Elbląg, 18 grudnia 2013 r.. Październik 2011 – pakiet legislacyjny Czerwiec 2011 – propozycje budżetowe Marzec 2012 - Wspólne Ramy Strategiczne Styczeń.

Prezentacja na temat: "Elbląg, 18 grudnia 2013 r.. Październik 2011 – pakiet legislacyjny Czerwiec 2011 – propozycje budżetowe Marzec 2012 - Wspólne Ramy Strategiczne Styczeń."— Zapis prezentacji:

1 Elbląg, 18 grudnia 2013 r.

2 Październik 2011 – pakiet legislacyjny Czerwiec 2011 – propozycje budżetowe Marzec 2012 - Wspólne Ramy Strategiczne Styczeń 2013 - Założenia polskiej Umowy Partnerstwa

3 Dokumenty strategiczne: Strategia Rozwoju Kraju do roku 2020 Strategia Europa 2020 9 strategii zintegrowanych Umowa Partnerstwa Programy Operacyjny Kontrakt Terytorialny Umowa Partnerstwa Programy Operacyjny Kontrakt Terytorialny

4 Czym jest „Umowa Partnerstwa” Umowa Partnerstwa jest głównym dokumentem strategicznym na poziomie krajowym, określającym zakres i sposób interwencji funduszy europejskich w nowym okresie programowania 2014- 2020. Czym jest „Umowa Partnerstwa” Umowa Partnerstwa jest głównym dokumentem strategicznym na poziomie krajowym, określającym zakres i sposób interwencji funduszy europejskich w nowym okresie programowania 2014- 2020. Czym są „Programy Operacyjne” Programy Operacyjne to dokumenty, które mają na celu uszczegółowienie zasad i faktyczną obsługę wdrażania Funduszy Europejskich. Programy dzielą się na priorytety i działania. Czym są „Programy Operacyjne” Programy Operacyjne to dokumenty, które mają na celu uszczegółowienie zasad i faktyczną obsługę wdrażania Funduszy Europejskich. Programy dzielą się na priorytety i działania. Czym jest „Kontrakt Terytorialny” Kontrakt Terytorialny to dokument, będący wynikiem dwustronnych negocjacji pomiędzy rządem a samorządem na poziomie województwa mający na celu uzgodnienie zakresu wsparcia dla konkretnego regionu. Czym jest „Kontrakt Terytorialny” Kontrakt Terytorialny to dokument, będący wynikiem dwustronnych negocjacji pomiędzy rządem a samorządem na poziomie województwa mający na celu uzgodnienie zakresu wsparcia dla konkretnego regionu.

5 Zakres wsparcia ze środków europejskich w wybranych obszarach tematycznych Liczba i zakres programów operacyjnych Sposób podziału interwencji pomiędzy programy krajowe i regionalne Zarys systemu wdrażania Sposób uzupełniania się interwencji finansowych z polityki spójności, wspólnej polityki rolnej oraz rybackiej

6

7

8 Strategiczne zasady Umowa Partnerstwa i programy na lata 2014-2020 opierają się na strategicznych założeniach przygotowanych przez Unię Europejską, m.in. Strategii Europa 2020. Ukierunkowanie funduszy europejskich na realizację celów tej strategii oznacza nowe podejście i oparcie m.in. na następujących zasadach:  koordynacja (wspólne zasady dotyczące zarówno polityki spójności, jak i rolnej i rybackiej; koordynacja z innymi instrumentami finansowymi UE; koordynacja między instrumentami krajowymi i regionalnymi)  koncentracja tematyczna (cele tematyczne; pułapy finansowe)  zwiększenie znaczenia wymiaru terytorialnego (polityka miejska; obszary strategicznej interwencji; instrumenty terytorialne)  ukierunkowanie na rezultaty (cele rozwojowe wyrażone poprzez wskaźniki tzw. kamienie milowe; rezerwa wykonania)  decentralizacja zarządzania (ukierunkowanie na samorządy)

9 Obligatoryjne transfery na: -Instrument Łącząc Europę - Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym - Pomoc techniczna z inicjatywy KE w wys. 0,35% alokacji - działania innowacyjne z inicjatywy KE w dziedzinie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich Obligatoryjne transfery na: -Instrument Łącząc Europę - Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym - Pomoc techniczna z inicjatywy KE w wys. 0,35% alokacji - działania innowacyjne z inicjatywy KE w dziedzinie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich - 4,9 mld EUR. 77,6 mld EUR. Programy EWT Programy regionalne Programy krajowe i ponadregionalne

10 77,6 mld euro Programy Krajowe Program ponadregionalny 45,6 mld euro Programy regionalne 31,3 mld euro Programy EWT 0,7 mld euro

