WYBRANE ZAGADNIENIA DANINOWE I SPRAWOZDAWCZE

Prezentacja na temat: "WYBRANE ZAGADNIENIA DANINOWE I SPRAWOZDAWCZE"— Zapis prezentacji:

1 WYBRANE ZAGADNIENIA DANINOWE I SPRAWOZDAWCZE
W MIĘDZYNARODOWYM OBROCIE TOWAROWYM Obowiązki celne i podatkowe oraz statystyczne, dług celny i jego zabezpieczenie, w prawie i procedurach celnych Unii Europejskiej i Polski Podyplomowe studium Ministerstwa Sprawiedliwości i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie Ekonomii i prawa gospodarczego Prof. dr hab. Wiesław Czyżowicz Web site: Tel.:

2 Plan: Przeznaczenie celne towarów Procedury celne Procedury zawieszające Procedury gospodarcze Dług w procedurach celnych Dłużnik i dłużnik celny Zabezpieczanie długu celnego Formy zabezpieczeń Wygaśnięcie długu celnego i zwrot zabezpieczenia Intrastat

3 Źródła ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 450/2008 z dnia 23 kwietnia 2008 r. ustanawiające wspólnotowy kodeks celny (zmodernizowany kodeks celny) w: Dz.U.E.z 2008r.nr 145,z 04 czerwca 2008r.,s.1-64, na: Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z , z późn. zm.). Rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiające przepisy wykonawcze w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 253 z , z późn.zm.)   DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 70/2008/WE z dnia 15 stycznia 2008 r.w sprawie eliminowania papierowej formy dokumentów w sektorach ceł i handlu, w: Dz.U.E. (L) ner 23 z dnia 26 stycznia 2008, s , na:

4 Źródła ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 638/2004 Z DNIA 31 MARCA 2004 R. w sprawie danych statystycznych Wspólnoty odnoszących się do handlu towarami między Państwami Członkowskimi oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) Nr 3330/91 (Dz. U. WE Nr 102 z r.) ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1982/2004 Z DNIA 18 LISTOPADA 2004 R. wykonujące rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 638/2004 z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie danych statystycznych Wspólnoty odnoszących się do handlu towarami między Państwami Członkowskimi i uchylające rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1901/2000 i Nr 3590/92 (Dz. U. WE Nr L 343/3 z dnia r.) Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1915/2005 z dnia 24 listopada 2005 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1982/2004 w odniesieniu do uproszczenia rejestrowania ilości i specyfikacji szczególnych przepływów towarów (Dz. Urz. WE nr L 307/8 z r.).

5 Źródła Rozdział VIII ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - PRAWO CELNE (Dz. U. nr 68, poz. 622)  ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 21 kwietnia 2004r. w sprawie zgłoszeń INTRASTAT, wydane na podstawie art. 98 ust.2 i art. 100 ust. 3 ustawy - Prawo celne (Dz. U. Nr 89, poz. 846) Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622) Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 623) Ustawa z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 156, poz. 1641, z poźn. zm.)

6 Literatura K.Lasiński-Sulecki,W.Morawski,C.Sowiński,M.Śpiewak: Wspólnotowy Kodeks Celny i przepisy wykonawcze-teksty, literatura, orzecznictwo, Wwa, Wolters Kluwer, 2008 Prawo celne – międzynarodowe-wspólnotowe-polskie, red.K.Lasiński-Sulecki, Warszawa-Kraków, wyd.Wolters Kluwer, seria akademicka,2007 Wawrzyk P.: Współpraca celna w Unii Europejskiej, Wwa, wyd.Akademickie i Profesjonalne, 2009 Witkowski P.: Instytucje wspólnotowego prawa celnego w międzynarodowym obrocie towarowym, Chełm, WSSMiKS, 2008 Dubaj S., Kuś A., P.Witkowski: Zasady i ograniczenia w przepływie osób i towarów w Unii Europejskiej, Zamość, wyd.WSZiA, 2008 Radzewicz J.Kodeks celny.Elementy kalkulacyjne.Warszawa, wyd.ABC, 2008 Procedury celne, red. Błasiak- Barnuś D., red.nauk. W.Czyżowicz Warszawa, wyd.Difin, 2008 Lux M.K. : Prawo celne Unii Europejskiej,. Podręcznik dla praktyków z przykładami i pożytecznymi wskazówkami. Konsultacja i wprowadzenie prof. dr hab. Wiesław Czyżowicz, Szczecin,BW 2005 Prawo celne, red.nauk. Czyżowicz W., Warszawa, wyd. C.H. Beck, 2004

7 Literatura Wspólnotowy Kodeks Celny. Komentarz. red.W.Morawski, Warszawa, wyd.Wolters Kluwer i PriceWaterhouseCoopers, 2007r Kałka M., Ksieniewicz U.: Wspólnotowy Kodeks Celny.K0mentarz 2007, Wrocław, wyd. UNIMEX, 2007 Kosacka – Łędzewicz D., Olszewski B.: Opodatkowanie.Transakcje wewnątrzwspólnotowe, Eksport, Import 2008, Wrocław, UNIMEX, 2008 K.Feldo: Ustawa o podatku akcyzowym.Komentarz, Warszawa, LexisNexis, 2007 Mirosława Grębowiec: System INTRASTAT w Polsce - nowy obowiązek sprawozdawczy, w: Monitor Prawa celnego i podatkowego, Szczecin, wyd.BW, 2004, nr 2, Strona polskiej służby celnej - Strona domowa sejmu– http//: Strona Unii Europejskiej -

8 Przeznaczenie celne (Art 4 pkt. 15 WKC )
1) objęcie towaru procedurą celną, 2) wprowadzenie towaru do wolnego obszaru celnego lub do składu wolnocłowego, 3) powrotny wywóz towaru poza unijny obszar celny, 4) zniszczenie towaru, 5) zrzeczenie się towaru na rzecz Skarbu Państwa.

