Co wiemy o odpadach? Materiał ten, w postaci prezentacji multimedialnej, może być wykorzystany przez nauczycieli podczas lekcji do przedstawienia zagadnień.

Prezentacja na temat: "Co wiemy o odpadach? Materiał ten, w postaci prezentacji multimedialnej, może być wykorzystany przez nauczycieli podczas lekcji do przedstawienia zagadnień."— Zapis prezentacji:

1 Co wiemy o odpadach? Materiał ten, w postaci prezentacji multimedialnej, może być wykorzystany przez nauczycieli podczas lekcji do przedstawienia zagadnień związanych z tematem odpadów. Każdy slajd powinien być opatrzony komentarzem ze strony nauczyciela, który uzupełni prezentowane informacje oraz wyjaśni cel zaproponowanych ćwiczeń. W niniejszej notatce zawarte będę dodatkowe informacje, które nauczyciel powinien wziąć pod uwagę przy prezentacji materiału. 1

2 Wytwórcą odpadów jest każdy z nas!
Co to jest ODPAD? Odpady (w potocznym znaczeniu „śmieci”) to wszystkie nieprzydatne substancje i przedmioty, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest zobowiązany. Przez wytwórcę odpadów rozumie się każdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów. Wytwórcą odpadów jest każdy z nas! Na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2012r. o odpadach Powyższe definicje odpadów i wytwórcy odpadów są niezbędne do dalszego zrozumienia informacji w prezentacji. Terminy te będą stosowane w dalszej części opracowania.

3 Rodzaje odpadów Odpady komunalne (powstające w gospodarstwach domowych
oraz te odpady, które ze względu na swój skład lub charakter, podobne są do nich) Odpady niekonsumpcyjne (w tym odpady wielkogabarytowe, opakowaniowe i część niebezpiecznych) Odpady zielone Odpady paleniskowe Inne (np. pozostałości po porządkach domowych, chemikalia) W powyższym slajdzie wylistowane są rodzaje odpadów komunalnych - w dalszej części prezentacji omówiony zostanie każdy z nich.

4 Odpady wielkogabarytowe
Powyższy slajd prezentuje opis odpadów wielkogabarytowych. Podane są przykłady odpadów oraz przykładowe zdjęcie odpadu, który zalicza się do tej grupy. Odpady złożone z wielu materiałów, o dużych rozmiarach, nie mieszczące się do zwykłego kosza na śmieci. Zawierają wiele surowców wtórnych trudnych do rozdzielenia i posegregowania przez zwykłego użytkownika. Są nimi, np.: Stare łóżko, stół, szafa, materac.

5 ? Odpady opakowaniowe Z jakich surowców powstają?
Jakie znasz przykłady odpadów opakowaniowych? Odpady opakowaniowe są jedną z najczęściej spotykanych grup odpadów. Jest to szeroki zakres odpadów składających się z różnych surowców. Przed zaprezentowaniem definicji tych odpadów warto zapytać uczniów jaką mają wiedzę na ten temat, zadając powyższe pytania. Na kolejnym slajdzie znajdzie się definicja odpadów opakowaniowych.

6 Odpady opakowaniowe Opakowanie, zgodnie z ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U Nr 63 poz. 638 z poźn. zm.), to wprowadzone do obrotu wyroby, wykonane z jakichkolwiek materiałów, a przeznaczone do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji wszelkich produktów, od surowców do towarów przetworzonych. Powyższy slajd prezentuje definicję odpadów opakowaniowych.

7 Odpady z papieru Powyższy slajd prezentuje przykłady odpadów z papieru.

8 Odpady ze szkła Powyższy slajd prezentuje przykłady odpadów ze szkła.

9 Odpady z tworzyw sztucznych
PLASTIK NIE JEDNO MA IMIĘ Odpady z tworzyw sztucznych Powyższy slajd prezentuje przykłady odpadów z tworzyw sztucznych. Po kolejnym naciśnięciu spacji pokazuje się informacja „w chmurce”- przy kolejnych naciśnięciach spacji pojawiają się symbole różnych rodzajów tworzyw sztucznych: - Politereftalan etylenu, Polietylen (wysokiej gęstości), Polichlorek winylu, Polietylen (niskiej gęstości), Polipropylen, Polistyren.

10 Odpady z metalu (czyli aluminium bądź stali)
Powyższy slajd prezentuje przykłady odpadów z metalu (z podziałem na aluminium- puszki po napojach, oraz stali- np. puszki po konserwach).

