Zakres, najważniejsze założenia Rozporządzenia SEPA end-date

Prezentacja na temat: "Zakres, najważniejsze założenia Rozporządzenia SEPA end-date"— Zapis prezentacji:

1 Zakres, najważniejsze założenia Rozporządzenia SEPA end-date
ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

2 1. Geneza powstania rozporządzenia – podstawowe przyczyny podejścia regulacyjnego
powolne tempo migracji na standardy SEPA - w marcu 2010 r. – ponad dwa lata po uruchomieniu systemu polecenia przelewu SEPA (oficjalnie projekt SEPA został rozpoczęty w dniu 28 stycznia 2008 r.) – jedynie 6,7 % poleceń przelewu realizowanych było przy użyciu standardów SEPA . Zakończenie migracji na ogólnounijne schematy polecenia przelewu i polecenia zapłaty, przy takie postępie migracji – w zależności od przyjętego scenariusza – nastąpiłoby więc nie wcześniej niż za 15 do 30 lat, potrzeba uspójnienia zasad w zakresie podstawowych usług płatniczych - zintegrowany rynek płatności w euro wymaga ogólnounijnego podejścia, jako że leżące u jego podstaw normy, zasady i procesy muszą być spójne we wszystkich państwach członkowskich, Idea utworzenia SEPA została sformułowana w 2002 r. jako potrzeba wsparcia powstającego właśnie rynku wewnętrznego w ramach Unii Europejskiej. Projekt SEPA pierwotnie przewidywano jako inicjatywę o charakterze rynkowym realizowaną z silnym poparciem Komisji Europejskiej (KE) i Europejskiego Banku Centralnego (EBC). Projekt SEPA opiera się na dwóch ogólnounijnych instrumentach płatniczych: poleceniu przelewu i poleceniu zapłaty oraz projektowanym jednolitym podejściu do rynku kart płatniczych. Standardy dla płatności kartami na poziomie unijnym są jednak dopiero na wczesnym etapie projektowania. Prace nad projektem rozporządzenia były prowadzone w 2011 r. w trakcie Węgierskiej, a następnie Polskiej Prezydencji w UE, w trakcie której wypracowano kompromisowe stanowisko w ramach trialogu pomiędzy Komisją Europejską, będącą autorem projektu, Radą Europejską a Parlamentem Europejskim. W marcu 2012 r. uzgodniony w ramach trialogu projekt rozporządzenia został przyjęty przez Parlament Europejski, a następnie przez Radę Europejską. ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

3 2. Podstawowe informacje o rozporządzeniu SEPA end-date
rozporządzenie jest kolejnym etapem budowy wewnętrznego rynku usług płatniczych w euro określanego też jako Jednolity Obszar Płatności w Euro (SEPA), tj. rynku, na którym obowiązują jednolite zasady dokonywania płatności transgranicznych i krajowych w euro, Docelowym założeniem tego rozporządzenia, jest, by po upływie okresów przejściowych zapisanych w rozporządzeniu zunifikowane zostały krajowe schematy dla poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro i transakcje te były realizowane w oparciu o jeden schemat ogólnounijny, którego standard został ustalony w rozporządzeniu SEPA. Ogólnounijne schematy polecenia przelewu i polecenia zapłaty zostały opracowane i wdrożone przez Europejską Radę ds. Płatności – organ koordynujący i decyzyjny ustanowiony przez europejski sektor bankowy na potrzeby stworzenia SEPA. Jednak w marcu 2010 r. – ponad dwa lata po uruchomieniu systemu polecenia przelewu SEPA (oficjalnie projekt SEPA został rozpoczęty w dniu 28 stycznia 2008 r.) – jedynie 6,7 % poleceń przelewu realizowanych było przy użyciu standardów SEPA[1]. Dane dotyczące bardziej aktualnego współczynnika migracji na system polecenia przelewu SEPA, na które powołuje się KE w uzasadnieniu do projektu pokazują, iż w sierpniu 2010 r. współczynnik ten wynosił 9,3 %. Zakończenie migracji na ogólnounijne schematy polecenia przelewu i polecenia zapłaty, przy obecnym postępie migracji – w zależności od przyjętego scenariusza – nastąpi więc nie wcześniej niż za 15 do 30 lat. Opóźnienie migracji może w dużym stopniu ograniczyć potencjalne bezpośrednie i pośrednie korzyści dla europejskiej gospodarki zakładane w ramach SEPA[2]. W uzasadnieniu do propozycji regulacji Komisja Europejska podnosi, iż z uwagi na powolne dotychczas tempo przechodzenia na nowe instrumenty płatnicze konieczne jest wyznaczenie wiążącego prawnie terminu końcowego migracji na ogólnounijne schematy polecenia przelewu i polecenia zapłaty aby projekt zaowocował efektami skali. Przejawem determinacji Komisji Europejskiej, a następnie Rady Europejskiej są m.in. konkluzje Rady ECOFIN z dnia 2 grudnia 2009 r.: Rada podkreśla, że administracja publiczna odgrywa ważną rolę w migracji na instrumenty SEPA, wzywając władze Państw Członkowskich do przyspieszenia i zintensyfikowania działań na rzecz sprawnego przechodzenia na instrumenty SEPA[3]. Stanowisko powyższe poparte zostało przez Parlament Europejski (PE) w rezolucji z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie zastosowania jednolitego obszaru płatności w euro (SEPA). PE podkreślił konieczność ustalenia końcowej daty migracji na ogólnounijne schematy polecenia przelewu i polecenia zapłaty oraz związane z tym korzyści[4]. ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

