Kultura średniowiecznej Europy

Prezentacja na temat: "Kultura średniowiecznej Europy"— Zapis prezentacji:

1 Kultura średniowiecznej Europy
Milena Wiśniewska Igor Domżalski

2 Charakterystyczne cechy kultury wczesnośreniowiecznej
uniwersalizm elitarność ponadnarodowość jej celem było krzewienie wiary selektywne przyjmowanie spuścizny antyku podporządkowanie twórczości cechom ideowym wprowadzenie mecenatu

3 asceza najczęściej wykorzystywanym dziełem była Złota Legenda Jakuba de Voragine’a istotną rolę odgrywały kazania dominacja przekazu ustnego nad literackim

4 Znaczenie symboli wskazywanie ukrytej, ale realnej i możliwej do poznania rzeczywistości świadome zniekształcenie natury w celu uwydatnienia treści przenośnych zwierzętom i przedmiotom nadawano sens symboliczny kolory tworzyły system znaczeń symbolizowanie abstrakcyjnych wartości przez herby rodów rycerskich

5 Znaczenie rytuałów rytuały i ceremonie jako instrumenty komunikacji społecznej

6 Rytuały hołd lenny koronacje ceremonie liturgiczne pogrzeby
ceremonialne wjazdy

7 Symbole herby rodów rycerskich krucyfiksy pieczęcie miniatury ikony

8 Wynalazek druku i jego wpływ na kulturę średniowiecza
Rozwój piśmiennictwa i czytelnictwa Szybsze powielanie tekstu Zastąpienie pergaminu tańszym papierem Zaprzestanie ręcznego kopiowania ksiąg Spadek cen ksiąg Powstawanie drukarni Obniżenie poziomu analfabetyzmu Lepszy przekaz informacji Zmniejszenie ilości „białych kruków”

9 Architektura średniowiecza
Styl romański- rozwijał się od X w. Dominował w średniowiecznej sztuce przez ponad 300 lat. Styl gotycki- w Europie rozwijał się od połowy XII w. Jego nazwa powstała w XV w. we Włoszech. Nazwa wywodziła się od prymitywnego i barbarzyńskiego ludu Gotów.

10 Cechy stylu romańskiego
w pierwszym okresie rozwoju stylu romańskiego Kościoły budowano na planie koła (rotundy), a następnie krzyża. mury były grube, masywne, nadawały budowli charakter obronny kamienie spajane były zaprawą wapienną brak zdobień i detali architektonicznych okna niedużych rozmiarów

11 układ świątyni miał charakter halowy lub bazylikowy
sklepienia miały charakter kolebkowy, beczkowy, krzyżowy lub płaski – ten najczęściej w świątyni halowej sklepienia, otwory okienne, portale (obramowane wejścia do świątyni) wykańczały łuki

12

13 Kolegiata świętego Piotra i Pawła w Kruszwicy (XII wiek)

14 Kościół św. Michała w Hildesheim

15 Kościół św. Jana Jerozolimskiego za murami w Poznaniu

16 Kościół NMP w Inowrocławiu

17 Klasztor benedyktyński w Moissac

18 Krak des Chavaliers

19 Kościół świętego Jakuba w Sandomierzu
ufundowany przed 1211 rokiem przez księżniczkę Adelajdę, córkę Kazimierza II Sprawiedliwego, wybudowany z czerwonej cegły.

20 Cechy stylu gotyckiego
Możliwość dobrego oświetlenia wnętrz otworami o dużych powierzchniach przeszklenia okna, portale i inne elementy zakończone ostrymi łukami (łuk łamany) wysokie, smukłe okna zdobione witrażami system konstrukcji budowli –szkieletowy, oparty na przyporach

21 strzelistość (podyktowana chęcią wznoszenia się do Boga) i smukłość budowli
cegła podstawowym materiałem budowlanym

22 Kościół Mariacki w Krakowie

23 Zamek w Kwidzynie

24 Most Karola w Pradze

25 Zamek krzyżacki w Malborku

26 Katedra we Fromborku

27 Katedra w Kolonii

28 Katedra w Reims

29 Katedra Notre Dame w Paryżu

30 Gotyk płomienisty (Flamboyant)
Kierunek w schyłkowym okresie architektury późnego gotyku, nazywany płomienistym. Występował przede wszystkim na terenie Francji w XV i XVI wieku. Cechowała go drobiazgowość i nadmiar detali, rzeźby. Łuki stały się ostrzejsze, przegięte w formie "oślego grzbietu", w detalach wykorzystywano kształt płomienia lub rybiego pęcherza. Jednocześnie dążono do uproszczenia konstrukcji.

