Nadpłata podatku.

Prezentacja na temat: "Nadpłata podatku."— Zapis prezentacji:

1 Nadpłata podatku

2 Pojęcie nadpłaty - art. 72 o.p.
§ 1. Za nadpłatę uważa się kwotę: 1)nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku; 2)podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej; 3)zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa w art. 30 § 4, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej; 4)zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej. § 2. Jeżeli wpłata dotyczyła zaległości podatkowej, na równi z nadpłatą traktuje się także część wpłaty, która została zaliczona na poczet odsetek za zwłokę.

3 Nadpłata z ulgi na dziecko
Art. 72 § 1a.  Na równi z nadpłatą traktuje się kwotę stanowiącą różnicę określoną zgodnie z art. 27f ust ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wykazaną w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lub wynikającą z decyzji. Art. 27f ust. 8. Jeżeli kwota przysługującego odliczenia na podstawie ust. 2-4 jest wyższa od kwoty odliczonej z tytułu ulgi, w zeznaniu z art. 45 ust. 1, podatnikowi przysługuje kwota stanowiąca różnicę między kwotą przysługującego podatnikowi odliczenia a kwotą odliczoną w zeznaniu podatkowym. Kwota stanowiąca powyższą różnicę, nie może przekroczyć kwoty składek na ubezpieczenia społeczne oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne, podlegających odliczeniu.

4 Pojęcie nadpłaty z rozdz. 9 o.p.
art. 73 § 1 pkt 4 o.p.: świadczenie uiszczone przez płatnika lub inkasenta w kwocie wyższej od kwoty podatku pobranego od podatnika; art. 73 § 2 pkt 3 o.p.: uiszczone w kwocie wyższej od należnej wpłaty z zysku jednoosobowych spółek Skarbu Państwa i przedsiębiorstw państwowych; art. 74 o.p.: kwota podatku uiszczonego na podstawie przepisu, który został uznany za niezgodny z Konstytucją przez Trybunał Konstytucyjny albo którego niezgodność z prawem unijnym wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

5 Nadpłata = brak podstawy prawnej dla świadczenia
Podstawową przesłanką stwierdzenia nadpłaty jest brak podstawy prawnej dla świadczenia zapłaconego jako podatek należny. Art. 72 o.p. nie wymienia tej przesłanki expressis verbis, jednakże wynika ona z treści normatywnej przepisów Konstytucji i o.p.. Skoro zgodnie z art. 217 Konstytucji, zobowiązanie podatkowe powinno mieć zawsze podstawę prawną w ustawie podatkowej określającej podmiot, przedmiot i stawki, to oznacza to, że tylko świadczenia uiszczone na podstawie takiej ustawy mogą być uznane za podatki należne państwu. Świadczenia, dla których brak podstawy w ustawie podatkowej stanowią nadpłatę.

6 Przyczyny powstania nadpłaty
Nadpłata może powstać na skutek nieprawidłowych czynności: samego podatnika płatnika, inkasenta lub organu podatkowego. Może być również spowodowana konstrukcją danego podatku: - przewidzianymi w tym podatku ulgami i zwolnieniami podatkowymi, a także obowiązkiem płacenia w ciągu roku podatkowego zaliczek na poczet podatku.

7 Nadpłata powstała w wyniku orzeczenia TK lub Trybunału Sprawiedliwości UE
Roszczenie o zwrot świadczenia uiszczonego na podstawie przepisu, którego niezgodność z Konstytucją została stwierdzona w wyroku TK lub którego niezgodność z prawem unijnym wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE nie powstaje w związku z brakiem podstawy prawnej w momencie uiszczenia świadczenia, ani z odpadnięciem takiej podstawy z mocą wsteczną. Orzeczenie TK działa ex nunc i nie uchy­la obowiązywania przepisu w odniesieniu do przeszłości .

8 Art. 190 ust. 4 Konstytucji a nadpłata
Orzeczenie TK o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania. Art. 240 § 1. pkt 8 o.p. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł TK. Na gruncie o.p. uprawnienie do żądania sanowania sytuacji prawnej realizowane jest również przez art. 74 o.p., z którego wynika roszczenie o zwrot.

9 Określanie wysokości nadpłaty
Art. 74a. W przypadkach niewymienionych w art. 73 § 2 i art. 74 wysokość nadpłaty określa organ podatkowy. Art. 207. § 1. Organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze decyzji, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej. Decyzja ta może być wydana z urzędu (art. 21 § 3 o.p.) lub też na wniosek podatnika (art. 75 o.p.).

