZHP1946Aleksander Kamińskiwiceprzewodniczącym ZHP rok 1946 - Walka polityczna o wpływy w harcerstwie, tocząca się na forum władz Związku i Komisji Porozumiewawczej Organizacji Młodzieżowych, nie budzi zainteresowania na niższych szczeblach organizacyjnych, gdzie codzienna praca wychowawcza jest prowadzona według tradycyjnych form i metod. Harcerstwo stara się zachować neutralność polityczną. rok 1946 - Walka polityczna o wpływy w harcerstwie, tocząca się na forum władz Związku i Komisji Porozumiewawczej Organizacji Młodzieżowych, nie budzi zainteresowania na niższych szczeblach organizacyjnych, gdzie codzienna praca wychowawcza jest prowadzona według tradycyjnych form i metod. Harcerstwo stara się zachować neutralność polityczną.1946politycznaHarcerstwoneutralnośćpolityczną1946politycznaHarcerstwoneutralnośćpolityczną listopad 1946 - Pelagia Lewińska, pracownica wydziału propagandy KC PPR, zostaje Sekretarzem Generalnym ZHP, mając umożliwić opanowanie ZHP przez umocnioną po wyborach PPR. listopad 1946 - Pelagia Lewińska, pracownica wydziału propagandy KC PPR, zostaje Sekretarzem Generalnym ZHP, mając umożliwić opanowanie ZHP przez umocnioną po wyborach PPR.1946Pelagia LewińskaPPR 1946Pelagia LewińskaPPR marzec 1947 - Aleksander Kamiński odchodzi z Naczelnictwa ZHP na skutek ataku ministra oświaty Stanisława Skrzeszewskiego na jego osobę oraz na harcerstwo, zawierającego bezpodstawne i krzywdzące zarzuty. marzec 1947 - Aleksander Kamiński odchodzi z Naczelnictwa ZHP na skutek ataku ministra oświaty Stanisława Skrzeszewskiego na jego osobę oraz na harcerstwo, zawierającego bezpodstawne i krzywdzące zarzuty.Aleksander KamińskiZHPStanisława SkrzeszewskiegoharcerstwoAleksander KamińskiZHPStanisława Skrzeszewskiegoharcerstwo 7 czerwca 1947 - uchwalono nowy tekst Prawa i Przyrzeczenia dla uspokojenia nastrojów po odwołaniu Zjazdu Walnego. 7 czerwca 1947 - uchwalono nowy tekst Prawa i Przyrzeczenia dla uspokojenia nastrojów po odwołaniu Zjazdu Walnego. 7 czerwca1947PrawaPrzyrzeczenia 7 czerwca1947PrawaPrzyrzeczenia 14 czerwca 1947 - Podczas poświęconego sprawom harcerstwa posiedzenia partyjnej Komisji do Spraw Młodzieżowych przyjęto, że ofensywa na harcerstwo powinna nastąpić ze wszystkich kierunków: Wojsko, Partia, Administracja szkolna, ZWM. 14 czerwca 1947 - Podczas poświęconego sprawom harcerstwa posiedzenia partyjnej Komisji do Spraw Młodzieżowych przyjęto, że ofensywa na harcerstwo powinna nastąpić ze wszystkich kierunków: Wojsko, Partia, Administracja szkolna, ZWM. 14 czerwca1947WojskoPartiaZWM 14 czerwca1947WojskoPartiaZWM

12 Historia harcerstwa w latach 1945-1949 19451949 19451949 12 grudnia 1947 - Zostaje powołana Komisja Programowa obu Głównych Kwater w celu skoordynowania prac harcerzy i harcerek. Na jej czele staje Naczelniczka Harcerek Wiktoria Dewitzowa. Podstawowym założeniem projektu przebudowy programowej było powiązanie harcerstwa z realnym życiem poprzez włączenie go w realizację zadań ogólnospołecznych. 12 grudnia 1947 - Zostaje powołana Komisja Programowa obu Głównych Kwater w celu skoordynowania prac harcerzy i harcerek. Na jej czele staje Naczelniczka Harcerek Wiktoria Dewitzowa. Podstawowym założeniem projektu przebudowy programowej było powiązanie harcerstwa z realnym życiem poprzez włączenie go w realizację zadań ogólnospołecznych. 12 grudnia1947Wiktoria Dewitzowa 12 grudnia1947Wiktoria Dewitzowa 27-29.02.1948 - Harcerska Służba Polsce – nowy program pracy harcerstwa proklamowany oficjalnie na konferencji instruktorskiej. (Był to centralny plan udziału Związku w odbudowie kraju, zmierzający do zasadniczego zwrotu w ZHP, polegającego na odejściu od dotychczasowego skautowego modelu pracy). 27-29.02.1948 - Harcerska Służba Polsce – nowy program pracy harcerstwa proklamowany oficjalnie na konferencji instruktorskiej. (Był to centralny plan udziału Związku w odbudowie kraju, zmierzający do zasadniczego zwrotu w ZHP, polegającego na odejściu od dotychczasowego skautowego modelu pracy).1948Harcerska Służba PolsceZHP1948Harcerska Służba PolsceZHP lato 1948 - Akcja letnia przebiega pod znakiem HSP, czyli realizacji czterech kierunków-zadań: Las i rola, Odbudowa, Kultura i Oświata, Dziecko i Zdrowie. Zwolniono większość dawnych instruktorów oraz przyznano stopień harcmistrza wszystkim członkom Zarządu Głównego ZMP. lato 1948 - Akcja letnia przebiega pod znakiem HSP, czyli realizacji czterech kierunków-zadań: Las i rola, Odbudowa, Kultura i Oświata, Dziecko i Zdrowie. Zwolniono większość dawnych instruktorów oraz przyznano stopień harcmistrza wszystkim członkom Zarządu Głównego ZMP.1948harcmistrza ZMP1948harcmistrza ZMP 22 lipca 1948 - Utworzenie jednej (wzorowanej na radzieckim Komsomole) organizacji młodzieżowej – Związku Młodzieży Polskiej, w skład którego weszły ZWM, OM TUR, ZWM Wici oraz ZMD, oraz ściśle powiązanego z ZMP Związku Akademickiej Młodzieży Polskiej. ZHP, traktowany jako organizacja młodszej młodzieży, nie podlegał zjednoczeniu. 22 lipca 1948 - Utworzenie jednej (wzorowanej na radzieckim Komsomole) organizacji młodzieżowej – Związku Młodzieży Polskiej, w skład którego weszły ZWM, OM TUR, ZWM Wici oraz ZMD, oraz ściśle powiązanego z ZMP Związku Akademickiej Młodzieży Polskiej. ZHP, traktowany jako organizacja młodszej młodzieży, nie podlegał zjednoczeniu. 22 lipca1948Związku Młodzieży PolskiejZHP 22 lipca1948Związku Młodzieży PolskiejZHP