11 = 45,6 mld euro

12 = 31,3 mld euro

13

14 Programy Operacyjne na lata 2014-2020 Programy Operacyjne na lata 2014-2020

15 Program Operacyjny Inteligentny Rozwój PO IR to krajowy program dotyczący innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw. Wspierane będą tu badania naukowe, rozwój nowych, innowacyjnych technologii oraz działania na rzecz podnoszenia konkurencyjności małych i średnich firm PO IR będzie realizował dwa CT 1 i 3 i służyć temu będą przedsięwzięcia zaplanowane w czterech osiach priorytetowych: 1.Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa i konsorcja naukowo- przemysłowe 2. Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach 3.Wsparcie otoczenia i potencjału innowacyjnych przedsiębiorstw 4. Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego PO IR będzie realizował dwa CT 1 i 3 i służyć temu będą przedsięwzięcia zaplanowane w czterech osiach priorytetowych: 1.Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa i konsorcja naukowo- przemysłowe 2. Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach 3.Wsparcie otoczenia i potencjału innowacyjnych przedsiębiorstw 4. Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego Alokacja FE na PO IR wg szacunków wynosić będzie 8 614 mln EUR.

16 Współpraca badawczo – rozwojowa: wsparcie skierowane będzie do przedsiębiorstw rozpoczynających lub rozwijających działalność B + R, które planują realizację projektów badawczo – rozwojowych samodzielnie lub we współpracy z zewnętrznymi podmiotami (przedsiębiorstwo + jednostka naukowa) począwszy od fazy badań, poprzez etap prac rozwojowych i badań przemysłowych. Na dofinansowanie mogą liczyć projekty dotyczące badań naukowych oraz prac rozwojowych i demonstracyjnych. Przedsiębiorca będzie mógł przeprowadzać prace badawcze samodzielnie przy wykorzystaniu własnych zasobów lub może współpracować w tym zakresie z podmiotem zewnętrznym (jednostką naukową, innym przedsiębiorcą, siecią naukową, konsorcjum naukowo – przemysłowym itp.). Zawsze jednak to przedsiębiorstwo będzie mogło być tym podmiotem, który będzie występował o dofinansowanie Wspierane będą także projekty aplikacyjne oraz programy sektorowe (służące realizacji dużych przedsięwzięć badawczych, istotnych dla rozwoju konkretnych branż/sektorów gospodarki. Tu o dofinansowanie będą mogły występować konsorcja przedsiębiorstw oraz konsorcja przedsiębiorstw i jednostek naukowych. Niezależnie od typu realizowanego projektu, beneficjenci pierwszej osi Programu Inteligentny Rozwój będą mogli część dofinansowania przeznaczyć na rozwój kadr, na internacjonalizację wyników badań, na infrastrukturę badawczą, czy na ochronę własności intelektualnej i wzornictwo przemysłowe.

17 Program Operacyjny Polska Cyfrowa PO PC jest nowym programem krajowym. W ramach PO PC wspierane będą inwestycje takie jak: poszerzanie dostępu do sieci szerokopasmowych, rozwój produktów i usług opartych na TIK, zwiększenie zastosowania TIK w usługach. Głównym celem PO PC jest wzmocnienie cyfrowych fundamentów dla społeczno- gospodarczego rozwoju kraju. Priorytety PO PC: 1.Powszechny dostęp do szybkiego Internetu 2.E-administracja i otwarty urząd 3.Cyfrowa aktywizacja społeczeństwa Priorytety PO PC: 1.Powszechny dostęp do szybkiego Internetu 2.E-administracja i otwarty urząd 3.Cyfrowa aktywizacja społeczeństwa Alokacja na PO PC wynieść ma 2 255 mln EUR.

18 Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój W ramach PO WER wspierane będą obszary zatrudnienia i mobilności pracowników, włączenia społecznego i walki w ubóstwem, inwestowania w edukację, umiejętności i uczenia się przez całe życie oraz wzmacnianie sprawności i efektywności państwa Wspierane w PO WER obszary, będą realizowane w ramach czterech osi priorytetowych: 1.Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji 2.Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju 3.Osoby młode na rynku pracy 4. Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa Wspierane w PO WER obszary, będą realizowane w ramach czterech osi priorytetowych: 1.Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji 2.Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju 3.Osoby młode na rynku pracy 4. Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa Środki EFS na wdrożenie PO WER to 4 419 mln EUR.

19 Zgodnie z założeniami Umowy Partnerstwa, EFS w latach 2014 – 2020 wdrażany będzie w ramach krajowego programu operacyjnego oraz 16 regionalnych programów operacyjnych. Przyjęto założenia, że na poziomie regionalnym Europejski Fundusz Społeczny będzie finansował bezpośrednie wsparcie osób w celu poprawy ich sytuacji na rynku, natomiast PO WER, jako program krajowy, będzie się koncentrował na poprawie ram funkcjonowania poszczególnych polityk sektorowych (PO WER zastąpi funkcjonujący w latach 2007 – 2013 Program Kapitał Ludzki tylko w części). Realizowany będzie wyłącznie na poziomie krajowym i będzie zapewniał głównie wsparcie rozwiązań systemowych w zakresie rynku pracy i integracji społecznej oraz edukacji. W programie przewidziano dofinansowanie dla uczelni wyższych oraz projektów innowacyjnych i współpracy międzynarodowej. Inne działania, które w latach 2007 – 2013 były realizowane w regionalnym komponencie PO KL, będą od roku 2014 wdrażane w ramach programów regionalnych. PO WER będzie realizowany równolegle do 16 programów w regionach w celu stworzenia bardziej efektywnych ram polityk, których oddziaływanie będzie miało miejsce na poziomie regionalnym w postaci bezpośredniego wsparcia indywidualnego.

