Temat: O czasowniku raz jeszcze. oprac. Karolina Sroka

Prezentacja na temat: "Temat: O czasowniku raz jeszcze. oprac. Karolina Sroka"— Zapis prezentacji:

1 Temat: O czasowniku raz jeszcze. oprac. Karolina Sroka

2

3

4

5 Co pamiętam o czasowniku?

6 Czasownik odpowiada na pytanie: co robi? bawi się

7 co się z nim dzieje? kwitnie

8 w jakim jest stanie? topi się

9 Czasownik odmienia się przez:
osoby i liczby liczba pojedyncza ja robię ty robisz on, ona, ono robi liczba mnoga my robimy wy robicie oni, one robią

10 rodzaje

11 rodzaje

12 Czasownik występuje w formie:
osobowej – gdy wiemy, kto wykonuje czynność, np. Kasia gotuje obiad.

13 nieosobowej – nie wskazuje wykonawcy czynności, np.
Formy zakończone na –no lub –to Ugotowano obiad. Uszyto firanki. Formy zakończone na –ć lub –c Trzeba upiec tort. Wygrać konkurs to zaleta.

14 Czasownik występuje w czasach:

15 Tryby czasownika: tryb oznajmujący – informujemy, ma formę trzech czasów, np. idę, pójdę, szedłem; tryb rozkazujący – przekazujemy polecenie, rozkaz, prośbę, nie rozróżniamy czasów, np. wracaj, oddajcie; tryb przypuszczający – mówimy o czynnościach, które rzeczywiście się nie dzieją, lecz przypuszczamy, że mogłyby zajść, np. poszedłbym; budowa podobna do czasu przeszłego, ale nie jest to czas przeszły;

16 Dlaczego zakończenia –bym,
-byś itp. są ruchome? Mogą być umieszczane przed lub po czasowniku (różnią się wtedy pisownią), np. Chętnie pojechałbym z wami. Chętnie bym pojechał z wami.

17 Czym różni się forma dokonana czasownika od niedokonanej?
Forma dokonana od niedokonanej różni się budową – dokonane mają dodane z przodu cząstki, np. jechał – po-jechał wiózł – za-wiózł grał – prze-grał

18 Ćwiczenie 1. Znajdź czasowniki w trybie przypuszczającym!
Gdybym miał jedenaście kapeluszy, pierwszy schowałbym w szafie, żeby się nie kurzył. Drugi nadałbym przez pocztę w postaci paczki. Trzeci byłby na drobnostki i drobiażdżki. Czwartego używałbym wyłącznie do sztuk magicznych et cetera. Piąty zamiast klosza, do przykrywania sera. Szósty kapelusz – dla Jadwisi. Siódmy bym powiesił. Niech wisi. Ósmy przerobiłbym na nastrojowy abażurek. W dziewiątym hodowałbym jeża lub coś z zoologii w ogóle. Co do dziesiątego, to jeszcze nie mam pomysłu. A jedenasty kapelusz porwałby mi wiatr nad Wisłą. Bo powiedziała o mnie jedna poetka z Krakowa: „ To głowa nie do kapeluszy! To taka posągowa głowa”.

19 Ćwiczenie 2. Ile jest czasowników w poniższym tekście?
Wiktor tańczył najzręczniej. Gdzie, kiedy on się tego nauczył? Kuzyni Bartka obracali swoje partnerki z ogromnie poważnymi minami. Roman nie posiadał tej sztuki w zbyt dużym stopniu. Co chwila nadeptywał partnerce na nogi lub wpadał na inne pary, a jednak Stefan nawet jemu zazdrościł.

20 Ćwiczenie 3. Uzupełnij pary czasowników dokonanych i niedokonanych.
brudzić zachorować radzić zażartować oprac. Karolina Sroka