13 Historia harcerstwa w latach 1945-1949 19451949 19451949 20 grudnia 1948 - Podjęta przez zebranych na konferencji komendantów i komendantki chorągwi uchwała oceniała, że wychowanie skautowe, którego częścią było harcerstwo, zrodziło się w ustroju kapitalistycznym i jako typowy jego wytwór wiązało młodzież z grupami przeciwstawiającymi się postępowi społecznemu w Polsce, wzmacniając elementy nacjonalistyczne i reakcyjne. W związku z tym zebrani postanawiali: My instruktorzy, wychowawcy najmłodszego pokolenia budującego socjalistyczną Polskę, zrywamy ze wszystkimi pozostałościami wychowania skautowego i harcerskiego, które są odbiciem ustroju kapitalistycznego, i chcemy naszą robotę harcerską oprzeć na zasadach wychowania socjalistycznego. 20 grudnia 1948 - Podjęta przez zebranych na konferencji komendantów i komendantki chorągwi uchwała oceniała, że wychowanie skautowe, którego częścią było harcerstwo, zrodziło się w ustroju kapitalistycznym i jako typowy jego wytwór wiązało młodzież z grupami przeciwstawiającymi się postępowi społecznemu w Polsce, wzmacniając elementy nacjonalistyczne i reakcyjne. W związku z tym zebrani postanawiali: My instruktorzy, wychowawcy najmłodszego pokolenia budującego socjalistyczną Polskę, zrywamy ze wszystkimi pozostałościami wychowania skautowego i harcerskiego, które są odbiciem ustroju kapitalistycznego, i chcemy naszą robotę harcerską oprzeć na zasadach wychowania socjalistycznego. 20 grudnia1948skautoweharcerstwokapitalistycznymsocjalistyczną 20 grudnia1948skautoweharcerstwokapitalistycznymsocjalistyczną marzec 1949 - Ograniczono wiek młodzieży harcerskiej do 15 lat (a wkrótce do 14 lat). W konsekwencji ulegają rozpadowi liczne drużyny. Zlikwidowano "Na Tropie"- jedyne funkcjonujące jeszcze pismo harcerskie. Harcerski ruch wydawniczy zamarł. marzec 1949 - Ograniczono wiek młodzieży harcerskiej do 15 lat (a wkrótce do 14 lat). W konsekwencji ulegają rozpadowi liczne drużyny. Zlikwidowano "Na Tropie"- jedyne funkcjonujące jeszcze pismo harcerskie. Harcerski ruch wydawniczy zamarł.1949Na Tropie1949Na Tropie rok 1949 - Wprowadzono nowe stopnie i sprawności. W pracy i walce z klasą robotniczą wychowujemy młodzież harcerską. Stopniowo eliminowano tradycyjne formy pracy i emblematy organizacyjne. Na miejsce krzyża i lilijki wprowadzono Odznakę Harcerską wzorowaną na znaczku ZMP. Instruktorów-księży zwalniano z funkcji i zabraniano wszelakich akcentów religijnych. Wprowadzono nowy mundur na wzór pionierski, podobnie jak i nowy salut zastępujący tradycyjny – wojskowy. Pozdrowienie harcerskie przyjęło formę W nauce, pracy i walce – Czuwaj!. Komendy chorągwi i hufców przemianowano na komendy wojewódzkie i powiatowe. Zlikwidowano harcerstwo starsze, a młodzież szkół średnich przekazanodo ZMP i Służby Polsce. Zwolniono większość dawnych instruktorów oraz przyznano stopień harcmistrza wszystkim członkom Zarządu Głównego ZMP. rok 1949 - Wprowadzono nowe stopnie i sprawności. W pracy i walce z klasą robotniczą wychowujemy młodzież harcerską. Stopniowo eliminowano tradycyjne formy pracy i emblematy organizacyjne. Na miejsce krzyża i lilijki wprowadzono Odznakę Harcerską wzorowaną na znaczku ZMP. Instruktorów-księży zwalniano z funkcji i zabraniano wszelakich akcentów religijnych. Wprowadzono nowy mundur na wzór pionierski, podobnie jak i nowy salut zastępujący tradycyjny – wojskowy. Pozdrowienie harcerskie przyjęło formę W nauce, pracy i walce – Czuwaj!. Komendy chorągwi i hufców przemianowano na komendy wojewódzkie i powiatowe. Zlikwidowano harcerstwo starsze, a młodzież szkół średnich przekazanodo ZMP i Służby Polsce. Zwolniono większość dawnych instruktorów oraz przyznano stopień harcmistrza wszystkim członkom Zarządu Głównego ZMP.1949krzyżalilijki Odznakę HarcerskąZMPksiężyCzuwajharcmistrzaZMP1949krzyżalilijki Odznakę HarcerskąZMPksiężyCzuwajharcmistrzaZMP