4 3. Zakres zastosowania rozporządzenia SEPA end-date (art. 1 ust. 1)
Rozporządzenie ma zastosowanie do transakcji polecenia przelewu i transakcji polecenia zapłaty w euro w Unii Europejskiej (a dokładniej na obszarze EOG), w przypadku gdy: - dostawca usług płatniczych płatnika oraz dostawca usług płatniczych odbiorcy znajdują się w Unii, lub - jedyny dostawca usług płatniczych uczestniczący w transakcji znajduje się w Unii. Rozporządzenie ma także zastosowanie do poleceń przelewu i poleceń zapłaty leżących u podstaw transakcji płatniczych, których schematy są na nich oparte, lecz wykazują dodatkowe cechy fakultatywne lub obejmują usługi fakultatywne. Przewodnik implementacyjny SEPA - w ramach European Banking Forum grupa ekspertów (Payments Regulatory Expert Group), przy współpracy z European Payments Council, European Association Co-operative Banks oraz organizacji kartowych MasterCard i Visa, opracowała dokument o tytule „SEPA Regulation implementation guidance”2, którego celem jest przedstawienie bankom i ich klientom interpretacji przepisów rozporządzenia oraz wytycznych w zakresie ich praktycznego stosowania. W dokumencie poruszone zostały kwestie będące przedmiotem dyskusji na forum PREG oraz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. SEPA indicators at a glance (euro area) SEPA credit transfers as % of total transactions30.3  % (*) SEPA direct debit as % of total transactions1.9 % (*) EMV transactions as % of total transactions at POS terminals82.1 % (**) (*) September 2012 (**) June 2012 ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

5 Rozporządzenie nie ma zastosowania do transakcji płatniczych:
3. Zakres zastosowania rozporządzenia SEPA end-date – wyłączenia stosowania rozporządzenia (art. 1 ust. 2) Rozporządzenie nie ma zastosowania do transakcji płatniczych: między dostawcami usług płatniczych i w ramach dostawców usług płatniczych na ich własny rachunek, przetwarzanych i rozliczanych przez systemy obsługujące płatności wysokokwotowe, z wyłączeniem transakcji polecenia zapłaty, których płatnik nie żądał, aby były one zrealizowane w takim systemie, dokonywanych przy użyciu karty płatniczej, chyba że karty płatniczej używa się do wygenerowania informacji niezbędnej do dokonania polecenia przelewu lub polecenia zapłaty na lub z rachunku identyfikowanego poprzez BBAN lub IBAN, ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

6 - przekazu pieniężnego.
3. Zakres zastosowania rozporządzenia SEPA end-date – wyłączenia stosowania rozporządzenia (art. 1 ust. 2) – cd. dokonywanych przy użyciu jakiegokolwiek urządzenia telekomunikacyjnego, cyfrowego lub informatycznego, jeżeli transakcje takie nie skutkują poleceniem przelewu lub poleceniem zapłaty, w przypadku których przekazywany jest pieniądz elektroniczny, chyba że transakcje takie skutkują poleceniem przelewu lub poleceniem zapłaty na lub z rachunku identyfikowanego poprzez BBAN lub IBAN, - przekazu pieniężnego. ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