11 Odpady wielomateriałowe np. Tetra-Pak
Powyższy slajd prezentuje przykłady odpadów wielomateriałowych. Najczęściej spotykanym tego typu materiałem jest Tetra-Pak, czyli opakowanie np. po mleku czy soku. Ponieważ jest to materiał złożony z kilku surowców warto opatrzyć ten slajd dłuższym komentarzem dotyczącym budowy opakowania wielomateriałowego (złożonego z frakcji papieru, tworzywa sztucznego oraz metalu).

12 Odpady z drewna Powyższy slajd prezentuje przykłady odpadów z drewna.

13 ZSEE- Zużyty Sprzęt Elektryczny i Elektroniczny
Odpady niebezpieczne ZSEE- Zużyty Sprzęt Elektryczny i Elektroniczny baterie i akumulatory, leki (niezużyte i przeterminowane), urządzenia elektryczne i elektroniczne (lodówka, komputer, telefon komórkowy, zegar, świetlówki, żarówki energooszczędne (ZSEE), farby, smary, lakiery, kleje itp. Odpady niebezpieczne stanowią szczególne zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska naturalnego. Odpady uważane są za niebezpieczne, jeśli posiadają co najmniej jedną z właściwości: wybuchowość, utlenialność, łatwopalność, działanie drażniące, żrące, toksyczność, działanie rakotwórcze, zakaźność, mutagenność (wywoływanie zmian genetycznych) lub ekotoksyczność (zagrożenie dla środowiska), a gospodarka nimi wymaga prawidłowego prowadzenia i szczególnej kontroli. Powyższy slajd prezentuje przykłady odpadów niebezpiecznych. Po kolejnym naciśnięciu spacji pojawia się definicja ZSEE „w chmurce”.

14 Odpady zielone Powyższy slajd prezentuje przykładowe zdjęcie odpadów zielonych, zwanych inaczej odpadami organicznymi, kuchennymi lub biodegradowalnymi. Ważną informacją, którą powinien przekazać nauczyciel jest to, że odpady zielone nie powinny trafiać na składowiska. Jest to regulowane prawem, i zgodnie z nim, do roku 2013 nie więcej niż 50% biodegradowalnych odpadów może trafić na składowisko. Stanowią ok. 50% masy odpadów komunalnych

15 Odpady paleniskowe popiół i żużel,
które powstają podczas spalania węgla i koksu, stanowią do 20% masy produkowanych odpadów W ostatnim czasie wśród odpadów komunalnych obserwuje się tendencję do zmian jakościowych i ilościowych, zmniejszenie ilości odpadów paleniskowych z uwagi na wzrost zużycia gazu, oleju i prądu elektrycznego. Powyższy slajd prezentuje opis odpadów paleniskowych.

16 Zmiana struktury odpadów komunalnych
Wzrost objętości odpadów (tworzywa sztuczne – 30%) Spadek gęstości i ogólnej masy (lekkie opakowania z tworzyw sztucznych) Zmniejszenie się ilości odpadów paleniskowych (zmiana sposobu ogrzewania mieszkań na gazowe, olejowe, elektryczne) Stale wysoki poziom zawartości odpadów organicznych wywożonych z miast Powyższy slajd przedstawia trendy w zmianach struktury odpadów w Polsce.

17 Odpady komunalne Powyższy wykres przedstawia procentowy udział różnych grup odpadów komunalnych w Polsce. Warto zwrócić uwagę, że ok. 50% odpadów stanowią odpady kuchenne (zielone, organiczne). Podział odpadów komunalnych w Polsce (2010) 17

18 Odpady komunalne w Polsce
Powyższy slajd prezentuje wykres, który ukazuje jaki procent odpadów zagospodarowywany jest przez składowanie, kompostowanie, przekształcanie termiczne, recykling. Warto zwrócić uwagę na to, że aż 70% odpadów jest składowanych. Gospodarka odpadami komunalnymi w roku 2010 (%) GUS, 2011

19 Obowiązki każdego wytwórcy odpadów
…czyli o co tyle hałasu? Z roku na rok ilość odpadów, które produkujemy, wzrasta. Przeciętny Polak produkuje ok. 315 kg odpadów na rok. Niestety, większość z nich wciąż trafia na składowiska odpadów. Rozkład odpadów jest powolny a ich składowanie wymaga przeznaczania coraz to nowych miejsc. Jak więc temu zaradzić, by krajobraz nie był zdominowany przez góry śmieci? Powyższy slajd prezentuje problem dotyczący wytwarzania odpadów. Głównym celem tej informacji jest skierowanie uwagi odbiorców na zrozumienie problemu i szukaniu rozwiązania .