14 Harcerstwo w okresie stalinizmu W okresie stalinizmu (lata 1949-1956) działało ok. 100 organizacji tzw. "drugiej konspiracji harcerskiej" w większości bez broni lub z nieliczną bronią przechowywaną na wypadek wybuchu III wojny ewentualnie używanej celem szkolenia. W większym stopniu pojawiały się cele wychowania patriotycznego, a nawet w wielu organizacjach oddziaływania na młodzież nie zrzeszoną i społeczeństwo. Powszechnie posługiwano się ulotkami i napisami na murach. Eksplozja powstawania nowych organizacji łączyła się z bezprawnym zlikwidowaniem ZHP w 1949 roku. W okresie stalinizmu (lata 1949-1956) działało ok. 100 organizacji tzw. "drugiej konspiracji harcerskiej" w większości bez broni lub z nieliczną bronią przechowywaną na wypadek wybuchu III wojny ewentualnie używanej celem szkolenia. W większym stopniu pojawiały się cele wychowania patriotycznego, a nawet w wielu organizacjach oddziaływania na młodzież nie zrzeszoną i społeczeństwo. Powszechnie posługiwano się ulotkami i napisami na murach. Eksplozja powstawania nowych organizacji łączyła się z bezprawnym zlikwidowaniem ZHP w 1949 roku.stalinizmu19491956ZHPstalinizmu19491956ZHP Niektóre harcerskie organizacje niepodległościowe z tego okresu poza działalnością niepodległościową prowadziły działalność harcerską. Przyjmowano harcerską strukturę organizacyjną z podziałem na zastępy, drużyny, hufce, a nawet sporadycznie do komendy chorągwi włącznie. Przeprowadzano biegi harcerskie w terenie na stopnie harcerskie, wydawano rozkazy, mianowano funkcyjnych, przyznawano stopnie harcerskie. Szkolono harcerzy w łączności, terenoznawstwie i samarytance. Niektóre harcerskie organizacje niepodległościowe z tego okresu poza działalnością niepodległościową prowadziły działalność harcerską. Przyjmowano harcerską strukturę organizacyjną z podziałem na zastępy, drużyny, hufce, a nawet sporadycznie do komendy chorągwi włącznie. Przeprowadzano biegi harcerskie w terenie na stopnie harcerskie, wydawano rozkazy, mianowano funkcyjnych, przyznawano stopnie harcerskie. Szkolono harcerzy w łączności, terenoznawstwie i samarytance. Trudno ustalić pełną liczbę uczestników "drugiej konspiracji harcerskiej", ale pewien obraz daje liczba 2997 harcerek i harcerzy uzyskana z akt sądowych i rejestrów skazanych. Trudno ustalić pełną liczbę uczestników "drugiej konspiracji harcerskiej", ale pewien obraz daje liczba 2997 harcerek i harcerzy uzyskana z akt sądowych i rejestrów skazanych.

15 Harcerstwo w okresie stalinizmu 1950 – zakaz używania stroju i odznak harcerskich, nowe Prawo i Przyrzeczenie. 1950 – zakaz używania stroju i odznak harcerskich, nowe Prawo i Przyrzeczenie. 1950 15 października 1950 – bezprawne wcielenie ZHP w struktury Związku Młodzieży Polskiej. 15 października 1950 – bezprawne wcielenie ZHP w struktury Związku Młodzieży Polskiej. 15 października1950ZHP Związku Młodzieży Polskiej 15 października1950ZHP Związku Młodzieży Polskiej 1 czerwca 1951 – powstaje Organizacja Harcerska Związku Młodzieży Polskiej. OH ZMP wykorzystując nazwę "harcerska" zaprzestała stosowania metodyki harcerskiej i była kopią radzieckich pionierów (białe koszule, czerwone chusty, komunistyczna odznaka – tzw. "czuwajka" – zamiast krzyża itp). 1 czerwca 1951 – powstaje Organizacja Harcerska Związku Młodzieży Polskiej. OH ZMP wykorzystując nazwę "harcerska" zaprzestała stosowania metodyki harcerskiej i była kopią radzieckich pionierów (białe koszule, czerwone chusty, komunistyczna odznaka – tzw. "czuwajka" – zamiast krzyża itp). 1 czerwca1951Organizacja Harcerska Związku Młodzieży Polskiejpionierówczuwajkakrzyża 1 czerwca1951Organizacja Harcerska Związku Młodzieży Polskiejpionierówczuwajkakrzyża maj-czerwiec 1956 – wyodrębnienie się Organizacji Harcerskiej maj-czerwiec 1956 – wyodrębnienie się Organizacji Harcerskiej1956 (w ramach ZMP), zmiana nazwy na Organizacja Harcerska Polski Ludowej (OHPL), deklaracja powrotu do tradycyjnego munduru i nazw. (w ramach ZMP), zmiana nazwy na Organizacja Harcerska Polski Ludowej (OHPL), deklaracja powrotu do tradycyjnego munduru i nazw.Organizacja Harcerska Polski LudowejmunduruOrganizacja Harcerska Polski Ludowejmunduru

