HOTELIK ROTHÓW Fot . Julian Turski

Prezentacja na temat: "HOTELIK ROTHÓW Fot . Julian Turski"— Zapis prezentacji:

1 HOTELIK ROTHÓW Fot . Julian Turski Dom Izaaka i Gitly Rothów przy ul. Jordana, w którym prowadzili niewielki hotelik z restauracją na parterze.

2 Dom na ul. Jordna – dawna Goldwasserówka.
Goldwaserówką – nazywano mieszkanie i kancelarię prawną Lazara Goldwassera. Jego syn – Adam, ukończył romanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, a doktoryzował się na Sorbonie w Paryżu. Publikował wiersze w krakowskiej prasie literackiej. Dom na ul. Jordna – dawna Goldwasserówka. Fot . Julian Turski Monika – była córką Adama Goldwassera. Jako niemowlę w przededniu deportacji została ukryta w klasztorze Urszulanek w Krakowie. O swojej prawdziwej tożsamości dowiedziała się na łożu śmierci przybranej matki.

3 MASARNIA AFTERGUTÓW Ludność żydowska skupiona była głównie w centrum miasta – jedynie kilka rodzin rozproszyło się po peryferiach np. przy ul. Bema - była jatka koszerna Afterguta. Ulica Reja w Myślenicach. Z prawej strony – rzeźnia i masarnia Aftergutów. Fot. Archiwum Muzeum Regionalnego w Myślenicach Dom, w którym mieszkaliśmy miał kształt litery L. Od ulicy Reja skręcał nagle małym łukiem w stronę magla. Po przeciwnej stronie mieszkali Żydzi Aftergutowie. Aftergut miał sklepik mięsny na rogu tego załamania. Jego trzy córki pomagały mu w sprzedaży, jedna z nich Titka Aftergutówna przyjaźniła się z moją siostrą i mamą. Titka ... podawała mi .... żydowską macę, którą z chęcią zjadałam... . W soboty nie wolno było Titce pracować, nawet nie wolno jej było zapalić światła … toteż często mama w piątek wołała … skocz do Jereta po chleb, bo jutro tam jest święto... Barbara Tesse „Idę do moich miłości” Ulica Reja w Myślenicach. Fot . Julian Turski

4 DOM KAROLA LEIBLA Fot . Julian Turski Karol Leibel - myślenicki lekarz lubiany przez swoich pacjentów, mieszkał w domu w stylu Bauhaus przy ul. Słowackiego. Był powołany do polskiej armii w 1939 roku. Przeżył oflag – niemiecki obóz jeniecki. Zmarł w Tel Avivie w 1976 roku.

5 FOTOGRAFIE – DOWODAMI ANTYSEMITYZMU
Najbardziej znane akcje antysemickie to wydarzenia z 23 czerwca 1936 roku, wówczas to Adam Doboszyński, przywódca krakowskiego oddziału skrajnie prawicowej Partii Narodowej dokonał prywatnego najazdu na myślenickich Żydów. W ciągu jednej nocy, razem ze osobową bandą sparaliżował sieć telefoniczną, telegraf, policję, a nawet budynek starostwa. Rabowano i niszczono sklepy, podpalano towary, bito stawiających opór Żydów, próbowano podpalić synagogę. Zgliszcza spalonego towaru z furmanki handlarza Emera na Stradomiu (ul. Niepodległości). Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe. Sklep wielobranżowy Berisza Backera w południowej pierzei rynku w Myślenicach (Rynek nr 25). Fot. Archiwum Muzeum Regionalnego w Myślenicach Południowa pierzeja Fot . Julian Turski

6 Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
„SZATNIA” – SKLEP BLUMENSTOCKÓW „Szatnia” - sklep Blumenstocków z futrami i modnymi ubraniami we wschodniej pierzei rynku w Myślenicach ( Rynek nr 3). Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe Jestem właścicielem sklepu z ubraniami, lecz mieszkam gdzie indziej, tak że nie byłem świadkiem rabowania i palenia sklepu. Gdy mnie zaalarmowano i gdy wpadłem na rynek, sprawców już nie zastałem, a tylko zauważyłem palący się stos ubrań przed sklepem, który z pomocą ludzi zacząłem gasić. W pewnym momencie stwierdziłem kłęby dymu z wewnątrz sklepu, wobec tego i tam zacząłem gasić pożar szybko się rozszerzający. Fragment przesłuchania Ozjasza (Mozesa) Blumenstocka z 27 lipca 1936 r. K. Kaczmarski, P. Tomasik „Adam Doboszyński ” Rynek nr 3 Fot. J. Turski