9 Nadanie przeznaczenia celnego
Następuje w drodze złożenia: deklaracji skróconej (odpowiedni formularz druku), lub dokument handlowy, lub dokument przewozowy, lub dokument urzędowy.

10 Objęcie procedurą celną towaru
następuje przez dokonanie zgłoszenia celnego. Zgłoszenie celne to: czynność materialno – techniczna; wyrażająca w określonej formie(pisemna, inna); w określony sposób (pełny, uproszczony); zamiar osoby objęcia towaru procedurą celną. Art.4,pkt 17 Cechy konstrukcji zgłoszenia celnego: oświadczenie o prawdziwości danych i dokumentów; samooclenie (określenie kwoty długu celnego); bezdecyzyjność; objęcie wnioskowaną procedurą. Art WKC;Art WKCW

11 Rodzaje zgłoszenia celnego
Pisemne (pełne i uproszczone); Elektroniczne; Ustne; Behavioralne (inne). Uproszczone zgłoszenie w formie pisemnej: SAD (niepełny, bez wszystkich dokumentów); Dokument handlowy lub przewozowy; Wpis do rejestru (książkowego lub elektronicznego) Art WKC oraz art WKCW i art PC RP Warunki uzyskania zgody: Wniosek do organu celnego; Spełnienie warunków podmiotowych i rzeczowych (m.in. Regon, NIP, wypis z rejestru skazanych, systematyczny obrót, etc.). Złożenie zabezpieczenia. Rozp. MF z dnia 22 kwietnia 2004r.w sprawie szczegółowych wymogów jakie powinno spełniać zgłoszenie celne Dz.U.94, poz.902, z późn.zm.

12 Procedura celna to sposób postępowania obejmujący:
1) dopuszczenie do obrotu; 2) tranzyt; 3) skład celny; 4) uszlachetnianie czynne: a) w systemie zawieszeń, b) w systemie ceł zwrotnych; 5) przetwarzanie pod kontrolą celną; 6) odprawa czasowa: a) z całkowitym zwolnieniem od cła, b) z częściowym zwolnieniem od cła; 7) uszlachetnianie bierne, 8) wywóz. Art.4 pkt.16 WKC

13 Rodzaje procedur celnych
Zgodnie z art. 84 WKC procedury celne dzielą się na : A/ zawieszające procedury celne B/ gospodarcze procedury celne.

14 Warunki pozwolenia na procedurę zawieszającą i gospodarczą
Wymogi: a)podmiotowe (Regon,NIP, ZUS, etc.) b)przedmiotowe (możliwość przetwarzania danych towarów w danej procedurze) 2. Obligatoryjne złożenie zabezpieczenia kwoty należności celnych określonych w pozwoleniu (wyjątek: system ceł zwrotnych i czasowa odprawa z całkowitym zwolnieniem od cła); 3/ Zgoda organu celnego na zmianę warunków korzystania z danej procedury

15 Zawieszające procedury celne
Tranzyt zewnętrzny Skład celny Uszlachetnianie czynne w systemie zawieszeń Przetwarzanie pod kontrolą celną Odprawa czasowa (z częściowym zwolnieniem od cła) Art.84 WKC

16 Gospodarcze procedury celne
1. Skład celny   2. Uszlachetnianie czynne w systemie:          a)  zawieszeń,         b) ceł zwrotnych   3. Przetwarzania pod kontrolą celną;   4. Odprawa czasowa z częściowym zwolnieniem od cła   5. Uszlachetnianie bierne Art.84 WKC

17 Istota uszlachetniania i jego rodzaje
1/ Montaż, instalacja lub zestawianie z innymi towarami 2/ Przetwarzanie towarów (zmiana pozycji taryfowej) 3/ Naprawa towarów, włączając w to ich konserwację i uporządkowanie 4/ Wykorzystywanie innych towarów, które nie wchodząc w skład produktów kompensacyjnych ułatwiają ich powstanie (np. katalizatory czy środki czyszczące).