16 Harcerstwo PRL w latach 1956-1980 PRL 19561980PRL 19561980 4 grudnia 1956 - reaktywowanie Związku Harcerstwa Polskiego na terenie Krakowa. W dniu następnym odbyło się posiedzenie reaktywowanej Komendy Chorągwi ZHP, jednocześnie oficjalnie poinformowano Ministerstwo Oświaty o reaktywowaniu ZHP. Reaktywowanie ZHP zostało potwierdzone w rejestrze stowarzyszeń, zgodnie z którym ZHP nadal figurował jako istniejące, choć o zawieszonej działalności stowarzyszenie 4 grudnia 1956 - reaktywowanie Związku Harcerstwa Polskiego na terenie Krakowa. W dniu następnym odbyło się posiedzenie reaktywowanej Komendy Chorągwi ZHP, jednocześnie oficjalnie poinformowano Ministerstwo Oświaty o reaktywowaniu ZHP. Reaktywowanie ZHP zostało potwierdzone w rejestrze stowarzyszeń, zgodnie z którym ZHP nadal figurował jako istniejące, choć o zawieszonej działalności stowarzyszenie 4 grudnia1956 4 grudnia1956 8-10 grudnia 1956 – krajowa narada działaczy OHPL w Łodzi, która przekształca się w Krajowy Zjazd Działaczy Harcerskich. Przybywają na nią dwie grupy instruktorów ZHP reprezentujących dawne Szare Szeregi i oddolne działania reaktywujące ZHP Mimo nadal obowiązującego Statutu ZHP z lat przedwojennych, oraz nadal aktualnych wpisów do rejestru Stowarzyszeń Wyższej Użyteczności, naradę tę nazwano Zjazdem Łódzkim, a zawarty kompromis z władzami reżimowymi, nazwano Uchwałami. Zawarty kompromis pozwolił reaktywowanemu 4 grudnia ZHP na odrodzenie, wraz z tradycjami, mundurami i symbolami harcerskimi (krzyż, lilijka itd.). Jednak dopiero w 1959 r. rząd PRL, stosując przepisy przedwojennej Ustawy o Stowarzyszeniach Wyższej Użyteczności, zmienił wpisy w rejestrach, nadając nowy Statut i uznając formalnie nowe władze. 8-10 grudnia 1956 – krajowa narada działaczy OHPL w Łodzi, która przekształca się w Krajowy Zjazd Działaczy Harcerskich. Przybywają na nią dwie grupy instruktorów ZHP reprezentujących dawne Szare Szeregi i oddolne działania reaktywujące ZHP Mimo nadal obowiązującego Statutu ZHP z lat przedwojennych, oraz nadal aktualnych wpisów do rejestru Stowarzyszeń Wyższej Użyteczności, naradę tę nazwano Zjazdem Łódzkim, a zawarty kompromis z władzami reżimowymi, nazwano Uchwałami. Zawarty kompromis pozwolił reaktywowanemu 4 grudnia ZHP na odrodzenie, wraz z tradycjami, mundurami i symbolami harcerskimi (krzyż, lilijka itd.). Jednak dopiero w 1959 r. rząd PRL, stosując przepisy przedwojennej Ustawy o Stowarzyszeniach Wyższej Użyteczności, zmienił wpisy w rejestrach, nadając nowy Statut i uznając formalnie nowe władze. 810 grudnia1956Krajowy Zjazd Działaczy Harcerskich 4 grudniaZHP 810 grudnia1956Krajowy Zjazd Działaczy Harcerskich 4 grudniaZHP ZHP włączyło się od razu w bardzo aktywną służbę Polsce – po roku 1956 zorganizowano wiele akcji, ZHP włączyło się od razu w bardzo aktywną służbę Polsce – po roku 1956 zorganizowano wiele akcji,

17 Harcerstwo PRL w latach 1956-1980 PRL 19561980PRL 19561980 1957 – powstanie Rozgłośni Harcerskiej. 1957 – powstanie Rozgłośni Harcerskiej. 1957Rozgłośni Harcerskiej 1957Rozgłośni Harcerskiej 1958 – powstanie "Nieprzetartego Szlaku" 1958 – powstanie "Nieprzetartego Szlaku" 1958Nieprzetartego Szlaku 1958Nieprzetartego Szlaku 1958-1959 – odejście z ZHP wielu instruktorów szaroszeregowych. Rezygnacja hm. Aleksandra Kamińskiego z funkcji Przewodniczącego Naczelnej Rady Harcerskiej ZHP. Słynne wezwanie druha Kamyka – Idźcie pracować do drużyn, które dało początek niezwykłej dwoistości wewnątrz ZHP – organizacji "aparatu partyjnego" i organizacji społecznych instruktorów pracujących zgodnie z prawdziwymi harcerskimi ideałami i nierzadko prześladowanych. 1958-1959 – odejście z ZHP wielu instruktorów szaroszeregowych. Rezygnacja hm. Aleksandra Kamińskiego z funkcji Przewodniczącego Naczelnej Rady Harcerskiej ZHP. Słynne wezwanie druha Kamyka – Idźcie pracować do drużyn, które dało początek niezwykłej dwoistości wewnątrz ZHP – organizacji "aparatu partyjnego" i organizacji społecznych instruktorów pracujących zgodnie z prawdziwymi harcerskimi ideałami i nierzadko prześladowanych. 19581959szaroszeregowychhm.Aleksandra KamińskiegoPrzewodniczącego Naczelnej Rady Harcerskiej ZHP 19581959szaroszeregowychhm.Aleksandra KamińskiegoPrzewodniczącego Naczelnej Rady Harcerskiej ZHP 1960 – I Zlot Grunwaldzki 1960 – I Zlot Grunwaldzki 1960 1973 - powstaje Harcerska Służba Polsce Socjalistycznej jako propozycja programu harcerstwa starszego w ZHP opartego o specjalności. Drużyny HSPS używały bluz harcerskich specjalnego kroju, kolorowych krajek i beretów (w kolorze zależnym od specjalności). W wielu miastach drużyny starszoharcerskie nigdy nie włożyły tych mundurów. Była to bierna forma protestu. 1973 - powstaje Harcerska Służba Polsce Socjalistycznej jako propozycja programu harcerstwa starszego w ZHP opartego o specjalności. Drużyny HSPS używały bluz harcerskich specjalnego kroju, kolorowych krajek i beretów (w kolorze zależnym od specjalności). W wielu miastach drużyny starszoharcerskie nigdy nie włożyły tych mundurów. Była to bierna forma protestu. 1973Harcerska Służba Polsce Socjalistycznej 1973Harcerska Służba Polsce Socjalistycznej 2-10 czerwca 1979 - I Pielgrzymka Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski 1979 przyniosła m.in. pamiętne Słowa "... Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi...TEJ ZIEMI !" które także zmieniły oblicze harcerstwa. Także w jej trakcie. Wielu wędrowników i instruktorów uczestniczyło w Białej Służbie, indywidualnie lub w sposób częściowo zorganizowany, choć jeszcze bez mundurów. Chociaż jeden ze szczepów krakowskich (wobec sprzeciwu KCh na służbę w mundurach) pełnił służbę w "panterkach" z naszytą wielką lilijką i znakiem szczepu. 2-10 czerwca 1979 - I Pielgrzymka Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski 1979 przyniosła m.in. pamiętne Słowa "... Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi...TEJ ZIEMI !" które także zmieniły oblicze harcerstwa. Także w jej trakcie. Wielu wędrowników i instruktorów uczestniczyło w Białej Służbie, indywidualnie lub w sposób częściowo zorganizowany, choć jeszcze bez mundurów. Chociaż jeden ze szczepów krakowskich (wobec sprzeciwu KCh na służbę w mundurach) pełnił służbę w "panterkach" z naszytą wielką lilijką i znakiem szczepu.1979I Pielgrzymka Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski 1979Białej Służbie1979I Pielgrzymka Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski 1979Białej Służbie

