Statystyczna kontrola jakości badań laboratoryjnych wg: W.Gernand Podstawy kontroli jakości badań laboratoryjnych.

Prezentacja na temat: "Statystyczna kontrola jakości badań laboratoryjnych wg: W.Gernand Podstawy kontroli jakości badań laboratoryjnych."— Zapis prezentacji:

1 Statystyczna kontrola jakości badań laboratoryjnych wg: W.Gernand Podstawy kontroli jakości badań laboratoryjnych

2 Precyzja i dokładność Precyzja zależy od błędów przypadkowych. Jej miernikami są: odchylenie standardowe współczynnik zmienności Na dokładność wpływają błędy systema- tyczne. Jej miary to: różnica bezwzględna różnica względna

3 Błędy systematyczne Różnica bezwzględna: – wartość oczekiwana dla metody pomiarowej – prawdziwa wartość mierzonej wielkości Różnica względna:

4 Błąd dopuszczalny Błąd dopuszczalny – maks. błąd pomiaru nie wpływający istotnie na znaczenie uzyskanego wyniku. Zalecenia: dop. błąd precyzji dop. błąd dokładności

5 Błąd dopuszczalny współczynnik zmienności wewnątrzosobniczej współczynnik zmienności międzyosobniczej Dopuszczalny błąd całkowity Definicje tych błędów mają charakter umo- wny. Organizatorzy kontroli zewnątrzlabo- ratoryjnej przyjmują własne kryteria.

6 Kryterium jakości metody Znormalizowany wskaźnik precyzji: Znormalizowany wskaźnik dokładności: i określamy w swoim laboratorium

7 Kryterium jakości metody [0; 0,25] – bardzo dobra (0,25; 0,33] – dobra (0,33; 0,5] – graniczna (0,5;...] – zła

8 Wewnątrzlaboratoryjna kontrola jakości

9 Przygotowania Pomiary wstępne ( 20) średnia i estymata odchylenia standardowego W miarę kolejnych pomiarów aktualizacja, na przestrzeni min. 10 dni.

10 Karty Levey-Jenningsa średnia +SD -SD +2SD -2SD +3SD -3SD

11

12 Karty Levey-Jenningsa Na karty te nanosi się wyniki oznaczeń materiałów kontrolnych. W każdej serii pomiarowej powinny być przynajmniej 2 materiały kontrolne. Stosujemy wybrane reguły w celu wykrycia serii wymykających się spod kontroli.

13 Reguły Proste 1 2s 1 3s Złożone reguły Westgarda, np.: 1 3s / 2 2s / R 4s / 10 x

14 Reguła 1 2S

15 Reguła 1 3S

16 Reguła 2 2S

17 (też)

18 Reguła R 4S

19 Reguła 4 1S

20

21 Reguła 10 x

22

23 Ocena reguł interpretacyjnych Każda reguła jest pewnego rodzaju testem statystycznym. Ma więc dla nich sens mówienie o błędach I i II rodzaju, mocy testu itp. Błąd I rodzaju bywa tu nazywany PFR (prawdopodobieństwo fałszywego odrzucenia) Moc testu – prawdopodobieństwo wykrycia błędu metody (PED)

24 Ocena reguł Dla reguły 1 2s prawdopodobieństwo błędu I rodzaju wynosi: 4,55% dla jednego materiału kontrolnego 8,89% dla dwóch materiałów kontrolnych 13% dla trzech materiałów kontrolnych

25 Reguła 1 2S – funkcje mocy N=2 N=1 N=3 dla błędu systematycznego

26 Reguła 1 2S – funkcje mocy N=1 N=2 N=3 dla błędu przypadkowego

27 Reguła 1 3S – funkcje mocy N=2 N=1 N=3 dla błędu systematycznego

28 Reguła 1 3S – funkcje mocy N=1 N=2 N=3 dla błędu przypadkowego

29 Reguły Westgarda (Shewharta) 1 3S 2 2S R 4S 4 1S 10 x pod kontrolą NIE metoda poza kontrolą TAK 1 2S NIE TAK

30 Reguły Westgarda - moc dla błędu systematycznego

31 Reguły Westgarda – moc dla błędu przypadkowego

32 Ocena efektywności kontroli Dla stabilnie funkcjonującej metody określa się: krytyczny błąd systematyczny krytyczny błąd przypadkowy W oparciu o wykresy funkcji mocy reguł interpretacyjnych odczytujemy ich moc względem tych błędów. Ułatwia to wybór zestawu reguł dla konkretnej metody.

33 Ocena efektywności kontroli Krytyczny błąd systematyczny: Krytyczny błąd przypadkowy:

34 Kontrola zewnątrzlaboratoryjna

35 Wykres Youdena

36 Laboratoria wykonują pomiary dla dwu próbek. Punkty ilustrują wyniki poszczególnych laboratoriów. Pionowa i pozioma prosta odpowiada medianie dla pierwszej i drugiej próbki. Ich przecięcie – mediana Manhattanu. Okrąg zawiera 95% pomiarów. Jednostki na osiach są jednakowe, a prosta zgodności biegnie pod kątem 45°.

37 Wykres Youdena Punkty poza okręgiem świadczą o błędach Gdy leżą blisko prostej zgodności – błąd systematyczny W przeciwnym wypadku – błąd przypadkowy

38 Wykres Youdena - warianty

39 Kontrola zewnątrzlaboratoryjna Przykład (COBJwDL)COBJwDL