18 Kategorie towarowo-proceduralne w gospodarczych procedurach celnych
Produkty kompensacyjne - to wszystkie produkty powstające w procesach uszlachetniania (również resztki czy odpady) Towary ekwiwalentne - to towary krajowe wykorzystywane w miejsce towarów przywożonych do wytwarzania produktów kompensacyjnych Współczynnik produktywności - to ilość lub procent (odsetek) produktów kompensacyjnych uzyskanych w wyniku uszlachetniania określonej ilości przywożonych/wywożonych towarów

19 Odprawa wywozowa czasowa w oparciu o karnet ATA
Odprawa czasowa Realizowana jest w ramach procedury zawieszającej lub gospodarczej procedury celnej i może wystąpić zarówno w wywozie jak i w przywozie. Służą temu różne dokumenty – od karnetu ATA do SAD.  Istota: przywóz lub wywóz towaru na określony czas. Odprawa wywozowa czasowa w oparciu o karnet ATA Karnet ATA – międzynarodowy dokument celny i gwarancyjny odprawy czasowej. Wystawiany przez izby handlowe ( w RP przez KIG).Ułatwia odprawy towarów na targi, wystawy, imprezy sportowe, etc. Art WKC i art WKCW

20 Odprawa czasowa w przywozie z częściowym zwolnieniem od cła
Istota: Procedura pozwala na czasowe (do 2 lat) wykorzystanie na obszarze celnym towarów, przede wszystkim maszyn i urządzeń, w działalności gospodarczej (leasing operacyjny lub nieodpłatne użyczenie) z generalnym zabezpieczeniem kwoty długu celnego; 1)Opłacanie 3% należnego cła (kwota podatku za zadeklarowany okres winna być opłacona niezwłocznie w momencie przyjęcia zgłoszenia) co miesiąc za każdy rozpoczęty miesiąc; 2)Złożenie zabezpieczenia w wysokości 97% wartości długu celnego; 3)  Dług będzie równy różnicy między pobranym a należnym cłem i wygaśnie wraz z zakończeniem procedury. Art WKC i art WKCW

21 Uszlachetnianie czynne w systemie zawieszeń
1/ Nie pobiera się, zawiesza, należności celne za towary przywiezione do uszlachetnienia. 2/Dopuszcza się je do tej procedury w ramach zabezpieczenia długu celnego. Tylko w tej procedurze (poza WPT) może być stosowane zabezpieczenie ryczałtowe!!!. 3/ Towary kompensacyjne (produkty finalne) muszą zostać wywiezione z polskiego obszaru celnego Art WKC oraz

22 Uszlachetnianie czynne w systemie ceł zwrotnych
1/ Podmioty nie mają jeszcze pełnego rozeznania co zrobią z produktami kompensacyjnymi - czy wprowadzą je do wolnego obrotu czy też wywiozą je poza obszar celny. 2/ Za towary zgłoszone do procedury opłaca się cło lub zabezpiecza kwotę należnego długu celnego (dlatego nie jest to procedura zawieszająca!) 3/ W powrotnym wywozie towarów kompensacyjnych uzyskuje się zwrot zapłaconego cła lub złożonego zabezpieczenia za produkty poddane uszlachetnianiu ( w całości lub w części). Art WKC

23 Ograniczenia przetwarzania w systemie ceł zwrotnych
Procedurą tą nie mogą być objęte towary które: -  Objęte są ograniczeniami ilościowymi (np. kontyngentem lub plafonem taryfowym); -  Podlegają preferencjom (np. w ramach GSP) i/lub kontyngentom celnym Podlegają opłatom rolnym i/lub innym należnościom przywozowym ( np. cła wyrównawcze) -  Związane są ze zwrotem opłat wywozowych w odniesieniu do produktów kompensacyjnych.

24 Przetwarzanie pod kontrolą celną
1/Na terytorium celnym używa się towarów niewspólnotowych w procesach ich przetwarzania prowadzących do zmiany ich rodzaju lub stanu, bez stosowania wobec nich cła i środków polityki handlowej; 2/ Złożone zostanie zabezpieczenie generalne; 3/Dopuszczenie do wolnego obrotu produktów finalnych (tu zwanych nie towarami kompensacyjnymi lecz produktami przetworzenia) z zastosowaniem właściwych dla nich należności celnych. Procedura ta ma zastosowanie w sytuacji tzw. anomalii taryfowej tj. wówczas, kiedy cła na surowce są wyższe niż na produkty finalne, a procesy przetwarzania są określone w rozporządzeniu Ministra Finansów (np. w farmacji czy w chemii spożywczej lub inne przypadki). Art WKC i art

25 Założenia, istota i rodzaje składu celnego wg podmiotów
Skład celny to miejsce posiadające zezwolenie organów celnych (Dyrektor IC) i znajdujące się pod dozorem celnym, w którym towary mogą być przechowywane lub przetwarzane (działalność gospodarcza –firma) zgodnie z ustalonymi warunkami (procedura składu celnego albo przetwarzanie w systemie zawieszeń lub kontrolą celną ). Rodzaje składów celnych wg podmiotów Skład publiczny - to skład z którego może korzystać każda osoba (korzystający - czyli ten, kto jest związany ze zgłoszeniem umieszczenia towarów pod procedurą składu celnego lub osoba na którą scedowano te prawa i obowiązki) po to, by składować w nim towary Skład prywatny - to skład celny przeznaczony do składowania towarów przez zarządzającego składem, czyli osobę posiadającą odpowiednie zezwolenie na jego prowadzenie. Skład celny to także działalność gospodarcza (firma) działalność której, podobnie jak w przypadku agencji celnej, związana jest, m.in., z warunkiem złożenia kaucji i zabezpieczenia generalnego

26 Rodzaje składów celnych wg celów
Skład tranzytowy- składowanie towarów przeznaczonych do dalszego wywozu Skład kredytowy - przechowywanie towarów do czasu faktycznego zapotrzebowania rynku na nie bez konieczności ponoszenia opłat celnych Skład wywozowy - przechowywane do czasu zakończenia określonej procedury i dopiero potem wywiezione Skład czasowy - przeczekania czasowych ograniczeń wynikających z instrumentów polityki handlowej (zakazy czy ograniczenia); Skład zwrotów prefinansowanych - w UE także w przypadku produktów rolnych związanych z CAP (Wspólną Polityką Rolną) po to, by w momencie wprowadzenia ich do składu uzyskać odpowiednią dotację lub ulgę (np. VAT).