20 Obowiązki każdego wytwórcy odpadów
Zasada 3xR REDUCE, REUSE, RECYCLE (redukcja, powtórne użycie, przetwarzanie) według której powinniśmy: minimalizować ilość kupowanych rzeczy, poprzez ograniczenie konsumpcji lub świadome wybory konsumenckie, wykorzystywać posiadane rzeczy wielokrotnie, segregować materiały i surowce, by mogły być powtórnie wykorzystane (czyli poddane recyklingowi). segregacja=selektywna zbiórka Powyższy slajd prezentuje jedną z głównych zasad , którą powinien się kierować każdy wytwórca odpadów. Definicja wyjaśnia i rozwija takie terminy jak reduce, reuse i recycle. Po kolejnym naciśnięciu spacji pojawia się informacja „w chmurce” wyjaśniająca synonimiczne znaczenie słowa segregacja.

21 Obowiązki każdego wytwórcy odpadów
Dzięki selektywnej zbiórce odpady można w odpowiedni sposób zagospodarować i uniknąć ich składowania. DO OBOWIĄZKÓW GMINY należy tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, w tym wskazanie miejsc, w których mogą być prowadzone zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, pochodzącego z gospodarstw domowych. Powyższy slajd prezentuje obowiązki gminy jakie wynikają z obowiązującego prawa (Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2011Nr 152, poz. 897.). Najbardziej istotną informacją jest zwrócenie uwagi na możliwość segregacji odpadów, którą powinna umożliwić każda gmina. Po kolejnym naciśnięciu spacji pojawia się „chmurka” z informacją o zaletach środowiskowych segregacji odpadów.

22 Obowiązki każdego wytwórcy odpadów
Rodzaje selektywnej zbiórki odpadów System kontenerowy Jakiego koloru są kontenery do selektywnej zbiórki i jaki rodzaj odpadów można do nich segregować? System workowy Jakiego koloru worki do segregacji znasz i jaki rodzaj odpadów można do nich segregować? Powyższy slajd rozpoczyna temat dotyczący segregacji odpadów. Na wstępie omówione zostanie zagadnienie dotyczące systemów segregacji- z podziałem na system workowy i kontenerowy. Ponieważ coraz więcej osób spotyka się na co dzień z różnymi sposobami segregacji, warto zadać pytanie uczniom co wiedzą na temat tych dwóch rodzajów segregacji. W dalszej części prezentacji zostaną pokazane przykłady (zdjęcia) tych dwóch systemów oraz omówione zostaną standardy selektywnej zbiórki (czyli jakie odpady należy wrzucać do poszczególnych kontenerów/worków).

23 Selektywna zbiórka odpadów
Gniazda do segregacji Powyższy slajd prezentuje system kontenerowy- czyli tak zwane gniazda do segregacji. To, jakie odpady należy wrzucać do poszczególnych kontenerów zostanie przedstawione w dalszej części prezentacji. System kontenerowy najczęściej stosowany jest na osiedlach domów wielorodzinnych, często też kontenery do selektywnej zbiorki umieszczane są przy budynkach użyteczności publicznej, takich jak szkoły czy urzędy gmin. Zwykle cztery kontenery tworzą jedno „gniazdo segregacji”, choć dokładny sposób segregacji odpadów może się różnić w zależności od firmy odbierającej odpady. Coraz częściej spotkać można też kontenery na frakcję suchą (czyli wszystkie odpady opakowaniowe razem, bez płynnej zawartości), w kolorze żółtym i stosownym napisem.

24 Selektywna zbiórka odpadów
System workowy Powyższy slajd prezentuje dwa rodzaje systemów workowych. To, jakie odpady należy wrzucać do poszczególnych worków zostanie przedstawione w dalszej części prezentacji. System workowy jest stosowany przede wszystkim w zabudowie jednorodzinnej, gdzie odpady zbierane są „u źródła”, czyli bezpośrednio z poszczególnych gospodarstw domowych. Coraz częściej gminy decydują się na wprowadzenie tzw. systemu dualnego– tzn. segregacji odpadów na dwie frakcje: mokrą i suchą. Frakcja mokra to odpady biodegradowalne, m.in. resztki żywności, fusy, zużyte ręczniki papierowe i chusteczki higieniczne, itp., frakcja sucha – pozostałe odpady

25 Selektywna zbiórka odpadów
Szczegółowe wytyczne odnośnie typów odpadów zbieranych w danym rejonie oraz wymagania dotyczące przygotowania odpadów określa firma odbierająca odpady. Instrukcje dotyczące tego, co należy, a czego nie wolno wrzucać do danego worka lub kontenera, zwykle znajdują się w widocznym miejscu – najczęściej są nadrukowane na workach lub kontenerach do selektywnej zbiórki. Na powyższym slajdzie zaprezentowano informację dotyczącą selektywnej zbiórki odpadów. Jako nadrzędne zasady segregacji, należy uznać te, które wystosuje do nas firma odbierająca odpady. Instrukcje te mogą różnić się między sobą w zależności od regionu oraz w zależności od odbiorcy odpadów. Zasady te opierają się w głównej mierze na standardach selektywnej zbiórki, które zostaną umówione w dalszej części prezentacji.