10 Określanie wysokości nadpłaty przez podatnika
1. Wysokość nadpłaty wykazują w składanym zeznaniu (deklaracji): podatnicy podatków dochodowych; podatnicy podatku akcyzowego; podatnicy podatku od towarów i usług płaconego kwartalnie. jednoosobowe spółki Skarbu Państwa i przedsiębiorstwa państwowe (dokonujące wpłat z zysku). 2. Wysokość nadpłaty podatnicy wskazują w składanym wniosku o jej zwrot gdy nadpłata powstała w wyniku orzeczenia TK lub orzeczenia TS UE

11 Określenie wysokości nadpłaty powstałej w wyniku orzeczenia TK lub TS UE -art. 74 o.p.
Jeżeli nadpłata powstała w wyniku orzeczenia TK lub orzeczenia TS UE, a podatnik, którego zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa: 1 złożył jedną z deklaracji z art. 73 § 2, lub inną deklarację, z której wynika wysokość zobowiązania podatkowego - wysokość nadpłaty określa podatnik we wniosku o jej zwrot, składając równocześnie skorygowaną deklarację; 2 został rozliczony przez płatnika - wysokość nadpłaty określa podatnik we wniosku o jej zwrot, składając równocześnie zeznanie (deklarację) z art. 73 § 2 pkt 1; 3 nie był obowiązany do składania deklaracji - wysokość nadpłaty określa podatnik we wniosku o jej zwrot.

12 Wniosek o stwierdzenie nadpłaty
Kiedy można z nim wystąpić? - gdy zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa i jednocześnie nadpłata spowodowana została błędami podatnika, płatnika lub inkasenta. Kto może złożyć wniosek? podatnicy: a. u których zapłata podatku następuje w drodze poboru płatniczego. b. którzy dokonują samoobliczenia i którzy zobowiązani są składać deklaracje i zeznania podatkowe, c. którzy dokonują samoobliczenia ale nie są zobowiązani do składania zeznań i deklaracji.

13 Wniosek o stwierdzenie nadpłaty
2. osoby, które były wspólnikami spółki cywilnej w chwili jej rozwiązania. 3. płatnicy lub inkasenci w sytuacji gdy: a. w złożonej deklaracji wykazali oraz wpłacili podatek w wysokości większej od wysokości pobranego podatku, b. w złożonej deklaracji wykazali oraz wpłacili podatek w wysokości większej od należnej, c. nie będąc obowiązanymi do składania deklaracji, wpłacili podatek w wysokości większej od należnej.

14 Wyrok WSA z r. I SA/Ol 556/12 Przepisy art.75 § 2 pkt 2 lit. b i c o.p. uzależniają prawo do wystąpienia przez płatnika z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty od wpłaty przez niego podatku w wysokości większej od należnej, jednakże nie uzależniają tego prawa od tego, aby po stronie płatnika doszło do uszczuplenia majątku z powodu wpłaty podatku w kwocie wyższej od należnej. W tym uregulowaniu jest zawarte prawo płatnika do złożenia wniosku o stwierdzenia nadpłaty nawet wówczas, gdy pobrał on podatek od płatnika w wysokości wyższej od należnej, a więc gdy doszło do uszczerbku po stronie samego podatnika.

15 wyrok NSA z r. II FSK 289/11 Jeśli z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty wystąpi podatnik lub płatnik, to organ podatkowy jest zobowiązany, stosownie do art. 165 § 3a o.p. zawiadomić o wszczęciu postępowania na wniosek jednej ze stron wszystkie pozostałe podmioty będące stroną w sprawie. W postępowaniu takim organ podatkowy jest zobowiązany ustalić z czyją nadpłatą w konkretnym przypadku ma do czynienia (podatnika czy płatnika), ponieważ w razie nadpłaty podatnika na jego rzecz powinna być wydana decyzja stwierdzająca nadpłatę, podobnie w razie nadpłaty płatnika na rzecz płatnika powinna być wydana decyzja stwierdzająca nadpłatę.

16 Korekta zeznania (deklaracji)
podatnik, płatnik lub inkasent równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty są obowiązani złożyć skorygowane zeznanie (deklarację). osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki, jest obowiązana złożyć skorygowane zeznanie (deklarację) równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty oraz umowę spółki aktualną na dzień rozwiązania spółki.

17 Wyłączenie/ wygaśnięcie uprawnienia z art. 75 o.p.
Art. 79. § 1. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty nie może zostać wszczęte w czasie trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej oraz w okresie między zakończeniem kontroli a wszczęciem postępowania - w zakresie zobowiązań podatkowych, których dotyczy postępowanie lub kontrola. § 2. Prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. § 3. Przepisu § 2 nie stosuje się, jeżeli ustawy podatkowe przewidują inny tryb zwrotu podatku.

