Globalizacja Krzysztof Rybiński Wiceprezes Narodowy Bank Polski

Prezentacja na temat: "Globalizacja Krzysztof Rybiński Wiceprezes Narodowy Bank Polski"— Zapis prezentacji:

1 Globalizacja Krzysztof Rybiński Wiceprezes Narodowy Bank Polski
Warszawa, 9 marca 2007 r.

2 Co to jest? Ja, ołówek Esej Leonard’a E. Read’a, The Freeman 1958
Cedrowe drzewo ścina się w Północnej Kalifornii lub Oregonie, przewozi się je do San Leandro w Kalifornii i tnie na małe kawałki; prąd do produkcji pochodzi z elektrowni wodnej Pacific Gas and Electric Company, grafit do wkładu jest wydobywany w Cejlonie, a po przetransportowaniu do USA jest on mieszany z gliną z Missisipi; w procesie rafinacji w temperaturze 1850 stopni używa się wosku z Meksyku i naturalnych tłuszczy. Do uzyskania koloru lakieru ołówka używa się oleju rycynowego, do zrobienia metalowej opaski cynku i miedzi z Chile, a gumka jest wytwarzana z oleju rzepakowego z Holenderskich Indii Wschodnich i chlorku siarki. Inne komponenty ołówka pochodzą z Włoch i Brazylii. W sumie, żeby powstał ołówek, potrzebne są komponenty i aktywność firm w kilkunastu krajach. Ołówek jest najlepszym symbolem GLOBALIZACJI

3 Restauracje McDonald’s
Co to jest? Restauracje McDonald’s Nowa Zelandia Tajwan Polska Rosja Arabia Saudyjska Korea Źródło: strony internetowe sieci McDonald’s

4 Co to jest? W latach siedemdziesiątych słowo globalizacja nie pojawiło się na łamach New York Times, w latach osiemdziesiątych pojawiało się rzadziej niż raz w tygodniu, w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych rzadziej niż dwa razy w tygodniu, w drugiej trzy razy na tydzień. Wpisanie słowa globalization w wyszukiwarce google.com w 2002 r. dawało 1,6 mln odnośników, w 2007 r. 24,6 mln odnośników.

5 Co to jest? Globalizacja Jest to swobodny przepływ towarów, usług, pracy, kapitału i wiedzy pomiędzy krajami. Pod mianem globalizacji rozumie się proces wzrastającej zależności pomiędzy krajami i obywatelami (Stanley Fischer).

6 Odrobina historii 1870-1913 - pierwsza fala globalizacji,
okres odwrotu od globalizacji, spowodowanego wojną i Wielkim Kryzysem, – „złoty wiek” globalizacji, od 1973 roku - druga fala globalizacji. Czynnikami, które wyróżniają drugą falę globalizacji od poprzednich okresów są przepływy usług i wiedzy.

7 Wzrost handlu międzynarodowego …
Źródło: WDI 2006

8 …i globalnych rynków kapitałowych
Uwaga: „LO”, „PO” oznacza lewą i prawą oś Źródło: WIRR 2006, WDI 2006

9 Globalne trendy demograficzne - liczba ludności wg prognozy ONZ
Uwaga: „LO”, „PO” oznacza lewą i prawą oś, dane w milionach osób. Źródło: Organizacja Narodów Zjednoczonych,

10 Przyspieszający proces globalizacji prowadzi do znaczących zmian na gospodarczej mapie świata.

11 Udział regionów w światowym handlu
Procent z całości 1990 1995 2000 2005 Kraje uprzemysłowione 72,7 67,1 65,1 59,7 Spadek UE 43,9 39,3 36,9 37,5 USA 13,1 13,6 15,6 12,2 Kraje rozwijające się 27,3 32,9 34,9 40,3 Wzrost Azja 12,8 18,0 18,8 21,3 Źródło: IMF Direction of Trade Statistics

12 PKB wg kursów rynkowych w USD PKB wg szacunków parytetu siły nabywczej
Szacowana wielkość relatywna gospodarek w roku 2005 i 2050 (Stany Zjednoczone = 100)  Kraj (indeks dla USA=100) PKB wg kursów rynkowych w USD PKB wg szacunków parytetu siły nabywczej 2005 2050 Stany Zjednoczone 100 Japonia 39 23 32 Niemcy 15 20 Chiny 18 94 76 143 Wielka Brytania 16 Indie 6 58 30 Meksyk 17 9 Brazylia 5 13 25 Indonezja 2 19 7 Źródło: Szacunki PricewaterhouseCoopers, Hawksworth (2006).