26 Selektywna zbiórka odpadów
Typ surowca Kolor kontenera lub worka oraz napis: Papier Niebieski z napisem „Papier” Szkło bezbarwne Biały z napisem „Szkło bezbarwne” Szkło kolorowe Zielony z napisem „Szkło kolorowe” Metale, tworzywa sztuczne opakowania wielomateriałowe- (opcjonalnie) Żółty z napisem „Metale, tworzywa sztuczne” Wszystkie powyższe surowce razem (frakcja sucha) Żółty z napisem „Surowce suche” Powyższy slajd prezentuje standardy selektywnej zbiórki, czyli informacje jakie odpady (z podziałem na rodzaj surowca z jakiego się składa) należy wrzucać do określonego koloru worka do segregacji czy kontenera.

27 Selektywna zbiórka odpadów
Czym jest PET? Tworzywo sztuczne złożone z POLITEREFTALANU ETYLENU, charakteryzuje się wysoką wytrzymałością i ciągliwością. Wykorzystywany m.in. do produkcji butelek plastikowych. ZANIM WYRZUCISZ OPAKOWANIE: OPRÓŻNIJ opakowanie z resztek zawartości OPŁUCZ zanieczyszczone opakowanie niewielką ilością zimnej wody USUŃ NAKRĘTKI z butelek plastikowych ZGNIEĆ butelki PET, kartony, pudełka i puszki NIE ROZBIJAJ butelek i słoików Powyższy slajd prezentuje wskazówki, które należy uwzględnić przy selektywnej zbiórce odpadów, na etapie wstępnego przygotowania odpadu do wyrzucenia. Po naciśnięciu spacji pojawia się definicja „PET” „w chmurce”.

28 Selektywna zbiórka odpadów
A co z innymi odpadami, np. baterią czy starą szafą ? Powyższy slajd porusza temat zbiórki odpadów problemowych. W kolejnym slajdzie znajdzie się odpowiedź, co należy zrobić z tego typu odpadami.

29 Odpady problemowe Urządzenia elektryczne i elektroniczne Baterie i akumulatory Odpady wielkogabarytowe Smary, lakiery, kleje Leki Świetlówki Powyższy slajd prezentuje wskazówki dotyczące tego, w jaki sposób należy obchodzić się z odpadami problemowymi.

30 Recykling Recykling jest jedną z metod postępowania z odpadami, która - po zapobieganiu powstawaniu odpadów oraz ponownym ich użyciu – jest, lub powinna być, podstawowym sposobem zagospodarowania odpadów. W myśl Ustawy o odpadach, recykling to „taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu (…)”. Selektywna zbiórka ułatwia zatem recykling wielu surowców wtórnych, lecz przede wszystkim szkła, papieru, tworzyw sztucznych, aluminium i opakowań wielomateriałowych. Powyższy slajd prezentuje definicję recyklingu.

31 Recykling szkła jest przyjazny środowisku!
Stłuczka szklana- wysegregowane opakowania szklane przeznaczone do recyklingu Na czym polega recykling szkła? Stłuczka szklana jest oczyszczana z rożnego typu zanieczyszczeń (np. elementów ceramicznych czy plastikowych) oraz myta, a następnie mieszana z pozostałymi surowcami do produkcji szkła, po czym w piecu szklarskim, w temperaturze około 1500°C , stapia się z surowcami w jednolitą masę, z której następnie formowane są nowe opakowania. Recykling szkła jest przyjazny środowisku! - Nie generuje uciążliwych odpadów, natomiast te, które powstają w trakcie recyklingu, nadają się do powtórnego przetopienia. - Pozwala zaoszczędzić energię, miejsce na składowiskach odpadów oraz zmniejszyć emisję zanieczyszczeń do atmosfery. - Każda zebrana tona stłuczki to około 220 kg dwutlenku węgla w atmosferze mniej! Powyższy slajd prezentuje etapy recyklingu szkła oraz jego zalety. W naciśnięciu spacji pojawia się definicja „stłuczki szklanej” „w chmurce”. Warto w tym miejscu wspomnieć, że szkło okienne (czyli płaskie) nie może być przetwarzane wraz ze szkłem opakowaniowym, ze względu na inny skład chemiczny i odmienne parametry topienia. Materiał ten trafia do hut szkła okiennego, gdzie przetwarzany jest m.in. na mikrokulki szklane, stosowane do produkcji odblasków, zapewniających widoczność w nocy.

