Polityka zagraniczna UNIA EUROPEJSKA Na podstawie materiałów UE

Prezentacja na temat: "Polityka zagraniczna UNIA EUROPEJSKA Na podstawie materiałów UE"— Zapis prezentacji:

1 Polityka zagraniczna UNIA EUROPEJSKA Na podstawie materiałów UE
dr inż.Adam Maciej Sosnowski

2 definicja Polityką zagraniczną jest zespół politycznych celów ustalający zasady interakcji pewnego państwa z pozostałymi państwami na świecie. Polityka zagraniczna zwykle jest kształtowana tak, aby chroniła narodowe interesy państwa, bezpieczeństwo, cele ideologiczne oraz dobrobyt ekonomiczny. Może to mieć miejsce za pomocą pokojowej współpracy z innymi narodami lub poprzez agresję, wojnę i wyzysk. Wiek XX przyniósł niesłychany wzrost znaczenia polityki zagranicznej wraz z powstaniem możliwości wzajemnego współdziałania niemal wszystkich narodów w takiej czy innej formie dyplomatycznej.

3 definicja Polityka zagraniczna - prowadzona jest przez upoważnione organy państwa jako polityka zewnętrzna. Jest to w znaczeniu sensu largo zorganizowany wysiłek państwa na zewnątrz podporządkowany realizacji jego interesów. Polega na kształtowaniu otoczenia państwa na korzyść modyfikowania sytuacji niekorzystnych. Władza wykonawcza realizuję politykę zagraniczną państwa poprzez ministerstwo spraw zagranicznych Władza ustawodawcza dysponuje parlamentarną komisją spraw zagranicznych. Dyplomacja (ang. Diplomacy) to termin międzynarodowy – działalność instytucji państwowych czy międzynarodowych, regulujących stosunki z innymi państwami czy organizacjami międzynarodowymi

4 definicja Rada Ministrów - zwana popularnie rządem to główny element władzy wykonawczej w większości krajów, w których funkcjonuje parlamentarny system polityczny. Przewodniczący rady ministrów jest zazwyczaj nazywany premierem (pierwszym ministrem), choć w niektórych krajach (np: Niemcy) jest tradycyjnie nazywany kanclerzem. Ministerstwo spraw zagranicznych realizuje politykę zagraniczną wraz ze stojącym na jego czele członkiem Rady Ministrów, ministrem spraw zagranicznych

5 Unii Europejskiej Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwo WPZiB
Według podpisanego w 1992 roku Traktatu z Maastricht, jednym z podstawowych celów Unii jest.. ..wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego, mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej..

6 Z punktu widzenia prawa międzynarodowego Unia Europejska jest organizacją międzynarodową nie posiadającą podmiotowości prawnej, bazującą na strukturach Wspólnot Europejskich i na zestawie kilkunastu tysięcy umów międzynarodowych, zarówno politycznych jak i gospodarczych, które wszystkie państwa członkowskie przyjmują dobrowolnie i równie dobrowolnie przestrzegają. Podmiotowość prawną Unia Europejska ma zyskać dopiero po ratyfikacji Traktatu Konstytucyjnego UE. Unia Europejska (UE) jest to gospodarczo-polityczny związek dwudziestu pięciu - w chwili obecnej - krajów europejskich, będący efektem wieloletniego zbliżania się krajów z Europy Zachodniej.

7 Unia Europejska opiera się na trzech filarach:
Zakres działania dwóch Wspólnot Europejskich - głównie sprawy gospodarcze, w tym Unia Gospodarczo-Walutowa; Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa; Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa - WPZiB nazywana jest II filarem UE

8 CELE polityki zagranicznej UE
Integracja europejska w dziedzinie bezpieczeństwa - ustanowiona tytułem V Traktatu o UE i artykułami Traktatu Amsterdamskiego - zakładała działania w trzech wymiarach: politycznym (wchodzący w zakres WPZiB), ekonomicznym, obejmującym dwa obszary działań: wewnętrzny - integracja przemysłu zbrojeniowego krajów UE, poza II filarem UE, zewnętrzny - działania prewencyjne polegające na przydzielaniu środków pomocowych dla regionów ewentualnej destabilizacji spowodowanej ubóstwem i na prowadzeniu działań polegających na odbudowie – przydział środków dla terenów dotkniętych konfliktami zbrojnymi, wojskowym – realizowanym częściowo w ramach WPZiB. CELE polityki zagranicznej UE

9 CELE polityki zagranicznej UE
W myśl traktatów Unia Europejska decyduje się na prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w zakresie: strzeżenia wspólnych wartości, interesów, niezależności i integralności Unii, w myśl zapisów Karty Narodów Zjednoczonych, zapewnienia bezpieczeństwa Unii w każdy dostępny sposób, utrzymania pokoju i wzmocnienia bezpieczeństwa międzynarodowego, zgodnie z zapisami Karty Narodów Zjednoczonych, ustaleniami konferencji helsińskiej KBWE z 1975 i konferencji paryskiej z 1990, również w państwach graniczących z Unią, promowania współpracy międzynarodowej, rozwijania i umacniania rządów demokratycznych i prawa, poszanowania praw człowieka oraz podstawowych wolności. CELE polityki zagranicznej UE

10 określa strategiczne kierunki działań WPZiB
Cele dotyczące polityki zagranicznej realizują instytucje wspólnotowe: Rada Europejska – złożona z głów państw, szefów rządów i przewodniczącego Komisji Europejskiej, określa strategiczne kierunki działań WPZiB Rada Unii Europejskiej – obraduje jako Rada ds. Ogólnych, w jej skład wchodzą ministrowie spraw zagranicznych państw UE oraz komisarz odpowiedzialny za stosunki zewnętrzne UE Wysoki przedstawiciel UE ds. WPZiB – urzędujący w ramach "trojki" prezydującej Radzie UE Komitet Stałych Przedstawicieli – złożony z ambasadorów państwa UE, z przedstawiciela Komisji Europejskiej; przygotowuje spotkania Rady ds. Ogólnych dalej Instytucje UE związane z polityką zagraniczną

11 Instytucje UE związane z polityką zagraniczną
Komitet Polityczny – monitoruje stosunki międzynarodowe, wdraża decyzje, przedkłada wnioski i opinie Radzie ds. Ogólnych formułujące WPZiB. Korespondenci europejscy – asystują dyrektorom politycznym w sprawach bieżących Komórka Planowania Politycznego i Wczesnego Ostrzegania – działa w ramach Sekretariatu Rady UE Grupy robocze WPZiB – eksperci państw UE i Komisji Europejskiej, opracowują w grupach problemowych dokumenty polityczne. dalej Instytucje UE związane z polityką zagraniczną

12 Rada Europy -> Rada UE
Określa sposób i zasady realizacji Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa RADA UE Na ich podstawie Rada Unii Europejskiej decyduje o podjęciu wspólnych działań lub przyjęciu wspólnego stanowiska Rada Europy -> Rada UE

13 Zasady i ogólne wytyczne /nie mają mocy wiążącej/
RADA EUROPY Określa sposób i zasady realizacji Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Zasady i ogólne wytyczne /nie mają mocy wiążącej/ Wspólne strategie - dotyczą one spraw, w których państwa członkowskie UE „mają ważne wspólne interesy”. RADA UE Ustalając wspólne strategie RE określa w każdym przypadku ich cel, czas trwania i niezbędne środki, jakie muszą być przekazane do dyspozycji przez Unię i przez jej państwa członkowskie

14 RADA UE Państwa członkowskie mogą zwracać się do Rady
Na ich podstawie Rada Unii Europejskiej decyduje o podjęciu wspólnych działań lub przyjęciu wspólnego stanowiska Wspólne działania; mają one charakter wiążący dla państw członkowskich UE. Rada przyjmuje wspólne działa w pewnych sytuacjach, „w których niezbędne jest podjęcie operatywnych działań” Wspólne stanowiska; mają one charakter wiążący dla państw członkowskich UE. Określają one „podejście” UE w odniesieniu do danego problemu o charakterze geograficznym lub przedmiotowym”. Państwa członkowskie mogą zwracać się do Rady z wszelkimi pytaniami dotyczącymi WPZiB oraz przedkładać Radzie propozycje

15 W chwili obecnej stanowisko to piastuje
Na mocy traktatów, reprezentantem wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa jest Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej, który wspiera państwo posiadające w danej chwili prezydenturę Unii Europejskiej. Może on m.in. prowadzić rozmowy dotyczące kwestii polityki ze stronami trzecimi, występując w imieniu Rady Unii Europejskiej, na wyraźne życzenie państwa przewodniczącego. W chwili obecnej stanowisko to piastuje Havier Solana.

16 Umacnianie współpracy państw członkowskich
Państwa członkowskie działają w ramach WPZiB spójnie i solidarnie, w szczególności zaś: Dokonują „w ramach Rady” wymiany informacji i uzgodnień, w celu „zapewnienia możliwie najskuteczniejszego wpływu Unii poprzez zgodne i zbieżne działania” Koordynują działania w organizacjach międzynarodowych i podczas międzynarodowych konferencji, podtrzymując na forum międzynarodowym wspólne stanowiska; Mogą zwracać się do rady ze wszelkimi pytaniami dotyczącymi WPZiB oraz przedkładać Radzie propozycje Umacnianie współpracy państw członkowskich

17 Na mocy Traktatu Nicejskiego powołano struktury wojskowe
dla WPZiB: Stały Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa Dyrektorów Politycznych – stanowi łącznik między WPZiB i ESDP Komitet Wojskowy UE – szefowie obrony lub wojskowi reprezentanci (udziela rad w sprawach wojskowych) Sztab Wojskowy – departament Sekretariatu Rady UE - komórka wczesnego ostrzegania, planowania w zakresie tzw. zadań petersberskich, wdraża decyzje EUMC Zadania peterbskie to misje humanitarne i ratunkowe w ramach Unii, operacji przywracania pokoju i tzw. crisis management.