20 Wsparcie systemowe Rozwiązania systemowe w zakresie polityki rynku pracy, integracji społecznej, gospodarczej czy edukacyjnej będą realizowane w ramach pierwszej osi priorytetowej PO WER, która jest najbardziej rozbudowaną częścią programu, a kategorie możliwych do dofinansowania przedsięwzięć są bardzo zróżnicowane. Należą do nich:  Promowanie równouprawnienia,  Adaptacja przedsiębiorstw i pracowników,  Aktywne i zdrowe starzenie się,  Instytucje rynku pracy,  Aktywna integracja,  Usługi socjalne i zdrowotne,  Gospodarka społeczna,  Edukacja,  Uczenie się przez całe życie i kształcenie zawodowe.

21 I.Ważnym obszarem koncentracji wsparcia będzie kontynuacja działań na rzecz zwiększenia liczby dobrze wykształconych absolwentów kierunków i obszarów kształcenia, które są kluczowe dla rozwoju gospodarki. II.Podniesienie jakości studiów doktoranckich; zwiększenie otwartości i mobilności międzynarodowej szkolnictwa wyższego, poprawa jakości dydaktyki i rozwój systemów zarządzania w uczelniach oraz rozwój kształcenia przeddyplomowego na kierunkach medycznych. III.Przewidziano osobny priorytet poświęcony działaniom mającym na celu efektywną aktywizację zawodową osób młodych, poprzez między innymi staże, szkolenia, studia podyplomowe, przyuczenie do zawodu czy przekwalifikowanie. Możliwe będzie także uzyskanie wsparcia na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. IV.W czwartym priorytecie przewidziano wsparcie na realizację projektów innowacyjnych i obejmujących współpracę ponadnarodową. Poprzez projekt innowacyjny rozumie się projekt, którego celem jest poszukiwanie nowych, lepszych, efektywniejszych sposobów rozwiązywania problemów mieszczących się w obszarach wsparcia EFS. Projekty współpracy ponadnarodowej powinny przyczyniać się do osiągnięcia celu projektu, wykorzystując doświadczenia partnerów z innych krajów. Projekty te mogą korzystać z już gotowych i stosowanych w innych miejscach oraz przewidywań ich adaptowania bądź wypracowywać nowe rozwiązania przy udziale partnerów z innych krajów.

22 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko PO IiŚ będzie wspierał gospodarkę efektywnie korzystającą z zasobów i przyjazną środowisku oraz sprzyjającą spójności terytorialnej i społecznej. Projekt PO IiŚ przewiduje realizację siedmiu osi priorytetowych: 1.Promocja OZE i efektywności energetycznej 2. Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu 3. Rozwój infrastruktury transportowej przyjaznej dla środowiska i ważnej w skali europejskiej 4.Zwiększenie dostępności do transportowej sieci europejskiej 5.Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa energetycznego 6.Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego 7.Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia Projekt PO IiŚ przewiduje realizację siedmiu osi priorytetowych: 1.Promocja OZE i efektywności energetycznej 2. Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu 3. Rozwój infrastruktury transportowej przyjaznej dla środowiska i ważnej w skali europejskiej 4.Zwiększenie dostępności do transportowej sieci europejskiej 5.Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa energetycznego 6.Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego 7.Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia Najważniejszymi beneficjentami PO IiŚ będą podmioty publiczne oraz duże przedsiębiorstwa Alokacja na PO IiŚ to 27 513 mln EUR.

23 Program Operacyjny Polska Wschodnia Głównym celem PO PW jest wzrost konkurencyjności i innowacyjności makroregionu Polski Wschodniej (lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego oraz warmińsko-mazurskiego). Głównymi beneficjentami PO PW będą: przedsiębiorcy, inicjatywy klastrowe, ośrodki innowacji, jst oraz PKP PLK S.A. Priorytety PO PW: 1.Innowacyjna Polska Wschodnia 2. Przedsiębiorcza Polska Wschodnia 3. Nowoczesna infrastruktura transportowa 4.Ponadregionalna infrastruktura kolejowa Priorytety PO PW: 1.Innowacyjna Polska Wschodnia 2. Przedsiębiorcza Polska Wschodnia 3. Nowoczesna infrastruktura transportowa 4.Ponadregionalna infrastruktura kolejowa Alokacja na PO PW to 2 117 mld EUR.