18 Odnowa harcerstwa w latach 1980-1989 1980198919801989 1980 – Strajki na Wybrzeżu. Rozpoczyna się ożywienie w harcerstwie. Liczne tradycyjne środowiska harcerskie jednoczą się, by zreformować – "odnowić" organizację w duchu przedwojennej tradycji ideałów skautowych i służby Bogu, Polsce i bliźnim. Szeroko rozwija się ruch wydawniczy - oficjalny Harcerska Oficyna Wydawnicza w Krakowie i w tzw. drugim obiegu, poza zasięgiem cenzury. Powstają niezależne czasopisma harcerskie, również oficjalne "Harcerz Rzeczypospolitej" w Krakowie i w drugim Obiegu "Czuwajmy" w Krakowie. 1980 – Strajki na Wybrzeżu. Rozpoczyna się ożywienie w harcerstwie. Liczne tradycyjne środowiska harcerskie jednoczą się, by zreformować – "odnowić" organizację w duchu przedwojennej tradycji ideałów skautowych i służby Bogu, Polsce i bliźnim. Szeroko rozwija się ruch wydawniczy - oficjalny Harcerska Oficyna Wydawnicza w Krakowie i w tzw. drugim obiegu, poza zasięgiem cenzury. Powstają niezależne czasopisma harcerskie, również oficjalne "Harcerz Rzeczypospolitej" w Krakowie i w drugim Obiegu "Czuwajmy" w Krakowie. 1980Harcerska Oficyna WydawniczacenzuryHarcerz RzeczypospolitejCzuwajmy 1980Harcerska Oficyna WydawniczacenzuryHarcerz RzeczypospolitejCzuwajmy 22 listopada 1980 - powstało w Warszawie porozumienie Kręgów Instruktorów Harcerskich im. A. Małkowskiego. Głównym założeniem KIHAM-u było odrodzenie moralne harcerstwa w duchu tradycyjnego tekstu Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego (z 1932 roku), odkomunizowanie ruchu, nawrót do skautowych metod wychowawczych. Jego symbolem była lilijka przewiązana węzłem płaskim. 22 listopada 1980 - powstało w Warszawie porozumienie Kręgów Instruktorów Harcerskich im. A. Małkowskiego. Głównym założeniem KIHAM-u było odrodzenie moralne harcerstwa w duchu tradycyjnego tekstu Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego (z 1932 roku), odkomunizowanie ruchu, nawrót do skautowych metod wychowawczych. Jego symbolem była lilijka przewiązana węzłem płaskim. 22 listopada1980Prawa Przyrzeczenia Harcerskiegoodkomunizowanielilijka 22 listopada1980Prawa Przyrzeczenia Harcerskiegoodkomunizowanielilijka 1981 – obraduje VII Zjazd ZHP, który zalegalizował działalność ruchów programowych, lecz nie dokonał zasadniczych zmian w Związku (m.in. przywrócono tradycyjną lilijkę z literami ONC - Ojczyzna, Nauka, Cnota ). 1981 – obraduje VII Zjazd ZHP, który zalegalizował działalność ruchów programowych, lecz nie dokonał zasadniczych zmian w Związku (m.in. przywrócono tradycyjną lilijkę z literami ONC - Ojczyzna, Nauka, Cnota ). 1981Zjazd ZHP 1981Zjazd ZHP czerwiec 1981 – z ZHP wystąpił Krąg Instruktorów "Zawisza" z Lublina, który powołał do życia nową organizację harcerską pod nazwą "Niezależny Ruch Harcerski". czerwiec 1981 – z ZHP wystąpił Krąg Instruktorów "Zawisza" z Lublina, który powołał do życia nową organizację harcerską pod nazwą "Niezależny Ruch Harcerski".1981ZHPLublinaorganizację harcerską1981ZHPLublinaorganizację harcerską