18 Obowiązujące regulacje prawne: 1
Obowiązujące regulacje prawne: 1. akty prawne przyjęte zgodnie z Tytułem V Traktatu o Unii Europejskiej po 1 listopada 1993 r., 2. konkluzje Rady Europejskiej dotyczące II filaru 3. współpraca z krajami trzecimi i organizacjami międzyrządowymi, 4. ochrona dyplomatyczna i konsularna, 5. stosunki z krajami trzecimi, 6. sankcje i inne środki negatywne UE, 7. konkluzje Rady UE w dziedzinie WPZiB. Regulacje prawne

19 Symbole Unii Unia Europejska (UE) jest to gospodarczo-polityczny związek dwudziestu pięciu, w chwili obecnej, krajów europejskich, będący efektem wieloletniego zbliżania się krajów z Europy Zachodniej. Dewiza: Jedność w różnorodności (In varietate concordia) Hymn: Oda do radości Flaga

20 Cele Unii Europejskiej
Według podpisanego w 1992 roku Traktatu z Maastricht podstawowymi celami Unii są: promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi, wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej, dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii, rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych.

21 Główne instytucje polityczne: Parlament Europejski
Struktura Instytucjonalna Unii Rada Europejska Główne instytucje polityczne: Parlament Europejski Rada Unii Europejskiej – jest głównym organem decyzyjnym Komisja Europejska - rodzaj rządu UE Instytucje doradcze: Komitet Ekonomiczno-Społeczny Komitet Regionów dalej

22 Struktura Instytucjonalna Unii
Rada Europejska Jest najwyższą instytucją polityczną Unii Europejskiej, decydującą o kierunkach jej rozwoju i aktualnej strategii działania. Rada Europejska wyłoniła się z wcześniejszych nieregularnych spotkań na szczycie szefów rządów i państw członkowskich Wspólnot, które odbywały się od 1961 r Rada Europejska, która nie należy do pięciu głównych instytucji Wspólnot Europejskich, jest wobec nich strukturą nadrzędną. Jej działalność nie jest ściśle sformalizowana, choć opiera się na tzw. regulaminie ramowym Obecnie Rada spotyka się przynajmniej dwa razy w roku na tzw. szczytach europejskich, podczas których (w wyniku konsensusu) podejmuje uchwały zwane deklaracjami. Są to akty o charakterze politycznym a nie prawnym, nie mają więc mocy wiążącej dla poszczególnych Wspólnot w Unii. Działalność Rady Europejskiej nie podlega kontroli Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich.

23 Struktura Instytucjonalna Unii
Parlament Europejski - deputowani wybierani są w wyborach powszechnych i bezpośrednich. Obecnie PE liczy 626 deputowanych. Przyjęty system podziału mandatów opiera się na dwóch naczelnych zasadach: l) zapewnienie jednakowej liczby mandatów dużym państwom; 2) zagwarantowanie wszystkim głównym partiom politycznym w małych państwach możliwości reprezentacji w PE. Podział mandatów poselskich między poszczególne państwa jest następujący: Austria - 21; Belgia " 25; Dania - 16; Finlandia - 16; Francja - 87; Grecja - 25; Hiszpania - 64; Holandia - 31; Irlandia - 15; Luksemburg - 6; Portugalia - 25; RFN - 99; Szwecja - 22; Wielka Brytania - 87; Włochy Kadencja deputowanego trwa pięć lat. Parlamentarzyści zasiadają w PE nie w grupach narodowych, lecz zgodnie z przynależnością do frakcji politycznych dalej

24 Instytucje sądowe i kontrolne: Trybunał Sprawiedliwości (TS)
Struktura Instytucjonalna Unii Instytucje sądowe i kontrolne: Trybunał Sprawiedliwości (TS) Sąd Pierwszej Instancji - do rozpatrywania drobniejszych spraw Trybunał Obrachunkowy - znany też jako Trybunał Rewidentów Księgowych Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich Instytucje gospodarcze: Europejski System Banków Centralnych - obejmujący EBC i banki centralne państw członkowskich Europejski Bank Centralny (EBC) Europejski Bank Inwestycyjny (EBI)

25 José Manuel Durão Barroso
Unia Europejska Siedziba Bruksela Przewodniczący Rady /SZEF RZĄDU SPRAWUJĄCEGO KIEROWNICTWO – CO PÓŁ ROKU INNY KRAJ/ Przewodniczący Komisji Europejskiej José Manuel Durão Barroso Przewodniczący Parlamentu Josep Borrell Powierzchnia  - całkowita 7. Miejsce km² Ludność - całkowita (2004)/ (UE-25)  - Gęstość 3. Miejsce 116,4 osób/km²