24 Program Operacyjny Polska Wschodnia będzie uzupełnieniem i wzmocnieniem działań prowadzonych w ramach regionalnych i krajowych programów europejskiej polityki spójności, z których finansowane będą zasadnicze przedsięwzięcia rozwojowe. Cel ten będzie realizowany poprzez koncentrację działań programu na:  Wsparciu w obszarze innowacyjności i B + R,  Wsparciu konkurencyjności przedsiębiorstw w szczególności w obszarze internacjonalizacji,  Wsparciu w zakresie poprawy efektywności układów transportowych miast wojewódzkich i ich obszarów funkcjonalnych,  Wsparciu w zakresie zwiększenia spójności wewnętrznej makroregionu. Podstawą wyboru obszarów objętych wsparciem stanowi zaktualizowana Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020 wpisująca się w najważniejsze uwarunkowania krajowe i europejskie. Cel i zakres Programu nakreślone zostały w projekcie Umowy Partnerstwa w odniesieniu do pięciu województw makroregionu.

25 Regionalny Program Operacyjny Programy Regionalne będą dwufunduszowe RPO mają kompleksowo odpowiadać na potrzeby danego województwa 1. Inteligentna gospodarka Warmii i Mazur (EFRR) 2. Społeczeństwo informacyjne (EFRR) 3. Efektywność energetyczna (EFRR) 4. Środowisko przyrodnicze i racjonalne wykorzystanie jego zasobów (EFRR) 5. Infrastruktura transportowa (EFRR) 6. Rozwój miejski (EFRR) 7. Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych (EFRR) 8. Regionalny rynek pracy (EFS) 9. Kadry dla gospodarki (EFS) 10. Włączenie społeczne (EFS) 11. Pomoc techniczna – (EFS) 1. Inteligentna gospodarka Warmii i Mazur (EFRR) 2. Społeczeństwo informacyjne (EFRR) 3. Efektywność energetyczna (EFRR) 4. Środowisko przyrodnicze i racjonalne wykorzystanie jego zasobów (EFRR) 5. Infrastruktura transportowa (EFRR) 6. Rozwój miejski (EFRR) 7. Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych (EFRR) 8. Regionalny rynek pracy (EFS) 9. Kadry dla gospodarki (EFS) 10. Włączenie społeczne (EFS) 11. Pomoc techniczna – (EFS) RPO dla Warmii i Mazur

26 Pomoc Techniczna Środki z PO PT przeznaczone zostaną na obsługę procesu wdrażania polityki spójności UE w Polsce. Programy Europejskiej Współpracy terytorialnej Realizowane będą programy transnarodowe, transgraniczne i współpracy międzyregionalnej. Kontynuacja programów z lat 2007-2013 tj. PROW i PO Ryby. Programy finansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego i Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz z Funduszu Morskiego i Rybackiego

27 Środki z Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna przeznaczone zostaną na obsługę procesu wdrażania polityki spójności Unii Europejskiej w latach 2014 – 2020 w Polsce. Głównym celem programu będzie zapewnienie sprawnego i efektywnego wdrażania środków. Działania PO PT skierowane będą w szczególności do podmiotów sektora finansów publicznych, jednostek samorządu terytorialnego, partnerów społeczno – gospodarczych i organizacji pozarządowych. Umowa Partnerstwa przewiduje realizację programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej: transgraniczne, transnarodowe i międzyregionalne. Osobne środki będą rozdysponowane w programach finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolnego i Rozwoju Obszarów Wiejskich PROW oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego PO Ryby.

28 Współpraca transgraniczna Granica północnaProgram Południowy Bałtyk Granica zachodniaWariant I: jeden program na granicy polsko-niemieckiej Wariant II: dwa programy na granicy polsko-niemieckiej a.Północny (z udziałem obszarów NUTS 3 bezpośrednio przylegających do granic woj. zachodniopomorskiego i lubuskiego oraz Meklemburgii i Brandenburgii b. południowy (z udziałem obszarów NUTS 3 bezpośrednio przylegających do granicy woj. lubuskiego i dolnośląskiego oraz Brandenburgii i Saksonii Granica południowaProgram Polska-Czechy Program Polska-Słowacja Granica wschodniaProgram Polska-Białoruś-Ukraina Program Polska-Rosja (Obwód Kaliningradzki) Program Polska-Litwa Współpraca transnarodowaProgram Region Morza Bałtyckiego Program dla Europy Środkowej Współpraca międzyregionalnaProgram INTERREG V C

