Czytanie ze zrozumieniem

Prezentacja na temat: "Czytanie ze zrozumieniem"— Zapis prezentacji:

1 Czytanie ze zrozumieniem
Par Jocelyne GIASSON Model nauczania czytania ze zrozumieniem Nauczanie precyzujące Ch. 2 : Model nauczania czytania ze zrozumieniem Nauczanie precyzujące

2 Ewolucja nauczania zrozumienia.
Czym jest strategia nauczania zrozumienia w klasie? Robieniem lub mówieniem czegoś, aby pomóc uczniom zrozumieć lub znaleźć znaczenie większych jednostek niż pojedyncze słowo (wyrażenia, zdania, paragrafy, teksty)‏ Wniosek (na podstawie ankiety): mniej niż 1% czasu na lekcji czytania poświęca się na strategie uczenia. Ewolucja nauczania zrozumienia. Czym jest strategia nauczania zrozumienia w klasie? / Robieniem lub mówieniem czegoś, aby pomóc uczniom zrozumieć lub znaleźć znaczenie większych jednostek niż pojedyncze słowo (wyrażenia, zdania, paragrafy, teksty)‏ Wniosek (na podstawie ankiety): mniej niż 1% czasu na lekcji czytania poświęca się na strategie uczenia. Czas jest przeznaczony przede wszystkim na wydawanie poleceń i na ocenianie uczniów poprzez zadawanie pytań do tekstu. ->A zatem tak wygląda zwyczajowy tryb pracy: wzmianka odnośnie tekstu - zadanie ćwiczeń - sprawdzenie odpowiedzi to wszystko nie jest nauczaniem ani uczeniem się (niebieska trzcionka) Wiara w to, że samo zadane ćwiczenie gwarantuje sukces w czytaniu. Czas jest przeznaczany przede wszystkim na wydawanie poleceń i na ocenianie uczniów poprzez zadawanie pytań do tekstu. Wiara w to, że samo zadane ćwiczenie gwarantuje sukces w czytaniu. A zatem tak wygląda zwyczajowy tryb pracy : wzmianka odnośnie tekstu - zadanie ćwiczeń - sprawdzenie odpowiedzi To wszystko nie jest nauczaniem ani uczeniem się!

3 Ewolucja nauczania zrozumienia
Obecnie : Mamy świadomość, że istnieje potrzeba podjęcia innych działań, niż zadawanie pytań lub powtarzanie czynności samego czytania przez uczniów. Konieczność : -Dodanie funkcji tłumaczeniowej: uświadomienie uczniom, dlaczego dana odpowiedź nie jest poprawna i jak użyć danej strategii, aby poprawić swoją odpowiedź. -Uczeń musi stać się aktywny (uczeń nie jest pustym wazonem, który trzeba napełnić; uczeń to praktykant, nowicjusz szukający sensu w tym, co robi)‏ Ewolucja nauczania zrozumienia Obecnie: Mamy świadomość, że istnieje potrzeba podjęcia innych działań, niż zadawanie pytań lub powtarzanie czynności samego czytania przez uczniów. -> Konieczność: -dodanie funkcji tłumaczeniowej: uświadomienie uczniom, dlaczego dana odpowiedź nie jest poprawna i jak użyć danej strategii, aby poprawić swoją odpowiedź. -uczeń musi stać się aktywny (uczeń nie jest pustym wazonem, który trzeba napełnić; uczeń to praktykant, nowicjusz szukający sensu w tym, co robi)‏ Naczyciel = wzór i przewodnik dla ucznia Rozwój sprawności u dziecka jest możliwy poprzez interakcje z tymi, którzy te sprawności już posiadają. Naczyciel = wzór i przewodnik dla ucznia Rozwój sprawności u dziecka jest możliwy poprzez interakcje z tymi, którzy te sprawności już posiadają