27 Typy składów celnych Typ A - to publiczny skład celny w którym towary składowane są na odpowiedzialność prowadzącego Typ B - to również publiczny skład celny w którym towary składowane są na odpowiedzialność składującego Typ C - to prywatny skład celny w którym prowadzący skład jest osobą korzystającą ze składu, ale niekoniecznie właścicielem towaru Typ D - to prywatny skład celny, w którym prowadzący jest korzystającym, ale niekoniecznie właścicielem towaru dopuszczonego do wolnego obrotu na rynku UE bez konieczności przedstawiania go organom celnym i przed złożeniem odpowiedniego zgłoszenia a naliczanie należności jest zgodne jest z datą przyjęcia zgłoszenia do procedury składu celnego; Typ E - to wariant typu C i/lub D ale związany ze składowaniem w innym miejscu niż skład celny, np. w specjalnych urządzeniach prowadzącego skład, np. w zewnętrznych chłodniach czy zbiornikach. Typ F - to publiczny skład celny administrowany (zarządzany) przez organy celne. Art WKC i art WKCW

28 Operacje na towarach w składach celnych
Przechowywane bez ograniczeń czasowych Rodzaje działań na towarach: składowanie, konsygnacja,utrzymanie w niezmienionym stanie,poprawienie wyglądu, przygotowanie do sprzedaży,etc. Poddawanie, w zasadzie dwóm, procedurom gospodarczym: A/ - procedurze przetwarzania w kraju przywozu (uszlachetnianie czynne); B/ - procedurze przetwarzania pod kontrolą celną. W tych przypadkach towary te nie mogą być objęte równocześnie procedurą składu celnego, choć tam właśnie będą przetwarzane.!!! Kosztów składowania i zabezpieczania towarów w składzie celnym w zasadzie (gdy są oddzielnie uwidocznione w np. fakturze) nie wlicza się do wartości celnej towarów dopuszczonych do wolnego obrotu ( Art.112, ust.1 KC UE)

29 Uszlachetnianie bierne
W UE można niewspólnotowe towary przetwarzać w ramach procedur uszlachetniania czynnego tak również dopuszczalne jest przetwarzanie towarów wspólnotowych poza obszarem celnym UE, tj. w procedurze uszlachetniania biernego. (Art WKC i art.277, WKCW) Dzięki tej procedurze należności celne (dług celny) za towary kompensacyjne przywożone do UE są pomniejszane o wartość towarów wywiezionych w ramach tej procedury.

30 Wywóz i procedura wywozowa
Towar wyprowadzany na stałe („odprawa ostateczna w wywozie”) poza obszar celny (z wyjątkami np. do uszlachetniania biernego lub tranzytu) musi zostać objęty procedurą wywozu (Art.183 WKC, art WKCW) Zgłoszenie wywozowe przedkładane jest w urzędzie celnym, właściwym dla miejsca gdzie osoba dokonująca wywozu ma siedzibę, albo gdzie zostały zapakowane lub załadowane towary przeznaczone do wywozu. Procedura wywozu zostaje zakończona (do tego momentu towar znajduje się pod dozorem celnym) w momencie potwierdzenia wywozu przez urząd celny wyjścia.

31 Wyjątki od procedury wywozowej
Zakazy i ograniczenia handlowe wynikające z zobowiązań międzynarodowych A/ zakazów handlu określonymi towarami (np. konwencja CITES) B/ zakazów handlu z określonymi krajami (np. z Irakiem, Iranem, Serbią) C/ ograniczeń ilościowych w handlu danym towarem (np. ropą)            Zakazy i ograniczenia autonomiczne wynikające z polityki celnej i/lub handlowej związane z czasowym wywozem A/ w oparciu o karnet ATA. B/ w oparciu o procedurę uszlachetniania biernego. Ten przypadek to inna niż wywozowa procedura celna - procedura przetwarzania poza własnym obszarem celnym.

32 Wnioski 1/ Prawo celne promuje rozwiązania sprzyjające rozwojowi gospodarczemu, bezcłowemu przywozowi towarów do przetworzenia, zwiększeniu konkurencyjności podmiotów gospodarczych poprzez zawieszenie poboru cła lub stosowanie korzystniejszych stawek celnych w sytuacjach, gdy cła od produktów powstałych po przetworzeniu są niższe od ceł na surowce służące do ich wytworzenia, ogranicza import podobnych produktów z innych krajów . 2/ Procedury celne dzielą się na dwa rodzaje: a/ zawieszające (zawieszają pobór należności celnych). Należą do nich: tranzyt, skład celny, uszlachetnianie czynne w systemie zawieszeń, przetwarzanie pod kontrolą celną i odprawa czasowa; b/ gospodarcze czyli pozwalające na preferencyjnych warunkach prowadzenie działalności gospodarczej związanej z obrotem międzynarodowym. Należą do tej grupy następujące procedury celne: skład celny; uszlachetnianie czynne; przetwarzania pod kontrolą celną, odprawa czasowa oraz uszlachetnianie bierne. 3/ Każda z procedur zawieszających i procedur gospodarczych, z wyjątkiem uszlachetniania biernego oraz w systemie ceł zwrotnych, wymaga złożenia zabezpieczenia oraz określonego rodzaju zgody urzędu celnego.