31 Kościół w Saint Maclou

32 Kościół Świętej Trójcy w Vendôme

33 Sztuka malarstwo rzeźba muzyka

34 Cechy malarstwa średniowiecznego:
tematyka religijna idealistyczne przedstawianie postaci rozwój malarstwa na desce użycie farb olejnych i tempery freski kompozycja deesis (trójdzielność kompozycji)

35 wykorzystanie motywu danse macabre
nie stosowano perspektywy pełna kolorystyka w wielu dziełach przedstawiony jest obraz cnotliwego rycerza

36 ,, Sąd Ostateczny” Hansa Memlinga

37 Sandro Botticelli ,,Wiosna”

38 Rzeźba zaczerpywała tematykę przede wszystkim z Biblii
całokształt twórczości podporządkowany był religii chrześcijańskiej znaczna część dzieł powstawała na zamówienie fundatorów budowli sakralnych

39 Ołtarz Wita Stwosza

40 Fragment rzeźby „Córki Dobromira”

41 Muzyka średniowieczna: dzieliła się na:
muzykę liturgiczną (muzyka kościelna, w kościele rzymsko-katolickim był to chorał gregoriański) świecką( ludowa wiejska, o której mało wiadomo)

42 Szkolnictwo w średniowieczu
scholastyka- termin wieloznaczny, oznaczający początkowo naukę uprawianą na średniowiecznych uniwersytetach. Następnie zaczął oznaczać nurty teologiczne i filozoficzne tam uprawiane, a także specyficzną metodę filozofowania (metodę scholastyczną). Od XIII wieku większość średniowiecznej filozofii miała charakter scholastyczny.  siedem sztuk wyzwolonych-  (łac. septem artes liberales, właściwie siedem umiejętności godnych człowieka wolnego) – podstawa wykształcenia w okresie późnej starożytności oraz średniowiecza. Siedem sztuk dzielone było na dwie mniejsze grupy – trivium i quadrivium. Kanwą tego podziału było monumentalne, encyklopedyczne dzieło Marka Terencjusza Warrona, zatytułowane Disciplinarum libri IX (Dziewięć ksiąg naukowych).

43 Filozofia średniowiecza
Teocentryzm (pogląd uznający boga za cel istnienia) Tomizm (twórcą jest Tomasz z Akwinu, wskazał 5 niepodważalnych argumentów na istnienie Boga) nominalizm (ludzki rozum nie jest w stanie analizować prawd wiary, ani istnienia Boga)

44 Literatura Dzieła tworzone były najczęściej poza zasadami scholastyki. Często wyśmiewały one obowiązujące reguły lub parodiowały otaczający świat. Rozprzestrzeniły się eposy opisujące wzory życia i obyczajowość rycerzy. Utwory tłumaczono na języki narodowe i opisywano w nich losy władców i rycerzy, którzy odznaczali się historycznymi czynami lub męstwem. W tym okresie rozwinęła się także liryka miłosna. Miała ona duży wpływ na eposy rycerskie. Częściej wplatano w nie wątki tematyczne.