4 Nauczanie precyzujące w czytaniu
Nazywane też nauczanem bezpośrednim! Nauczanie precyzujące w czytaniu Charakterystyka. 1. Rola wartościowego nauczyciela: potrzeba planowania, ale nie w sposób rygorystyczny (nauczyciel musi umieć rozpoznawać bieżące potrzeby uczniów i zaproponować dodatkowy przykład, diagram, metaforę lub nieprzewidzianą dyskusję,...)‏ 2.Stawianie ucznia zawsze wobec czytania całościowego i niosącego znaczenie: nie należy dzielić zadania lub sprawności do nabycia na pomniejsze sprawności, należy zaproponować maksimum wsparcia na początku pracy A zatem: -należy prowadzić ucznia do wykonania zadania w całości -stopniowo, wraz z postępami ucznia, należy zmniejszać zaoferowane mu wsparcie 3.Przywiązywanie wielkiej wagi do rozwoju samodzielności ucznia (rozwój sprawności i, w szczególności, swobodnego stosowania strategii)‏ Nauczanie precyzujące w czytaniu, nazywane też nauczanem bezpośrednim Charakterystyka. 1. Rola wartościowego nauczyciela: potrzeba planowania, ale nie w sposób rygorystyczny (nauczycial mus umieć rozpoznawać bieżące potrzeby uczniów i zaproponować dodatkowy przykład, diagram, metaforę lub nieprzewidzianą dyskusję,...)‏ 2.Stawianie ucznia zawsze wobec czytania całościowego i niosącego znaczenie: nie należy dzielić zadania lub sprawności do nabycia na pomniejsze sprawności, należy zaproponować maksimum wsparcia na początku pracy A zatem: -należy prowadzić ucznia do wykonania zadania w całości -stopniowo, wraz z postępami ucznia, należy zmniejszać zaoferowane mu wsparcie 3.Przywiązywanie wielkiej wagi do rozwoju samodzielności ucznia (rozwój sprawności i, w szczególności, swobodnego stosowania strategii)‏

5 Nauczanie precyzujące w czytaniu
Przedmiot Strategie rozumienia (np. znajdowanie sensu słow przy pomocy kontekstu, wyłonienie kluczowych myśli z tekstu, zbudowanie w wyobraźni obrazu postaci lub zdarzenia,... Etapy. 1.Zdefiniowanie strategii i sprecyzowanie jej przydatności: -definiowanie strategii, przy użyciu odpowiedniego dla uczniów języka, -nadanie strategii nazwy, co ułatwi jej przypominanie, -wyjaśnienie uczniom, dlaczego strategia bedzie dla nich pożyteczna w zrozumieniu tekstu, -podkreślenie waloru strategii (to wzbudza zaufanie u czytającego, ponieważ zwiększa poczucie kontroli nad wykonywanym zadaniem)‏. Przykład: dobry tytuł paragrafu/ znaleziene ważnej informacji w tekście Nauczanie precyzujące w czytaniu Przedmiot: Strategie rozumienia (np. znajdowanie sensu słow przy pomocy kontekstu, wyłonienie kluczowych myśli z tekstu, zbudowanie w wyobraźni obrazu postaci lub zdarzenia,... Etapy. 1.Zdefiniowanie strategii i sprecyzowanie jej przydatności: -definiowanie strategii, przy użyciu odpowiedniego dla uczniów języka -nadanie strategii nazwy, co ułatwi jej przypominanie -wyjaśnienie uczniom, dlaczego strategia bedzie dla nich pożyteczna w zrozumieniu tekstu -podkreślenie waloru strategii (to wzbudza zaufanie u czytającego, ponieważ zwiększa poczucie kontroli nad wykonywanym zadaniem)‏ Przykład: dobry tytuł paragrafu/ znaleziene ważnej informacji w tekście