7 4. Wnioski dla Polski wynikające z wejścia w życie rozporządzenia
zdolność odbiorcza (art. 3) - dostawcy usług płatniczych z państw nienależących do strefy euro, czyli także z Polski, posiadający zdolność odbiorczą dla krajowych transakcji polecenia przelewu lub polecenia zapłaty w euro, powinni, zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia, najpóźniej do dnia 31 października 2016 r. zapewnić zdolność odbiorczą (gotowość do odbioru transakcji SEPA), - interoperacyjność (art. 4) - podmioty prowadzące systemy płatności detalicznych w euro zapewniają techniczną interoperacyjność z innymi systemami płatności detalicznych w euro w Unii. Techniczna interoperacyjność powinna zostać osiągnięta poprzez wykorzystanie standardów wypracowanych przez międzynarodowe lub europejskie organy normalizacyjne, a przetwarzanie poleceń przelewu i poleceń zapłaty w systemach nie powinno być w jakikolwiek sposób utrudniane ani uniemożliwiane przez bariery techniczne, ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

8 - interoperacyjność - zgodnie z art. 16 ust. 8 rozporządzenia, dla
4. Wnioski dla Polski wynikające z wejścia w życie rozporządzenia – cd. - interoperacyjność - zgodnie z art. 16 ust. 8 rozporządzenia, dla polskich podmiotów prowadzących systemy płatności detalicznych w euro wyznaczono datę 31 października 2016 r., po której będą musiały spełnić odpowiednie wymogi w zakresie zapewnienia interoperacyjności technicznej z innymi systemami płatności. W przypadku Polski przepisami rozporządzenia w zakresie interoperacyjności objęty jest system EuroELIXIR prowadzony przez Krajową Izbę Rozliczeniową S.A. W ramach tego systemu aktualnie stosowane są następujące schematy rozliczeń: XCT, w ramach którego obsługiwane są komunikaty zgodne ze standardem SWIFT MT103 (rozliczenia wewnątrzsystemowe), SCT, w ramach którego obsługiwane są komunikaty XML, zgodne ze standardem ISO i wytycznymi EPC dla SEPA (rozliczenia wewnątrzsystemowe oraz międzysystemowe). ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

9 Wymogi techniczne dla poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro
4. Wnioski dla Polski wynikające z wejścia w życie rozporządzenia – cd. Wymogi techniczne dla poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro W art. 5 rozporządzenia zdefiniowano szczegółowe wymogi dotyczące poleceń przelewu i poleceń zapłaty, które zgodnie z art. 6 najpóźniej do dnia 1 lutego 2014 r. roku będą musieli spełnić dostawcy usług płatniczych ze strefy euro. Dostawcy usług płatniczych oraz użytkownicy usług płatniczych z państw, w których walutą nie jest euro, zgodnie z art. 16 ust. 8 rozporządzenia będą od dnia 31 października 2016 r. musieli stosować wyłącznie schematy płatnicze spełniające wymogi rozporządzenia. ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

10 - odbiorców akceptujących polecenie przelewu w euro,
4. Wnioski dla Polski wynikające z wejścia w życie rozporządzenia – cd. Kwestia IBAN oraz BIC W art. 5 ust. 4 rozporządzenia nałożono wymóg podawania IBAN oraz – gdy jest to konieczne - BIC odpowiednio na: - odbiorców akceptujących polecenie przelewu w euro, płatników dokonujących pierwszej transakcji polecenia zapłaty. Obowiązek podawania kodu identyfikującego instytucję - BIC został ograniczony w czasie do: - dnia 1 lutego 2014 r. dla płatności krajowych, dnia 1 lutego 2016 r. dla płatności transgranicznych. Zgodnie z art. 5 ust. 7 rozporządzenia, po ww. terminach dostawcy usług płatniczych nie będą mogli wymagać od swoich klientów podawania kodu identyfikującego instytucję - BIC. zgodnie z art. 16 ust. 8 rozporządzenia, dostawcy i użytkownicy usług płatniczych w Polsce, korzystający z usług polecenia przelewu lub polecenia zapłaty w euro, będą musieli spełnić powyższe wymogi określone w rozporządzeniu najpóźniej do dnia 31 października 2016 r., o ile wcześniej Polska nie wejdzie do strefy euro. W przypadku wprowadzenia euro w Polsce przed tą datą dostawcy usług płatniczych muszą zapewnić przeprowadzanie transakcji, zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu, w ciągu 1 roku od momentu wprowadzenia euro, lecz, zgodnie z art. 16 ust. 8 rozporządzenia, nie będzie musiało to nastąpić wcześniej niż 1 lutego 2014 r., który to termin został przewidziany dla państw strefy euro. posługiwanie się kodem identyfikującym instytucję - BIC może być konieczne do dnia 1 lutego 2016 r. w przypadku dokonywania rozliczeń transgranicznych W przypadku wykonywania transakcji krajowych posługiwanie się tym numerem nie jest potrzebne. Dostawcy usług płatniczych muszą zapewnić, aby ich systemy informatyczne były przystosowane do spełnienia wymogów w zakresie przetwarzania numerów identyfikacyjnych rachunków. Ponadto konieczne będzie dostosowanie przez dostawców usług płatniczych umów na prowadzenie rachunków płatniczych uwzględniających nowe obowiązki nałożone na tych dostawców przez rozporządzenie. ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