29

30 Instrumenty terytorialne

31 Wymiar terytorialny W nowym okresie programowania 2014-2020 odchodzi się od postrzegania obszarów tylko przez pryzmat granic administracyjnych. Unia Europejska większą uwagę zwraca na inicjatywy służące przełamywaniu barier oraz dające szansę, by mieszkańcy mogli wykorzystać charakterystyczne dla ich terytoriów potencjały. Obszary „Strategicznej interwencji państwa” (OSI) to wskazane w „Krajowej strategii rozwoju regionalnego” tereny (administracyjne lub funkcjonalne), cechujące się specyficznymi uwarunkowaniami i cechami społecznymi, gospodarczymi lub środowiskowymi. Interwencja ze środków publicznych może być skierowana do występujących na nich potencjałów rozwojowych. OSI

32 Polska Wschodnia Miasta i dzielnice wymagające rewitalizacji Obszary przygraniczne Obszary o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe Miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne

33 Wymiar terytorialny Chcąc mocniej zaakcentować potrzebę koncentracji wysiłków na OSI Komisja Europejska zaproponowała nowe instrumenty wspierające rozwój terytorialny.

34 ZIT służą przede wszystkim zwiększeniu zaangażowania miast i ich obszarów funkcjonalnych Będą realizowane na terenach obszarów funkcjonalnych miast wojewódzkich oraz dodatkowo w miastach o charakterze regionalnym i subregionalnym Podstawowe elementy ZIT obejmują: 1.Wyznaczone terytorium oraz zintegrowaną strategię jego rozwoju 2. pakiet działań realizowanych na danym obszarze 3. ustalenia dotyczące ZIT Wsparcie w ramach ZIT powinno być skoncentrowane na następujących kierunkach interwencji: -zrównoważony, sprawny transport, łączący miasto i jego obszar funkcjonalny - kompleksowa rewitalizacja - ochrona środowiska - energetyka -Wzmocnienie rozwoju funkcji symbolicznych budujących międzynarodowy charakter i ponadregionalną rangę miasta

35 ZIT może dotyczyć może dowolnego obszaru geograficznego o określonych cechach terytorialnych, od konkretnych dzielnic miast o różnych problemach ubóstwa, aż do obszarów miejskich, metropolitarnych, miejsko – wiejskich, subregionalnych lub międzyregionalnych. ZIT może także realizować zintegrowane działania w oddzielnych jednostkach geograficznych o podobnych cechach w danym regionie (np. sieć małych lub średnich miast). ZIT nie musi obowiązkowo obejmować całego terytorium danej jednostki administracyjnej. Działania wdrażane za pośrednictwem ZIT przyczynią się do realizacji celów tematycznych odpowiednich osi priorytetowych powiązanych programów, a także do realizacji celów rozwojowych strategii terytorialnej. Mogą one być finansowane przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejski Fundusz Społeczny (EFS) oraz Fundusz Spójności – łączenie wszystkich funduszy w ramach jednej ZIT nie jest obowiązkowe. Zintegrowane podejście wymaga powiązania inwestycji miękkich z inwestycjami w fizyczną infrastrukturę, dlatego zachęca się by ZIT stanowiły połączenie EFRR i EFS, co jest szczególnie istotne w przypadku zrównoważonego rozwoju miast. Wsparcie w ramach ZIT powinno być skoncentrowane na następujących kierunkach interwencji:  Zrównoważony, sprawny transport, łączący miasto i jego obszar funkcjonalny  Kompleksowa rewitalizacja  Ochrona środowiska  Energetyka  Wzmocnienie rozwoju funkcji symbolicznych budujących międzynarodowy charakter i ponadregionalną rangę miasta

36 Warunki zawarte w Zasadach realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce opracowane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, a w szczególności: 1.Zawiązanie zinstytucjonalizowanej formy partnerstwa przez jednostki samorządu terytorialnego zainteresowane współpracą służącą realizacji wspólnych działań w ramach ZIT, tzw. związku ZIT – minimalna wymagana forma prawna partnerstwa to porozumienie międzygminne. 2.Przygotowanie Strategii MOF/ZIT – zgodnie z projektem rozporządzenia EFRR podstawowym warunkiem realizacji ZIT jest posiadanie dokumentu strategicznego określającego cele, kierunki rozwoju, zasady współpracy oraz najważniejsze działania i przedsięwzięcia do realizacji z punktu widzenia rozwoju ośrodka miejskiego, mające znaczenie dla jego całego obszaru funkcjonalnego. W związku z powyższym zakłada się, że optymalnym rozwiązaniem będzie sytuacja, w której Strategia ZIT jest tożsama ze strategią miejskiego obszaru funkcjonalnego (MOF) miasta, bądź stanowi jej integralną część. 3.Podpisanie porozumienia o realizację ZIT (opartego na dwustronnych konsultacjach) pomiędzy związkiem ZIT a Zarządem Województwa Warmińsko – Mazurskiego, jako Instytucją Zarządzającą RPO Warmii i Mazur 2014 – 2020.