33 ZABEZPIECZANIE DŁUGU CELNEGO

34 Dług celny i dłużnik celny
Dług celny - powstałe z mocy prawa zobowiązanie do uiszczenia należności celnych przywozowych (dług celny w przywozie) lub należności celnych wywozowych (dług celny w wywozie) odnoszące się do towarów. (art.4, ust.9 WKC) Dłużnik celny - każda osoba zobowiązaną do zapłacenia kwoty wynikającej z długu celnego.   (art. 4, ust.12)

35 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie przypadków, w których organ celny pobiera zabezpieczenie (Dz. U. Nr 87, poz. 829)

36 Dług celny w przywozie Powstaje, między innymi, w następujących sytuacjach: dopuszczenia do obrotu towaru podlegającego należnościom celnym przywozowym; objęcia towaru podlegającego należnościom celnym przywozowym procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od cła (w przypadku odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od cła dług celny nie powstaje); nielegalnego wprowadzenia (przemytu)na polski obszar celny towaru podlegającego należnościom celnym przywozowym; usunięcia spod dozoru celnego towaru podlegającego należnościom celnym przywozowym; niewykonania obowiązku wynikającego z czasowego składowania towaru podlegającego należnościom celnym przywozowym lub ze stosowania procedury celnej, którą towar ten został objęty; niedopełnienia warunku (np. czas, dokumenty, opłaty, etc.) wymaganego do objęcia towaru procedurą celną lub do zastosowania obniżonych lub zerowych stawek celnych przywozowych, ze względu na przeznaczenie towaru (np. dla osób prawnych kościołów), albo zwolnienia towaru z należności celnych przywozowych ze względu na przeznaczenie (np. mienie przesiedlenia)  (WKC art )

37 Zabezpieczenie długu celnego – interes Skarbu Państwa
Zabezpieczenia długu celnego – wierzytelności Skarbu Państwa, to instytucja prawa celnego wykorzystywana przez organy celne dla zminimalizowania albo wręcz wyeliminowania ryzyka zagwarantowania pokrycia kwoty wynikającej z powstałego lub mogącego powstać w postępowaniu celnym długu celnego. Złożenie zabezpieczenia gwarantuje uiszczenie należności celnych (i innych w tym podatkowych) w sytuacjach, kiedy dłużnik lub osoba mogąca się nim stać nie będzie dysponować środkami finansowymi pozwalającymi na wywiązanie się z tego obowiązku.

38 Zabezpieczenie długu celnego- interes przedsiębiorcy
1/ Wywiązanie się z obowiązków nałożonych prawem celnym i podatkowym wobec Skarbu Państwa; 2/ Obniżenie kosztów rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej; 3/ Zwiększenie płynności finansowej firmy; 4/ Pomnożenie wartości firmy jako wiarygodnego przedsiębiorstwa (goodwill standing of the company); 5/ Zwiększenie konkurencyjności firmy na rynku

39 Sytuacje wymagające złożenia zabezpieczenia długu celnego
Przykładowe sytuacje wymagające zabezpieczenia: uzależnienie uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej związanej z postępowaniem celnym (np. składu celnego czy agencji celnej); w zawieszających i gospodarczych procedurach celnych; w innych procedurach celnych (np. zwolnienia do obrotu); kiedy dług celny może powstać (np.w warunkowym zwolnieniu od cła – mienie przesiedlenia i inne); w sytuacji ułatwień płatniczych; w uproszczonych procedurach zgłoszenia celnego; wówczas kiedy organ celny ponosi lub może ponieść koszty stosowania dozoru celnego wobec towarów objętych roszczeniami ochrony interesów podmiotów (np. ochrona interesów związanych z własnością intelektualną)

40 Wymóg złożenia zabezpieczenia
Towary składowane czasowo Towary zatrzymane - ochrona własności intelektualnej Zwolnienie towaru na którym ciąży dług celny Uproszczone procedury zgłoszenia Towary z „0” lub obniżoną stawką ze względu na przeznaczenie Towary pod procedurą zawieszającą Towary pod procedurą tranzytu Prowadzenie składu celnego Towary w procedurze składu celnego Uszlachetnianie czynne z uprzednim wywozem Uszlachetnianie bierne w systemie wymiany z uprzednim przywozem Przedłużenie terminu zapłaty długu Odroczenie i rozłożenie na raty spłaty długu celnego Zabezpieczenie w związku z wstrzymaniem wykonania decyzji (WKC, art.88 i art )

41 Wyjątki od konieczności złożenia zabezpieczenia
Obligatoryjnie organ celny odstępuje od wymogu złożenia zabezpieczenia długu celnego kiedy dłużnikiem jest lub może się stać państwowa jednostka budżetowa; Fakultatywnie organ celny może odstąpić od wymogu złożenia zabezpieczenia w sytuacjach szczególnych przewidzianych prawem celnym, np. : w tranzycie, przy ułatwieniach płatniczych, etc.; w uszlachetnianiu w systemie zawieszeń; kiedy wysokość długu nie przekracza 500 EURO

42 Rodzaje zabezpieczeń celnych
Prawo celne przewiduje następujące rodzaje zabezpieczeń: zabezpieczenia obligatoryjne i zabezpieczenia fakultatywne zabezpieczenia pojedyncze, generalne i ryczałtowe na majątku dłużnika lub przez zatrzymanie albo zajęcie towaru, na którym ciążą należności.