11 5. Opłata interchange od transakcji polecenia zapłaty
W art. 8 ust. 1 rozporządzenia 260/2012 postanowiono, iż – co do zasady – do transgranicznych poleceń zapłaty nie będą miały zastosowania ani wielostronna opłata interchange, ani inne uzgodnione opłaty o podobnym celu lub skutku. Wyjątek został ustanowiony w art. 6 ust. 3 rozporządzenia, który utrzymywał możliwość pobierania opłat interchange od transgranicznych transakcji polecenia zapłaty jedynie do dnia 1 listopada 2012 r. Opłaty interchange od krajowych transakcji polecenia zapłaty w euro mogą być pobierane do dnia 1 listopada 2017 r., ale tylko wówczas, jeżeli wielostronna opłata interchange obowiązywała przed dniem 1 listopada 2009 r. ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

12 6. Organy odpowiedzialne w Polsce za przestrzeganie przepisów rozporządzenia - KNF
Zgodnie z art. 10 ust. 1 i 3 rozporządzenia, należy wyznaczyć w Polsce organy odpowiedzialne za przestrzeganie przepisów rozporządzenia, przy czym mogą to być organy już istniejące. Muszą one posiadać uprawnienia niezbędne do wykonywania ich obowiązków. W toku obecnie prowadzonej nowelizacji ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych zmieniany jest art. 14 tejże ustawy. Zmiana polega na określeniu, że nadzór Komisji Nadzoru Finansowego lub innego organu sprawującego nadzór nad dostawcami, jest wykonywany w zakresie zgodności ich działalności z przepisami rozporządzenia SEPA end-date. Sposób implementacji najważniejszych opcji narodowych: Biura Usług Płatniczych – Art do 132 implementują art. 26 (1) PSD przewidujący możliwość wyłączenia małych instytucji płatniczych, w tym osób fizycznych zajmujących się świadczeniem usług płatniczych, z konieczności udzielania zezwolenia i pewnych wymogów nadzorczych mających zastosowanie do instytucji płatniczych. W polskim projekcie opcja została implementowana, gdyż ustawodawcy krajowemu nie zależy na usunięciu mniejszych podmiotów z rynku usług płatniczych, przeciwnie - jedynie na uregulowaniu tego rynku i zapewnieniu bezpieczeństwa środków pieniężnych użytkowników usług płatniczych. Projekt ustawy przewiduje miesięczny próg obrotów w wysokości 500 tysięcy euro - poniżej którego podmioty świadczące usługi płatnicze mogą działać jako biura usług płatniczych (podmioty objęte mniejszymi wymaganiami ustawowymi przy jednoczesnym świadczeniu usług w ograniczonym zakresie – wyłącznie przekazy pieniężne, w tym wpłaty na rachunki jako usługa świadczona wyłącznie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej). W takim przypadku Dyrektywa dopuszcza zastosowanie progu miesięcznego obrotu w przedziale od 0 do 3 mln EUR. Przepis był przedmiotem rozbieżności pomiędzy środowiskiem bankowym, dużymi podmiotami świadczącymi usługi płatnicze, które w przyszłości będą działać jako instytucje płatnicze (postulowali nieskorzystanie z tej opcji albo obniżenie progu obrotów do euro) a małymi podmiotami świadczącymi usługi płatnicze (tzw. okienkami kasowymi, które postulowały podniesienie progu do co najmniej 1,5 mln euro). Należy podkreślić, iż opcja z art. 26 PSD stanowi świadomy wyłom ustawodawcy