13 Globalizacja – kto zyska, kto traci?
Otwartość na przepływy handlowe i przepływy finansowe pozwala szybciej zwiększyć poziom PKB per capita, ale jednocześnie jest związana z większą zmiennością produkcji. Globalny podział produkcji, przyczynia się do wzrostu dysproporcji pomiędzy wysoko i nisko wykwalifikowanymi pracownikami (Feenstra, Hanson 2001).

14 Globalizacja – kto zyska, kto traci?
Globalizacja może prowadzić do pogorszenia lub do poprawy sytuacji najbiedniejszych gospodarstw domowych, w zależności od sytuacji w danym kraju i od prowadzonej polityki gospodarczej. Kryzysy finansowe są najbardziej dotkliwe dla biednych i powiększają obszary biedy. W większości przypadków wzrost eksportu i napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych zmniejsza obszary biedy.

15 Odsetek populacji żyjący za mniej niż 2 USD dziennie (PPP)
1981 1990 2002 Azja Wschodnia 84,8 69,9 40,7 Europa i Azja Centralna 4,7 4,9 16,1 Ameryka Łacińska 26,9 28,4 23,4 Bliski Wschód 28,9 21,4 19,8 Azja Południowa 89,1 85,5 77,8 Afryka Subsaharyjska 73,3 75,0 74,9 Źródło: WDI 2006

16 Globalny rynek pracy – przyczyny powstania
Załamanie się byłego bloku sowieckiego i włączenie gospodarek Europy Środkowo - Wschodniej w światowy obieg gospodarczy. Reformy w Indiach i Chinach, ukoronowane przystąpieniem Chin do WTO w końcu 2001 r. Wielostronna liberalizacja handlu, przeciętne cło obniżono o około 30 procent.

17 Globalny rynek pracy – przyczyny powstania
Szybki postęp we wdrażaniu osiągnięć technik informacyjnych i telekomunikacyjnych w zarządzaniu przedsiębiorstwem, co umożliwiło wydzielenie i standaryzację szeregu procesów biznesowych, które następnie zostały przesunięte do krajów czy lokalizacji o niższych kosztach wytwarzania. Znaczący spadek kosztów transportu i komunikacji (ceny w transporcie lądowym spadły o 21 proc., w transporcie lotniczym o 30 proc., zaś ceny rozmów telefonicznych spadły o 95 proc.). Postęp technologiczny zatarł granice pomiędzy tym co może i co nie może być przedmiotem obrotu w handlu międzynarodowym.

18 Globalny rynek pracy – wielkie podwojenie
Freeman (2005) oszacował, że w wyniku włączenia Indii i Chin oraz państw byłego bloku sowieckiego do światowego rynku pracy, globalna podaż pracy wzrosła z 1,46 miliarda do 2,93 miliarda osób, co nazywa wielkim podwojeniem.

19 Globalny rynek pracy – główne siły
Migracje zarobkowe – przenoszenie się ludzi w poszukiwaniu lepiej płatnej pracy i lepszych warunków życia. Outsourcing i offshoring – przemieszczanie miejsc pracy w poszukiwaniu tańszych lub lepiej wykwalifikowanych pracowników. Prowadzą do powstania społeczeństwa homo sapiens globalis.