45 Slajd 1 i 25. DerHexer, Panorama of Malbork Castle, GNU FDL, http://pl
Slajd 2 i 3. Ludwig Schneider, Gdańsk, Kościół Mariacki, Ołtarz Św. Jadwigi, GNU FDL, Slajd 4. Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Pieczęć Konrada I, księcia mazowieckiego, kujawskiego Pieczęć konna I (około 1206 ? / 23), Slajd 5. British Library, Detail of a miniature of the burning of the Grand Master of the Templars and another Templar. From the Chroniques de France ou de St Denis, BL Royal MS 20 C vii f. 48r, Brak praw autorskich, Slajd 6. , Detail of a miniature of a master and scholars, Brak praw autorskich, Slajd 7. Herb Lis, Brak praw autorskich, Slajd 8. Jodocus Amman, Swiss engraver and printmaker, domena publiczna, Slajd 9. Castel Del Monte, Creative Commons, Slajd 10 i 11. Josep Renalias, Abadia de Saint-Pierre de Moissac - Portalada Sud de Moissac, Creative Commons,

46 Slajd 12. Bryła kościoła romańskiego, Creative Commons, http://zasoby
Slajd 13. Cancre, Kolegiata w Kruszwicy, GNU FDL, Slajd 14. Heinz-Josef Lücking, St. Michael's Church in Hildesheim, Germany,  Creative Commons, Slajd 15. Lestat (Jan Mehlich), Archikolegiata NMP i św. Aleksego w Tumie koło Łęczycy, GNU FDL, Slajd 16. Pko, Inowrocław, kościół NMP, widok od wschodu, GNU FDL, Slajd 17. Membeth, Moissac, Cloisters of Moissac Abbey, domena publiczna, Slajd 18. Xvlun, Krak des Chevaliers in Syria. It is an 11th century castle and was used in the Crusades. It was one of the first castles to use concentric fortification, ie: concentric rings of defence that could all operate at the same time. It has two curtain walls and sits on a promontory, Creative Commons, Slajd 19. Kościół św. Jakuba w Sandomierzu ( fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID 643599), własność publiczna,   Slajd 20. i 21. Berthold Werner, Germany, Rose window at the cathedral of Speyer, GNU FDL, Slajd 22. Mach240390, Kościół Mariacki w Krakowie na Rynku Głównym, Wikimedia Commons,

47 Slajd 23. Kwipedia, Kwidzyn, Zamek od strony zachodniej, Wikimedia Commons, Slajd 24. Maros M r a z (Maros), Prague - Charles Bridge at night, GNU FDL, Slajd 26. Lestat (Jan Mehlich), Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia NMP i św. Andrzeja we Fromborku, GNU FDL, Slajd 27. Christopher Eliot, Christopher Eliot, Creative Commons, Slajd 28. Magnus Manske, Cathedral in Reims, France, GNU FDL, Slajd 29. Sanchezn, A night sight of the Notre Dame de Paris cathedral on the Île de la Cité island in Paris, France, Wikimedia Commons, Slajd 30. i 31. Tango7174, Rouen, Seine-Maritime, Normandie, France. Church of Saint-Maclou, GNU FDL, Slajd 32. Manfred Heyde, Kirche der ehemaligen Dreifaltigkeitsabtei in der Kleinstadt Vendôme im Département Loir-et-Cher/Frankreich - Fassade mit Wimperg über dem Portal und Maßwerk im Flamboyant-Stil der Spätgotik, Creative Commons, Slajd 33. Ludwig Schneider, Piękna Madonna z Wrocławia (woj. Dolnośląskie, Polska), GFDL and Creative Commons,

48 Slajd 34. Guyot Marchant, Dance of Death, by Guyot Marchant, 1486, domena publiczna, Slajd 35. Michael Wolgemut, Dance of Death, Wikimedia Commons, Slajd The Last Judgment, domena publiczna, Slajd Primavera, domena publiczna, Slajd 38. i 39. Henryart, Gothic Altar from Veit Stoß in Krakau / Poland, Creative Commons , Slajd 40. Linsengericht, Reglindis, Statue im Naumburger Dom, Creative Commons, Slajd 41.  l'atelier Axane  Graduel "Ad te levavi" du premier dimanche de l'Avent,  Creative Commons, Slajd 42. Autor nieznany, Cours de philosophie à Paris Grandes chroniques de France, domena publiczna, Slajd 43. The Yorck Project:  Meisterwerke der Malerei. DVD-ROM, 2002. ISBN Distributed by DIRECTMEDIA Publishing GmbH, domena publiczna,