unijnego w zakresie nowego uregulowania podmiotów świadczących usługi płatnicze. Niemniej jednak zdecydowano się na to w celu dania możliwości państwom członkowskim nieeliminowania istniejących podmiotów z rynku, ale zapewnienia im możliwości dalszego funkcjonowania przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony użytkowników usług płatniczych, w Polsce np. korzystających z usług okienek kasowych, dzięki wprowadzeniu pewnych wymogów ostrożnościowych. Tzw. przerzucenie ciężaru dowodu na dostawcę usług płatniczych - Art. 18 implementuje art. 33 PSD przewidujący możliwość wprowadzenia tzw. przerzucenia ciężaru dowodu na dostawcę usług płatniczych w zakresie spełnienia przez niego wymogów informacyjnych. Polski ustawodawca przyjął w filozofii implementacji PSD podejście prokonsumenckie. W polskim projekcie opcja została implementowana z uwagi na potrzebę ochrony konsumentów, w szczególności w sytuacji gdy na podstawie zasady ponoszenia ciężaru dowodu przewidzianej w art. 6 K.c. (norma tam zawarta, stanowi, iż ciężar dowodu spoczywa na tej stronie sporu, która wywodzi z tego faktu skutki prawne) – konsument musiałby dowodzić okoliczności negatywnej. Powoduje to wówczas przerzucenie ciężaru dowodu na drugą stronę, na co wskazuje orzecznictwo. Niemniej jednak wprowadzenie wprost wyjątku byłoby czytelniejsze dla konsumentów. Jest to praktykowane w przepisach konsumenckich oraz nie będzie pociągało za sobą dużych kosztów dla dostawcy, a jedynie te związane z przedstawieniem materiałów wykazujących spełnienie obowiązków informacyjnych (pism, maili, stron internetowych). Podwojenie kwot krajowych transakcji płatniczych mające na celu pobudzenie rozwoju obrotu bezgotówkowego - Art. 19 implementuje art. 34 (2) PSD przewidujący możliwość zastosowania redukcji albo podwojenia kwot krajowych transakcji płatniczych przy łagodniejszych w zakresie wymogów informacyjnych przepisach dotyczących mikropłatności/płatności niskokwotowych oraz płatnościach za pomocą pieniądza elektronicznego (art. 34 (1) PSD). Ustawa wprowadza podwojenie kwot krajowych transakcji płatniczych w celu pobudzenia segmentu mikropłatności, płatności niskokwotowych oraz promocji obrotu bezgotówkowego. Z racji relatywnie niewielkiej wartości indywidualnej transakcji ryzyko systemowe jest niskie, a korzyści społeczne mogą być większe niż ewentualne zagrożenia. Ważnym argumentem przemawiającym za skorzystaniem z tej opcji jest fakt, iż w Polsce rozpowszechnienie płatności instrumentami płatniczymi jest wciąż na znacznie niższym poziomie od przeciętnego w Unii Europejskiej. Niskie też jest wykorzystanie instrumentów płatniczych do realizacji płatności. Opóźnienie rozwoju polskiego rynku instrumentów płatniczych w stosunku do przeciętnych wskaźników w Unii Europejskiej jest systematycznie zmniejszane a zapisy takie jak ten z art. 19 projektu ustawy z pewnością przyczynią się do pobudzenia obrotu bezgotówkowego. Zwiększenie kwot dla instrumentów przedpłaconych do 500 euro - Art. 19 implementuje także drugą opcję art. 34 (2) PSD przewidującą możliwość zwiększenia kwot dla instrumentów przedpłaconych do 500 