Broker informacji w społeczeństwie wiedzy: istota zawodu

Prezentacja na temat: "Broker informacji w społeczeństwie wiedzy: istota zawodu"— Zapis prezentacji:

1 Broker informacji w społeczeństwie wiedzy: istota zawodu
Dr Sabina Cisek Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytet Jagielloński Sabina Cisek,

2 Plan prezentacji Terminologia Istota profesji brokera informacji
Broker informacji jako pośrednik (information intermediary) w społeczeństwie wiedzy: wybrane aspekty Co sprzedaje broker informacji? Co to są odpowiednie umiejętności i wiedza? Wykorzystane piśmiennictwo Sabina Cisek,

3 Terminologia Sabina Cisek,

4 Nazwa zawodu W języku polskim: broker informacji = infobroker
W języku angielskim: częściej information broker niż infobroker inne określenia – independent information professional, info-entrepreneur [zob. ] W języku niemieckim: infobroker Sabina Cisek,

5 Nazwa działalności i dziedziny
W języku polskim: działalność – infobrokering, infobroking dziedzina (praktyka i teoria?) – infobrokerstwo Uwaga! Występuje też termin „infobrokerstwo systemowe” – propagowany przez dr. Tadeusza Wojewódzkiego i serwis „infobroker systemowy” = CIO? W języku angielskim: Information brokering, Information brokerage, Information broking INFO-ENTREPRENEURSHIP Sabina Cisek,

6 Istota profesji brokera informacji
Sabina Cisek,

7 Cechy definicyjne brokera informacji (warunki konieczne)
Jest pośrednikiem (information intermediary) pomiędzy zasobami informacyjnymi a ludźmi i organizacjami, którzy informacji potrzebują Jest niezależny (independent information professional) – prowadzi własną działalność gospodarczą, ewentualnie jest zatrudniony w firmie infobrokerskiej Swoje usługi oferuje odpłatnie Sprzedaje NIE informację (w sensie – wiadomość, treść) – ale usługę informacyjną Posiada odpowiednie umiejętności i wiedzę, kieruje się etyką zawodową, korzysta jedynie z legalnych źródeł informacji Sabina Cisek,

8 Czym zajmuje się broker informacji? Funkcje i obszary działalności
Podstawowe zadanie (warunek sine qua non bycia infobrokerem) Mediacja w świecie informacji: określenie potrzeby informacyjnej; wyszukiwanie, filtracja, przetwarzanie, akredytacja, udostępnianie informacji; odpowiedź na pytanie klienta / zaspokojenie potrzeby informacyjnej Infobrokerska mediacja powoduje przetworzenie informacji w wiedzę? Inne / opcjonalne zadania Monitoring – Internetu, konkurencji, mediów, newsów Szkolenie użytkowników, udzielanie porad Weryfikacja danych, faktów Zarządzanie informacją / zarządzanie wiedzą Usługi tekstowe / copywriting Sabina Cisek,

9 Czym różni się broker informacji (infobroker) od bibliotekarza?
rejestrem funkcji/zadań: infobroker: przede wszystkim ma zadania informacyjne bibliotekarz: oprócz funkcji informacyjnej pełni jeszcze inne – edukacyjną, intelektualną, estetyczną, rozrywkową, integracyjną, substytutywną oraz obywatelską komercjalizacją usług: broker informacji oferuje swoje usługi odpłatnie w ramach własnej działalności gospodarczej, usługi biblioteczne są darmowe dla użytkowników zakresem przetwarzania informacji: infobroker najczęściej przetwarza informację w większym stopniu/zakresie niż bibliotekarz indywidualizacją i personalizacją usług: broker informacji z reguły oferuje usługi i treści bardziej spersonalizowane i zindywidualizowane niż czyni to bibliotekarz Sabina Cisek,

10 Broker informacji jako pośrednik (information intermediary ) w społeczeństwie wiedzy: wybrane aspekty Sabina Cisek,

11 Na czym polega bycie pośrednikiem – czyli mediacja
Na czym polega bycie pośrednikiem – czyli mediacja? Etapy działania brokera informacji Kompetentne identyfikowanie/ustalanie rzeczywistych potrzeb informacyjnych klientów/odbiorców/użytkowników Pozyskiwanie informacji ze źródeł różnego typu (Internet – różne narzędzia/usługi, komercyjne serwisy informacyjne, biblioteki, archiwa, wywiadownie gospodarcze etc.) Wybór – wartościowanie – powtórny wybór zasobów/źródeł/treści = filtracja informacji Przetwarzanie informacji: analiza, synteza, tworzenie źródeł pochodnych zgodnie z zapotrzebowaniem klienta Akredytacja informacji: gwarancja jakości Udostępnianie informacji: odpowiedź na pytanie/zamówienie klienta, a nawet – zaspokojenie jego potrzeb informacyjnych (jeżeli to możliwe) Sabina Cisek,

12 Co trzeba umieć i wiedzieć aby być kompetentnym pośrednikiem w świecie informacji?
Z jednej strony – znać zasoby informacyjne i umieć pozyskiwać z nich informację; nadto: wyszukaną informację wartościować, filtrować, następnie – przetwarzać, udostępniać i rekomendować. Efektem wymienionych działań jest akredytacja informacji Z drugiej strony – rozumieć/znać aktualnych/potencjalnych klientów/użytkowników, w tym – ich potrzeby i zachowania informacyjne Sabina Cisek,