32 Produkty recyklingu szkła
Grys ozdobny oraz tynkowy Włókna szklane Szkło opakowaniowe (butelki i słoiki) Maty i płyty izolacyjne Masy ceramiczne Powyższy slajd prezentuje produkty recyklingu szkła, m.in. grys ozdobny oraz tynkowy, włókna szklane, szkło opakowaniowe, maty i płyty izolacyjne, masy ceramiczne.

33 Dlaczego recykling jest lepszy od produkcji z surowców?
Recykling aluminium Na czym polega recykling metalu (aluminium) Puszki metalowe (aluminiowe) rozdrabniane są na małe części, i oczyszczane z rożnego typu zanieczyszczeń (np. piasku) a następnie poddawane obróbce termicznej w celu usunięcia powłok lakierowych, po czym w piecu indukcyjnym ulegają stopieniu. Następnie metal ponownie jest oczyszczany w procesie rafinacji. Tak przygotowany materiał gotowy jest do odlewania i formowania nowych opakowań. Dlaczego recykling jest lepszy od produkcji z surowców? Proces recyklingu nie jest wolny od produkcji zanieczyszczeń takich jak: tlenek węgla, dwutlenek siarki, czy metale ciężkie, lecz w porównaniu do produkcji aluminium z surowców naturalnych czyli ród boksytu, pozwala zaoszczędzić energię, zmniejszyć ilość zanieczyszczeń oraz zmniejszyć koszty produkcji. Powyższy slajd prezentuje etapy recyklingu metalu, na przykładzie aluminium, oraz jego zalety.

34 Produkty recyklingu aluminium
Powyższy slajd prezentuje produkty recyklingu metalu, są nimi m.in. klamki, puszki czy felgi. Klamki, puszki, felgi

35 Kupuj papier z recyklingu!
Recykling papieru Na czym polega recykling papieru? Papier rozdrabniany jest pod wpływem gorącej wody i następnie oczyszczany z rożnego typu zanieczyszczeń (np. piasku czy zszywek). W kolejnym etapie włókna papierowe są sortowane i frakcjonowane, po czym odbarwiane i bielone. Ostatecznie masa papierowa, po raz kolejny jest oczyszczana oraz odwadniana. W maszynie papierniczej odzyskiwane są właściwe włókna, z których produkowany jest papier. Kupuj papier z recyklingu! Odzysk makulatury (recykling papieru) jest uzasadniony ekonomicznie. Niższe są koszty pozyskania włókien celulozowych wtórnych (z makulatury) w stosunku do nakładu, jakiego wymagają pierwotne (z drewna). Recykling jednej tony makulatury oszczędza 65% energii, potrzebnej do wytworzenia papieru z włókien pierwotnych; redukuje również zanieczyszczenie wody o 35% i powietrza o 74%. Powyższy slajd prezentuje etapy recyklingu papieru oraz jego zalety.

36 Produkty recyklingu papieru
Powyższy slajd prezentuje produkty recyklingu papieru, są nimi m.in.: po lewej stronie rysunku znajdują się wyroby powstające z makulatury oczyszczanej wyłącznie mechanicznie, bez odbarwiania, po prawej produkty z makulatury odbarwianej.

37 Recykling tworzyw sztucznych
Na czym polega recykling tworzyw sztucznych? Butelki plastikowe typu PET oczyszczane są z rożnego rodzaju zanieczyszczeń (np. nakrętek czy metalu) po czym segregowane są ze względu na kolor, następnie butelki mielone są na płatki, które poddawane są kolejno: suszeniu, topieniu, uplastycznianiu, filtrowaniu oraz ostatecznie tworzeniu regranulatu. Z regranulatu powstaje preforma, z której, pod ciśnieniem gorącego azotu, wytłaczane są butelki. Dlaczego warto poddawać plastik recyklingowi? Podstawowym surowcem do produkcji tworzyw sztucznych jest ropa naftowa; szacuje się, że około 4% światowego wydobycia ropy naftowej przeznaczane jest na produkcję tworzyw sztucznych. Recykling tych tworzyw jest więc wskazany. Powyższy slajd prezentuje etapy recyklingu tworzyw sztucznych, na przykładzie butelek PET, oraz jego zalety.