37 W Regionalnym Programie Operacyjnym Warmia i Mazury na lata 2014 – 2020 instrument Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) zostanie zastosowany na terenie Olsztyna, Elbląga i Ełku oraz na obszarach powiązanych z nimi funkcjonalnie. Są to trzy największe miasta i zarazem główne ośrodki wzrostu w regionie, skupiające 32,9% populacji województwa. W Strategii województwa określono na ich bazie dwa obszary strategicznej interwencji – OSI Aglomeracja Olsztyna oraz OSI Ośrodki suregionalne (Elbląg i Ełk). OSI dotyczy ważnych biegunów wzrostu województwa opartych na zasadzie, że żaden region nie może rozwijać się wyłącznie w oparciu o swoją stolicę. OSI ośrodków subregionalnych zamieszkuje 245,4 tys. Osób, co stanowi 16,9% liczby ludności województwa, w tym subregion Elbląga liczy 174,7 tys. mieszkańców (12,0% ludności województwa). Gęstość zaludnienia w OSI Elbląga wynosi 146 osób/km2. Odznacza się dość wysoką konkurencyjnością i potencjałem rozwojowym na tle województwa, szczególnie do pozyskiwania inwestycji zewnętrznych oraz skutecznie zabiega o fundusze europejskie – wyraźnym liderem jest miasto Elbląg. Jest obszarem koncentracji miejsc pracy oraz – na tle regionu - wysokiej aktywności gospodarczej i społecznej. Elbląg posiada znaczący (choć niestety malejący) potencjał ludnościowy oraz zbyt małą aktywność budownictwa mieszkaniowego.

38 Źródło: Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego do roku 2025 Rycina 1. OSI Aglomeracja Olsztyna, OSI Ośrodki subregionalne

39 Warunki Instytucji Zarządzającej RPO W i M 2014-2020: 1.Zaplanowanie interwencji w ramach ZIT tak, aby:  była ona zintegrowana i służąca kompleksowemu rozwiązywaniu problemów miasta oraz jego obszaru funkcjonalnego;  projekty/przedsięwzięcia były powiązane z rdzeniem MOF (muszą rozwiązywać problemy generowane przez miasto-rdzeń zarówno na jego terenie, jak i na obszarze całego MOF),  przedsięwzięcia/projekty miały realne znaczenie dla całego obszaru realizacji ZIT-u (rezultaty projektu powinny być przedmiotem zainteresowania wszystkich/większości gmin należących do związku ZIT/wchodzących w skład MOF). 2.Zatwierdzenie Strategii MOF/ZIT przez organy uchwałodawcze co najmniej jednostek samorządu terytorialnego położonych w obszarze realizacji ZIT. 3.Wykonanie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do Strategii MOF/ZIT zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (chyba, że Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska wyda opinię o odstąpieniu od przeprowadzenia tej oceny).

40 4.Przeprowadzenie konsultacji społecznych Strategii MOF/ZIT, ich udokumentowanie i przedstawienie wyników. 5.Identyfikacja projektów strategicznych ZIT w Strategii MOF/ZIT wyłącznie na etapie programowania. 6.Wyraźny opis warunków i procedur wyboru projektów strategicznych, w tym: określenie kryteriów wyboru projektów strategicznych w taki sposób, aby prowadziły do wyboru projektów, które w znacznym stopniu przyczynią się do osiągnięcia oczekiwanych efektów interwencji wskazanych w Strategii województwa dla OSI Aglomeracja Olsztyna i OSI Ośrodki subregionalne; opis oceny projektów strategicznych przeprowadzonej według tych kryteriów. 7. Przedstawienie listy projektów strategicznych realizowanych poza formułą ZIT, które planowane są do sfinansowania w ramach programów krajowych/RPO WiM 2014-2020. 8.Wskazanie w Strategii MOF/ZIT zastosowania w ramach ZIT zarówno mechanizmów zwrotnych, jak i dotacyjnych.

41 Alokacje środków finansowych Przy obliczeniu alokacji przeznaczonych na realizację ZIT-ów dla Olsztyna, Elbląga i Ełku przyjmuje się trzy podstawowe założenia:  dla każdego z trzech miejskich obszarów funkcjonalnych należy przyjąć taką samą metodologię liczenia;  w każdym z trzech miejskich obszarów funkcjonalnych na jednego mieszkańca przypada ta sama kwota środków przeznaczonych na realizację ZIT;  alokacja przypadająca na każdy ZIT stanowi sumę środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego w proporcji identycznej do zastosowanej przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego wobec budżetu regionalnego programu operacyjnego dla Warmii i Mazur (76,4% EFRR wobec 23,6% EFS). Punktem wyjścia do obliczenia kwot przypadających na realizację poszczególnych ZIT w województwie warmińsko-mazurskim jest dodatkowa alokacja RPO pochodząca z rezerwy programowej funduszy, przeznaczona na realizację ZIT dla Olsztyna (część alokacji oznaczona B1):