euro przy łagodniejszych w zakresie wymogów informacyjnych przepisach dotyczących mikropłatności/płatności niskokwotowych oraz płatnościach za pomocą pieniądza elektronicznego (art. 34 (1) PSD) w celu pobudzenia segmentu mikropłatności, płatności niskokwotowych oraz promocji obrotu bezgotówkowego (podobne argumenty przemawiały za skorzystaniem z pierwszej opcji art. 34 (2) PSD. Opcja dotycząca opłaty dodatkowej surcharge - Art. 52 (3) PSD przewiduje możliwość wprowadzenia zakazu lub ograniczenia prawa surcharging’u (pobierania dodatkowych opłat za płatność danym instrumentem płatniczym). Kwestia dopuszczalności surcharging’u obejmuje wiele skomplikowanych zagadnień związanych z funkcjonowaniem rynku usług płatniczych: koszty i przychody generowane w systemie płatniczym, oddziaływanie efektu sieciowego (sprawiającego, że wartość danego produktu/usługi jest kreowana przez użytkownika a nie dostawcę/producenta), problem siły rynkowej i konkurencji, aspekty krajowych i międzynarodowych uregulowań prawnych, substytucje poszczególnych instrumentów płatniczych, zachowania konsumentów. dlatego określenie potencjalnych skutków ekonomicznych i społecznych dopuszczenia surcharging’u dla kart płatniczych na polskim rynku jest zadaniem bardzo złożonym. Wskutek wielu analiz, w tym rozważenia rozbieżnych stanowisk podmiotów rynkowych, w polskiej ustawie opcja ta nie została implementowana, celem poddania tej kwestii samoregulacji rynku i zapewnienia promowania efektywnych sposobów płatności. Projektodawca uznał, że najbardziej pożądanym stanem jest jak najmniejsza ingerencja w relacje umowne pomiędzy podmiotami rynku usług płatniczych a konsumentami (to jest clue rozwiązania, które zapadło w sprawie tej opcji podczas prac nad uup. podczas prac nad ustawą o usługach płatniczych w Sejmie i Senacie kwestie opłaty interchange oraz powiązanych z nią opłat dodatkowych surcharge przy płatności w POS i opłat dodatkowych przy wypłatach z bankomatów - były przedmiotem bardzo szerokiej dyskusji. W wyniku tej dyskusji nie doszło jednak do wypracowania rozwiązań, które w istotnym stopniu odbiegałyby od przedłożenia rządowego w tym zakresie. Po wejściu w życie – uchwalonej w dniu 19 sierpnia 2011 r. - ustawy o usługach płatniczych, regulator oraz nadzorcy tego rynku (Ministerstwo Finansów, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego) otrzymają dostęp do większej niż obecnie liczby danych na temat funkcjonowania dotychczas nieregulowanego rynku, co powinno pozwolić na dokładniejsze prześledzenie struktury kosztów i faktycznych cen instrumentów płatniczych. Jednocześnie Ministerstwo Finansów rozważa możliwe instrumentarium, które w świetle wyników tej analizy mogłoby zostać użyte przez regulatora w sytuacji braku oddolnego obniżenia IF przez sektor bankowy. W razie zaistnienia konieczności zastosowania narzędzia legislacyjnego, zostanie to poddane stosownym uzgodnieniom, w tym z UOKiK, w celu osiągnięcia najlepszego efektu ochrony konsumentów, jak i ochrony konkurencji, przy jednoczesnym zapewnieniu rozwoju obrotu bezgotówkowego. ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