19 Odnowa harcerstwa w latach 1980-1989 1980198919801989 rok 1981 kończy się wprowadzeniem stanu wojennego (13.XII) i internowaniem działaczy opozycji, w tym wielu harcerzy. Związek, jako jeden z nielicznych, nie został zdelegalizowany. Rozpoczął się okres szykan i represji. Zakazano działania NRH (który zszedł do podziemia). rok 1981 kończy się wprowadzeniem stanu wojennego (13.XII) i internowaniem działaczy opozycji, w tym wielu harcerzy. Związek, jako jeden z nielicznych, nie został zdelegalizowany. Rozpoczął się okres szykan i represji. Zakazano działania NRH (który zszedł do podziemia).1981stanu wojennego1981stanu wojennego 1982 – pod presją władz Porozumienie KIHAM zostaje rozwiązane. 1982 – pod presją władz Porozumienie KIHAM zostaje rozwiązane. 1982Porozumienie KIHAM 1982Porozumienie KIHAM 1983 – II pielgrzymka papieża do Polski. Harcerze ze środowisk KIHAM organizują służbę sanitarną i porządkową, która wspiera służby kościelne. Efektem tej "Białej Służby" było utworzenie półtajnego Ruchu Harcerskiego Rzeczypospolitej. Drużyny uczestniczące w Ruchu wróciły do tradycyjnego Prawa i Przyrzeczenia, tradycyjnego systemu stopni i sprawności harcerskich, tradycyjnych metod pracy. Ruch miał swoje władze naczelne i swoją własną, tajną strukturę. Jednocześnie członkowie Ruchu zewnętrznie niczym nie odróżniali się od tych z reszty ZHP. 1983 – II pielgrzymka papieża do Polski. Harcerze ze środowisk KIHAM organizują służbę sanitarną i porządkową, która wspiera służby kościelne. Efektem tej "Białej Służby" było utworzenie półtajnego Ruchu Harcerskiego Rzeczypospolitej. Drużyny uczestniczące w Ruchu wróciły do tradycyjnego Prawa i Przyrzeczenia, tradycyjnego systemu stopni i sprawności harcerskich, tradycyjnych metod pracy. Ruch miał swoje władze naczelne i swoją własną, tajną strukturę. Jednocześnie członkowie Ruchu zewnętrznie niczym nie odróżniali się od tych z reszty ZHP. 1983II pielgrzymka papieżaBiałej SłużbyRuchu Harcerskiego RzeczypospolitejZHP 1983II pielgrzymka papieżaBiałej SłużbyRuchu Harcerskiego RzeczypospolitejZHP 9 września powstaje Szkoła Harcerstwa Starszego "Perkoz" bądąca ośrodkiem nowych nurtów metodycznych i ideowych w pionie harcerstwa starszego. 9 września powstaje Szkoła Harcerstwa Starszego "Perkoz" bądąca ośrodkiem nowych nurtów metodycznych i ideowych w pionie harcerstwa starszego. 9 wrześniaSzkoła Harcerstwa Starszego "Perkoz" 9 wrześniaSzkoła Harcerstwa Starszego "Perkoz" 1985 – powstała w Koninie Polska Organizacja Harcerska 1985 – powstała w Koninie Polska Organizacja Harcerska 1985KoniniePolska Organizacja Harcerska 1985KoniniePolska Organizacja Harcerska 1987 – III Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski – II Biała Służba. 1987 – III Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski – II Biała Służba. 1987III PielgrzymkaJana Pawła IIBiała Służba 1987III PielgrzymkaJana Pawła IIBiała Służba 1988 – Zlot ZHP 1988 na Warmii i Mazurach (zwany potocznie Zlotem Grunwaldzkim) z udziałem 21 tys. harcerzy, zorganizowany na polach bitwy pod Grunwaldem w 70 rocznicę powstania ZHP. 1988 – Zlot ZHP 1988 na Warmii i Mazurach (zwany potocznie Zlotem Grunwaldzkim) z udziałem 21 tys. harcerzy, zorganizowany na polach bitwy pod Grunwaldem w 70 rocznicę powstania ZHP. 1988Zlot ZHP 1988WarmiiMazurachpolach bitwy pod GrunwaldemZHP 1988Zlot ZHP 1988WarmiiMazurachpolach bitwy pod GrunwaldemZHP

