Wychowanie komunikacyjne – niezbędny element modelu edukacji

Prezentacja na temat: "Wychowanie komunikacyjne – niezbędny element modelu edukacji"— Zapis prezentacji:

1 Wychowanie komunikacyjne – niezbędny element modelu edukacji
Elżbieta Rosiewicz Kuratorium Oświaty w Olsztynie

2 Działalność edukacyjna szkoły
jest określona przez: 1) szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy, obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego; 2) program wychowawczy szkoły, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym; 3) program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym. Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w podstawie programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego nauczyciela.

3 Podstawy prawne do realizacji szkolnej edukacji komunikacyjnej

4 Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U
Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 roku Nr 256 poz. 2572, z późn. zm.)‏ Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz. U. z 2002 r. Nr 61, poz. 624, z późn. zm.)‏ Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17)‏ Rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników ( Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)‏ Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach ( Dz. U.z 2003r. Nr 6,poz. 69 oraz z 2009r. Nr 139,poz.1130)‏

5 Rozporządzenie MENiS z dnia 8 listopada 2001 r
Rozporządzenie MENiS z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki( Dz. U. z 2001 r. Nr 111, poz. 1194)‏ Rozporządzenie MENiS z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych( Dz. U. Nr 15, poz.142, z późn. zm.)‏ Rozporządzenie MEN z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie sposobu realizacji edukacji dla bezpieczeństwa ( Dz. U. Nr 139. poz. 1131)‏ oraz: Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym ( Dz. U. nr 98,poz. 602)‏

6 Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności:
Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (DZ. U. z 2004 roku Nr 256 poz z późn. zm.)‏ Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności: Utrzymywanie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach. Upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o zasadach zrównoważonego rozwoju oraz kształtowanie postaw sprzyjających jego wdrażaniu w skali lokalnej, krajowej i globalnej. Warunki do rozwoju zainteresowań i uzdolnień uczniów przez organizowanie zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych oraz kształtowanie aktywności społecznej i umiejętności spędzania czasu wolnego. Upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych.

7 Statut szkoły określa w szczególności:
Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.)‏ Statut szkoły określa w szczególności: Cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa oraz uwzględniające program wychowawczy szkoły i program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, o których mowa w odrębnych przepisach, Sposób wykonywania zadań szkoły, z uwzględnieniem optymalnych warunków rozwoju ucznia, zasad bezpieczeństwa oraz zasad promocji i ochrony zdrowia.

8 Wychowanie komunikacyjne jest realizowane:
Na etapie wychowania przedszkolnego Na I etapie edukacyjnym - w ramach edukacji wczesnoszkolnej realizowanej w formie kształcenia zintegrowanego w korelacji z innymi treściami Na II etapie edukacyjnym - w ramach przedmiotu technika Na III etapie edukacyjnym – w ramach zajęć technicznych - w ramach przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa

9 Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r
Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2002 r. Nr 51, poz. 458 z późn. zm.) – „stara” podstawa – akt prawny uchylony Przedszkole Umożliwianie dziecku odkrywania znaczenia komunikowania się w sposób niewerbalny. Kl. I-III Cele edukacyjne - Umiejętności działania w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. Zadania szkoły - Uczenie właściwych zachowań w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu uczniów, w tym właściwych zachowań w ruchu drogowym. Treści nauczania - Bezpieczeństwo, w tym poruszanie się po drogach publicznych, rozpoznawanie sygnałów alarmowych i zachowanie się w w przypadku zagrożenia.

10 Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r
Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17)‏ - „nowa” podstawa programowa Przedszkole: Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1) wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić; 2) orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków transportu; 3) zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich; 5) próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w domu; ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić, a gdzie nie.

11 I etap edukacyjny Edukacja wczesnoszkolna - kl.I-III
Edukacja społeczna. Uczeń kończący kl.I : 1) wie, gdzie można bezpiecznie organizować zabawy, a gdzie nie można i dlaczego; Uczeń kończący kl. III: 1)zna zagrożenia ze strony ludzi; potrafi powiadomić dorosłych o wypadku, zagrożeniu, niebezpieczeństwie; zna numery telefonów: pogotowia ratunkowego, straży pożarnej, policji oraz ogólnopolski numer alarmowy 112. 2)wie, jak ważna jest praca w życiu człowieka; wie, jaki zawód wykonują jego najbliżsi i znajomi; wie, czym zajmuje się np. kolejarz, aptekarz, policjant, weterynarz;

12 Zajęcia techniczne. Uczeń kończący klasę I: - wie, jak należy bezpiecznie poruszać się na drogach (w tym na rowerze) i korzystać ze środków komunikacji; wie, jak trzeba zachować się w sytuacji wypadku, np. umie powiadomić dorosłych, zna telefony alarmowe. Uczeń kończący kl. III: dba o bezpieczeństwo własne i innych: wie, jak należy bezpiecznie poruszać się po drogach (w tym na rowerze) i korzystać ze środków komunikacji; wie, jak trzeba zachować się w sytuacji wypadku. Wychowanie fizyczne i edukacja zdrowotna. Uczeń kończący klasę III: - potrafi wybrać bezpieczne miejsce do zabaw i gier ruchowych; wie, do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia.

