Powstanie państw w Europie Północnej i Środkowo- Wschodniej.

Prezentacja na temat: "Powstanie państw w Europie Północnej i Środkowo- Wschodniej."— Zapis prezentacji:

1 Powstanie państw w Europie Północnej i Środkowo- Wschodniej.

2 Tereny Europy Północnej i Środkowo- Wschodniej leżały daleko poza kręgami wpływów Cesarstwa Karola Wielkiego a jedynie W-py Brytyjskie należały do świata chrześcijańskiego. U pozostałych ludów powstanie państw i ich chrystianizacja przypada na okres IX i X wieku.

3 Normanowie - Wikingowie
Ludy zamieszkujące Płw. Skandynawski nazywano w okresie wczesnego średniowiecza WIKINGAMI lub NORMANAMI (st.-nord. Norrmaen = „ludzie północy”). Od ok. IX wieku ludy te tworzyły małe organizmy plemienne na których czele stali wodzowie zwani JARLAMI.

4

5

6

7 Wiking Ze względu na surowy klimat Skandynawii uprawa roli była znikoma. Gospodarka wspierana była hodowlą zwierząt oraz wyprawami łupieskimi (wiking; iść na wiking). Wokół jarla skupiali się młodzi wojownicy, którzy tworzyli drużyny. Wszelkie najważniejsze decyzje odnośnie plemienia podejmowano na wiecu – zgromadzeniu wszystkich wolnych mężczyzn.

8 Podboje ludów Skandynawii
Z biegiem czasu Skandynawowie zaczęli wyprawiać się na tereny dalej położone. Organizowali wypady na Szwecję, na wybrzeża Morza Bałtyckiego zasiedlone przez Słowian, a potem rzekami płynęli aż do Morza Czarnego. Tych Skandynawów, którzy wyprawiali się na tereny Europy Środkowo - Wschodniej nazywano WAREGAMI (var – przysięga, ślub) lub RUSAMI.

9

10 Ekspansje na Zachód Skandynawów zamieszkujących tereny dzisiejszej Norwegii i Danii nazywano Wikingami. Wyprawiali się oni na tereny Europy Zachodniej a szczególnie na W-py Brytyjskie i Państwo Franków. Oni również jako pierwsi opłynęli Europę i przedostali się na Morze Śródziemne.

11 Ślady Skandynawów Śladami ekspansji Skandynawów są nazwy miast, które założyli lub skolonizowali. Przykładem może być Dublin (duv linn – czarny staw), York, Rouen, Londyn a na ziemiach polskich osada na wyspie Wolin (Jomsborg) oraz osada położona w okolicach Elbląga – Truso.

12 Jomsborg

13 Makieta osady w Truso

14 Normandia Z czasem Wikingowie zaczęli na grabionych przez nich terenach zakładać osady. Jedną z największych znajdowała się w Rouen na terenie państwa zachodniofrankońskiego. Władca tego państwa nie mogąc ich wypędzić nadał im w lenno tereny przez nic zajęte. Warunkiem otrzymania lenna była chrystianizacja, której dokonano w 911 roku. Utworzone w ten sposób państwo nazwano Normandią .

15 Wilhelm Zdobywca. Normandia stała się częścią państwa francuskiego, mieszkańcy zaczęli przyswajać kulturę i język. Ale w XI wieku jeden z wodzów Normandii rozpoczął wyprawę w celu podboju W-p Brytyjskich. Zakończyła się ona sukcesem w bitwie pod Hastings w 1066 r. Zwycięzca - Wilhelm Zdobywca został pierwszym królem Anglii. Dynasta normandzka panowała na tych terenach do XII wieku.

16 Bitwa pod Hastings na tkaninie z Bayeux

17 Państwa Skandynawskie
Również na terenie samej Skandynawii zaczęły powstawać pierwsze państwa. Wzorem do naśladowania w budowaniu państwowości stała się monarchia Karolingów. W 965 r. król Danii – Harald Sinozęby przyjął chrzest a jego następca Kanut Wielki zjednoczył całą Skandynawię i zajął część ziem angielskich (1016).

18 Podobnie w końcu IX wieku w Danii z połączenia plemion norweskich powstała Norwegia. W 995 roku król Olaf Tryggvason przyjął chrzest. Całkowita chrystianizacja jednak nastąpiła za panowania Olafa Haraldssona, który po śmierci został kanonizowany został pierwszym świętym skandynawskim i patronem Norwegii. Szwecja z kolei powstała w X w. i schrystianizowana została w wieku XI. Jej patronem został św. Eryk, król szwedzki zamordowany w 1160 roku. Chrystianizacja Skandynawii dokonywała się za sprawą Kościoła niemieckiego, a szczególnie poprzez arcybiskupstwo w Hamburgu.

19 Słowianie i państwa słowiańskie
Słowianie należą do grupy ludów indoeuropejskich, które na tereny Europy przybyły w IV i V wieku n.e. Kiedy Cesarstwo Rzymskie zajęte było walkami z plemionami germańskimi Słowianie rozpoczęli zasiedlanie terenów zachodnich i południowych. Zajmowali tereny częściowo opustoszałe ale i dogodne , jak te w rejonie rzek Wisły i Odry, nad Dunajem oraz w Kotlinie Czeskiej.