6 Nauczanie precyzujące w czytaniu
2. Uczynienie procesu przejrzystym. Procesów kognitywnych nie da się zaobserwować bezpośrednio, muszą więc być zilustrowane lub wyjaśnione przez czytającego. 3.Współdziałanie z uczniami i prowadzenie ich ku opanowaniu strategii. Dawanie wskazówek, przedyskutowanie strategii z uczniami, skomentowanie, etc. Jest to możliwe do zrealizowania w grupach, podgrupach, indywidualnie. Praca w grupie, podgrupach jest bardzo interesująca przez możliwośc porównywania różnych sposobów używania danej strategii. 4. Promowanie autonomii (samodzielności) w używaniu strategii. Regularne dyskutowanie z uczniami i omawianie niesktutecznych, niewłaściwych zastosowań danej strategii. 5.Zachęcanie do zastosowania strategii Zachęcanie do zastosowania strategii w różnych sytuacjach, ale nie bez przywiązywania wagi gdzie i jak zostaną zastosowane! Nauczanie precyzujące w czytaniu 2. Uczynienie procesu przejrzystym. Procesów kognitywnych nie da się zaobserwować bezpośrednio, muszą więc być zilustrowane lub wyjaśnione przez czytającego. 3.Współdziałanie z uczniami i prowadzenie ich ku opanowaniu strategii. Dawanie wskazówek, przedyskutowanie strategii z uczniami, skomentowanie, etc. Jest to możliwe do zrealizowania w grupach, podgrupach, indywidualnie. Praca w grupie, podgrupach jest bardzo interesująca przez możliwośc porównywania różnych sposobów używania danej strategii. 4. Promowanie autonomii (samodzielności) w używaniu strategii. Regularne dyskutowanie z uczniami i omawianie niesktutecznych, niewłaściwych zastosowań danej strategii. 5.Zachęcanie do zastosowania strategii Zachęcanie do zastosowania strategii w różnych sytuacjach, ale nie bez przywiązywania wagi gdzie i jak zostaną zastosowane!

7 Nauczanie precyzujące w czytaniu
Rodzaje wiedzy (inny sposób określania etapów) Nauczanie precyzujące może być porównywane z wiedzą deklartywną, proceduralną i pragmatyczną: Odpowiedź na pytania: Co? Dlaczego? Jak? Kiedy? -Co? (definicja, opis lub przykład strategii)‏ -Dlaczego? (wyjaśnienie, dlaczego strategia jest ważna)‏ -Jak? (nauczyciel wyjaśnia swoje postępowanie, wchodzi w interakcje z uczniami i prowadzi ich do wyćwiczenia strategii; konsoliduje nauczanie i promuje samodzielność uczniów w używaniu strategii)‏ -Kiedy? (nauczyciel przedstawia warunki, w których strategia powinna lub nie Nauczanie precyzujące w czytaniu Rodzaje wiedzy (inny sposób określania etapów) Nauczanie precyzujące może być porównywane z wiedzą deklartywną, proceduralną i pragmatyczną: Odpowiedź na pytania: Co? Dlaczego? Jak? Kiedy? -Co? (definicja, opis lub przykład strategii)‏ -Dlaczego? (wyjaśnienie, dlaczego strategia jest ważna)‏ -Jak? (nauczyciel wyjaśnia swoje postępowanie, wchodzi w interakcje z uczniami i prowadzi ich do wyćwiczenia strategii; konsoliduje nauczanie i promuje samodzielność uczniów w używaniu strategii)‏ Kiedy? (nauczyciel przedstawia warunki, w których strategia powinna lub nie powinna być używana i jak można ocenić jej skuteczność)

8 Nauczanie precyzujące w czytaniu
Definicje tworzone na bazie: Sprawności = wiedzieć JAK? Strategii = wiedzieć CO? DLACZEGO? JAK? KIEDY? Nauczanie precyzujące w czytaniu Definicje tworzone na bazie: Sprawności = wiedzieć JAK? Strategii = wiedzieć CO? DLACZEGO? JAK? KIEDY?

9 A jeśli czegoś brak, dodajcie te elementy. (str.32)‏
Nauczanie precyzujące w czytaniu Nauczyciel, który chce prowadzić nauczanie precyzujące, pownien sprawdzić, czy jego lekcje zawierają owe fundamentalne elementy, to znaczy: Co? Dlaczego? Jak? Kiedy? A jeśli czegoś brak, dodajcie te elementy. (str.32)‏ Nauczanie precyzujące w czytaniu Nauczyciel, który chce prowadzić nauczanie precyzujące, pownien sprawdzić, czy jego lekcje zawierają owe fundamentalne elementy, to znaczy: Co? Dlaczego? Jak? Kiedy? (w dymku) A jeśli czegoś brak, dodajcie te elementy. Podsumowując, formuła co?-dlaczego?-jak?-kiedy? stanowi prosty i zarazem dobrze ugruntowany teoretycznie schemat do przygotowania lekcji czytania (J. Giasson), str.33)‏ Podsumowując, formuła co?-dlaczego?-jak?-kiedy? stanowi prosty i zarazem dobrze ugruntowany teoretycznie schemat do przygotowania lekcji czytania (J. Giasson), str.33)‏