18 Stwierdzenie nadpłaty
Stwierdzenie nadpłaty, co do zasady, następuje w decyzji organu podatkowego. Jednakże, jeżeli prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji), z której wynika kwota nadpłaty, nie budzi wątpliwości, organ podatkowy zwraca nadpłatę bez wydawania decyzji stwierdzającej nadpłatę. Organ zobowiązany jest również zwrócić nadpłatę bez wydawania w tym zakresie odrębnej decyzji jeżeli wynika ona ze zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji organu podatkowego w trybie postępowania podatkowego lub postępowania przed sądem administracyjnym. Podobnie jest gdy nadpłata została ujawniona w trybie czynności sprawdzających. Podstawą zwrotu jest wówczas skorygowana deklaracja lub zeznanie.

19 Moment powstania nadpłaty art. 73 o.p.
Moment powstania nadpłaty nie został uregulowany w sposób jednolity. Określany jest różnie w zależności od rodzaju podatku i sposobu jego rozliczenia. Jako dzień powstania nadpłaty wskazany jest moment zapłaty (odpowiednio – pobrania płatniczego) albo dzień złożenia deklaracji lub zeznania podatkowego, czyli dzień ujawnienia nadpłaty. W pierwszym przypadku jako dzień powstania nadpłaty ustawodawca wskazał dzień faktycznego uszczuplenia majątku podatnika; w drugim natomiast dzień uszczuplenia majątku i dzień powstania nadpłaty nie pokrywają się ze sobą.

20 Moment powstania nadpłaty art. 73 o.p.
Podatkami, w których jako moment powstania nadpłaty wskazano dzień złożenia zeznania lub odpowiednio deklaracji jest: podatek dochodowy, podatek akcyzowy, podatek od towarów i usług rozliczany w okresach kwartalnych oraz wpłaty z zysku za rok obrotowy jednoosobowych spółek Skarbu Państwa lub przedsiębiorstw państwowych. W pozostałych przypadkach dniem powstania nadpłaty jest dzień uiszczenia świadczenia jako podatku.

21 Sposoby rozliczenia nadpłaty art. 76 o.p.
Rozliczenie nadpłaty następuje poprzez jej zwrot albo w drodze zaliczenia na zaległości, a także na bieżące i przyszłe zobowiązania podatkowe. Organy podatkowe są zobowiązane z urzędu dokonywać zaliczania nadpłat na poczet zaległości oraz bieżących zobowiązań podatkowych. Dopiero w przypadku, gdy podatnik nie ma zaległości i zobowiązań bieżących organy podatkowe zobowiązane są zwrócić nadpłatę chyba, że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań.

22 „Małe” nadpłaty Nadpłaty, których wysokość nie przekracza wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, podlegają z urzędu zaliczeniu na poczet - zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku - na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wystąpi o ich zwrot.

23 Postanowienie w sprawie zaliczenia
Art. 76a. § 1. W sprawach zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań podatkowych wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie. W przypadku zaliczenia nadpłaty na poczet zaległości podatkowych przepisy art. 55 § 2 i art. 62 § 1 stosuje się odpowiednio. § 2. Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych następuje z dniem: 1) powstania nadpłaty - w przypadkach, o których mowa w art. 73 § 1 pkt 1-3 i 5 oraz § 2; 2) złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty.

24 Zaliczenie nadpłaty na zaległość
Z art. 76a § 2 o.p., który stanowi, że zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych następuje z dniem powstania nadpłaty lub odpowiednio z dniem złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, wynika, że zaległościami, na które zaliczana jest nadpłata są tylko takie zaległości, które powstały przed dniem powstania nadpłaty lub dniem złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Nie można bowiem zaliczyć nadpłaty na zaległość z dniem jej powstania lub złożenia wniosku, jeżeli w tym dniu zaległość nie istnieje

25 Terminy zwrotu nadpłaty
Terminy zwrotu nadpłaty określa art. 77 o.p. Przepisy w tym zakresie są bardzo kazuistyczne i wskazują termin zwrotu odrębnie dla każdego przypadku w zależności od sposobu ujawnienia nadpłaty. Są 4 zasadnicze terminy zwrotu nadpłaty: 14-dniowy, 30-dniowy, 2-miesięczny, 3-miesięczny.

26 30 dni w przypadku wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę lub określającej jej wysokość (art. 77 § 1 pkt 2 o.p.), gdy nadpłata powstała w wyniku wyroku TK, stwierdzającego niezgodność zaskarżonego przepisu z Konstytucją lub jeżeli nadpłata wynika z orzeczenia TS UE, w przypadku ujawnienia nadpłaty poprzez zmianę, uchylenie lub stwierdzenie nieważności decyzji. Termin ten biegnie odpowiednio od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty i od dnia wydania decyzji.

27 14 dni Jeżeli uchylenie decyzji lub stwierdzenie jej nieważności nastąpiło w orzeczeniu sądu administracyjnego wówczas termin zwrotu nadpłaty wynosi 14 dni od dnia doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu.