13 Treści nauczania – Prawa i obowiązki, zasady i reguły postępowania.
Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2002 r. Nr 51, poz. 458 z późn. zm.) – „stara” podstawa klasy IV-VI Technika Cele edukacyjne – Osiągnięcie elementarnego poziomu orientacji i kultury ogólnotechnicznej. Zadania szkoły – Tworzenie warunków do kształtowania kultury i bezpiecznego postępowania w środowisku technicznym. Umożliwienie zdobycia karty rowerowej od 10 roku życia Osiągnięcia – bezpieczne poruszanie się uczniów w ruchu drogowym jako pieszych, pasażerów i rowerzystów. Etyka Treści nauczania – Prawa i obowiązki, zasady i reguły postępowania.

14 Przyroda. Treści nauczania- wymagania szczegółowe :
Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17)‏ II etap edukacyjny kl.IV-VI Przyroda. Treści nauczania- wymagania szczegółowe : Ja i moje otoczenie. Uczeń: m.in.. wyjaśnia znaczenie odpoczynku ( w tym snu), odżywiania się i aktywności ruchowej w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Orientacja w terenie. Zdrowie i troska o zdrowie (p.9). Uczeń: m.in. wyjaśnia znaczenie ruchu i ćwiczeń fizycznych w utrzymaniu zdrowia; podaje przykłady właściwego spędzania wolnego czasu, z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa w czasie gier i zabaw ruchowych oraz poruszania się po drodze; opisuje zasady udzielania pierwszej pomocy w niektórych urazach (stłuczenia, zwichnięcia, skaleczenia, złamania, ukąszenia, użądlenia), potrafi wezwać pomoc w różnych sytuacjach; wymienia zasady zdrowego stylu życia i uzasadnia konieczność ich stosowania.

15 Zajęcia techniczne.Treści nauczania- wymagania szczegółowe:
• Sprawne i bezpieczne posługiwanie się sprzętem technicznym. Uczeń: 1) potrafi obsługiwać i regulować urządzenia techniczne znajdujące się w domu, szkole i przestrzeni publicznej, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa; czyta ze zrozumieniem instrukcje obsługi urządzeń; 2) bezpiecznie uczestniczy w ruchu drogowym jako pieszy, pasażer i rowerzysta. zalecane warunki i sposoby realizacji. W nauczaniu przedmiotu najważniejszym celem jest opanowanie przez uczniów praktycznych metod działań technicznych. Zalecane jest prowadzenie zajęć technicznych w odpowiednio przystosowanych i wyposażonych pracowniach, w grupach dostosowanych do liczby stanowisk w pracowni. Zajęcia techniczne pozwalają przygotować ucznia do uzyskania karty rowerowej. )‏

16 Wychowanie Fizyczne Cele kształcenia - wymagania ogólne Bezpieczne uczestnictwo w aktywności fizycznej o charakterze rekreacyjnym i sportowym ze zrozumieniem jej znaczenia dla zdrowia: 1) udział w aktywności fizycznej ukierunkowanej na zdrowie, wypoczynek i sport; 2) stosowanie zasad bezpieczeństwa podczas aktywności fizycznej; 3) poznawanie własnego rozwoju fizycznego i sprawności fizycznej oraz praktykowanie zachowań prozdrowotnych.

17 Wychowanie fizyczne Treści nauczania - wymagania szczegółowe są wymienione w działach: Trening zdrowotny; Sporty całego życia i wypoczynek; Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista. Etyka Treści nauczania- wymagania szczegółowe: m. in. Prawa i obowiązki, zasady i reguły postępowania, w tym także w ruchu drogowym Przedmiot etyka nie jest obowiązkowy, o jego wyborze decydują uczniowie.

18 Gimnazjum – III etap edukacyjny Technika
Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2002 r. Nr 51, poz. 458 z późn. zm.) – „stara” podstawa Gimnazjum – III etap edukacyjny Technika Cele edukacyjne – przygotowanie do życia w cywilizacji technicznej. Treści nauczania – problemy związane z bezpieczeństwem ruchu drogowego. Osiągnięcia – bezpieczne korzystanie z dróg i pojazdów.

19 Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r
Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17)‏- „ nowa” podstawa programowa Gimnazjum – III etap edukacyjny Wychowanie fizyczne: Cele kształcenia wymagania ogólne: dbałość o sprawność fizyczną, prawidłowy rozwój, zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne oraz zrozumienie aktywności fizycznej ze zdrowiem, w szczególności: 1. Gotowość do uczestnictwa w rekreacyjnych i sportowych formach aktywności fizycznej oraz ich organizacji; 2. Rozumienie związku aktywności fizycznej ze zdrowiem 3. Umiejętności osobiste i społeczne sprzyjające zdrowiu i bezpieczeństwu. Treści nauczania.