10 Nauczanie precyzujące w czytaniu
3 etapy prowadzące do uzyskania autonomii czytającego Odpowiedzialność ucznia Odpowiedzialność nauczyciela Odpowiedzialność wspólna Nastawienie na samodzielność Uczynienie procesu przejrzystym Prowadzenie uczniów Nauczanie precyzujące w czytaniu Trzy etapy prowadzące do uzyskania autonomii czytającego: Odpowiedzialność nauczyciela -> uczynienie procesu przejrzystym Odpowiedzialność wspólna -> prowadzenie uczniów Odpowiedzialność ucznia -> nastawienie na samodzielność Stwierdzono wielokrotnie, iż przejście przez te etapy pozwoliło uczniom na łatwiejsze przyswojenie sobie strategii (J.Giasson, str.33) Stwierdzono wielokrotnie, iż przejście przez te etapy pozwoliło uczniom na łatwiejsze przyswojenie sobie strategii (J.Giasson, str.33)

11 Nauczanie precyzujące w czytaniu
Zauważmy, że funkcjonują dwa typy nauczania, które skupiają się jedynie na stronie graficznej czytania ( a więc ukierunkowne są bezpośrednio na samodzielne stosowanie przez uczniów autonomii, bez przejścia przez inne ważne etapy): 1. Nauczanie oparte na zeszycie ćwiczeń: wymaga od ucznia gotowej sprawności - w przypadku błedów, zadawane jest dodatkowe ćwiczenie 2. Nauczanie oparte na nauce czytania poprzez sam akt czytania :wystarczy umieścić ucznia w sytuacji realnej i funkcjonalnej procesu czytania aby nauka była realizowana. Nauczanie precyzujące w czytaniu Zauważmy, że funkcjonują dwa typy nauczania, które skupiają się jedynie na stronie graficznej czytania ( a więc ukierunkowne są bezpośrednio na samodzielne stosowanie przez uczniów autonomii, bez przejścia przez inne ważne etapy): 1. Nauczanie oparte na zeszycie ćwiczeń: wymaga od ucznia gotowej sprawności- w przypadku błedów, zadawane jest dodatkowe ćwiczenie. 2. Nauczanie oparte na nauce czytania poprzez sam akt czytania: Czytający ma automatycznie stac się samodzielny przez samo powtarzanie czynności czytania (str. 34)‏ Ten sam dostęp ! Czytający ma automatycznie stać się samodzielny przez samo powtarzanie czynności czytania (str.34)‏

12 Nauczanie precyzujące w czytaniu
Nauczanie to nie jest jedynym wartościowym modelem i nie jest adekwatne w pewnych przypadkach, tzn. kiedy trzeba odwołać się do strategii bardziej kompleksowych. Może ono współistnieć z innymi modelami. Ponadto, nauczanie precyzujące ma na celu tylko strategie specyficzne. Jeśli uczeń ma za zadanie zastosować strategie w sposób zintegrowany, to wówczas będzie się to odwoływało do nauczania typu "interwencja przed-w trakcie-po czynności czytania" Nauczanie precyzujące w czytaniu Nauczanie to nie jest jedynym wartościowym modelem i nie jest adekwatne w pewnych przypadkach, tzn. kiedy trzeba odwołać się do strategii bardziej kompleksowych. Może ono współistnieć z innymi modelami. Ponadto, nauczanie precyzujące ma na celu tylko strategie specyficzne. Jeśli uczeń ma za zadanie zastosować strategie w sposób zintegrowany, to wówczas będzie się to odwoływało do nauczania typu "interwencja przed-w trakcie-po czynności czytania" (str.35). str.35

13 Nauczanie precyzujące w czytaniu
Podsumowując : Nauczanie precyzujące charakteryzuje się dążeniem do ukazywania przejrzyście procesów kognitywnych (myślowych) towarzyszących czynności czytania i do rozwijania samodzielności czytającego. Nauczanie precyzujące w czytaniu Podsumowując: Nauczanie precyzujące charakteryzuje się dążeniem do ukazywania przejrzyście procesów kognitywnych (myślowych) towarzyszących czynności czytania i do rozwijania samodzielności czytającego.