Ochrona własności intelektualnej

Prezentacja na temat: "Ochrona własności intelektualnej"— Zapis prezentacji:

1 Ochrona własności intelektualnej
Wykład 1

2 Pojęcie własności intelektualnej
Pojęcie to nie jest zdefiniowane normatywnie Obejmuje własność przemysłową oraz własność literacką i artystyczną Używane jest w stosunku do praw podmiotowych dotyczących niematerialnych przedmiotów stosunków prawnych

3 Prawo własności intelektualnej
Odnosi się do całego zespołu przepisów prawnych dotyczących stosunków prawnych związanych z tworzeniem i wykorzystywaniem dóbr niematerialnych Prawa własności intelektualnej rozumiane są jako przysługujące uprawnionemu prawa podmiotowe do dóbr intelektualnych Porównywane jest często z terminem praw na dobrach niematerialnych

4 Katalog praw własności intelektualnej
Do praw własności intelektualnej w prawie polskim należy zaliczyć: Prawa autorskie i prawa pokrewne Prawa z patentu Prawa z wzoru użytkowego Prawa z wzoru przemysłowego Prawa do znaku towarowego

5 Katalog praw własności intelektualnej
Oznaczenia geograficzne Prawa twórcy topografii produktów półprzewodnikowych ( układów scalonych) Prawo sui generis twórców baz danych Prawa wynikające z systemu ochrony odmian roślin

6 Źródła prawa polskiego
Ustawa z r. Prawo własności przemysłowej Ustawa z r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Ustawa z r. o ochronie baz danych Ustawa z r. o ochronie prawnej odmian roślin

7 Dyrektywy UE obejmują kwestie:
egzekwowania praw własności intelektualnej Czas ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych Niektóre dozwolone sposoby korzystania z utworów osieroconych Harmonizacja niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym

8 Dyrektywy UE obejmują kwestie:
Ochrona prawna programów komputerowych Zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielanie licencji wieloterytorialnych dotyczących praw do utworów muzycznych do korzystania online na rynku wewnętrznym w sprawie praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym

9 Prawa autorskie i prawa pokrewne

10 Źródła prawa UE Dyrektywa Rady nr 93/83/EWG z dnia 27 września 1993 r. w sprawie koordynacji niektórych zasad dotyczących prawa autorskiego oraz praw pokrewnych stosowanych w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drogą kablową

11 Źródła prawa UE Dyrektywa 2006/116/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie czasu ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych Dyrektywa 2006/115/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie prawa najmu i użyczenia oraz niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w zakresie własności intelektualnej

12 Źródła prawa UE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/24/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 96/9/WE z dnia 11marca 1996 r. w sprawie ochrony prawnej baz danych

13 Pojęcie prawa autorskiego w znaczeniu przedmiotowym
zespół przepisów regulujących stosunki prawne związane z powstaniem, korzystaniem i ochroną utworów (stanowiących „własność” artystyczną, literacką i naukową). Prawo autorskie stanowi, obok prawa własności przemysłowej podstawowy element działu prawa cywilnego określanego jako prawo własności intelektualnej. Podstawą wyodrębnienia tego działu jest specyficzny przedmiot tej regulacji – dobro niematerialne, które nadaje się do alienacji ze świadomości człowieka i odtworzenia w świadomości innych ludzi.

14 Różne utrwalenia twórczości stanowią ważne w kategoriach kulturowych i ekonomicznych dobro prawne (np. programy komputerowe, wydawnictwa książkowe, filmy itp.) stanowiące przedmiot obrotu cywilnoprawnego. Ponadto przedmiotem regulacji prawa autorskiego od wejścia w życie ustawy są prawa pokrewne (dawniej określane także jako „prawa sąsiednie”), tj.: prawa do artystycznych wykonań, prawa do fonogramów i wideogramów i prawa do nadań do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych), a także niektóre dobra osobiste (wizerunek, osobiste interesy adresata korespondencji oraz tajemnica źródła informacji wykorzystanej w utworze).

15 Pojęcie prawa autorskiego w znaczeniu przedmiotowym
Prawo autorskie stanowi tzw. „kompleksowy” dział prawa, zawierający regulację pochodzącą z różnych jego gałęzi, przy czym dominuje regulacja prawa cywilnego. Natomiast w stosunkach z udziałem podmiotów zagranicznych podstawowe znaczenie ma regulacja wielostronnych porozumień międzynarodowych, które obecnie obejmują nieomal wszystkie kraje świata – dotyczy to zwłaszcza: konwencji berneńskiej z 1886 r., konwencji powszechnej z 1952 r.,

16 konwencji rzymskiej z 1961 r
konwencji rzymskiej z 1961 r. (o ochronie wykonawców, producentów fonogramów i organizacji nadawczych; weszła w życie w stosunku do Polski r.), porozumieniu w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (tzw. „TRIPS”) – jest to Załącznik 1C do Porozumienia Ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO), traktatów Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) z 1996 r. – o prawie autorskim (WCT) oraz o artystycznych wykonaniach i fonogramach (WPPT).

17 Pojęcie prawa autorskiego w znaczeniu przedmiotowym
Polskie prawo autorskie przewiduje prymat postanowień umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, nad PrAut na wypadek, gdyby przewidywały one dalej idącą ochronę niż regulacja wewnętrzna, także w stosunku do polskich utworów objętych ochroną PrAut (art. 7); rozwiązanie to ma na celu wyłączenie sytuacji, w której utwory obce chronione byłyby szerzej niż utwory rodzime;

18 Pojęcie prawa autorskiego w znaczeniu podmiotowym
podmiotowe prawa o charakterze bezwzględnym, które chronią majątkowe i osobiste interesy uprawnionych do utworów Zespół osobistych i majątkowych uprawnień związanych z utworem

19 W znaczeniu przedmiotowym
Prawo autorskie W znaczeniu przedmiotowym To zespół norm prawnych regulujących stosunki związane z Dokonywaniem, eksploatacją i ochroną utworów Prawami pokrewnymi W znaczeniu podmiotowym To zespół uprawnień związanych z utworem o charakterze Osobistym majątkowycm

20 Uzasadnienie ustanowienia praw autorskich
Przyznanie twórcy praw do stworzonego utworu Wyłączenie określonego dobra z powszechnej dostępności, o ile nie narusza to interesu powszechnego Podkreślenie, że dzieło jest uzewnętrznieniem indywidualnej osobowości twórcy

21 Modele prawa autorskiego
monistyczny Jednoczy w sobie uprawnienia o charakterze osobistym i majątkowym, niemające cech samodzielnych praw dualistyczny Autorskie prawa osobiste Autorskie prawa majątkowe Koncepcja mieszana Uprawnienia osobiste Uprawnienia majątkowe Uprawnienia majatkowo-osobiste

22 Obecnie obowiązująca ustawa przyjęła dualistyczną koncepcję prawa autorskiego, wyraźnie wprowadzając w art. 16 i 17 dwie grupy praw autorskich: autorskie prawa osobiste i majątkowe, poddając je osobnym reżimom w obrocie autorskim.

23 Autorskie prawa osobiste (art. 16 PrAut)
Prawa autorskie Autorskie prawa osobiste (art. 16 PrAut) Prawo do autorstwa utworu Prawo do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo Prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykonania Prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności Prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu Autorskie prawa majątkowe (art. 17 PrAut) Prawo do korzystania z utworu Prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu Prawo do rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji