WYKŁAD III POZNANIE SPOŁECZNE.

Prezentacja na temat: "WYKŁAD III POZNANIE SPOŁECZNE."— Zapis prezentacji:

1 WYKŁAD III POZNANIE SPOŁECZNE

2 STEREOTYPY Stereotyp, to schemat reprezentujący grupę lub rodzaj osób wyodrębnionych z uwagi na jakąś łatwo zauważalną cechę określającą ich społeczną tożsamość. Twórca pojęcia (zaczerpniętego z poligrafii, oznaczającego pierwotnie kopię pierwotnej formy drukarskiej do druku wypukłego), Walter Lippman w 1922 r. pisał: „Przejmujemy to, co zdefiniowała już za nas kultura i zwykle spostrzegamy to, co przejęliśmy w formie stereotypów ukształtowanych przez tę kulturę”. Podobnie, jak kategoryzację, stereotypizację współcześnie uznaje się za naturalny proces psychologiczny, nie świadczący o niedostatkach moralnych lub poznawczych osób posiadających stereotypy. Pokrewne i powiązane ze stereotypami pojęcia to: uprzedzenie (negatywne, emocjonalne ustosunkowanie do innej grupy) oraz dyskryminacja (wrogie działania wobec grupy innej/obcej.

3 STEREOTYPY - GENEZA Teoria rzeczywistego konfliktu interesów pomiędzy grupami (nie wyjaśnia uprzedzeń wobec grup, z którymi się nie rywalizuje w rzeczywistości, a nawet z którymi nie ma kontaktu). Teoria przeniesienia agresji (gniew i frustracja wobec grupy zbyt abstrakcyjnej, nieznanej lub zbyt silnej). Efekt jednorodności grupy obcej – ignorancja nt. grupy obcej oraz odmienny sposób kodowania informacji: o członkach grupy obcej, jako informacji o grupie, a o członkach grupy własnej, jako informacji o poszczególnych osobach (Hildegarda i Kunegunda vs Zosia i Krysia). Potrzeba ludzi do przynależenia do cenionych grup społecznych (ważne dla samooceny) – teoria tożsamości społecznej.

4 STEREOTYPY – MODYFIKACJA I KONTROLA
Hipoteza kontaktu G. Allporta (konieczne warunki: współpraca i współzależność, a nie rywalizacja; równy status społeczny stron; wielokrotność i zaangażowanie w kontakt; wsparcie instytucjonalne). Przykład projektu „klasy – układanki” E. Aronsona Rekategoryzacja: tworzenie innych „nas” i innych (zredukowanych) „onych”. Świadoma kontrola – intencjonalne powstrzymywanie wpływu stereotypów na nasze myśli i zachowania.

5 IMPLIKACJE DLA ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW
Teoretyczna i empiryczna wiedza z obszaru psychologii społecznej pokazuje pewne możliwości redukowania liczby i intensywności konfliktów oraz ich skutecznego rozwiązywania: Używając opisów poszczególnych osób lub grup – pamiętaj, że niemal zawsze równocześnie dokonujesz ich oceny. Na ogół wyrażenie oceny spotyka się z zaprzeczeniem (o ile nie jest wystarczająco korzystna), bądź usprawiedliwianiem się. Oceniając w kategoriach moralnych – pamiętaj, że jesteś surowszym sędzią, o ile to możliwe skupiaj się zatem na cechach sprawnościowych. Pamiętaj o błędach tendencyjnego testowania hipotez. Staraj się tworzyć jak najszersze, niestereotypowe „my”, oparte o kategorie sytuacyjne, zadaniowe, funkcjonalne.

6 STEREOTYPY W PRACY Wyżsi mężczyźni (pow. 183 cm) są nadreprezentowani w zarządach i na wysokich stanowiskach amerykańskich spółek (58% vs 14,5% w populacji). Osoby atrakcyjne szybciej znajdują pracę (są postrzegane jako bardziej inteligentne, szczere, sympatyczne, ugodowe). Finansiści i księgowi są postrzegani jako osoby nudne, zainteresowane wyłącznie cyframi i modelami, a nie innymi ludźmi. Mężczyźni są postrzegani jako lepsi przywódcy, menadżerowi - w krajach Unii Europejskiej tylko co dziesiąte stanowisko w zarządach firm zajmuje kobieta. Wśród menedżerów stanowią one średnio 11 proc. – projekt „euroKobieta”. Matki są niepokojąco często uważane za gorszych pracowników – ok. 20% pracodawców wyraża się wprost w ten sposób, a 80% badanych w ramach projektu „Mama w pracy”, przyznało, że spotkało się z dyskryminacją młodych i przyszłych matek w miejscu pracy.

7 BADANIA ZACHOWAŃ - METODY OBSERWACYJNE (OPISYWANIE ZACHOWANIA SPOŁECZNEGO)
metoda obserwacyjna: technika, w której badacz obserwuje ludzi i systematycznie rejestruje pomiary ich zachowanie obserwacja systematyczna: forma metody obserwacyjnej, w której obserwatorem jest wyszkolony badacz społeczny, który przystępuje do odpowiedzi na pytania odnoszące się do określonego zjawiska społecznego, obserwując i kodując je zgodnie z wcześniej przygotowanym zbiorem kryteriów. obserwacja uczestnicząca: forma obserwacji systematycznej, w której obserwator wchodzi w interakcję z obserwowanymi ludźmi, ale stara się w żaden sposób nie wpłynąć na sytuację.

8 BADANIA ZACHOWAŃ – METODA EKSPERYMENTALNA
metoda eksperymentalna: metoda badania relacji przyczynowo – skutkowych; badacz losowo przydziela uczestników eksperymentu do różnych sytuacji i upewnia się, że sytuacje te są identyczne pod wszystkimi względami z wyjątkiem jednego, zdefiniowanego przez zmienną niezależną (badacz oczekuje, że ten jedyny warunek będzie miał przyczynowy wpływ na reakcje ludzi) zmienna niezależna: zmienna, którą badacz zmienia albo różnicuje, aby stwierdzić, że ma ona wpływ na jakąś inną zmienną; badacz oczekuje, że ta właśnie zmienna będzie powodowała zmiany jakiejś innej zmiennej zmienna zależna: zmienna, którą badacz mierzy po to, by stwierdzić, czy na nią wpływa zmienna niezależna; badacz stawia hipotezę, że zmienna zależna zależy od poziomu zmiennej niezależnej

9 NAJSŁYNNIEJSZE EKSPERYMENTY PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ

10 NAJSŁYNNIEJSZE EKSPERYMENTY PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ

11 NAJSŁYNNIEJSZE EKSPERYMENTY PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ

12 SALOMON ASCH (1955) BADANIA NAD KONFORMIZMEM STANLEY MILGRAM (1963) BADANIA NAD POSŁUSZEŃSTWEM WOBEC AUTORYTETU/WŁADZY PHILIP ZOMBARDO (1971) STANFORDZKI EKSPERYMENT WIĘZIENNY