Funkcje nowoczesnej biblioteki w społeczeństwie wiedzy

Prezentacja na temat: "Funkcje nowoczesnej biblioteki w społeczeństwie wiedzy"— Zapis prezentacji:

1 Funkcje nowoczesnej biblioteki w społeczeństwie wiedzy
Dariusz Grygrowski Uniwersytet Warszawski Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych

2 … inne spojrzenie na klasyczną definicję biblioteki
Funkcje wewnętrzne, czyli… … inne spojrzenie na klasyczną definicję biblioteki GROMADZENIE – pewnych dokumentów już się nie gromadzi, ale jednak ma się do nich dostęp OPRACOWANIE – już nie wszystko się opracowuje, coraz częściej korzysta się z pracy innych PRZECHOWYWANIE – nowe rodzaje dokumentów nie wymagają dużych przestrzeni magazynowych z UDOSTĘPNIANIE – udostępnianie już nie zawsze oznacza dawanie dokumentu do ręki

3 Funkcje zewnętrzne ? Integracja społeczna

4 Biblioteki pedagogiczne Biblioteki akademickie
Jacek Wojciechowski Uwagi o typologii bibliotek „Biblioteka” nr 5 „Aktualnie eksponuje się jako podstawowe informacyjne i edukacyjne oraz (rzadziej) rozrywkowe zadania bibliotek. Ale nie można przeoczyć jeszcze funkcji intelektualnej, estetycznej i substytutywnej, które biblioteki – pośrednicząc w procesach komunikacji – pełnią” (s ) estetyczna substytutywna rozrywkowa intelektualna edukacyjna informacyjna Biblioteki publiczne Biblioteki pedagogiczne Biblioteki szkolne Biblioteki akademickie

5 Paradoks I W społeczeństwie wiedzy, instytucje kojarzone z wiedzą i obsługujące ludzi chcących zdobywać wiedzę powinny się rozwijać, tymczasem…

6 Liczba bibliotek publicznych w Polsce
1946 1950 1970 1990 1995 2000 2006 2008 934 4193 8621 10269 9505 8915 8591 8489

7 2007 – 1618!

8 Szkoły wyższe 1995 2001 2006 2008 Ogółem 179 310 445 455 Niepubliczne 80 195 315 324

9 a biblioteki szkół wyższych…
Lata 1995 2001 2006 2008 Studenci 682 1719 1954 1937 a biblioteki szkół wyższych… Lata 1995 2001 2006 2008 Biblioteki szkół wyższych 1022 989 1005 988 Niewyraźny wzrost liczby bibliotek szkół wyższych nie proporcjonalny do wzrostu liczby niepublicznych szkół wyższych świadczy o tym, że czynniki wydające zgodę na otwarcie wyższej uczelni nie traktują posiadania biblioteki uczelnianej jako warunku sqn.

10

11

12

13 Biblioteki szkół wyższych
Biblioteki naukowe Biblioteki naukowe 1995 2006 2008 Biblioteka Narodowa 1 Biblioteki szkół wyższych 1022 1005 988 Biblioteki PAN 115 82 77 Biblioteki JBR 97 89 94 Biblioteki publiczne 9 11 14 Biblioteki inne 30 31 29

14 Biblioteki naukowe w III RP
1991 1995 2001 2006 2008 1204 1274 1225 1219 1203

15 Nie ilość, ale jakość?

16

17 Cel strategiczny programu Biblioteka +
przekształcenie bibliotek w nowoczesne centra dostępu do wiedzy, kultury i informacji oraz ośrodki życia społecznego

18

19

20

21 i w przenośni i dosłowna
OTWARTOŚĆ… i w przenośni i dosłowna

22

23

24 Raport o stanie automatyzacji bibliotek publicznych 2008
Katarzyna Winogrodzka Raport o stanie automatyzacji bibliotek publicznych 2008

25

26

27

28 Socjalna biblioteka w liberalnym otoczeniu

29

30 Raport o stanie automatyzacji bibliotek publicznych 2008
Katarzyna Winogrodzka Raport o stanie automatyzacji bibliotek publicznych 2008

31 Paradoks II W społeczeństwie wiedzy, instytucje kojarzone z wiedzą i obsługujące ludzi chcących zdobywać wiedzę powinny być w większym stopniu wykorzystane i odwiedzane, tymczasem…

32 "Potrzeba odwiedzania bibliotek będzie zanikać, gdy technologia pozwoli na dostarczanie usług bibliotecznych wprost do biur i domów.” „Biblioteki lokalne będą traciły na znaczeniu, a nawet całkiem zanikną, jak tylko indywidualni użytkownicy uzyskają dostęp do źródeł informacji bezpośrednio przez łącza telekomunikacyjne, bez względu, gdzie by te źródła się znajdowały." F.W. Lancaster: Libraries and librarians in an age of electronics. Arlington 1982, s

33 Spadek liczby odwiedzin w BN
2,2% 6,0% 5,5% 7,5%

34

35 Udostępnienia w bibliotekach zakładowych BUW
Rok/usługa 2004 2005 2006 2007 2008 Udostępnianie Czytelnie Wypożyczalnie

36

37 Na szczęście dla bibliotekarzy
Internet jest częściowo komercyjny W bibliotecznej sieci można dostać za darmo to, za co w pozabibliotecznej sieci trzeba zapłacić.

38

39

40

41 "Czy i jaki kanon księgozbiorów?"
Jerzy Maj "Czy i jaki kanon księgozbiorów?" „Należy ograniczyć udział najbardziej klasycznej klasyki, zwłaszcza rodzimej, bo ta jest i będzie coraz bardziej dostępna w formie zdigitalizowanej ; zwiększyć udział nowszej klasyki, do której prawa autorskie jeszcze nie wygasły…” (s. 13)

42 Cel strategiczny programu Biblioteka +
przekształcenie bibliotek w nowoczesne centra dostępu do wiedzy, kultury i informacji oraz ośrodki życia społecznego

43 Wizyta w bibliotece niekoniecznie oznacza uprawianie czytelnictwa

44

45 „Społeczny zasięg książki w Polsce w 2008 roku”
K. Wolff „Społeczny zasięg książki w Polsce w 2008 roku” „Podstawowym zadaniem bibliotek publicznych, zdaniem większości badanych (71%), winno być wypożyczanie książek do domu. Na możliwość czytania na miejscu w bibliotece książek oraz czasopism wskazało, odpowiednio: 39% i 31%.” (s )

46 75% mieszkańców wsi powyżej 15 lat w ogóle nie zagląda do bibliotek. (s. 113)
Spośród tych 25%, którzy odwiedzają biblioteki, (wśród których większość stanowią uczniowie) aż 89% ogranicza się do wypożyczenia książki do domu. Tylko 18% korzysta z książek w bibliotece. (s. 114)

47

48 Magiczne słowo "lokalność"
"community info"

49 Nie tylko informacja !

50 „Syndrom Petryfikacji”
J. Wojciechowski „Syndrom Petryfikacji”

51

52 …ale bez przesady z dostojeństwem
Świątynia wiedzy… …ale bez przesady z dostojeństwem