13 7. Sankcje za naruszenie przepisów rozporządzenia oraz pozasądowe procedury wnoszenia skarg i procedury dochodzenia praw wynikających z rozporządzenia Zgodnie z art. 11 rozporządzenia, należy ustanowić w Polsce, do dnia 1 lutego 2013 r., przepisy stanowiące sankcje za naruszenie przepisów rozporządzenia. Zgodnie z art. 12 ust. 1 zdanie 1 rozporządzenia, należy w Polsce ustanowić pozasądowe procedury wnoszenia skarg i procedury dochodzenia praw, na podstawie których rozstrzygane będą spory z zakresu praw i obowiązków wynikających z rozporządzenia, powstałe między użytkownikami usług płatniczych a ich dostawcami. Państwa członkowskie mogą przy tym postanowić, iż procedury powyższe będą miały zastosowanie jedynie do użytkowników usług płatniczych, którzy są konsumentami lub konsumentami i mikroprzedsiębiorcami (w przypadku skorzystania z takiej możliwości należy poinformować o tym Komisję Europejską do dnia 1 sierpnia 2013 r.). Idea utworzenia SEPA została sformułowana w 2002 r. jako potrzeba wsparcia powstającego właśnie rynku wewnętrznego w ramach Unii Europejskiej. Projekt SEPA pierwotnie przewidywano jako inicjatywę o charakterze rynkowym realizowaną z silnym poparciem Komisji Europejskiej (KE) i Europejskiego Banku Centralnego (EBC). Projekt SEPA opiera się na dwóch ogólnounijnych instrumentach płatniczych: poleceniu przelewu i poleceniu zapłaty oraz projektowanym jednolitym podejściu do rynku kart płatniczych. Standardy dla płatności kartami na poziomie unijnym są jednak dopiero na wczesnym etapie projektowania. Ogólnounijne schematy polecenia przelewu i polecenia zapłaty zostały opracowane i wdrożone przez Europejską Radę ds. Płatności – organ koordynujący i decyzyjny ustanowiony przez europejski sektor bankowy na potrzeby stworzenia SEPA. Jednak w marcu 2010 r. – ponad dwa lata po uruchomieniu systemu polecenia przelewu SEPA (oficjalnie projekt SEPA został rozpoczęty w dniu 28 stycznia 2008 r.) – jedynie 6,7 % poleceń przelewu realizowanych było przy użyciu standardów SEPA[1]. Dane dotyczące bardziej aktualnego współczynnika migracji na system polecenia przelewu SEPA, na które powołuje się KE w uzasadnieniu do projektu pokazują, iż w sierpniu 2010 r. współczynnik ten wynosił 9,3 %. Zakończenie migracji na ogólnounijne schematy polecenia przelewu i polecenia zapłaty, przy obecnym postępie migracji – w zależności od przyjętego scenariusza – nastąpi więc nie wcześniej niż za 15 do 30 lat. Opóźnienie migracji może w dużym stopniu ograniczyć potencjalne bezpośrednie i pośrednie korzyści dla europejskiej gospodarki zakładane w ramach SEPA[2]. Przejawem determinacji Komisji Europejskiej, a następnie Rady Europejskiej są m.in. konkluzje Rady ECOFIN z dnia 2 grudnia 2009 r.: Rada podkreśla, że administracja publiczna odgrywa ważną rolę w migracji na instrumenty SEPA, wzywając władze Państw Członkowskich do przyspieszenia i zintensyfikowania działań na rzecz sprawnego przechodzenia na instrumenty SEPA[3]. Stanowisko powyższe poparte zostało przez Parlament Europejski (PE) w rezolucji z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie zastosowania jednolitego obszaru płatności w euro (SEPA). PE podkreślił konieczność ustalenia końcowej daty migracji na ogólnounijne schematy polecenia przelewu i polecenia zapłaty oraz związane z tym korzyści[4]. Komisja Europejska wskazuje, iż na poziomie „mikro” konieczne jest obecnie utrzymywanie przez podmioty rynkowe wielu platform płatniczych, co prowadzi do zwielokrotnienia kosztów operacyjnych związanych z eksploatacją tych systemów. Na poziomie „makro” dalsze rozdrobnienie rynku UE prowadzi do rezygnacji z korzyści skali, ograniczenia konkurencji oraz wyhamowania innowacji. Komisja Europejska wskazuje również, iż ze względu na swój charakter zintegrowany rynek płatności w euro wymaga ogólnounijnego podejścia, jako że leżące u jego podstaw normy, zasady i procesy muszą być spójne we wszystkich państwach członkowskich. Niniejsza inicjatywa ma uzupełnić istniejące ramy prawne z zakresie usług płatniczych w obrębie UE – tj. dyrektywę 2007/64/WE z dnia 13 listopada 2007 r. Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniającą dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE, 2005/60/WE i 2006/48/WE oraz uchylająca dyrektywę 97/5/WE (PSD), a także rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 924/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie płatności transgranicznych we Wspólnocie, uchylające rozporządzenie nr 2560/2001. [1] Źródło: - dane dotyczą jedynie państw strefy euro. [2] Źródło: Potencjalne bezpośrednie i pośrednie korzyści płynące z wprowadzenia SEPA przekraczają 300 mld EUR w okresie sześciu lat, przy założeniu że przejście na instrumenty SEPA dokonywane jest szybko i powszechnie. Zob. SEPA: potential benefits at stake, Cap Gemini, 2007, [3] Źródło: [4] Źródło: ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :

14 Dziękuję za uwagę. Paweł Bułgaryn pawel.bulgaryn@mofnet.gov.pl
Departament Rozwoju Rynku Finansowego Ministerstwo Finansów ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax: ul. Świętokrzyska 12 Warszawa tel.: fax :