43 Formy zabezpieczenia długu celnego
w formie depozytu w gotówce w formie gwarancji bankowej banku znajdującego się w wykazie MF lub ubezpieczeniowej firmy ubezpieczeniowej znajdującej się w wykazie MF w postaci dokumentów gwarancyjnych przewidzianych w umowach międzynarodowych, o ile przepis szczególny na to zezwala (np. TIR, ATA). książeczki oszczędnościowej na okaziciela, imiennej książeczki oszczędnościowej wraz z pisemnym potwierdzeniem krajowego banku prowadzącego rachunek oszczędnościowy o postawieniu wkładu przez jego właściciela do wyłącznej dyspozycji organu celnego.

44 Wysokość zabezpieczenia
Wysokość zabezpieczenia należności ustala organ celny na poziomie równym: 1) wysokości długu celnego lub długów celnych, gdy kwota ta może zostać dokładnie obliczona przy przyjmowaniu zabezpieczenia, szacunkowej kwocie maksymalnej wynikającej z powstałego lub mogącego powstać długu celnego. W polskim prawie celnym (art.61-68)przyjęto więc zasadę zgodnie z którą wysokość zabezpieczenia powinna odpowiadać kwocie, która pozwala na pokrycie w każdym momencie kwoty wynikającej z długu celnego. Regulacja ta nie dotyczy jedynie zabezpieczenia ryczałtowego.

45 Zabezpieczenie pojedyncze
Stosowane najrzadziej, ze wszystkich form zabezpieczeń długu celnego, w procedurze przywozu oraz w procedurach zawieszających i gospodarczych ( w WPT stosowana znacznie powszechniej). Najczęściej jest składane w formie gotówkowej(gotówka, waluta) lub jej równoważnych dokumentów, (czek potwierdzony, papiery wartościowe, książeczka oszczędnościowa , etc.).

46 Zabezpieczenie w gotówce
w złotych polskich; w walucie wymienialnej; Równoznaczne ze złożeniem depozytu w gotówce uważa się: złożenie czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku; bankowego polecenia przelewu kwoty na konto urzędu celnego; złożenie innego dokumentu mającego wartość płatniczą tj. papiery wartościowe na okaziciela o określonym terminie wykupu, wyemitowane przez Skarb Państwa albo Narodowy Bank Polski, bankowe papiery wartościowe i listy zastawne o określonym terminie wykupu, wyemitowane we własnym imieniu i na własny rachunek przez bank krajowy wymieniony w wykazie gwarantów, ustalanym przez Ministra Finansów

47 Gwarancja Gwarancja polega na tym iż gwarant – czyli osoba trzecia mająca swoja siedzibę w kraju lub działający w kraju oddział banku zagranicznego - obligatoryjnie ujęta w wykazie gwarantów ustalanym i publikowanym w drodze rozporządzenia przez Ministra Finansów - zobowiązuje się na piśmie do zapłacenia solidarnie z dłużnikiem, bezwarunkowo i nieodwołalnie na każde wezwanie organu celnego, zabezpieczonej kwoty wynikającej z długu celnego, jeżeli jej zapłacenie stanie się wymagalne.

48 Zabezpieczenie generalne
To maksymalna kwota zabezpieczenia największego długu mogącego powstać w wielokrotnie realizowanych procedurach celnych: przywozu, zawieszających gospodarczych w WPT (wyliczana na poziomie 100, 50 i 30%) ( z wyjątkiem procedury wywozu).

49 Sposoby obliczania wysokości zabezpieczenia ryczałtowego
Pierwszy sposób - wnioskodawca stosował procedurę uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń w okresie ostatnich sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku. Wysokość zabezpieczenia ryczałtowego określa się dzieląc przez sześć sumę kwot należności celnych zabezpieczonych w tym okresie przez wnioskodawcę w związku ze stosowaniem tej procedury celnej. Drugi sposób – wnioskodawca nie stosował w/w procedury w ostatnim półroczu Wysokość zabezpieczenia określa się w oparciu o oświadczenie, o przewidywanej średniej miesięcznej wysokości zabezpieczeń gwarantujących pokrycie kwot wynikających z długów celnych, w stosunku do towarów, które będą przywiezione przez wnioskodawcę w okresie najbliższych 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku i objęte procedurą uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń Zabezpieczenie ryczałtowe długu może mieć (poza WPT) jedynie miejsce w odniesieniu do procedury uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń.

50 Warunki uzyskania zabezpieczenia ryczałtowego
Pozwolenie na korzystanie z zabezpieczenia ryczałtowego mogą uzyskać osoby które spełniają następujące warunki:  są osobami krajowymi są podatnikami podatku od towarów i usług, są podmiotami, których działalnością kierują osoby, które nie zostały skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo gospodarcze lub za przestępstwo skarbowe, nie zalegają z cłem, podatkami stanowiącymi dochód budżetu państwa oraz składkami na ubezpieczenie społeczne, a także nie jest wobec nich prowadzone postępowanie egzekucyjne lub upadłościowe, nie zostało im cofnięte pozwolenie na stosowanie generalnego zabezpieczenia, ze względu na naruszenie przez nie przepisów prawa, w okresie ostatnich 3 lat, dokonują przywozu lub wywozu towarów co najmniej od 1 roku, przedłożą pozytywną opinię o sytuacji finansowej, wydaną przez bank prowadzący rachunek rozliczeniowy.

