1 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa.

Prezentacja na temat: "1 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa."— Zapis prezentacji:

1 1 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej ZIELONA KSIĘGA ŚRODKOWOEUROPEJSKA STRATEGIA STARZENIA SIĘ

2 2 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Strategia została oparta na definicji aktywnego starzenia się Światowej Organizacji Zdrowia, w której czytamy Aktywne starzenie się, to proces optymalizacji szans związanych ze zdrowiem, uczestnictwem i bezpieczeństwem, mający na celu poprawę jakości życia osób starszych.* *www.who.int/ageing/active_ageing/en/index.html

3 3 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Środkowoeuropejska Strategia Starzenia się oparta została na następujących głównych zasadach. Podejście do cyklu życia. Wszystkie grupy wiekowe są w centrum uwagi, ponieważ, po pierwsze, "starość", nie jest kwestią konkretnych grup wiekowych, zwłaszcza w odniesieniu do rynku pracy. Po drugie aktywne starzenie zaczyna się z chwilą narodzin. Łączenie polityk, interesarjuszy i obszarów wypełniających Strategię. Zmiany demograficzne nie mogą być rozwiązane przez jedną instytucję. Interesarjusze muszą być powiązani horyzontalnie i wertykalnie. Np. działania lokalne przenikają się z regionalnymi oraz działania krajowe są spójne z międzynarodowymi. Skupienie się na człowieku i jego potrzebach. Człowiek jest w centrum Strategii. Wszystkie obszary polityki są traktowane jako obszary, które ostatecznie służą dobrobytowi ludzi. Strategia zwraca szczególną uwagę na sprawiedliwość i spójność społeczną.

4 4 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Platforma zidentyfikowała pięć najważniejszych aktualnie wyzwań stojących przed wszystkimi regionami Europy Środkowej Wyzwanie pierwsze: wzrost udziału w rynku pracy populacji w dwóch grupach wiekowych, ludzi młodych 15-25 lata i w wieku 50 plus. Wyzwanie drugie: potrzeba zmiany w zakresie systemów zarządzania. W szczególności zarządzania systemami emerytalnymi, zdrowotnymi oraz opiekuńczymi. Wyzwanie trzecie: potrzeba zmiany modelu rodziny, jak również potrzeba lepszej integracji migrantów. Wyzwanie czwarte: ograniczanie rosnących nierówność w całej Europie Środkowej, jak również w jej poszczególnych regionach.

5 5 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Zatrudnienie Cztery kluczowe obszary, które w relacji do wyzwań wymagają szczególnej interwencji Niezaprzeczalnym jest, że zatrudnienie jest kluczem do uczestniczenia w rynku pracy i integracji społecznej. Inwestowanie w kapitał ludzki jest uważany za kamień węgielny dla zwiększenia szans zatrudnienia. Migracja Otwarte i aktywne polityki migracyjne zarówno w regionach, jak również całej EŚ wraz ze środkami poprawy integracji imigrantów są kluczowe dla odpowiedzi na wyzwania demograficzne, przed którymi stoi EŚ.

6 6 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Rodzina Zmiany w zakresie pracy i opieki ze względu na zmiany modelu rodziny i wspólnot domowych stanowią wyzwanie dla zarządzania życiem zawodowym. Te zasady w pełni są skorelowane z zatrudnieniem. Cztery kluczowe obszary, które w relacji do wyzwań wymagają szczególnej interwencji Zdrowie Promocja zdrowego aktywnego starzenia się jest istotna dla wszystkich regionów EŚ w celu umożliwienia dłuższego, zdrowszego i pomyślniejszego życia obywateli EŚ.

7 7 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Do czego dążymy w Strategii? Do minimalizowania negatywnych skutków zmiany demograficznej i jej wpływu na starzenie się społeczeństwa i gospodarki przez polepszenie warunków ramowych, takich jak dostosowanie polityk, mechanizmów oraz procesów zarządzania w fazie zmiany demograficznej. Do wzmocnienia spójności terytorialnej. Zmniejszenia dysproporcji regionalnych i podziałów przestrzennych poszczególnych grup docelowych przez stworzenie forum wymiany wiedzy i rozwoju wspólnych praktyk i inicjatyw, w szczególności między obszarami miejskimi i wiejskimi, Do lepszego wykorzystania istniejących potencjałów endogennych coraz bardziej zróżnicowanej i starzejącej się ludności. Do podniesienia jakości życia obywateli EŚ i zwiększenia jego konkurencyjności poprzez podejmowanie skoordynowanych działań na różnych poziomach terytorialnych i wdrożenie Środkowoeuropejskiej Strategii Starzenia Się.