38 Produkty recyklingu tworzyw sztucznych
butelki do chemii gospodarczej pojemniki, kanistry folie słupki drogowe i ogrodzenia zabawki długopisy meble ekrany przeciwhałasowe ramy okienne z PVC włókna (np. poliestrowa przędza dywanowa lub polar) oleje opałowe płyty termoizolacyjne doniczki Powyższy slajd prezentuje produkty recyklingu tworzyw sztucznych.

39 Unieszkodliwianie odpadów
Unieszkodliwianie odpadów polega na przekształcaniu odpadów w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożeń dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska Unieszkodliwianie odpadów Dopuszczalne jest, jeżeli unieszkodliwianie w inny sposób jest niemożliwe z przyczyn technologicznych, finansowych lub środowiskowych Odpady, w pierwszej kolejności, powinny być poddane odzyskowi (recyklingowi). Dopiero gdy takie działania są niemożliwe, dopuszczalne jest ich unieszkodliwianie. Preferowane są takie metody unieszkodliwiania jak: kompostowanie przetwarzanie termiczne składowanie Podwyższy slajd rozpoczyna część prezentacji poświęconej unieszkodliwianiu odpadów, czyli metodom stosowanym do zagospodarowywania odpadów, w przypadku gdy ich recykling jest niemożliwy, lub z innych powodów niestosowany. Po kliknięciu spacji pojawia się informacja „w chmurce” wyjaśniająca termin unieszkodliwiania oraz po następnym naciśnięciu, „chmurka” dotycząca składowania.

40 Jak powinno się postępować z odpadami?
Powyższy slajd prezentuje w jakiej kolejności powinno się postępować z odpadami, wg. wytycznych Ramowej Dyrektywy Unii Europejskiej.

41 Kompostowanie to także proces unieszkodliwiania odpadów komunalnych na szeroką skalę. Wykorzystywane do tego są różnego rodzaju systemy, np. system napowietrzanych stosów czy system bębnów obrotowych. Kompostowanie Biodegradacja – biochemiczny rozkład związków organicznych przez organizmy żywe (bakterie, pierwotniaki, promieniowce, grzyby, glony, robaki) na prostsze składniki chemiczne. KOMPOSTOWANIE to przyjazny środowisku, tani i prosty sposób pozbywania się odpadów organicznych (resztek jedzenia, skoszonej trawy itp.) Odpady składuje się w plastikowym lub drewnianym kompostowniku, a po około roku , w procesie biodegradacji przekształcają się w żyzny nawóz, przypominający wyglądem świeżą ziemię. Co nadaje się do kompostowania a jakich odpadków nie należy wrzucać do kompostownika? Powyższy slajd prezentuje kompostowanie jako jedną z metod unieszkodliwiania odpadów. Po naciśnięciu spacji pojawia się dodatkowa informacja „w chmurce”. Po następnym naciśnięciu spacji pojawia się ćwiczenie dla uczniów: zdjęcie przekroju kompostownika oraz pytanie dotyczące tego co można a czego nie kompostować w przydomowym kompostowniku. W następnym slajdzie zaprezentowano kontynuację ćwiczenia.

42 Kompostowanie TAK NIE odpadki kuchenne (resztki warzyw i owoców, obierki, skorupki z jaj) odpadki kuchenne pochodzenia zwierzęcego (kości, mięso i tłuszcz), chusteczki higieniczne, papier śniadaniowy, szary karton, tektura spleśniałe resztki owoców i warzyw fusy z herbaty i kawy (torebki ekspresowe, filtry po kawie), zadrukowany kolorowo papier Na powyższym slajdzie przedstawiono dwie ramki z napisami „TAK” oraz „NIE”. Pod nimi, pojawiać się będą (po kolejnych naciśnięciach spacji), przykłady odpadów, które można (pod napisem „TAK”) oraz nie powinno się (pod napisem „NIE”) wrzucać do przydomowego kompostownika. Rozwiązanie ćwiczenia powinno być przedstawione dopiero po dyskusji z uczniami na temat tego, co można wrzucać, a czego nie do kompostownika, a pojawiające się odpowiedzi mają pełnić funkcję jedynie sprawdzenia propozycji uczniów. skoszona trawa korzenie chwastów nadziemne części chwastów, resztki roślin gałęzie zainfekowane chorobami ziemia z doniczek liście oraz gałązki drzew i krzewów (muszą być cieńsze niż 2 cm), metal, plastik, szkło, chemikalia

43 Termiczne unieszkodliwianie odpadów
Czy wrzucanie śmieci do kominka to termiczne unieszkodliwianie odpadów ? Powyższy slajd rozpoczyna temat termicznego unieszkodliwiania odpadów. Pytanie, które zamieszczono na slajdzie ma na celu poruszyć także kwestię nielegalnego i szkodliwego dla środowiska spalania odpadów w przydomowych piecach/kominkach. Rozwinięcie tematu znajduje się na kolejnym slajdzie.