20 Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r
Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17)‏ - „ nowa” podstawa programowa Gimnazjum – III etap edukacyjny Przedmiot uzupełniający; zajęcia techniczne: Cele edukacyjne – przygotowanie do życia w cywilizacji technicznej. Cele kształcenia dotyczą m.in.: poznawania i rozumienia zasad działania urządzeń technicznych, bezpiecznego posługiwania się przyrządami i narzędziami (przykładowe zajęcia modelarskie). Uczniowie mogą wybrać jako przedmioty uzupełniające albo zajęcia artystyczne albo zajęcia techniczne.

21 Edukacja dla bezpieczeństwa: na II etapie edukacyjnym i IV etapie edukacyjnym w zakresie podstawowym
Zadaniem nauczyciela w ramach przedmiotu jest m. in. wyrabianie u uczniów nawyków oraz opanowanie zasad działania ratowniczego , szczególnie z zakresu udzielania pierwszej pomocy podczas wypadku i in. zagrożeń. Podczas zajęć edukacyjnych obejmujących ćwiczenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy i ratownictwa, w oddziałach liczących więcej niż 30 uczniów wskazany jest podział na grupy. W czasie ferii letnich mogą być organizowane specjalistyczne obozy szkoleniowo- wypoczynkowe z zakresu edukacji dla bezpieczeństwa.

22 Edukacja dla bezpieczeństwa
Treści Uczeń: omawia zasady zachowania się podczas wypadków i katastrof komunikacyjnych, technicznych i innych; uzasadnia znaczenie udzielania pierwszej pomocy; omawia zasady postępowania aseptycznego i bezpiecznego dla ratownika; wzywa odpowiednią pomoc; rozpoznaje stopień zagrożenia osoby poszkodowanej i wyjaśnia zasady bezpiecznego postępowania w rejonie wypadku; omawia zasady zabezpieczenia miejsca wypadku; wyjaśnia, jak należy udzielać pomocy w wypadku drogowym.

23 II etap edukacyjny (klasy IV-VI)‏
Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości. Nauczanie uczniów z niepełnosprawnościami, w tym uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, dostosowuje się do ich możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się.   Na III i IV etapie edukacyjnym wymaga się od uczniów także wiadomości i umiejętności zdobytych na wcześniejszych etapach edukacyjnych.   Przyroda: Szkoła powinna zapewnić warunki do bezpiecznego prowadzenia zajęć badawczych i terenowych, obserwacji i doświadczeń III etap edukacyjny II. Przygotowanie do działania ratowniczego. Uczeń zna zasady prawidłowego działania w przypadku wystąpienia zagrożenia życia i zdrowia.  III Nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. Uczeń umie udzielać pierwszej pomocy w nagłych wypadkach.

24 USTAWA z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym Art. 96  1. Dokumentem stwierdzającym uprawnienie do kierowania przez osobę, która nie ukończyła 18 lat: 1) rowerem - jest karta rowerowa, motorowerowa lub prawo jazdy; 2) motorowerem - jest karta motorowerowa lub prawo jazdy; 2. Kartę rowerową lub motorowerową może uzyskać osoba, która wykazała się niezbędnymi kwalifikacjami i osiągnęła wymagany wiek: 10 lat w przypadku karty rowerowej i 13 lat w przypadku karty motorowerowej.

25 USTAWA z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym
Art. 97  2. Kartę rowerową wydaje nieodpłatnie dyrektor szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej oraz szkoły ponadpodstawowej. 2a. Kartę motorowerową wydaje nieodpłatnie dyrektor gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły ponadpodstawowej.

26 USTAWA z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym
Art. 109  4. Sprawdzenia kwalifikacji osoby ubiegającej się o kartę rowerową lub motorowerową dokonują: 1) nauczyciel wychowania komunikacyjnego uprawniony przez dyrektora szkoły; 2) policjant posiadający specjalistyczne przeszkolenie z zakresu ruchu drogowego; 3) egzaminator.

27 W celu zapewnienia poprawy bezpieczeństwa dzieci i młodzieży szkolnej na drogach publicznych szkoły powinny: prowadzić wśród uczniów systematyczną pracę nad zapoznaniem się ich z przepisami; organizować różne formy pracy sprzyjające opanowaniu przepisów ruchu drogowego i podnoszeniu umiejętności poruszania się po drogach; współdziałać z instytucjami i organizacjami zajmującymi się zagadnieniami ruchu drogowego.

28 Rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca 2009 r
Rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. Nr 89, poz. 730)‏ Wybór programu nauczania przez nauczyciela • Opracowanie programów autorskich przez nauczyciela ( zawsze zawierające treści z podstawy programowej; zatwierdza dyrektor uchwałą RP). • Wybór podręczników – pamiętamy o uwzglęnieniu treści z wychowania komunikacyjnego

29 Zadania szkoły w zakresie wychowania komunikacyjnego
przekazanie wiedzy oraz kształtowanie i utrzymanie umiejętności niezbędnych do odpowiedniego uczestnictwa w ruchu drogowym, stworzenie warunków do uzyskania karty rowerowej i motorowerowej, współpraca z rodzicami, władzami samorządowymi, społecznościami lokalnymi, instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz brd, bezpieczna droga do szkoły.

30