ZASADY I GRANICE W PROCESIE WYCHOWANIA ..

Prezentacja na temat: "ZASADY I GRANICE W PROCESIE WYCHOWANIA .."— Zapis prezentacji:

1 ZASADY I GRANICE W PROCESIE WYCHOWANIA .

2 Według Czesława Czapowa – psychologa i pedagoga - wychowanie
"Dziecko chce być dobre. Jeżeli nie umie - naucz,  Jeżeli nie wie – wytłumacz. Jeżeli nie może - pomóż". Janusz Korczak Według Czesława Czapowa – psychologa i pedagoga - wychowanie to bezpośrednie lub pośrednie oddziaływanie osoby na inną osobę, która jest socjalizowana, tzn. przysposabiana do pełnienia ról społecznych. O wychowaniu możemy mówić wtedy, gdy wskutek obcowania z dorosłymi dziecko nabywa wiadomości i umiejętności. Florian Znaniecki – socjolog wychowania - stwierdza, że wychowanie to nadawanie kierunku zachowaniu się uważanego za pożądane i przeciwdziałaniu zachowaniu się uważanego za niepożądane.

3 Czy potrzebne są granice w wychowaniu?
Specjalista do spraw wychowania, pedagog Sylwia Kowalska twierdzi, że granice odgrywają istotną rolę w procesie wychowania, czyli uczenia się i odkrywania świata, jednak lekcje przekazywane dzieciom przez dorosłych mogą łatwo ulec zniekształceniu, jeśli wysyłane przez nich sygnały nie będą jednoznaczne. Najważniejszych odkryć dziecko dokonuje w rodzinie, która stanowi podstawowy teren wychowania. To tutaj – od rodziców – dzieci uczą się podstawowych zasad funkcjonowania. Wytyczanie granic oznacza wzajemne poszanowanie i respektowanie odrębności innych.

4 Wyznaczanie granic nie zawsze jest łatwe
Wyznaczanie granic nie zawsze jest łatwe. Rodzice chcieliby, aby ich dzieci postępowały według określonym norm i reguł, a z drugiej strony boją się konsekwentnie ich przestrzegać i egzekwować. „Odpuszczają” niejednokrotnie niepożądane zachowania dzieci, a robią to zazwyczaj dla tzw. świętego spokoju. Wbrew pozorom dzieci lubią reguły i zasady, ponieważ wtedy wiedzą, jakimi ścieżkami mają się poruszać, czym się kierować, co w życiu jest ważne, co dobre, a co złe. Zasady wpajane dziecku to wartości, które zaprocentują, gdy dziecko będzie dorosłym człowiekiem. Ustalone granice to pomoc zarówno dla dziecka, rodzica jak i ludzi, których będzie spotykało na swojej drodze.

5 Mały człowiek przez całe swoje życie odbywa swoistą podróż - począwszy
od narodzin poprzez przedszkole, szkołę, a potem pracę i dorosłość. W tej podróży potrzebna jest mu walizka, z którą będzie się poruszał. Walizka ta powinna być od samego początku napełniana przez rodziców i wychowawców różnymi wartościami (czyli zasadami), z których dziecko będzie umiało w odpowiednim momencie skorzystać. Jeśli więc zdarzy się sytuacja, w której dziecko będzie potrzebowało wartości np. „szacunek” i taka wartość będzie w jego walizce, to szybko ją odnajdzie i bez problemu w odpowiednim momencie użyje. To właśnie dorośli muszą tę wartość tam umieścić. I tak dzieje się z każdą zasadą, którą albo wpoimy dziecku i ułatwimy mu poruszanie się po świecie, albo dziecko (a w przyszłości człowiek dorosły) nie będzie wiedziało, co robić, czym się kierować. Zderzy się ze światem i odbierze trudniejszą lekcję niż ta, którą powinno odrobić wspólnie z rodzicami i wychowawcami w procesie wychowywania.