7 FOTOGRAFIE – ŚWIADKAMI II WOJNY ŚWIATOWEJ
W związku z zarządzeniem generalnego gubernatora Hansa Franka z dnia 10.XI r. landkomissar Hamann wydał nakaz, aby wszyscy Żydzi i Żydówki, począwszy od dwunastego roku życia, nosili na lewym rękawie niebieską gwiazdę Dawida. Były to dwa przenikające się trójkąty równoboczne, tworzące sześcioramienną gwiazdę. Ta gwiazda stała się godłem narodowym Żydów od 1897 roku, zaś od 1948 roku, godłem narodowym państwa Izrael. (...) Żydzi zostali zmuszeni do noszenia gwiazdy Dawida, która stwierdzała ich izraelskie pochodzenie. Wyjście na ulicę bez opaski, groziło karą śmierci. Kazimierz Harcuła „Myślenickie Redivivia” Myśleniccy Żydzi na tle szkoły powszechnej przy ul. Sobieskiego (obecnie Gimnazjum nr 1). Autor: Andrzej Szymura r. Fot. Archiwum Muzeum Regionalnego w Myślenicach

8 22 sierpnia 1942 Myślenicki Rynek. 22 sierpnia 1942 r.
Świadkowie pamiętają, że panowało zamieszanie, niektórzy z Żydów płakali, wymieniano się adresami dodając „napiszcie koniecznie”. Myślenicki Rynek. 22 sierpnia 1942 r. Zbiórka usadowionych na furmankach, przygotowanych do wywozu przez hitlerowców myślenickich Żydów. Autor: Maria Górnisiewicz Fot. Archiwum Muzeum Regionalnego w Myślenicach

9 Palenie żydowskich rzeczy przez Niemców na myślenickim rynku.
Autor: Heinrich Hoffmann Fot. Archiwum Muzeum Regionalnego w Myślenicach Wszystko działo się pod okiem Konrada Zieglera, pół Polaka-pół Niemca, który dzieciństwo i młodość spędził w Myślenicach. Potem wyjechał na studia i wrócił tu już z armią niemiecką. Nie jako żołnierz, ale jako pracownik administracji okupanta. Podobno sam zabiegał o skierowanie do pracy właśnie tu, w swoje rodzinne strony. 22 sierpnia stał przy wjeździe do Rynku i osobiście nadzorował, czy wszyscy Żydzi znajdujący się na liście, którą zresztą podobno sporządził z pamięci, stawiają się na rozkaz. Znał tu wszystkich, nic więc nie mogło ujść jego uwadze. Z częścią z tych osób, z tymi zasymilowanymi Żydami chodził do szkoły. Własnych kolegów wysłał do Bełżca. Agnieszka Cahn Landrat Hamann w asyście Konrada Zieglera, osobiście sprawdza wg listy zgodność wyjeżdżających Żydów. Autor: Maria Górnisiewicz (fotografia wykonana z ukrycia) Fot. Archiwum Muzeum Regionalnego w Myślenicach

10 MIEJSCA PAMIECI Tablica upamiętniająca deportację Żydów z Myślenic
w dniu 22 sierpnia 1942 r. umieszczona na budynku Rynek 10 - staraniem Stowarzyszenia „Wspólnota Myślenice” w 2004 roku. Fot. J. Turski

11 CMENTARZ ŻYDOWSKI Cmentarz przy zakopiance jest niezwykle ważnym miejscem związanym z historią myślenickich Żydów. Dawna tablica pamiątkowa wmurowana w betonowe ogrodzenie cmentarza. Tablica pamiątkowa przed wejściem na cmentarz żydowski w Myślenicach. fot. : Julian Turski

12 których mogiły zostały zbezczeszczone przez wandali hitlerowskich.
Pomnik poświęcony ofiarom hitleryzmu oraz zmarłym z Myślenic, Sułkowic, Harbutowic, Dobczyc i innych miejscowości powiatu, których mogiły zostały zbezczeszczone przez wandali hitlerowskich. Zbudowano z funduszu Jointu w kwietniu 1963 roku. fot. : Julian Turski

13 Mogiły na cmentarzu żydowskim w Myślenicach.
fot. : Julian Turski

14 REDEDYKACJA 25.IV r. dokonano rededykacji, czyli duchowej odnowy cmentarza. Odnowienie sfinansował Izrael Minzer, którego ojciec został tu pochowany. fot. : Agnieszka Turska

15 ŹRÓDŁA: DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!
Katalog do wystawy w Muzeum Regionalnym w Myślenicach : „Świat myślenickich Żydów”, 2012 r. Archiwum Muzeum Regionalnego w Myślenicach. Martin i Agnieszka Cahn „Myślenice, ślady żydowskiego miasteczka. Spacerownik”, 2011 r. Krzysztof Kaczmarski, Paweł Tomasik „Adam Doboszyński ”. strony internetowe: DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!