20 Powstanie harcerskich organizacji alternatywnych 25 kwietnia 1981 – z ZHP wystąpił Krąg Instruktorów "Zawisza" z Lublina, który powołał (czerwiec 1981) do życia nową organizację harcerską pod nazwą "Niezależny Ruch Harcerski" 25 kwietnia 1981 – z ZHP wystąpił Krąg Instruktorów "Zawisza" z Lublina, który powołał (czerwiec 1981) do życia nową organizację harcerską pod nazwą "Niezależny Ruch Harcerski" 25 kwietnia1981ZHPLublinaNiezależny Ruch Harcerski" 25 kwietnia1981ZHPLublinaNiezależny Ruch Harcerski" 1982 – pod presją władz PRL Porozumienie KIHAM zostaje rozwiązane. 1982 – pod presją władz PRL Porozumienie KIHAM zostaje rozwiązane. 1982Porozumienie KIHAM 1982Porozumienie KIHAM 1985 – powstała w Koninie Polska Organizacja Harcerska 1985 – powstała w Koninie Polska Organizacja Harcerska 1985KoniniePolska Organizacja Harcerska 1985KoniniePolska Organizacja Harcerska Dopiero okrągły stół w roku 1989 i nastanie nowego porządku w Polsce spowodowały prawdziwe, będące powrotem do tradycji, zmiany w Związku dokonane po części na IX (XXVI wg. przywróconej na nim numeracji przedwojennej) Zjeździe ZHP w 1989 roku. Dopiero okrągły stół w roku 1989 i nastanie nowego porządku w Polsce spowodowały prawdziwe, będące powrotem do tradycji, zmiany w Związku dokonane po części na IX (XXVI wg. przywróconej na nim numeracji przedwojennej) Zjeździe ZHP w 1989 roku.okrągły stół1989ZwiązkuZjeździe ZHPokrągły stół1989ZwiązkuZjeździe ZHP Przywrócono przedwojenne Prawo i Przyrzeczenie. Przywrócono przedwojenne Prawo i Przyrzeczenie. W 1989 roku z półkonspiracyjnego, działającego w łonie ZHP, Ruchu Harcerstwa Rzeczypospolitej oraz niezależnych środowisk działających poza ZHP powstał Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, organizacja odwołująca się do zasad etyki chrześcijańskiej i tradycji narodowej, uważająca się za kontynuację przedwojennego ZHP. W 1989 roku z półkonspiracyjnego, działającego w łonie ZHP, Ruchu Harcerstwa Rzeczypospolitej oraz niezależnych środowisk działających poza ZHP powstał Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, organizacja odwołująca się do zasad etyki chrześcijańskiej i tradycji narodowej, uważająca się za kontynuację przedwojennego ZHP.1989Ruchu Harcerstwa RzeczypospolitejZwiązek Harcerstwa Rzeczypospolitejetykichrześcijańskiej1989Ruchu Harcerstwa RzeczypospolitejZwiązek Harcerstwa Rzeczypospolitejetykichrześcijańskiej Powstają także inne organizacje harcerskie (z różnego rodzaju niezależnych ruchów): Związek Harcerstwa Polskiego 1918 (połączył się z ZHR), Polska Organizacja Harcerska (połączył się z ZHR), Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza", Niezależny Krąg Instruktorów Harcerskich Leśna Szkółka. Powstają także inne organizacje harcerskie (z różnego rodzaju niezależnych ruchów): Związek Harcerstwa Polskiego 1918 (połączył się z ZHR), Polska Organizacja Harcerska (połączył się z ZHR), Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza", Niezależny Krąg Instruktorów Harcerskich Leśna Szkółka.organizacje harcerskie Związek Harcerstwa Polskiego 1918Polska Organizacja HarcerskaStowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza"Niezależny Krąg Instruktorów Harcerskich Leśna Szkółkaorganizacje harcerskie Związek Harcerstwa Polskiego 1918Polska Organizacja HarcerskaStowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza"Niezależny Krąg Instruktorów Harcerskich Leśna Szkółka W 1996 roku ZHP został przyjęty do WOSM-u i do WAGGGS-u (Światowej Organizacji Ruchu Skautowego i Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek). W 1996 roku ZHP został przyjęty do WOSM-u i do WAGGGS-u (Światowej Organizacji Ruchu Skautowego i Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek).1996WOSMWAGGGS1996WOSMWAGGGS W 1996 roku powstaje Stowarzyszenie Harcerskie, wyrastające z tradycji Hufca ZHP Warszawa Śródmieście, które w przeciwieństwie do innych organizacji harcerskich postanowiło pozostać otwarte również na osoby niewierzące (w 1995 roku ZHP powróciło do jednej, tradycyjnej roty Przyrzeczenia Harcerskiego, zgodnej z Konstytucją Światowej Organizacji Ruchu Skautowego). W 1996 roku powstaje Stowarzyszenie Harcerskie, wyrastające z tradycji Hufca ZHP Warszawa Śródmieście, które w przeciwieństwie do innych organizacji harcerskich postanowiło pozostać otwarte również na osoby niewierzące (w 1995 roku ZHP powróciło do jednej, tradycyjnej roty Przyrzeczenia Harcerskiego, zgodnej z Konstytucją Światowej Organizacji Ruchu Skautowego).1996Stowarzyszenie Harcerskie1996Stowarzyszenie Harcerskie

21 Współczesne harcerstwo 1995 - powstaje Federacja Harcerstwa Polskiego 1995 - powstaje Federacja Harcerstwa Polskiego 1995Federacja Harcerstwa Polskiego 1995Federacja Harcerstwa Polskiego 1995 - w wyniku uchwalenia przez Zjazd ZHP decyzji o zniesieniu wersji Przyrzeczenia Harcerskiego, w której nie składa się ślubu służby Bogu, od Związku odłączył się hufiec Warszawa-Śródmieście i utworzył Stowarzyszenie Harcerskie. 1995 - w wyniku uchwalenia przez Zjazd ZHP decyzji o zniesieniu wersji Przyrzeczenia Harcerskiego, w której nie składa się ślubu służby Bogu, od Związku odłączył się hufiec Warszawa-Śródmieście i utworzył Stowarzyszenie Harcerskie. 1995Zjazd ZHPStowarzyszenie Harcerskie 1995Zjazd ZHPStowarzyszenie Harcerskie 1995 - Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza" zostaje członkiem Międzynarodowego Związku Przewodniczek i Skautów Europy – Federacji Skautingu Europejskiego 1995 - Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza" zostaje członkiem Międzynarodowego Związku Przewodniczek i Skautów Europy – Federacji Skautingu Europejskiego 1995Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza"Federacji Skautingu Europejskiego 1995Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza"Federacji Skautingu Europejskiego 1996 - ZHP odzyskuje status członka-założyciela WOSM i WAGGGS (Światowej Organizacji Ruchu Skautowego i Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek). 1996 - ZHP odzyskuje status członka-założyciela WOSM i WAGGGS (Światowej Organizacji Ruchu Skautowego i Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek). 1996ZHPWOSMWAGGGS 1996ZHPWOSMWAGGGS 1997 - Polska Organizacja Harcerska łączy się z ZHR 23 listopada 1997 - Polska Organizacja Harcerska łączy się z ZHR 23 listopada 1997Polska Organizacja Harcerska23 listopada 1997Polska Organizacja Harcerska23 listopada Organizacje ogólnopolskie Organizacje ogólnopolskie Związek Harcerstwa Polskiego – ZHP Związek Harcerstwa Polskiego – ZHP Związek Harcerstwa PolskiegoZHP Związek Harcerstwa PolskiegoZHP Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej – ZHR Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej – ZHR Związek Harcerstwa RzeczypospolitejZHR Związek Harcerstwa RzeczypospolitejZHR Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza" Federacja Skautingu Europejskiego Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza" Federacja Skautingu Europejskiego Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza" Federacja Skautingu Europejskiego Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza" Federacja Skautingu Europejskiego