13 W jaki sposób poznać i zrozumieć potrzeby i zachowania informacyjne klientów?
(A) Na poziomie „teoretycznym”: na podstawie literatury przedmiotu (koncepcje, modele, wyniki badań empirycznych) z zakresu nauki o informacji, ekonomiki informacji (bada m.in. potrzeby informacyjne podmiotów gospodarczych), nauk o zarządzaniu (B) Na poziomie „praktycznym”: na podstawie komunikacji z klientem, wywiadu informacyjnego Umiejętne połączenie (A) i (B)  sukces. Przykład: identyfikacja rzeczywistych potrzeb informacyjnych klientów Sabina Cisek,

14 Problem: pytanie/zamówienie klienta – a jego rzeczywiste potrzeby informacyjne Kompetentna identyfikacja i charakterystyka potrzeb informacyjnych klientów (1) Wiedza z zakresu inib Potrzeby i zachowania informacyjne (np. zadawane pytania) to NIE jest to samo Potrzeby informacyjne są dynamiczne, zmieniają się również w trakcie pozyskiwania i przetwarzania informacji Potrzeby informacyjne nie zawsze są uświadomione Na potrzeby informacyjne wpływa wiele czynników, także – „niemerytoryczne” Sabina Cisek,

15 Doświadczenia praktyków [zob. np. Pastuszka 2007]
Problem: pytanie/zamówienie klienta – a jego rzeczywiste potrzeby informacyjne Kompetentna identyfikacja i charakterystyka potrzeb informacyjnych klientów (2) Doświadczenia praktyków [zob. np. Pastuszka 2007] Nie zawsze zadawane/zgłaszane pytania odzwierciedlają faktyczne potrzeby informacyjne klienta/użytkownika Broker informacji musi określić – w komunikacji z klientem – jego rzeczywiste potrzeby informacyjne, to jest sprawa kluczowa dla sukcesu infobrokera W trakcie współpracy z klientem często następuje modyfikacja, rozszerzenie, zmiana potrzeb i pytań: trzeba ten proces ustawicznie monitorować Sabina Cisek,

16 Co sprzedaje broker informacji?
Sabina Cisek,

17 Co sprzedaje broker informacji?
Informacja jako towar w gospodarce opartej na wiedzy = wyrób lub usługa lub dostęp [Materska 2007, s ] Broker informacji sprzedaje usługę informacyjną polegającą na pośredniczeniu pomiędzy utrwalonym zasobem informacji/wiedzy a jego użytkownikami Albo: Infobroker sprzedaje usługę informacyjną, polegającą na zaspokojeniu konkretnych, zindywidualizowanych potrzeb informacyjnych jednostek bądź organizacji (głównie firm) Albo: Broker informacji sprzedaje usługę informacyjną, polegającą na przekształceniu informacji w zindywidualizowaną wiedzę (?) Albo: Infobroker sprzedaje swoją umiejętność zaspokojenia konkretnych potrzeb informacyjnych … / przekształcania informacji w zindywidualizowaną wiedzę Sabina Cisek,

18 Dlaczego „niebezpiecznie” jest twierdzić, że infobroker sprzedaje informację?
To zależy – rzecz jasna – od definicji informacji  Informacja (w sensie: wiadomość, wiedza, treść) jest z reguły czyjąś własnością (zatem infobroker nie może jej sprzedawać – bo nie należy do niego!) albo stanowi dobro publiczne (czy wolno sprzedawać dobro publiczne?) Sabina Cisek,

19 Co to są odpowiednie umiejętności i wiedza?
Sabina Cisek,

20 Kwalifikacje zawodowe brokera informacji
Kwalifikacje biznesowe – w zakresie etyki oraz pragmatyki zawodowej (prowadzenie działalności gospodarczej) Kwalifikacje informacyjne Zna istniejące zasoby informacyjne, nie tylko elektroniczne Potrafi opracować i zastosować odpowiednią strategię wyszukiwawczą Umie trafnie dobrać źródła informacji, dokonać wyboru oraz oceny Umie odpowiednio opracować, przetworzyć i przedstawić informację – dokonać analizy i syntezy, sporządzać bazy danych, bibliografie, notatki, prezentacje, raporty, streszczenia, wykazy, zestawienia, także – serwisy WWW Kwalifikacje komunikacyjne – komunikacja interpersonalna z klientami, marketing i PR Kwalifikacje pedagogiczne – prowadzenie kursów, szkoleń, udzielanie porad Kwalifikacje techniczne – znajomość technologii informacyjnej Sabina Cisek,

21 Wykorzystane piśmiennictwo
Broker informacji (2007) [dok. elektr.]. W: Wikipedia [wersja w języku polskim]. Dostępny w WWW: Cisek, Sabina (2007) [dok. elektr. prezentacja .ppt]. Infobrokerstwo w Polsce. Stan obecny i perspektywy. Dostępny w WWW: lub Materska, Katarzyna (2007). Informacja w organizacjach społeczeństwa wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo SBP Nowak, Elżbieta Paulina (2006). Broker informacji – odpowiedź na zapotrzebowanie XXI wieku. Zagadnienia Informacji Naukowej nr 1 (87), s Pastuszka, Bartosz (2007). Infobroker w świecie biznesu – kiedy i do jakich zadań przedsiębiorstwa potrzebują usług brokera informacji? W: III Seminarium z cyklu Infobroker: Efektywne wykorzystanie zasobów informacyjnych sieci (2007). Warszawa: Centrum Promocji Informatyki Reitz, Joan M. (2007) [dok. elektr.]. Information broker. W: Online Dictionary for Library and Information Science. Dostępny w WWW: Sabina Cisek,