44 Termiczne unieszkodliwianie odpadów
Spalanie odpadów komunalnych w domowych paleniskach, takich jak tworzywa sztuczne, opakowania wielomateriałowe czy stare meble, jest źródłem emisji do atmosfery tlenku azotu, siarki, węgla, a także drobnego pyłu, zawierającego związki metali ciężkich (zwłaszcza toksycznego ołowiu i kadmu) i produktów ubocznych spalania odpadów: dioksyn i furanów, które są związkami rakotwórczymi i mutagennymi. Termiczne metody unieszkodliwiania odpadów są najbardziej radykalnymi metodami pod kątem znaczącej redukcji objętości odpadów, jednak wymagają budowy kosztownych instalacji do samego spalania. W spalarniach odpadów uzyskuje się bardzo wysokie temperatury, rzędu kilkuset stopni C, stosuje się zaawansowane metody efektywnego spalania oraz oczyszczania gazów spalinowych. Spalarnia odpadów w niczym nie przypomina zwykłego pieca do centralnego ogrzewania czy kominka! Warto zauważyć, że podczas procesu unieszkodliwiania odpadów odzyskuje się energię cieplną, którą można wykorzystać do ogrzewania osiedli lub przetworzyć na energię elektryczną. Powyższy slajd rozwija temat termicznego unieszkodliwiana odpadów. Warta podkreślenia jest różnica pomiędzy instalacjami do termicznego unieszkodliwiana odpadów a zwykłym piecem centralnego ogrzewania czy kominka. Po kolejnym naciśnięciu spacji pojawia się „chmurka” z informacją o szkodliwości spalania odpadów w paleniskach domowych. Nauczyciel powinien uzupełnić tą informację zapisem z ustawy o odpadach, która przewiduje wysokie grzywny lub karę aresztu za nielegalne spalanie odpadów. Do końca 2015 roku ma powstać kilka pierwszych w Polsce (np. w Bydgoszczy, Białymstoku czy Krakowie) zakładów termicznego przetwarzania odpadów, czyli spalarni.

45 Jest to ok. 70% wszystkich odpadów!
Składowanie Na składowiska trafiają wszystkie te odpady, które nie zostały uprzednio wysegregowane i skierowane do powtórnego przetworzenia. Jest to ok. 70% wszystkich odpadów! Są to wymieszane odpady, składające się głównie z tworzyw sztucznych (prawie nie podlegających procesowi biodegradacji). Obecnie w Polsce funkcjonuje około 600 czynnych, kontrolowanych składowisk przyjmujących odpady komunalne. Około 400 posiada instalacje służące do odgazowania, niestety aż w 80% z nich ujmowany gaz składowiskowy uchodzi do atmosfery! Powyższy slajd prezentuje zagadnienia dotyczące składowania.

46 Składowanie Większość śmieci z tego kosza trafi na składowisko. Znajdź możliwość by segregować odpady. Warto o to zapytać firmę odbierającą odpady z Twojego gospodarstwa domowego. Segregacja odpadów to najczęściej tańsza opcja! Powyższy dotyczy problemu nie segregowania odpadów. Ilustracja kontenera w sposób symboliczny prezentuje wszystkie tego typu kontenery, do których wyrzucane są nie segregowane odpady. Po naciśnięciu spacji pojawia się informacja „w chmurce”, która ma na celu zachęcenie do segregowania odpadów. Nauczyciel powinien uzupełnić ten slajd informacją, że zgodnie z obowiązującym unijnym prawem (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów (tzw. dyrektywa ramowa/ odpadowa)), ilość odpadów kierowanych na składowiska ma się zmniejszyć. Do 2020 roku przynajmniej 50% komunalnych odpadów powinno być poddawanych recyklingowi lub innym metodom odzysku. Kontener na zmieszane odpady

47 Ograniczanie wytwarzania odpadów- wybory konsumenckie
Odpowiedzialny konsument musi zdawać sobie sprawę z tego, że każdy jego zakup pociąga za sobą konsekwencje dla środowiska – przede wszystkim w postaci odpadów. Foodmiles („żywnościokilometry”) to odległość jaką pokonuje nasze jedzenie zanim trafi „z pola na talerz” konsumenta. Powyższy slajd prezentuje temat dotyczący wyborów konsumenckich, który będzie kontynuowany w kilku kolejnych slajdach. Po kliknięciu spacją pojawia się definicja „foodmiles” „w chmurce”. Aby mądrze i odpowiedzialnie podejmować decyzje konsumenckie, należy zwracać uwagę na: opakowanie produktu – rodzaj i ilość materiałów, z jakich wyprodukowano opakowanie; oznakowanie produktu – znaki dotyczące opakowania oraz samego produktu (ekoznaki); kraj produkcji (foodmiles) i region, z którego pochodzi produkt; skład i proces wytwarzania produktu (skład oraz surowce wykorzystane do produkcji).