42 Wszystkie kwoty alokacji wskazane w tym dokumencie mają charakter szacunkowy i opierają się na wyliczeniach Departamentu Polityki Regionalnej dokonanych na podstawie aktualnie posiadanych informacji. Ostateczne kwoty alokacji będą mogły zostać obliczone po przyjęciu budżetu UE. Całkowita alokacja RPO WiM 2014-2020 w mln € W tym: A W tymB – rezerwa programowa EFRR%EFS%EFRREFSB1 W tym: B2 W tym: EFRREFS EFRREFS 1549,401183,776,4365,723,61168,8848,3320,540,635,45,234030040

43 w €OlsztynElblągEłkRazem Liczba ludności MOF231 279145 59370 717447 589 EFRR35 400 000,0022 287 106,1810 825 227,0968 512 333,27 EFS10 940 000,006 884 498,773 343 918,3221 168 417,08 Cała alokacja46 340 000,0029 171 604,9414 169 145,4089 680 750,35 Wyniki przeliczeń przedstawiają się następująco: Poziom współfinansowania projektów:  dotacje – maksymalnie 85% kosztów kwalifikowalnych,  instrumenty zwrotne – maksymalnie 85% kosztów kwalifikowalnych.

44 Wsparcie instytucjonalne Związków ZIT – pomoc techniczna Wsparcie realizacji ZIT dla MOF Olsztyna pochodzić będzie ze środków krajowego Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020 i zostanie przeznaczone na finansowanie instytucji odpowiedzialnych za wdrażanie ZIT (związek ZIT, panele ekspertów ZIT itp.). Instytucje te będą traktowane analogicznie do instytucji w systemie realizacji instrumentów strukturalnych. Oznacza to, że z pomocy technicznej możliwy do sfinansowania będzie podobny katalog kosztów, jak w przypadku innych instytucji, stosownie do zakresu powierzonych do wykonania zadań. Obecnie projekt PO Pomoc Techniczna nie zawiera informacji na temat metody wyliczenia środków dla poszczególnych związków ZIT. W przypadku Elbląga i Ełku oraz ich obszarów funkcjonalnych koszty operacyjne funkcjonowania ZIT będą musiały zostać sfinansowane z osi priorytetowej Pomoc Techniczna RPO WiM 2014-2020. Zakłada się, że będzie ona w całości pochodziła z Europejskiego Funduszu Społecznego. Należy zaznaczyć, że poziom współfinansowania w ramach tej osi priorytetowej będzie wynosił maksymalnie 85% kosztów kwalifikowalnych, co będzie się wiązało z koniecznością zapewnienia wkładu własnego na poziomie 15% przez poszczególne związki ZIT.

45 Architektura ZIT w ramach RPO WiM Przedsięwzięcia realizowane w formule ZIT będą wdrażane za pomocą działań/poddziałań dedykowanych ZIT w ramach różnych osi priorytetowych RPO WiM. Jednocześnie zakłada się, że projekty objęte ZIT finansowane będą z dwóch funduszy, tj. EFRR oraz EFS. Przykładowy układ osi priorytetowej RPO WiM dedykowanej ZIT wygląda następując CT – Cel Tematyczny OŚ PRIORYTETOWA CT PI DZIAŁANIE DZIAŁANIE ZIT PODDZIAŁANIE ZIT PODDZIAŁANIE TRADYCYJNE

46 Proponowane tryby wyboru projektów: 1.Tryb konkursowy – wybór projektów w tym trybie przeprowadza związek ZIT na zasadach uzgodnionych z IZ RPO i opisanych w Strategii MOF/ZIT. 2.Tryb pozakonkursowy – projekty strategiczne, wpisane wprost w Strategii MOF/ZIT (lista projektów strategicznych ZIT). W przypadku wyboru kierunku interwencji (przedsięwzięć/projektów) dotyczącego wzmacniania badań, rozwoju technologicznego oraz innowacji (Cel Tematyczny 1), podnoszenia konkurencyjności (Cel Tematyczny 3), kształcenia zawodowego (Cel Tematyczny 10) preferowane będą projekty przyczyniające się do rozwoju inteligentnych specjalizacji regionu Punktem wyjścia do określenia zakresu tematycznego ZIT w województwie warmińsko-mazurskim będą atuty i słabości OSI Aglomeracja Olsztyna i OSI Ośrodki subregionalne zidentyfikowane w Strategii województwa oraz wskazane dla tych obszarów oczekiwane efekty interwencji. Przygotowana zostanie oferta Województwa Warmińsko-Mazurskiego dla trzech miast – Olsztyna, Elbląga i Ełku – oraz ich obszarów funkcjonalnych. Miasta i przyszłe związki ZIT przedstawią ze swojej strony propozycje wynikające ze Strategii MOF/ZIT. Ostateczny efekt skutkujący zapisami w RPO będzie wynikiem negocjacji między związkami ZIT a Samorządem Województwa.