20 Globalny rynek pracy – główne siły
Migracje zarobkowe – przenoszenie się ludzi w poszukiwaniu lepiej płatnej pracy i lepszych warunków życia. Outsourcing i offshoring – przemieszczanie miejsc pracy w poszukiwaniu tańszych lub lepiej wykwalifikowanych pracowników. Prowadzą do powstania społeczeństwa homo sapiens globalis. oznacza przesunięcie zamówień, produkcji, usług lub ogólnie procesów biznesowych lub ich części do innej firmy

21 Globalny rynek pracy – główne siły
Migracje zarobkowe – przenoszenie się ludzi w poszukiwaniu lepiej płatnej pracy i lepszych warunków życia. Outsourcing i offshoring – przemieszczanie miejsc pracy w poszukiwaniu tańszych lub lepiej wykwalifikowanych pracowników. Prowadzą do powstania społeczeństwa homo sapiens globalis. oznacza przesunięcie zamówień, produkcji, usług lub ogólnie procesów biznesowych lub ich części do innej firmy oznacza przesunięcie zamówień, produkcji, usług lub ogólnie procesów biznesowych lub ich części poza granice kraju

22 Migracje netto (rocznie, w tys.)
Źródło: WDI 2006

23 Offshoring w krajach UE
Kraj, do którego przeniesiono miejsca pracy Liczba miejsc pracy zlikwidowanych w UE z powodu przeniesienia miejsca pracy 2003 2006 Chiny 3 521 1 819 Indie 9 458 6 694 Kraje azjatyckie 3 357 1 556 Czechy 590 2 429 Węgry 915 2 567 Polska 60 2 374 Łącznie 17 614 40 805 Źródło: European Restructuring Monitor, obliczenia własne

24 Globalny rynek pracy – szansa dla Polski?
Po rozszerzeniu Unii Europejskiej w 2004 r. procesy migracyjne w obrębie Europy przybrały na sile. W ciągu ostatnich dwóch lat Polskę opuściło proc. siły roboczej. Wzrastająca potrzeba otwarcia polskiego rynku pracy na napływ tanich pracowników.

25 Pozwolenia na pracę dla obywateli nowych krajów członkowskich UE w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Szwecji, Finlandii i Danii (wydane po przystąpieniu do UE) w tys. w proc. siły roboczej* Wielka Brytania Irlandia Szwecja Finlandia Dania Razem Litwa 54,6 46,3 1,6 0,1 1,7 104,3 6,5 Łotwa 28,9 23,7 0,5 0,2 0,6 53,9 4,8 Estonia 5,5 5,1 0,9 4,6 16,2 2,5 Polska 307,7 184,1 7,7 0,3 506,3 3,0 Czechy 24,7 12,1 0,0 37,1 0,7 Węgry 14,6 9,1 24,6 Słowacja 50,2 24,0 74,7 2,8 * siła robocza – osoby w wieku 15 lat i powyżej w I kw r. (LFS). Wielka Brytania: maj 2004 – wrzesień 2006 r.; Irlandia: maj 2004 – grudzień 2006 r.; Szwecja: maj 2004 – czerwiec 2006 r.; Finlandia: maj 2004 – kwiecień 2006 r. Dania: różnica między liczbą pozwoleń na pracę ważnych na koniec IV kw r., a liczbą pozwoleń ważnych na koniec II kw r. Źródła: Accession Monitoring Report May September 2006, irlandzkie Ministerstwo Spraw Społecznych i Rodziny, Szwedzki Urząd Migracyjny, fińskie Ministerstwo Pracy, duński Krajowy Urząd Pracy, Eurostat za M. Hołda, Tendencje migracji zarobkowych do Wielkiej Brytanii i Irlandii obywateli nowych krajów członkowskich UE w okresie maj 2004 – grudzień 2006 r. 22 lutego 2007 r.

26 Grupa osób czekająca na czerwonym świetle na przejście przez ulicę, Warszawa, 9 marca 2020 roku
Źródło: zdjęcie z okładki raportu Banku Światowego o globalnych migracjach

27 Grupa osób czekająca na czerwonym świetle na przejście przez ulicę, Warszawa, 9 marca 2020 roku
Mam na imię Piotr. Pracuję jako projektant interaktywnych systemów w Polsoft3.0. To największa firma tego typu na świecie. Źródło: zdjęcie z okładki raportu Banku Światowego o globalnych migracjach

28 Grupa osób czekająca na czerwonym świetle na przejście przez ulicę, Warszawa, 9 marca 2020 roku
Mam na imię Jamal. Polska to wspaniały kraj, Cudowni, szczęśliwi ludzie. Mam świetną pracę i mnóstwo przyjaciół. Źródło: zdjęcie z okładki raportu Banku Światowego o globalnych migracjach