48 Oznakowanie produktu Znając znaczenie znaków na opakowaniach produktów umieszczonych przez producenta możemy świadomie dokonywać wyborów konsumenckich podczas codziennych zakupów. Powyższy slajd przedstawia temat dotyczący oznakowania stosowanego na opakowaniach produktów. W kolejnych slajdach znajdą się przykłady stosowanych znaków.

49 Oznakowanie produktu Opakowanie zawiera politereftalan etylenu
Opakowanie zawiera polistyren Powyższy slajd zaprezentowany jest w postaci ćwiczenia dla uczniów. W centrum slajdu znajduje się obraz przedstawiający znak: Opakowanie zawiera Politereftalan etylenu. Po obu stronach obrazu znajdują się dwie propozycje znaczenia zaprezentowanego znaku. Po naciśnięciu spacji, termin błędnie opisujący znak „wylatuje”.

50 Oznakowanie produktu Opakowanie zawiera polipropylen
Opakowanie zawiera polistyren Powyższy slajd zaprezentowany jest w postaci ćwiczenia dla uczniów. W centrum slajdu znajduje się obraz przedstawiający znak: Opakowanie zawiera polipropylen. Po obu stronach obrazu znajdują się dwie propozycje znaczenia zaprezentowanego znaku. Po naciśnięciu spacji, termin błędnie opisujący znak „wylatuje”. 50

51 Oznakowanie produktu Opakowanie zawiera politereftalan etylenu
Opakowanie zawiera papier Powyższy slajd zaprezentowany jest w postaci ćwiczenia dla uczniów. W centrum slajdu znajduje się obraz przedstawiający znak: Opakowanie zawiera papier. Po obu stronach obrazu znajdują się dwie propozycje znaczenia zaprezentowanego znaku. Po naciśnięciu spacji, termin błędnie opisujący znak „wylatuje”. 51

52 Oznakowanie produktu Przydatność opakowania do recyklingu
Opakowanie z recyklingu Powyższy slajd zaprezentowany jest w postaci ćwiczenia dla uczniów. W centrum slajdu znajduje się obraz przedstawiający znak: Przydatność opakowania do recyklingu. Po obu stronach obrazu znajdują się dwie propozycje znaczenia zaprezentowanego znaku. Po naciśnięciu spacji, termin błędnie opisujący znak „wylatuje”.

53 Oznakowanie produktu Produkt nie zawiera produktów pochodzenia zwierzęcego Produkt pochodzi z certyfikowanego gospodarstwa ekologicznego Powyższy slajd zaprezentowany jest w postaci ćwiczenia dla uczniów. W centrum slajdu znajduje się obraz przedstawiający znak: Produkt pochodzi z certyfikowanego gospodarstwa ekologicznego. Po obu stronach obrazu znajdują się dwie propozycje znaczenia zaprezentowanego znaku. Po naciśnięciu spacji, termin błędnie opisujący znak „wylatuje”.

54 Oznakowanie produktu Produkt nie powoduje negatywnych skutków dla środowiska Produkt pochodzi z certyfikowanego gospodarstwa ekologicznego Powyższy slajd zaprezentowany jest w postaci ćwiczenia dla uczniów. W centrum slajdu znajduje się obraz przedstawiający znak: Produkt nie powoduje negatywnych skutków dla środowiska. Po obu stronach obrazu znajdują się dwie propozycje znaczenia zaprezentowanego znaku. Po naciśnięciu spacji, termin błędnie opisujący znak „wylatuje”.

55 Oznakowanie produktu Produkt pochodzi z krajów Unii Europejskiej
Certyfikat sprawiedliwego handlu Produkt pochodzi z krajów Unii Europejskiej Powyższy slajd zaprezentowany jest w postaci ćwiczenia dla uczniów. W centrum slajdu znajduje się obraz przedstawiający znak: Certyfikat sprawiedliwego handlu. Po obu stronach obrazu znajdują się dwie propozycje znaczenia zaprezentowanego znaku. Po naciśnięciu spacji, termin błędnie opisujący znak „wylatuje”.