51 Cofnięcie pozwolenia na stosowanie zabezpieczenia
Organ celny ma obowiązek cofnąć pozwolenie w sytuacji gdy, osoba, której je wydano: nie dochowa warunku wynikającego z procedury celnej, której dotyczy pozwolenie, lub popadnie w zwłokę w zapłacie kwoty wynikającej z długu celnego, lub przestanie spełniać co najmniej jeden z wymogów nie złoży zabezpieczenia generalnego lub zabezpieczenia ryczałtowego w terminie, najpóźniej na miesiąc przed upływem terminu ważności zabezpieczenia nie udokumentuje przedłużenia jego ważności lub nie złoży nowego zabezpieczenia, lub nie dokona aktualizacji wysokości zabezpieczenia ryczałtowego w ciągu miesiąca po upływie trzymiesięcznego okresu rozliczeniowego procedury

52 Specyfika zabezpieczenia długu celnego w WPT
To procedura związana konwencją o tranzycie międzynarodowym (Wspólna Procedura Tranzytu- WPT– kraje UE, EFTA); Obejmuje zabezpieczenie należności celnych, podatkowych i innych (poza karami) na terytorium krajów konwencji związanych z przewozem towarów; Wiąże się z przewozem towarów podzielonych na tzw. „niewrażliwe” i „wrażliwe”; Należności celne i podatkowe wylicza się tak jak gdyby powstawały przy przywozie tych towarów na polski obszar celny

53 Rodzaje zabezpieczeń w WPT
Główny zobowiązany może wykorzystać w WPT Zabezpieczenie gotówkowe. Gwarancję pojedynczą. Gwarancję ryczałtową. Gwarancję generalną.

54 Gwarancja pojedyncza w WPT „Oświadczenia gwaranta”
jest składana w urzędzie celnym wyjścia; wysokość jest ustalana na zasadach identycznych co przy zabezpieczeniu gotówkowym i stanowi wysokość należności celno – podatkowych oraz innych opłat obliczanych według stawek obowiązujących w kraju wywozu; nie obejmuje dodatkowych kar pieniężnych za nieprzestrzeganie obowiązków ciążących na głównym zobowiązanym; nie podlega wypowiedzeniu, co oznacza, że gwarant nie może wycofać się ze złożonego oświadczenia przed upływem terminu jego ważności.

55 Gwarancja ryczałtowa w WPT
dotyczy jednej operacji tranzytowej; jest składana w urzędzie składania gwarancji, gdzie gwarant składa oświadczenie o udzieleniu gwarancji; na tej podstawie, po przyjęciu oświadczenia przez urząd celny, gwarant wydaje głównemu zobowiązanemu dokument „T.C.32 Tytuł Gwarancyjny” stanowiący zabezpieczenie długu celnego do wartości EURO dla jednej procedury; istnieje możliwość złożenia kilku dokumentów T.C.32, do kwoty długu celnego do wysokości 49 tysięcy EURO istnieje możliwość jej odwołania przed terminem upływu ważności.

56 Gwarancja generalna w WPT
Dokument „T.C.31 Poświadczenie gwarancji” jest formularzem gwarancji generalnej i może być wykorzystany nieograniczoną liczbę razy, nie dłużej jednak niż przez dwa lata. Można go przedłużyć jednorazowo w urzędzie składania gwarancji o następne dwa lata. Wysokość zabezpieczenia jest średnią tygodniową kwotę należności przywozowych danego towaru dokonywanych w ostatnim roku, która jest podstawą do wyznaczenia sumy gwarancyjnej dla głównego zobowiązanego.

57 Warunki gwarancji generalnej w WPT dla „niewrażliwych” i „wrażliwych” towarów
Trzy poziomy zabezpieczenia kwoty długu: 100% wartości; 50% wartości; 30 % wartości Warunki: nienaganne wywiązywanie się z obowiązków stosowanie co najmniej rok, 2 lub 3 lata 100% gwarancji współpraca z administracją celną złożenie szeregu innych dokumentów

58 Wygaśnięcie długu celnego
Okolicznościami powodującymi wygaśnięcie długu celnego są: uiszczenie kwoty należności, umorzenie kwoty należności, przedawnienie, unieważnienie zgłoszenia celnego zajęcie towarów orzeczenie ich przepadku, zniszczenie ich na polecenie organu celnego, objęcie ich decyzją przejmująca towary na rzecz Skarbu Państwa towary zostały zniszczone lub zostały ostatecznie utracone ze względu na ich charakter, wypadek losowy lub działanie siły wyższej, zajęcie towaru w wypadkach, o których mowa w art. 64 PC(przemyt), jeżeli towary, wobec których powstał dług celny, zostały zajęte przy nielegalnym wprowadzaniu i równocześnie lub w późniejszym terminie orzeczono ich przepadek, unieważnienie dokumentów wymaganych do uzyskania preferencji taryfowych

59 Wygaśnięcie długu celnego a zwrot gwarancji w kraju i w WPT
Mimo formalnego wygaśnięcia długu celnego i terminu gwarancji, gwarancja bankowa i ubezpieczeniowa wystawiona na pokrycie długu celnego wiąże się z odpowiedzialnością gwaranta wydłużoną o 60 dni w stosunku do ostatniego dnia jej ważności. W WPT gwarant może zostać zwolniony z obowiązku uregulowania długu celnego w przypadku, kiedy okres na poinformowanie go o nieprawidłowym zakończeniu procedury WPT przekroczy 12 miesięcy, od daty objęcia towarów tą procedurą i nie zostanie on wezwany do zapłaty należności celno – podatkowych w terminie 36 miesięcy od tej daty.