29 Grupa osób czekająca na czerwonym świetle na przejście przez ulicę, Warszawa, 9 marca 2020 roku
Witajcie. Tu Jayantie. Przeniosłam się do Wrocławia z Bengaluru, pracuję jako specjalista od telemedycyny. Wśród Moich klientów są Amerykanie, Niemcy, Chińczycy, oraz wiele osób z Europy Środkowo-Wschodniej. Swietnie się czuję w Polsce. To piękny kraj. Źródło: zdjęcie z okładki raportu Banku Światowego o globalnych migracjach

30 Tu Zofia. Studiuję na polskim uniwersy-tecie. Jest na 1-szym miejscu w Europie w dziedzinie logistyki Grupa osób czekająca na czerwonym świetle na przejście przez ulicę, Warszawa, 9 marca 2020 roku Źródło: zdjęcie z okładki raportu Banku Światowego o globalnych migracjach

31 Grupa osób czekająca na czerwonym świetle na przejście przez ulicę, Warszawa, 9 marca 2020 roku
Jestem Marek. Kończę gimnazjum, będę biotechnologiem. Źródło: zdjęcie z okładki raportu Banku Światowego o globalnych migracjach

32 Grupa osób czekająca na czerwonym świetle na przejście przez ulicę, Warszawa, 9 marca 2020 roku
Jestem Zuzia. Będę kosmonautką, pierwszą kobietą na Marsie. Źródło: zdjęcie z okładki raportu Banku Światowego o globalnych migracjach

33 Globalny rynek pracy – szansa dla Polski?
Wyzwania stojące przed polskim systemem edukacji: Kształcenie specjalistów w dziedzinach, od których zależy sukces Polski w globalnej gospodarce, w szczególności inżynierów, informatyków, (inne jakie?), osoby biegle posługujące się kilkoma językami, w tym np. językiem chińskim. Ustawiczne kształcenie, a w szczególności szybka i sprawna zmiana kwalifikacji osób mogących stracić pracę w firmach lub w przemysłach, które nie wytrzymają globalnej konkurencji. Dobre relacje między biznesem a uczelniami, dzięki czemu będą powstawały liczne innowacje.

34 Globalny rynek pracy – szansa dla Polski?
Wyzwania stojące przed polskim systemem edukacji: Kształcenie umiejętności przydatnych w globalnej gospodarce opartej na wiedzy: Techniczne: np. zdolność do wykorzystywania nowych technologii; Informacyjne: zastosowanie istniejących narzędzi do rozwiązywania codziennych problemów; Adaptacyjność: zdolność do szybkiego pozyskiwania nowych umiejętności Praca w grupie: zdolność do pracy w zróżnicowanych środowiskach, często wirtualnych. Źródło: Accenture (2007) „Skills for the future”

35 Globalny rynek pracy – szansa dla Polski?
Wyzwania stojące przed polską administracją: Stymulowanie procesu innowacyjności (n.p. e-administracja) Wspieranie Polaków emigrujących zagranicę, budowanie ich więzi z krajem (diaspora) – nowoczesny patriotyzm. Zapewnienie integracji społecznej imigrantów, tak żeby stali się polskimi globalnymi patriotami. Zachęcenie do imigracji do Polski osób o wysokich kwalifikacjach, wspieranie napływu zagranicznych studentów.

36 Globalizacja – rola nauczycieli
W XXI wieku kluczowym czynnikiem wzrostu gospodarczego będzie wiedza (szerzej kapitał intelektualny kraju ) oraz zdolność kraju do generowania innowacji – wiąże się to ze wzrastającą rolą nauczycieli zarówno w procesie akumulacji wiedzy jak i kształtowania umiejętności niezbędnych na globalnym rynku pracy i w globalnej gospodarce opartej na wiedzy.

37 Szkoła przyszłości? Źródło: smartpei.typepad.com
Źródło:

38 Wnioski Globalizacja wpływa na perspektywy gospodarki i każdego z nas, można to wykorzystać i wygrać, albo ignorować i przegrać, walczyć z globalizacją się nie da.