28 3-miesiące W podatku dochodowym, akcyzowym, a także w odniesieniu do wpłat z zysku za rok obrotowy, a więc w tych podatkach, w których nadpłata może zostać ujawniona w deklaracji lub zeznaniu podatkowym – termin zwrotu wynosi 3 miesiące od dnia złożenia deklaracji lub zeznania (art. 77 § 1 pkt 5 o.p.). ALE: nadpłata ujawniona w podatku od towarów i usług rozliczanym w okresach kwartalnych podlega zwrotowi w terminie 30 dni od dnia złożenia deklaracji (art. 77 § 1 pkt 7 o.p.).

29 2-miesiące Dotyczy tych sytuacji gdy nadpłata została ujawniona na skutek złożenia wniosku i skorygowanego zeznania (deklaracji), a organ nie wydał w tym zakresie odrębnej decyzji, gdyż nadpłata ujawniona w ten sposób nie budziła wątpliwości organu. Termin zwrotu liczy się od dnia złożenia wniosku wraz ze skorygowanym zeznaniem lub deklaracją.

30 Zwrot nadpłaty Zwrot nadpłaty następuje:
1)na rachunek bankowy podatnika, płatnika lub inkasenta obowiązanego do posiadania rachunku bankowego; 2)w gotówce, jeżeli podatnik, płatnik lub inkasent nie są obowiązani do posiadania rachunku bankowego, chyba że zażądają zwrotu nadpłaty na rachunek bankowy. Nadpłata, której wysokość nie przekracza kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, podlega zwrotowi wyłącznie w kasie lub na rachunek bankowy. Za dzień zwrotu nadpłaty uważa się dzień: 1)obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego; 2) nadania przekazu pocztowego; 3)wypłacenia kwoty nadpłaty przez organ podatkowy lub postawienia nadpłaty do dyspozycji podatnika w kasie.

31 Oprocentowanie nadpłaty
Art. 78 § 1 o.p. stanowi, że nadpłaty podlegają oprocentowaniu w wysokości równej wysokości odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych. Oprocentowaniu podlegają tylko nadpłaty, które powstały w konsekwencji zapłaty kwoty określonej lub ustalonej w decyzji organu podatkowego, następnie uchylonej, zmienionej, lub której nieważność stwierdzono w postępowaniu instancyjnym lub w postępowaniu sądowym. Oprocentowanie przysługuje od dnia powstania nadpłaty, czyli od dnia uiszczenia świadczenia (art. 78 § 3 pkt 1 o.p.).

32 Oprocentowanie nadpłaty
W stosunku do pozostałych nadpłat: które stwierdzono decyzją lub której wysokość określono w decyzji, wynikających ze złożonej korekty zeznania lub deklaracji oprocentowanie przysługuje tylko wtedy, kiedy nadpłata nie została zwrócona w terminie lub organ nie wydał w przewidzianym terminie decyzji stwierdzającej nadpłatę. Wówczas odsetki naliczane są od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Oprocentowanie nie przysługuje jednak, gdy decyzja o stwierdzeniu nadpłaty nie została wydana z przyczyn leżących po stronie podatnika, płatnika, inkasenta.

33 Oprocentowanie nadpłaty
W przypadku nadpłaty ujawnionej w zeznaniu lub deklaracji, jeżeli chodzi o podatek dochodowy, akcyzowy, wpłaty z zysku, podatek od towarów i usług rozliczany w okresach kwartalnych, a także ujawnionej w trybie czynności sprawdzających, oprocentowanie naliczane jest od dnia powstania nadpłaty lub odpowiednio dokonania korekty, ale tylko wtedy, kiedy nadpłata nie została zwrócona w terminie.

34 Oprocentowanie nadpłaty
Oprocentowanie z tytułu nadpłaty przysługuje od dnia powstania nadpłaty, do dnia zwrotu nadpłaty, zaliczenia jej na poczet zaległych lub bieżących zobowiązań podatkowych lub do dnia złożenia wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

35 Przedawnienie prawa do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty a przedawnienie roszczenia o zwrot art.80 o.p. Przedawnienie prawa do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wyznacza nieprzekraczalny okres, w jakim podatnik może żądać od organu podatkowego stwierdzenia nadpłaty. Prawo to wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (art. 79 § 2 o.p.).

36 Przedawnienie roszczenia o zwrot
Uprawnienie do zwrotu nadpłaty przedawnia się po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin jej zwrotu. Wraz z upływem tego terminu wygasa również: prawo do złożenia wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych oraz możliwość zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań podatkowych. Złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty, zwrot nadpłaty lub zaliczenie jej na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych przerywa bieg terminu do zwrotu nadpłaty.