22 HARCERSKA SYMBOLIKA Hymn harcerski Wszystko co nasze Polsce oddamy W niej tylko życie, więc idziem żyć Świty się bielą, otwórzmy bramy Rozkaz wydany,,Wstań, w słońce idź" Ramię pręż, słabość krusz Ducha tęż, Ojczyźnie miłej służ Na jej zew, w bój czy w trud Pójdziem wraz, harcerzy polskich ród harcerzy polskich ród Hymn harcerski Wszystko co nasze Polsce oddamy W niej tylko życie, więc idziem żyć Świty się bielą, otwórzmy bramy Rozkaz wydany,,Wstań, w słońce idź" Ramię pręż, słabość krusz Ducha tęż, Ojczyźnie miłej służ Na jej zew, w bój czy w trud Pójdziem wraz, harcerzy polskich ród harcerzy polskich ród

23 Przyrzeczenie harcerskie "Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym Prawu Harcerskiemu".

24 Prawo harcerskie 1.Harcerz służy Bogu i Polsce i sumienni spełnia swoje obowiązki. 2.Na słowie harcerz polega jak na Zawiszy. 3.Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim. 4.Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza. 5.Harcerz postępuje po rycersku. 6.Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznawać. 7.Harcerz jest karny, posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym. 8.Harcerz jest zawsze pogodny. 9.Harcerz jest oszczędny i ofiarny. 10.Harcerz jest czysty w myśli, mowie i uczynkach, nie pali tytoniu i nie pije napojów alkoholowych.

25 KRZYŻ HARCERSKI Wzorowany na Krzyżu Virtuti Militari. Obecnie używany wzór opracował w 1912 r. ks. Witold Lutosławski. Krzyż harcerski posiada bogatą symbolikę. Wieniec laurowy oznacza zwycięztwo, dębowy zaś - męstwo. Na poprzecznych ramionach widnieje napis "Czuwaj". Miejsce przecięcia się ramion Krzyża objęte jest pierścieniem – symbolem doskonałości. Wewnątrz tego pierscienia umieszczona jest lilijka, symbolizująca jedność harcerstwa ze skautingiem całego świata.

26 LILIJKA HARCERSKA Do skautingu, a więc i harcerstwa wprowadzono lilijkę z busoli morskiej. Igły magnetyczne tychże busoli są w północnym swym biegunie zaopatrzone w takie właśnie lilijki. Marynarze zwykli bylli mawiać, że ten mały znak doprowadza ich okręty do celu. Lilijka skautowa symbolizuje więc wytrwałe dążenie do jasno określonego celu.

27 Pozdrowienie "Czuwaj" Pochodzi z czasów rycerskich, kiedy to, w czasie nocnej służby, strażnicy na murach miejskich nawoływali się w ten sposób. W 1910 roku zawołanie "Czuwaj" było hasłem zlotu organizacji "Sokół", a do harcerstwa wprowadziła je Olga Drahanowska - Małkowska. Dziś przypomina ono o gotowości do czynu, służby Ojczyźnie, pracy nad sobą. Pozdrowienia to wymieniają harcerze na powitanie i pożegnanie.

28 WAGGGS - World Association Of Girl Guidesand, Girl Scouts (Światowe Stowarzyszenie Dziewcząt Przewodniczek i Dziewcząt Skautek) WAGGGS to największa niepolityczna organizacja dla dziewcząt i młodych kobiet, dobrowolny ruch wychowawczy oparty na wartościach duchowych, otwarty dla wszystkich dziewcząt, niezależnie od rasy, religii i narodowości, liczący ponad 8 milionów członkiń w 130 krajach. Współpracuje z ONZ i jej wyspecjalizowanymi agendami. Ma status konsultanta w UNESCO i UNICEF, jest aktywnie zaangażowana na poziomie narodowym i międzynarodowym. Region europejski WAGGGS odbywa swoje konferencje co trzy lata. Komitet Europejski ściśle współpracuje z Europejskim Komitetem Skautowym i niektóre działania odbywają się wspólnie. Znakiem przynależności zuchów, harcerek i instruktorek do Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek (WAGGGS) jest plakietka z żółtą koniczynką na niebieskim tle.koniczynką

29 WOSM - The World Organization Of Scout Movement (Światowa Organizacja Ruchu Skautowego) WOSM jest międzynarodowym stowarzyszeniem organizacji skautowych różnych krajów. Skupia ponad 16 milionów skautów ze 140 krajów. Władzą najwyższą WOSM jest Światowa Konferencja, która odbywa się co 3 lata. Najwyższą władzą między posiedzeniami jest Komitet Światowy. Rolę sekretariatu pełni Biuro Światowe z siedzibą w Genewie. Organizacja funkcjonuje w 5 regionach: europejskim, amerykańskim, arabskim, afrykańskim i azjatyckim. Podstawowy dokument określający zasady działania WOSM to "Konstytucja i Regulaminy WOSM". Znakiem przynależności zuchów, harcerzy i instruktorów do Światowej Organizacji Ruchu SkautowAego (WOSM) jest plakietka z białą lilijką na fioletowym tle.lilijką