47 Celem RLKS jest zwiększenie udziału społeczności lokalnych w programowaniu i zarządzaniu rozwojem danego obszaru. RLKS to specyficzne narzędzie stosowane na szczeblu subregionalnym. Wsparciem mogą być objęte obszary, których liczba mieszkańców wynosi od 10 tys. do 150 tys. LGD określają Strategie Rozwoju Lokalnego, dotyczące różnych obszarów, stworzone przy uwzględnieniu lokalnych potrzeb i potencjału oraz zawierające innowacyjne elementy w kontekście lokalnym. Podmiotem wychodzącym z inicjatywą i realizującym przedsięwzięcia są Lokalne Grupy Działania – lokalne partnerstwa trójsektorowe.

48 Projekty Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność, których celem jest zwiększenie udziału społeczności lokalnych w programowaniu i zarządzaniu rozwojem danego obszaru, będą obowiązkowe w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich. Na lata 2014 – 2020 w przypadku polityki rolnej, natomiast dowolne dla polityki spójności i polityki rybackiej. Wsparciem mogą być objęte obszary, których liczba mieszkańców wynosi od 10 tys. do 150 tys. Podmiotem wychodzącym z inicjatywą i realizującym przedsięwzięcia są Lokalne Grupy Działania – lokalne partnerstwa trójsektorowe (samorząd, społeczność, biznes). LGD powinny składać się z osób reprezentujących lokalne interesy publiczne, i prywatne w zakresie społeczno – gospodarczym, takich jak przedsiębiorcy i ich stowarzyszenia, władze lokalne, stowarzyszenia sąsiedzkie lub wiejskie, grupy obywatelskie (takie, jak np. mniejszości, osoby starsze, kobiety/mężczyźni, młodzież, przedsiębiorcy itp.), organizacje społeczne i ochotnicze. LGD określają Strategie Rozwoju Lokalnego – plany zintegrowane i wielosektorowe, dotyczące różnych obszarów, stworzone przy uwzględnieniu lokalnych potrzeb i potencjału oraz zawierające innowacyjne elementy w kontekście lokalnym. Zakres wspierania partnerstw lokalnych powinien także wynikać z celów strategicznych określonych na poziomie sektora (jeżeli RLKS realizowany jest w ramach programu krajowego) lub w strategii rozwoju województwa (w przypadku realizacji RLKS w programach regionalnych).

49 Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej więcej środków z funduszy europejskich będzie realizowanych w postaci instrumentów inżynierii finansowej, np. w formie pożyczek, poręczeń, funduszy kapitału podwyższonego ryzyka. Instrumenty takie będą bardziej rozwinięte niż w latach 2007 – 2013. Określenie obszarów i wysokości wsparcia w postaci instrumentów finansowych w programach operacyjnych na lata 2014 – 2020 nastąpi na podstawie analizy ex-ante, przeprowadzonej w ciągu 2013 roku, a której rekomendacje zostaną wykorzystane przy tworzeniu ostatecznych wersji programów. Uproszczenia dla beneficjentów 1.Harmonizacja przepisów – nowe regulacje wyznaczają wspólne przepisy polityki spójności, rozwoju obszarów wiejskich oraz polityki morskiej i rybołówstwa w zakresie planowania, kwalifikalności i trwałości. Dla wszystkich polityk wymagany będzie tylko jeden strategiczny dokument unijny i jeden krajowy Umowa Partnerstwa. 2.Wprowadzenie do programów mechanizmów zintegrowanych pozwoli przekazać część kompetencji w zarządzaniu środkami bezpośrednio beneficjentom – miastom lub społecznościom lokalnym, co ułatwi staranie się o wsparcie i lepiej dostosuje projekty do lokalnych potrzeb.

50 3.Rozwój systemów informatycznych zapewniający automatyzację procesu aplikowania i rozliczania. Zakłada się pełną informatyzację procesów związanych z realizacją programów operacyjnych – komunikacja między beneficjentem a właściwymi instytucjami będzie mogła odbywać się wyłącznie drogą elektroniczną. 4. Wprowadzenie w wybranych obszarach uproszczonych metod rozliczania. Dopuszczone zostaną formy rozliczania ryczałtowego w postaci stosowania stawek jednostkowych oraz rozliczania projektów ryczałtem (jeśli wkład publiczny nie przekracza 100 000 EUR). Szczegółowe zasady rozliczania projektów zostaną określone w odniesieniu do konkretnych programów. 5.Szersze wykorzystanie zasad typowych dla projektów w trybie partnerstwa publiczno – prywatnego oraz przyśpieszenie procedury akceptacji dużych projektów (o wartości wydatków kwalifikowalnych powyżej 50 mln EUR).

51 Gdzie szukać informacji na temat Funduszy Europejskich na lata 2014- 2020 ?

52 www.funduszeeuropejskie.gov.pl

53 Gdzie szukać informacji na temat Funduszy Europejskich na lata 2014- 2020? www.mir.gov.pl

54 Dziękuję Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Elblągu Ul. Zacisze 18 82-300 Elbląg Tel. 55 235 35 30 e-mail: lpielblag@warmia.mazury.pl