Dłuższe formy wypowiedzi

Prezentacja na temat: "Dłuższe formy wypowiedzi"— Zapis prezentacji:

1 Dłuższe formy wypowiedzi
Opracowała: Barbara Bilińska

2 Reportaż Cechy reporterskiej relacji: waga problemu;
aktualność (np. z kronikarską dokładnością i rzetelnością dokumentuje rzeczywistość, podaje fakty: czas i miejsce zdarzeń, imiona i nazwiska uczestników zdarzeń, liczby, skutki itd.); autentyzm (np. narracja w 1. osobie liczby pojedynczej lub mnogiej, jest uczestnikiem wydarzeń: na własne oczy ogląda zdarzenia, rozmawia z uczestnikami itd.);

3 Reportaż unaocznienie (np. stosowanie czasu teraźniejszego);
„kontrolowany subiektywizm” (sam dobór i układ faktów zależy od autora reportażu); ukształtowanie językowo-stylistyczne (oprócz faktów podawanych z kronikarską dokładnością – funkcja informacyjna, reporter dba o literackość swojego przekazu – funkcja estetyczna).

4 Reportaż Reporter: dba o autentyczność i wiarygodność prezentowanego materiału – pisze o tym, co widział „na własne oczy” i słyszał „na własne uszy”; dopuszcza do głosu bohaterów-uczestników „sprawy”, którzy mogą oświetlić ją z różnych punktów widzenia i ze względu na role, jakie w niej odgrywają; wprowadza ich wypowiedzi w mowie niezależnej; dopuszcza do głosu także obserwatorów zdarzeń, by dać świadectwo dogłębnego zajęcia się problemem;

5 Reportaż odwołuje się do rozmaitych ekspertów niezaangażowanych bezpośrednio w relacjonowany przez niego problem w celu zobiektywizowania prezentacji; odnotowuje czas i miejsce zdarzeń, opisuje konkretne sytuacje, odtwarza emocje bohaterów, zaznacza ich indywidualność; odtwarza aurę towarzyszącą prezentowanym zdarzeniom, bywa że przez ich unaocznienie; wstrzymuje się od własnych ocen i komentarzy, zabiega o obiektywizm relacji.

6 Reportaż Najważniejsze (stałe) cechy reportażu: dokumentaryzm,
dokumentaryzm, autentyzm, wiarygodność, z reguły aktualność prezentowanych treści.

7 Reportaż powiadamia o zjawiskach realnych, które mogły być bezpośrednio poznane lub udokumentowane; podstawą odniesienia przedmiotowego dla treści reportażu są rzeczywiście istniejący ludzie, ich zachowania, przekonania i doznania, ich działania oraz wytwory i skutki tych działań; te obiektywne fakty ukazane są w reportażu jako autentycznie rozpoznane w konkretnym, określonym co do czasu i miejsca fragmencie rzeczywistości przez autora utworu, który był bezpośrednim obserwatorem zjawiska, uczestnikiem wydarzeń lub zrekonstruował je na podstawie informacji innych bezpośrednich świadków, a niekiedy źródeł i dokumentów;

8 Reportaż ze względu na sposób ukazania faktów oraz funkcję czytelniczą reportażu w narracji utworu dominować mogą ujęcia informacyjne, relacjonujące bądź przedstawiająco-sceniczne (łączą się z nim różne stylistyki zapisu, od prezentacji protokolarno-opisowych przez ujęcia dyskursywne i komentujące aż po różne odmiany stylizacji ekspresywnych).

9 Reportaż Reportaż łączy w sobie funkcję sprawozdawczą i funkcję wyjaśniająco- perswazyjną. Autor wykorzystuje je do kształtowania u czytelników postaw i przekonań oczekiwanych przez niego.

10 Reportaż Reportaż jako gatunek publicystyczny odznacza się następującymi cechami: opiera się na zebranych bezpośrednio, autentycznych materiałach (ukazuje prawdziwe, aktualne zdarzenia, ludzi, zjawiska); kształtuje opinię publiczną, dostarczając informacji, wyjaśnień i oddziałując emocjonalnie w określonym celu; ukazuje w dynamicznym opisie środowisko ludzkie i przyrodnicze oraz zaistniałe w nim sytuacje i wydarzenia, nie rozwija jednak akcji i nie ukazuje wydarzeń w łańcuchu przyczynowo-skutkowym;

11 Reportaż w reportażu wymienia się rzeczywiste sytuacje, nazwy miejscowości, nazwiska, liczby, podaje fragmenty wypowiedzi, rozmów, często w ich dosłownej formie; sposób przedstawiania, i ze względu na indywidualność autora, i ze względu na cel publicystyczny, jest subiektywny i intencyjny (autor selekcjonuje fakty czy wydarzenia, akcentuje niektóre z nich, w określonym celu dopowiada i uzupełnia to, co stwierdził naocznie, odwołuje czasem do historii.

12 Charakterystyka Pisząc charakterystykę należy zwrócić uwagę na:
wygląd zewnętrzny usposobienie charakter intelekt i uzdolnienia osobowość

13 Charakterystyka Wygląd postaci – czyli jak bohater wygląda; czy jest wysoki, czy niski; tęgi, szczupły, przygarbiony, wysportowany itp. Ważny jest kolor włosów, oczu, a także to, jak bohater się ubiera, jak się porusza, w jaki sposób gestykuluje.

14 Charakterystyka Usposobienie – czyli to, jak bohater się zachowuje, jaki jest z natury, np.: pogodne, miłe, wesołe usposobienie ponure, gwałtowne, kłótliwe

15 Charakterystyka Charakter – czyli to, jakim się jest w środku, innymi słowy, wszystkie cechy wewnętrzne bohatera. Uwaga! Usposobienie jest tym, co prezentujemy na zewnątrz, w stosunku do innych ludzi. Charakter to nasze wnętrze, nasza dusza.

16 Charakterystyka Słownictwo do charakteru: słaby charakter
silny, nieugięty, żelazny charakter nieskazitelny, czysty, dobry charakter gwałtowny, trudny, despotyczny, zawzięty charakter zły, czarny charakter niezłomny charakter

17 Charakterystyka Intelekt i uzdolnienia – czyli umiejętności bohatera.
Słownictwo: inteligentny, bystry dobry organizator lub przywódca świetny malarz, szermierz

18 Charakterystyka Osobowość – to inaczej indywidualność człowieka; to, czym wyróżnia się z tłumu. O osobowości mówimy wtedy, kiedy opisujemy człowieka wyjątkowego, nietypowego, nieprzeciętnego, różniącego się od innych. Słownictwo: nieprzeciętna, niepowtarzalna, bogata osobowość barwna, niebanalna osobowość

19 Charakterystyka Jednolity plan charakterystyki:
I. Nawiązanie do tematu II. Przedstawienie postaci III. Część zasadnicza 1.Wygląd zewnętrzny 2. Umysłowość 3. Usposobienie 4. Cechy charakteru 5. Stosunek do otoczenia 6. Bohater w oczach innych 7. Stanowisko narratora (w utworach epickich) IV. Zakończenie