6 Co dają dzieciom ustalone zasady?
•   dają im poczucie bezpieczeństwa, •   pozwalają odróżnić dobro od zła, •   uczą co im wolno, a czego nie wolno, •   pozwalają ustalić pewien panujący porządek. Jak ustalać zasady – kilka rad praktycznych? Aby zasady działały powinny być:  •   jasne i czytelne, •   zrozumiałe i możliwe do wykonania dla dziecka, •   z ustalonym systemem nagród i konsekwencji. Zasady muszą obowiązywać wszystkich. Dzieci uczą się przez obserwację świata, w tym także dorosłych. Pamiętajmy, że nie nauczymy dziecka np. szacunku, jeśli sami nie szanujemy innych. Ma to zastosowanie do wszystkich zasad, jakie chcemy wpoić dzieciom.

7 Pamiętajmy też, że nie od razu wszystkie nasze ustalenia zyskają aprobatę dzieci. Wprowadzając zmiany do naszego systemu wychowawczego musimy się liczyć z tym, że dzieci będą nas testowały i sprawdzały, jak wytrwali i konsekwentni jesteśmy w naszych postanowieniach.

8 Wychowanie powinno dokonywać się tylko w oparciu o zasadę stałości
i konsekwencji. Tylko konsekwentne stawianie wymagań, dopilnowanie, by były one właściwie spełnione, pomagają w kształtowaniu dobrych przyzwyczajeń i postaw społecznych. Wówczas dziecko wie, czego chcą od niego rodzice i wychowawcy, łatwo dochodzi do poznania i przyjęcia zasad społecznych i moralnych. W rodzinie, w której za takie samo zachowanie raz się nagradza, a innym razem karze, w której często się dziecku grozi, ale groźby się nie wykonuje, dziecko popada w prawdziwy zamęt, trudno mu zrozumieć rodziców i dochodzi do tego, że przestaje na ich polecenia reagować.

9 W wychowaniu konieczne jest pokazywanie związku między określonym zachowaniem a jego konsekwencjami. Behawioryści nazwali te konsekwencje wzmocnieniem. Istnieją dwa bardzo ważne typy wzmocnień: pozytywne i negatywne. Konsekwencja pozytywna: • Pomaga lepiej radzić sobie z problemami. • Daje poczucie bezpieczeństwa. • Pobudza dobrą wolę i chęć działania. • Kształtuje zdrową samoocenę. • Dodaje wiary we własne możliwości. • Rodzi dobre relacje międzyludzkie. Konsekwencje pozytywne mogą być różne, np.: pochwała, wyróżnienie, a nawet drobny upominek. Najważniejsze, aby dziecko poczuło, że jego starania zostały dostrzeżone i docenione.

10 Konsekwencja negatywna:
1. Uczy poszanowania norm i zasad. 2. Uczy ponoszenia odpowiedzialności za swoje zachowania. 3. Powoduje, że niepożądane zachowania prawdopodobnie nie będą się w przyszłości powtarzały – zmienia zachowanie. 4. Chroni przed zachowaniami niebezpiecznymi, ryzykownymi. 5. Uczy rozróżniania dobra od zła. 6. Skłania do zachowań pożądanych. 7. Kształtuje zdrową samoocenę.

11 Stosując konsekwencje negatywne, należy pamiętać
o kilku zasadach: • Daj odczuć konsekwencje. • Wyraź ostry sprzeciw zachowaniu, a nie osobie dziecka. • Wyraź swoje oczekiwania. • Pokaż, jak można naprawić zło lub oczekuj propozycji zadośćuczynienia. • Wskaż pomocną metodę. • Stosuj konsekwencje naturalne (np. zniszczyłeś zabawkę – nie będziesz jej już miał).

12 Jeżeli będziemy mądrze stosować konsekwencje pozytywne
i negatywne w domu i w szkole wspierając się wzajemnie, mamy szansę wychować mądre pokolenie, które będzie wrażliwe na drugiego człowieka.

13 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Małgorzata Jankowska