60 Podsumowanie Prawo celne stworzyło szereg formalnych ułatwień dla przedsiębiorców działających na arenie międzynarodowej. Wśród nich znalazły się przepisy związane z ułatwieniami odnoszącymi się do możliwości pokrycia długu celnego innymi sposobami niż tylko uiszczenie należności celnych i pochodnych od nich. Do najpowszechniejszych należy instytucja zabezpieczenia długu celnego przez gwarancję bankową lub ubezpieczeniową. Dzięki tej możliwości nie tylko zabezpiecza się należności skarbu państwa, ale i rozwija rynek usług produktów bankowych i ubezpieczeniowych, wspiera się konkurencyjność przedsiębiorstw działających w Polsce i na arenie międzynarodowej.

61 INTRASTAT obowiązek składania zgłoszeń INTRASTAT w przypadku dokonywania obrotu towarowego z innymi państwami członkowskimi przez przedsiębiorców, których wartość obrotu przekracza próg podstawowy zł (dla przywozów z państw członkowskich) zł (dla wywozów z państw członkowskich) Podstawa prawna: pozycja (165) "Programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2007", stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 września 2006 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2007 (Dz. U. Nr 170, poz. 1219) w brzmieniu ustalonym w § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2006r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2007 (Dz. U. Nr 245, poz. 1779) To samo na 2008r.: Podstawa prawna: pozycja (169) "Programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2008", stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2007 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2008 (Dz. U. Nr 210, poz. 1521) w brzmieniu ustalonym w § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2007r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2008 (Dz. U. Nr 243, poz. 1786).

62 INTRASTAT Zgłoszenie INTRASTAT - przekazanie organom celnym, w wymaganej formie i w określony sposób, informacji dla celów ewidencji i statystyki dotyczącej obrotu towarowego z państwami członkowskimi Wspólnoty. (Art. 97 pkt 1 Prawa celnego)

63 INTRASTAT Upoważnienie do dokonywania zgłoszeń INTRASTAT
pracownik osoby zobowiązanej lub jej prokurent, agent celny lub osoba, w imieniu której czynności przed organem celnym dokonuje upoważniony pracownik wpisany na listę agentów celnych, adwokat, radca prawny, doradca podatkowy.

64 INTRASTAT Formy zgłoszenia INTRASTAT pisemna
zgłoszenie elektronicznej w formacie XML (publikacja na stronach internetowych Ministra Finansów)

65 INTRASTAT Osoba zobowiązana - osoba fizyczna lub prawna, a także jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, uczestnicząca w obrocie towarowym z państwami członkowskimi Wspólnoty. (art. 97 pkt 2 Prawa celnego)

66 INTRASTAT obowiązek składania zgłoszeń INTRASTAT w przypadku dokonywania obrotu towarowego z innymi państwami członkowskimi przez przedsiębiorców, których wartość obrotu przekracza próg podstawowy zł (dla przywozów z państw członkowskich) zł (dla wywozów z państw członkowskich) Podstawa prawna: pozycja (165) "Programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2007", stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 września 2006 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2007 (Dz. U. Nr 170, poz. 1219) w brzmieniu ustalonym w § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2006r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2007 (Dz. U. Nr 245, poz. 1779)

67 INTRASTAT Na osobę zobowiązaną, która pomimo trzykrotnego upomnienia, za okres sprawozdawczy nie dokonała zgłoszenia INTRASTAT albo nie dokonała korekty złożonego uprzednio zgłoszenia INTRASTAT, organ celny może nałożyć karę pieniężną w wysokości 3000 zł. (art. 101 Prawa celnego)

68 INTRASTAT Wnioski W ramach UE obowiązki dokumentacyjne związane z danymi statystycznymi dotyczącymi międzynarodowego obrotu towarowego spełniają służby celne W Polsce dane dotyczące międzynarodowego obrotu towarowego z krajami trzecimi (tj. niebędącymi państwami członkowskimi UE) są pobierane z dokumentu zgłoszenia celnego (SAD) W odniesieniu do obrotów towarowych wewnątrz unii celnej UE obowiązki sprawozdawcze dotyczące tych obrotów ciążą na podmiotach dokonujących tych obrotów i raportowane są raz w miesiącu polskim organom celnym poprzez zgłoszenie INTRASTAT Brak realizacji tego obowiązku, po trzykrotnym upomnieniu, pociąga za sobą karę pieniężną.

69 Pytania, uwagi ???

70 Dziękuję za uwagę Prof. dr hab.Wiesław Czyżowicz
Strona domowa: Tel. kom.: