Interkulturowość w edukacji

Prezentacja na temat: "Interkulturowość w edukacji"— Zapis prezentacji:

1 Interkulturowość w edukacji
Elżbieta Gajek

2 TI jako narzędzie w edukacji międzykulturowej i medialnej
Polska strona projektu Europejska strona projektu Konkurs fotograficzny Materiały – przykłady dobrej praktyki Metody pracy

3 Języki etniczne w edukacji
Rocznik statystyczny str. 11

4 Definicja kultury 1 Kultura – kształt życia ludzkiego, związany z osobowością człowieka historycznie uformowaną i zmieniającą się w procesie historycznym. Człowiek identyfikuje się z wartościami kultury, które są jednocześnie osobowe i grupowe. (Chałasiński 1973) Kultura jest dorobkiem ludzkości: m.in. mitologia, literatura, dzieła sztuki, dynastie itd...(Kopaliński 2001)

5 Definicja kultury 2 Kultura przez duże K: historia, geografia, literatura, muzyka, styl życia ( kultura wysoka) Małe k: postrzeganie świata, przekonania i uwarunkowania wyrażone w językowym obrazie świata. Elementy kultury: produkty, idee, zachowania. (Tomalin, Stempleski 1993) Kultura to wzorce myślenia, odczuwania i zachowania, które przyswajamy w ciągu życia – to co odróżnia członków jednej grupy od innej. (Hofstede 2000)

6 Kultury różnią się Podejściem do: indywidualności/ kolektywności
czasu: przeszłe, teraźniejsze, przyszłe władzy: dystans akceptacja niepewności: mocne, słabe (kody i prawdy) gender: kobiecość i męskość kulturowa

7 Typowe problemy w komunikacji międzykulturowej
Odmienne rozumienie czasu Dosłowne rozumienie pytań Niewłaściwie lub niewystarczające użycie form grzecznościowych Styl rozmowy, cisza Niewłaściwa odległość od rozmówcy Dotyk – podawanie lub niepodawanie ręki, inne rodzaje dotyku Prezenty – wartość i symbolika

8 Typowe problemy w komunikacji miedzykulturowej
Wspólne jedzenie, zapraszanie, maniery, obfitość Styl spożywania alkoholu Styl relacji z przełożonymi i kolegami Formy adresatywne Niewłaściwe tematy rozmów: pieniądze, religia, polityka Sposób ubierania się Humor Narzekanie i komplementowanie

9 Kompetencja międzykulturowa 1
Świadomość odrębności innych grup: Kompetencje umożliwiające udane porozumienie się z przedstawicielami innych kultur

10 Kompetencja międzykulturowa 2
Savoir-etre - pozbycie się postaw etnocentrycznych Savoir-apprendre – umiejętność analizowania nieznanych wcześniej zjawisk kulturowych Savoir - realioznawstwo Savoir-faire – umiejętność zachowania się

11 Kompetencja międzykulturowa 3
Wiedza o kulturze własnej i rozmówcy Postawy – ciekawość, otwartość, gotowość do powstrzymania się od krytyki innej kultury i bezkrytycznego podejścia do własnej Umiejętność interpretacji, objaśniania przejawów obcej kultury i odnoszenia ich do własnej Umiejętność zdobywania wiedzy o kulturze Krytyczna świadomość kulturowa – ocena wartości i poglądów w kulturze własnej i rodzimej (Byram, 1997)

12 Kultura w podstawie programowej
Szkoły ponadpodstawowe Cele edukacyjne: Lepsze poznanie kultury i spraw życie codziennego kraju nauczanego w celu interpretowania zjawisk kulturowych w porównaniu z własną kulturą Umiejętność właściwego nawiązywania i podtrzymywania kontaktów z cudzoziemcami Zadania szkoły: Rozwijanie w uczniach postawy ciekawości, otwartości i tolerancji wobec innych kultur Pogłębianie poczucia własnej tożsamości kulturowej

13 Nauczanie kultury - Środowisko
Kontakty bezpośrednie w naturalnym środowisku innej kultury Poprzez medium Słowo, obraz, dźwięk druk, radio, telewizja, internet: materiały i komunikacja Monokulturowa klasa nie zapewnia warunków do nauki interkulturowości

14 Nauczanie kultury Etapy: Informacje o kulturze – znajomość faktów
Umiejętność kojarzenia faktów Interpretacja zjawisk kulturowych Podejście etnograficzne Wiedza kulturowa Świadomość kulturowa Uczeń jest badaczem - etnografem

15 Nauczanie kultury – umiejętności w podejściu etnograficznym
krytycznego czytania i słuchania – aby odróżnić fakty od opinii porównywania – aby rozpoznać podobieństwa i różnice pomiędzy kulturami Etnografa – aby obserwować zjawiska kultury Badacza – aby analizować i wyciągać wnioski

16 Nauczanie kultury – rola kultury rodzimej
Rozwijanie świadomości kultury rodzimej i wykorzystanie wiedzy o niej Odróżnianie wypowiedzi indywidualnych od reprezentujących grupę narodową Próba spojrzenia na siebie oczami cudzoziemca Zapewnienie bezpośrednich kontaktów kulturą obcą

17 Nauczanie kultury – treści
Nauczanie zintegrowane z wykorzystaniem treści innych przedmiotów: geografia, historia, biologia Zabawy i gry symulacyjne Materiały autentyczne: media, internet Treści zgodne z zainteresowaniami ucznia

18 Nauczanie kultury - komunikacja
Wymiana uczniów – program Comenius-Socrates Wycieczki szkolne Kontakty elektroniczne: E-Twinning, Globalgateway

19 Role nauczyciela Pomaganie uczniom w zrozumieniu: jak widzą ich inni
jak sami pozostają pod wpływem uproszczeń i stereotypów jak przynależność do grup społecznych wpływa na systemy wartości i przekonań własnego przedstawiania samych siebie pojęcia tożsamości

20 Role nauczyciela - problemy
Chętnie uczą kultury w sposób niejawny Nie chcą poruszać drażliwych tematów Nie potrafią planować zajęć z kultury w języku nauczanym, a nie chcą po polsku Nie potrafią ustosunkować się do etnocentryczności podręcznika i ideologizacji w nim zawartej Uczniowie nie lubią lekcji o kulturze – echa imperializmu kulturowego

21 Nauczanie kultury – ocenianie
Czy jest możliwe? Test wiedzy faktograficznej Esej Projekt przedmiotowy Portfolio

22 Nauczanie kultury – ocenianie
Trudności Autentyczność sytuacji komunikacyjnej – test sytuacyjny, projekt w ramach wymiany szkolnej Poziom zaawansowania – poziomy biegłości interkulturowej ?? (Byram 1997) Kryteria oceny (wyrażenie chęci, wybór materiałów, uzasadnienie) Obiektywność oceny (aspekty etyczne i emocjonalne) Ocena wkładu pracy ucznia

23 Konsekwencje braku przygotowania międzykulturowego
Częste lub stałe nieporozumienia Uczucie niezadowolenia z pobytu zagranicą lub kontaktu z cudzoziemcami Obniżone poczucie własnej wartości Przedłużający się szok kulturowy Załamanie negocjacji biznesowych Apatia lub agresywność Problemy finansowe, utrata pracy Problemy emocjonalne: alkoholizm, narkotyki Problemy zdrowotne wynikające ze stresu

24

25 Dziękuję