20 Podział Słowian W rezultacie wędrówek i kolonizacji ziem Słowianie podzielili się na 3 grupy: Słowianie Wschodni – zajmowali dorzecze Dniepru; Słowianie Zachodni - zajęli dorzecze Wisły, Odry i Łaby oraz Kotlinę Czeską; Słowianie Południowi – zasiedlili Dalmację, Bałkany, Płw. Peloponeski (zasymilowali się);

21

22 Awarowie i Bułgarzy Jedność Słowian i łączność pomiędzy plemionami przerwał najazd Awarów i Bułgarów na terytoria europejskie. Ludy te jednak z czasem zasymilowały się z ludnością słowiańską (proces slawizacji). Bułgarzy jednak zdołali założyć swoje państwo na Płw. Bałkańskim.

23 Słowianie Zajmowali się przede wszystkim uprawą roli oraz hodowlą zwierząt. Zorganizowani byli w plemiona, w obręb których wchodziły mniejsze jednostki – rody. Decyzje o polityce plemienia decydował wiec, ale stopniowo władza zwierzchnia przejmowana była przez wodzów – książąt i starszyznę rodową. Terytoria plemienne podzielone były na mniejsze jednostki – opola. Budowano w nich grody obronne. Do obrony księcia lub grodu tworzone były drużyny wojowników grupowane ze zbrojnych młodych mężczyzn.

24 Gród

25 Państwa zachodniosłowiańskie.
Pierwsze wzmianki o państwie zachodniosłowiańskim pojawiają się w VII wieku i mówią, że jedno z plemion słowiańskich zrzuciło jarzmo awarskie. Na czele buntu stanął kupiec Samon. Od jego imienia ta organizacja państwowa została nazwana Państwem Samona. Istniało ono kilkadziesiąt lat i rozpadło się po śmierci założyciela. Sto lat później tereny państwa Samona weszły w skład Państwa Wielkomorawskiego.

26 Państwo Samona

27 Państwo Wielkomorawskie
Kształtować się zaczęło w IX wieku na terenie Moraw. Ok. 830 roku książę Mojmir podporządkował sobie plemiona zamieszkujące dzisiejszą Słowację. Następca Mojmira Rościsław chcąc zachować niezależność od Franków w 863 r. poprosił cesarza bizantyjskiego o przysłanie do jego państwa misjonarzy. Zostali nimi dwaj zakonnicy z Salonik – Cyryl (Konstanty) i Metody.

28 Państwo Wielkomorawskie

29 Chrystianizacja Państwa Wielkomorawskiego
Cyryl i Metody po przybyciu do Państwa Wielkomorawskiego dostosowali alfabet grecki do języka słowiańskiego i w ten sposób powstało pismo zwane głagolicą. Nauczali w języku słowiańskim, przetłumaczyli Biblię i modlitwy na język słowiański. Po śmierci Metodego w 888 roku jego uczniowie zostali wygnani z kraju. Udali się do Macedonii, Bułgarii i Serbii. Tam udoskonalali pismo słowiańskie, które z biegiem czasu stało się podstawą nowego systemu pisma zwanego cyrylicą. Za panowania następcy Rościsława – Świętopełka, Państwo Wielkomorawskie osiągało rozkwit. Rozrastało się i zajmowało tereny plemion czeskich, łużyckich po Panonię na południu i plemię Wiślan na północy. W X wieku jednak upadło pod najazdem Madziarów (Węgrów).

30 CYRYLICA GŁAGOLICA

31 Państwo Węgierskie Plemiona Madziarów w X wieku wkroczyły na tereny europejskiej Panonii i w 906 r. rozbili Państwo Wielkomorawskie. Był to agresywny lud koczowniczy, który organizował wyprawy na tereny państwa Franków, Niemiec i Italii. Wkrótce jednak zostali zmuszeni do osiedlenia się i założenia własnego państwa. W 947 r. książę węgierski Gejza z rodu Arpadów przyjął chrzest, a jego następca Stefan I w 1001 r. został koronowany przez papieża. Stefan został kanonizowany i stał się patronem państwa Węgierskiego i dynastii Arpadów.

32 Państwo Czeskie Po upadku państwa Wielkomorawskiego organizację państwową zaczęli tworzyć Czesi. Władza nad plemionami czeskimi znalazła się w rękach rodu Przemyślidów uznających zwierzchność Niemiec. Taka polityka uległości wobec cesarstwa Ottonów kontynuowana była w kolejnych latach. Nie przeszkadzało to jednak w pomyślnym rozwoju państwa czeskiego i budowaniu Pragi – ważnego ośrodka chrześcijańskiego i handlowego Środkowej Europy.

33 Ruś Kijowska Tereny położone w dorzeczu Dniepru zamieszkiwały plemiona słowiańskie atakowane przez przemieszczających się rzekami Waregów lub Rusów. Próbowali oni nałożyć zwierzchność ludom słowiańskim. W poł. IX wieku jedne z wodzów wareskich - Ruryk zawładnął „stolicą” plemion słowiańskich – Nowogrodem, a drugi wódz Askold opanował Kijów. Następca Ruryka –Oleg zjednoczył te dwa ośrodki co dało początek państwu zwanemu Rusią Kijowską. Najeźdźcy skandynawscy szybko ulegli slawizacji przejmując język i kulturę Słowian.

34 Ruś Kijowska W 988 r. następca Olega z dynastii Rurykowiczów – Włodzimierz zdecydował się na poślubienie księżniczki bizantyjskiej i przyjęcie chrztu w obrządku bizantyjskim czyli wschodnim. Do Rusi przenikała też kultura i język z terenów bizantyjskich, co stało się podstawą odrębności kulturowej Słowian Wschodnich, co widoczne jest do dnia dzisiejszego. Włodzimierz po śmierci został kanonizowany i uznany za świętego kościoła wschodniego.

35 KONIEC