8 8 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Jak to osiągnąć? Po pierwsze Przez aktywne zatrudnienie, aktywne starzenie i uczenie się przez całe życie. Gospodarki w starzejących się społeczeństwach będą opierać się w dominującej części na pracownikach w wieku 50 plus i starszych konsumentach. Będą to dwie kluczowe grupy tworzące podstawy dobrobytu w krajach EŚ. W wyniku tej zmiany zakłady pracy będą zmuszone zmienić swoją dotychczasową aktywność, tak aby pozyskać i utrzymać pracowników w starszym wieku. Będzie więc wymagana reorientacja polityki zatrudnienia na politykę wspierania zatrudnienia osób starszych, w szczególności kobiet. Zmianie musza również ulec warunki pracy, które muszą być dostosowane do potrzeb pracowników starszych, tak aby osiągnąć efekt w postaci równowagi między życiem zawodowym a prywatnym osób starszych.

9 9 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Jak to osiągnąć? Po drugie Przez konieczność dostosowania systemów zarządzania w krajach EŚ do zmiany demograficznej. W szczególności przez dostosowanie systemu ubezpieczenia emerytalnego z jego uelastycznieniem i ukierunkowaniem na innowacyjne przejściowe modele. Modele, które będą wspierać zatrudnienie osób skłonnych mimo wieku emerytalnego kontynuować pracę zawodową oraz będą utrzymać te osoby w aktywności zawodowej na rynku pracy, tak długo jak to będzie przez nie akceptowane.

10 10 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Jak to osiągnąć? Po trzecie Przez podejmowanie wyzwań związanych z proaktywną migracją zasobów pracy. Oznacza to, ze należy istotnie zwiększać inwestycje w aktywne uczestnictwo migrantów na rynku pracy oraz konieczne i niezbędne są działania ukierunkowane na znoszenie objawów dyskryminacji, ksenofobii i rasizmu.

11 11 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Jak to osiągnąć? Po czwarte Przez opracowanie i wdrożenie do bieżącej polityki rynku pracy programów współpracy międzypokoleniowej. Oznacza to, wspieranie i promowanie nowych form interakcji między pokoleniami. W szczególności skupienie uwagi na programach promujących solidarność i sprawiedliwość międzypokoleniową. W pełnej synergii z tym działaniem powinny być wdrażane nowe rozwiązania technologiczne oparte przede wszystkim na dynamicznie rozwijających się usługach z zakresu opieki teleinformatycznej (teleopieka, telezdrowie, telemedycyna).

12 12 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Scenariusze Platforma opracowała cztery scenariusze wizji EŚ 2050, w kolejności od scenariuszy wspierających wizję EŚ do nie przemawiających na rzecz wizji. Są to następujące scenariusze: 1. Otwarte Społeczeństwo Europejskie, 2. Solidarność, 3. Odejście od starszych osób, 4. Status Quo.

13 13 Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Otwarte Społeczeństwo Europejskie W tym scenariuszu dominuje przekonanie o długoterminowej stabilność ekonomicznej i ekologicznej oraz otwartym społeczeństwie europejskim determinowanym w swoim rozwoju jasnymi i przeciwdziałającymi procesowi starzenia się celami polityk. Rządy krajów EŚ rozpatrują i antycypują wyzwania demograficzne. W ramach scenariusza przewiduje się dynamiczny wzrost kapitału społecznego EŚ zaangażowanego w procesy wynikające ze zmiany demograficznej, świadome i celowe wprowadzanie i modelowanie aktywnej polityki migracyjnej oraz zakończenie reform strukturalnych, tak aby do 2050 r., system prawny został w pełni dostosowany do procesów starzenie się społeczeństwa. W porównaniu do stanu obecnego, ma miejsce pełna poprawa jakości finansów publicznych oraz poziomu wskaźnika zatrudniania pracowników w wieku 50 plus. Rozwiązania oparte na technologiach informatycznych są powszechnie stosowane, procesy migracyjne są regulowane literą prawa, a rodzina zmieniła swój model na rodzinę czteropokoleniową.

14 14 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Solidarność Scenariusz Solidarności oparty jest na założeniu, że EŚ charakteryzuje się stabilną populacją (migracja kompensuje spadek populacji) i pełnym dopasowaniem rynku pracy do cykli gospodarczych. Społeczeństwo żyje w systemie dobrobytu, z pełną stabilnością finansów publicznych, zrównoważonym i stabilnym systemem edukacji i ochrony zdrowia. System emerytalny funkcjonuje na bazie modelu samoregulacji, ze zmniejszającą się koniecznością potrzeby wspierania go za pomocą środków publicznych. Scenariusz Solidarności charakteryzuje się otwartością na zmiany, międzypokoleniową sprawiedliwością i skoordynowanymi procesami migracyjnymi. W tym scenariuszu wystąpią zmiany w polityce emerytalnej uruchamiające mechanizmy wzrostu zatrudnienia osób starszych, w systemie ochrony zdrowia zapewniającym opiekę medyczną ogółowi społeczeństwa bez względu na status majątkowy. Funkcjonuje system edukacji gwarantujący pełne możliwości zatrudnienia, rozwoju i kariery zawodowej. Ten scenariusz różni się od scenariusza "Otwartego Społeczeństwa Europejskiego". W ramach scenariusza Solidarności" reformy instytucjonalne są zrealizowane. Natomiast w przypadku scenariusza "Otwarte Społeczeństwo Europejskie " reformy są zaplanowane i prowadzą do zmian systemowych.

15 15 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Odejście od osób starszych Ten scenariusz określa warunki, w których wschodnia część EŚ dotknięta jest i zmaga się z dynamicznym starzeniem się społeczeństwa. Dominuje wzrost konkurencji pomiędzy krajami EŚ, który jest determinowany wzrostem konkurencji na całym świecie. Starzenie się społeczeństwa skutkuje dynamicznym przepływem migrantów poszukujących pracy i wyższego standardu życia z krajów słabiej rozwiniętych, np. Ukrainy, Mołdawii, itp. do krajów wschodniej części EŚ. Z tych krajów do zachodnich i północnych obszarów UE. Migracje determinowane są dobrze rozwiniętym, długoterminowym systemem opieki nad obywatelem w krajach EŚ. W tym scenariuszu należy oczekiwać spowolnienia życia społecznego, obniżenia kapitału społecznego i dalszego zaniku tradycyjnego modelu rodziny. Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR

16 16 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Odejście od osób starszych Cechy charakterologiczne Scenariusz Odejście do osób starszych będzie posiada następujące cechy charakterologiczne. Dużą dynamikę zmian demograficznych z objawiającymi się postawami społecznymi o charakterze roszczeniowym w obszarach świadczeń emerytalnych, ochrony zdrowia i długoterminowego systemy opieki społecznej. Ubóstwo osób starszych będzie powszechne, osoby w wieku 50 plus będą zmuszone sytuacja ekonomiczną do podejmowania pracy w dłuższym horyzoncie czasu. Praca i rodzina będą się wzajemnie wykluczać. Dominować będzie model pierwszeństwa dla pracy, międzypokoleniowa interakcja będzie wyraźnie ograniczona ze względu na odpływ z pokolenia macierzystego ludzi młodych, objawi się zjawisko wzrostu geograficznych odległości między pokoleniami. Bezdzietność będzie się utrwalać i nadal wzrastać. Wsparcie kierowane do starszego pokolenia oparte będzie na dotychczasowych metodach usług i świadczeń, jednakże z wykorzystaniem nowych technologii Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR

17 17 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Status Quo Ten scenariusz ilustruje sytuację, w której EŚ doświadcza głębokiego spadku ludności i siły gospodarczo - politycznej. W EŚ zawężają się rynki pracy, pracodawcy nie dostosowują się do potrzeb i możliwości ludzi starszych i widoczna jest nierówność pomiędzy wschodem i zachodem, pogłębia się rozwarstwienie społeczne i różnice między społecznościami ubogimi i bogatymi. Panują konserwatywne, tradycyjne poglądy, podtrzymujące i utrwalające przeszłości. Scenariusz ten charakteryzuje międzypokoleniową niesprawiedliwością, nierównością międzypokoleniami, powrotem do polityk nacjonalistycznych i spadkiem konkurencyjności europejskiej. Instytucje EŚ rozwiązują skutki zmiany demograficznej w sposób nieelastyczny i koniunkturalny. Realizowane są wyłącznie inwestycje nie obciążone ryzykiem niepowodzenia a infrastruktura oraz otoczenie przystosowane są do zmian post-factum. Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR

18 18 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Główne cztery obszary oddziaływania Strategii Nierówności równoważące, Adaptacja systemów zarządczych EŚ do zmian, Inwestowanie w kapitał ludzi, Tworzenie równowagi między pracą a życiem. Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR

19 19 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Obszar Nierówności równoważące Nierówności równoważące należy postrzegać jako działania ukierunkowane na ogółem zbilansowane nierówności między różnymi grupami społecznymi i obszarami terytorialnymi. W szczególności nierówności równoważące dotyczą polityk emerytalnych, ochrony zdrowia, zabezpieczenia społecznego i długoterminowego system opieki nad ludźmi starszymi. W ocenie Platformy szczególną uwagę w obszarze nierówności równoważących należy zwrócić na takie wymiary życia społecznego jak: Nadkoncentrację w relacji do obszarów wiejskich w obszarach miejskich wiedzy i zasobów ludzkich, infrastruktury i kapitału, Występowanie na obszarach wiejskich w zachodniej części EŚ niewłaściwych zasad dotyczących kształtowania pozycji kobiet i starszych osób na rynku pracy. To skutkuje potrzebą pilnego wsparcia skierowanego do tych grup społecznych (np. wsparcia w zakresie wczesnej opieki nad dziećmi, polepszenia warunków życia zawodowego), Przyspieszenie w wielkich miastach EŚ integracji społecznej obywateli pochodzenia migracyjnego i rozwiązanie kryzysu opieki nad imigrantami, zarówno w wymiarze formalnym i nieformalnym. Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR

20 20 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Obszar Adaptacja systemów zarządczych EŚ do zmian Obszar oddziaływania jakim jest adaptacja systemów zarządczych EŚ do zmian w główniej mierze skierowany jest do grupy docelowej, którą jest władza publiczna. W opinii Platformy dostosowanie systemów zarządzania EŚ do zmiany demograficznej jest wymogiem ogólnym. Jego spełnienie wymaga jednak uruchomienia zdecydowanych procesów zachowujących wymiar demokratyczny i egzekwowania ich w celu zbudowania trwałych i perspektywicznych systemów zabezpieczenia społecznego. Inwestycje w zachowanie zdrowia przez całe życie są uznawane w tym obszarze za fundamentalne działanie warunkujące wzmocnienie zrównoważonej integracji osób starszych na rynku pracy i zmniejszające ryzyko długotrwałego bezrobocia. Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR

21 21 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Obszar Inwestowanie w kapitał ludzki Inwestowanie w kapitał ludzki to w pierwszej kolejności działanie mające skutkować wśród obywateli EŚ rozwijaniem przez całe życie umiejętności uczenia się. Uczenia się takich umiejętności, które są niezbędne do zdobywania nowej wiedzy i nowych kwalifikacji w ciągu całego życia. Ten proces ma stanowić podstawę dla integracji i uczestniczenia obywateli w życiu społecznym i gospodarczym EŚ, która jest oparta na wiedzy i informacji. Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR

22 22 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Obszar Tworzenie równowagi pomiędzy pracą a życiem W obszarze Tworzenie równowagi pomiędzy pracą a życiem obok modernizowania systemu kształcenia ustawicznego i szkoleń jest zalecane dopasowanie środowiska pracy do możliwości i aspiracji życiowych pracowników. Tworzenie równowagi pomiędzy pracą a życiem dotyczy przede wszystkim rozwiązania konfliktu "pracy za wynagrodzenie czy praca na rzecz rodziny", jak również rozwoju zawodowego i poprawy zdrowia na przestrzeni całego życia. Tworzenie równowagi pomiędzy pracą a życiem rodzinnym jest nie tylko skierowana do pracobiorców. W wyniku znoszenia konfliktu "pracy za wynagrodzenie na rzecz pracy dla rodziny" pracodawcy będą musieli uelastycznić dotychczasowy model zatrudnienia, szczególnie w dwóch obszarach formy i miejsca pracy. Tym samy w opinii Platformy wskazany powyżej konflikt musi zostać rozwiązany. Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR

23 23 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Wybrane przykłady dobrych rozwiązań i praktyk W strategii opracowany został zbiór blisko dwustu dobrych rozwiązań i praktyk, których zastosowanie na różnym poziome społecznym i terytorialnym może być efektywne w procesie minimalizowania skutków zmiany demograficznej. Dobre rozwiązania i praktyki dotyczą czterech kluczowych obszarów funkcjonalnych, tj.: zatrudnienia, rodziny, migracji i zdrowia. Dobre rozwiązania i praktyki odrębnie zostały opracowane dla obszarów miejskich oraz wiejskich i dla krajów zachodniej i wschodniej części Europy Centralnej Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR

24 24 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Wybrane przykłady dobrych rozwiazań i praktyk Dobre rozwiązania i praktyki znajda Państwo na stronie internetowej projektu www.ageingplatform.gig.eu oraz na stronie http://ageing-consultation.zsi.atwww.ageingplatform.gig.euhttp://ageing-consultation.zsi.at Zapraszając Państwa do zapoznania się ze Strategią pragnę gorąco i serdecznie podziękować za współpracę i cenne uwagi wszystkim instytucjom, podmiotom i osobom, które włączyły się w prace projektowe. Szczególnie serdecznie dziękuję wszystkim tym, którym przyszłość krajowego i europejskiego rynku pracy w fazie zmiany demograficznej nie jest obojętna. Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR

25 25 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Dziękuję za uwagę Ryszard Marszowski Project Manager Piękno starości jest takim samym pięknem jak piękno młodości. Przestrzeń życia jest jasno określona zarówno dla człowieka młodego jak i przeżywającego swój złoty okres rozkwitu. Pewne cechy są wprost przypisane do wieku człowieka, i należy o tym otwarcie mówić. Lekarz medycyny. Ekspert Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR

26 26 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Wybrane przykłady dobrych rozwiązań i praktyk Dążenie do ograniczania liczby obowiązujących regulacji prawnych i ich aktualizacji z jednoczesnym wypracowywaniem rozwiązań ukierunkowanych na uelastycznienie regulacji prawnych i ich spójność. Opracowanie rozwiązań i instrumentów, które w obowiązującym w Polsce wydłużonym okresie ochronnym przed emeryturą wzmacniałyby pozycję pracodawcy wobec pracownika objętego tym okresem, Zbudowanie programu zachęt dla pracodawców do zatrudniania osób w wieku 50 plus. Opracowanie i realizowanie wielowariantowych programów systematycznego rozpoznawania zapotrzebowania na pracowników w wieku 50 plus. Opracowanie kampanii promujących wśród pracodawców przekonanie, że zatrudnianie osób w wieku 50 plus jest opłacalne i efektywne. Realizowanie szkoleń i kursów wyraźnie skierowanych do osób w wieku 50 plus, odpowiadających realnemu zapotrzebowaniu pracodawców. Wyraźne uelastycznienie górnej granicy możliwości łączenia dochodów z pracy i świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Ważnym działaniem jest opracowanie rozwiązań mogących wpłynąć na zmianę negatywnego wizerunku i postrzegania osób w wieku 50 plus przez pracodawców. Niezbędnym działaniem powinno być systematyczne badanie przyczyn determinujących osoby w wieku 50 plus do podejmowania pracy w szarej strefie. Ważnym działaniem kształtującym pozycję osób w wieku 50 plus na rynku pracy jest kontynuacja działań na rzecz osób w tym wieku bez względu na zmianę sytuacji politycznej. Niezbędnym działaniem jest reorientacja opinii i poglądów utrwalających w społeczeństwie twierdzenia, że we współczesnej kulturze konsumpcyjnej brak jest miejsca na starość oraz tych, w których obciąża się ludzi starszych odpowiedzialnością za liczne problemy społeczne.

27 27 Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej Wybrane przykłady dobrych rozwiązań i praktyk Bez względu na poziom zabezpieczenia społecznego konieczne jest ograniczenie umów śmieciowych na rzecz umów o pracę. Konieczne jest uszczelnienie systemu podatkowego od dochodów i zabezpieczenia społecznego w celu ograniczenia podejmowania przez osoby w wieku 50 plus pracy na czarno. Za niekorzystną należy uznać sytuację, w której funkcjonuje rozbudowany, zbyt powszechny i zbyt szeroko dostępny system rodzajowy zabezpieczenia społecznego. Warunkiem gwarantującym odpowiedni poziom zabezpieczenia emerytalnego jest ograniczenie liczby pracodawców i pracobiorców niepłacących podatków. Występuje pilna potrzeba wdrożenia kampanii informacyjnej, mającej na celu eliminowanie zjawiska nieświadomego obniżania przyszłych świadczeń emerytalnych w wyniku niepłacenia podatków. Ważnym działaniem jest wzmocnienie kryteriów oceny w systemie przyznawania i wypłacania wcześniejszych świadczeń emerytalnych. Konieczne jest ograniczenie liczby grup zawodowych uprawnionych do otrzymywania wcześniejszych świadczeń emerytalnych. Konieczne jest opracowanie kampanii informacyjnej promującej tworzenie przez osoby podejmujące pracę własnych programów w formie kont zabezpieczenia emerytalnego.