Pobierz prezentację
Pobieranie prezentacji. Proszę czekać
OpublikowałJadwiga Grzybowska Został zmieniony 8 lat temu
1
Fot. nr 1 i 2 przedstawia pocztówkę - Cybinka http://www.staremiejsca.pl/zdjecie/2295/wymiarki-wiesau/http://www.staremiejsca.pl/zdjecie/2295/wymiarki-wiesau/ Autor- nieznany Wyszukano – 17.05.2015r. Autor – Maja Herrmann
2
Cybinka założona została prawdopodobnie w XIII wieku. Pierwsza wzmianka o Cybince pochodzi z 1472 roku. Jest to wieś pod nazwą Ziebingen. Od XVI do pocz. XIX w. należała do zakonu Joanitów z Łagowa. W roku 1802 hrabia Wilhelm von Finckenstein, kupił Cybinkę od komandora joannitów, Joachima von Burgsdorfa. Finckenstein wybudował w swej posiadłości okazały, klasycystyczny pałac, a przy nim założył park, który w połowie stulecia przekształcony został w krajobrazowy. W 1845 roku pruska domena królewska wykupiła dobra Cybińskie, lecz w 12 lat później wróciły one do Finckensteinów. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl,wyszukano17.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Natalia Frątczak http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak Fot. nr 3 przedstawia pałac w Cybince http://dolnoslaskie.fotopolska.eu/religia,320,20/woj.lubuskie.html © Copyright 2012 Neo & Siloy Kontakt do administratorów strony Fotopolska.Eu: kontakt@fotopolska.eu,wyszukane 19.05.2015 przez Małgorzatę Zamajską kontakt@fotopolska.eu
3
Wewnętrzną dominantą wsi jest kościół wzniesiony w latach 1784- 1786. Zabudowa Cybinki posiada duży zespół domów z XIX wieku i początków XX wieku. W pewnych partiach budynki tworzą pierzeję uliczną o charakterze miejskim. Elewacje, w większości tynkowane, o skromnym detalu architektonicznym. Bogatsze elewacje charakteryzują obiekty pochodzące z 3-4 ćwierci XIX wieku. W pierwszej ćwierci XX wieku wzniesiono szkołę i stację kolejową.. W pierwszej połowie XX wieku powstało osiedle leśników składające się z budynków o wysokich dachach krytych dachówką ceramiczną. Elewacje krótkie, tynkowane pozbawione detalu architektonicznego. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 17.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Klaudia Banaszkiewiczhttp://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak Fot. nr 4 przedstawia ulice Cybinki http://dolnoslaskie.fotopolska.eu/religia,320,20/woj.lubuskie.html © Copyright 2012 Neo & Siloy Kontakt do administratorów strony Fotopolska.Eu: kontakt@fotopolska.eu,wyszukane 19.05.2015 przez Małgorzatę Zamajską
4
Na początku XIX wieku, wraz z budową pałacu założono ogród barokowy, który przekształcono w połowie XIX wieku jako park krajobrazowy. Po II wojnie światowej, w dużej części parku, założono cmentarz oficerów Armii Radzieckiej. Najstarszym cmentarzem Cybinki jest cmentarz przykościelny, który założyli ewangelicy w XVIII wieku. Wolnostojące nagrobki datują się na pierwszą połowę XX wieku. Drugim cmentarzem był cmentarz ewangelicki założony w pierwszej połowie XX wieku. Przy szosie prowadzącej z Cybinki do Białkowa po 1945 roku założono cmentarz żołnierzy Armii Radzieckiej. Mogiły zaznaczone wolnostojącymi nagrobkami. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 14.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Klaudia Banaszkiewicz http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak Fot. nr 5 przedstawia cmentarz żołnierzy radzieckich w Cybince Autor: Cybinka, wyszukano 14.05.2015 przez Maję Herrmann http://mapa.targeo.pl/cmentarz-zolnierzy-radzieckich-w- cybince-1-dabrowskiego-cybinka~5867693/zdjecia/adres http://mapa.targeo.pl/cmentarz-zolnierzy-radzieckich-w- cybince-1-dabrowskiego-cybinka~5867693/zdjecia/adres
5
Dawna wieś, w ciągu wieków rozwinęła się w wielodrożnicę. Zarówno w przestrzeń historyczną jak i na obrzeżach wprowadzono współczesną zabudowę odbiegającą formą od historycznej zabudowy. Z zieleni komponowanej swoje historyczne układy i starodrzew zachowały oba cmentarze z nielicznymi fragmentami nagrobków. W dobrym stanie znajdują się cmentarze Armii Radzieckiej. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 14.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Natalia Frątczak http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak Fot. nr 6 i 7 przedstawia stara i nową szkołę http://zs.cybinka24.pl/?page_id=61http://zs.cybinka24.pl/?page_id=61 Zespół szkół w Cybince (autor zbiorowy), data wyszukania 16.05.201, fotografię dodała Natalia Frątczak
6
Wśród licznych stanowisk archeologicznych na uwagę zasługuje cmentarzysko kultury łużyckiej epoki brązu. Mimo utraty wielu cennych elementów kompozycyjnych, w miejscowości zachowało się wiele historycznej zabudowy o dużych wartościach kulturowych jak kościół, czy zespół młyński, a także szereg budynków, które należy objąć ochroną. Ochroną konserwatorską objęto kościół i park, które wpisano do rejestru zabytków. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 17.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Natalia Frątczak http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak Fot. nr 8 przedstawia cmentarz Autor: Maja Herrmann
7
Mimo niemieckiego przekształcenia w nazwie wsi przetrwało słowiańskie brzmienie. Lokacja, czyli regulacja planu wsi i przyznanie nowego prawa, magdeburskiego, nastąpiła zapewne w pierwszej połowie XIII wieku. Po Cybince, właśnie w Maczkowie zanotowano podczas badań powierzchniowych najwięcej stanowisk archeologicznych. Są to ślady osadnicze z epoki kamiennej, kultury łużyckiej epoki brązu, starożytności i późnego średniowiecza oraz osady z okresu rzymskiego, późnego średniowiecza, a także cmentarzysko z epoki brązu. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 16.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Małgorzata Zamajska http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak Fot. nr 9 przedstawia starą tablice Maczkowa http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fatlaswsi.pl%2Findex.php%3Foption%3Dcom_t own%26task%3Dview%26id%3D1226%26tab%3D0%26Itemid%3D6&h=yAQG6s_TI Autor: kawon, data wyszukania 19.05.2015, fotografie wstawiła Małgorzata Zamajska
8
Maczków należy w gminie do najwartościowszych kulturowo miejscowości o zachowanym pierwotnym układzie ulicówki, z folwarkiem, dworem i założeniem parkowym. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 16.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Małgorzata Zamajska http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak Fot. nr 10 przedstawia dwór http://www.lwkz.pl/monument/show/id/497/letter/Mhttp://www.lwkz.pl/monument/show/id/497/letter/M Małgorzata Witka, data wyszukania 18.05.2015 autor Natalia Frątczak
9
Wieś zagrodowa wzbogacona dominantą przestrzenną zespołu dworsko-parkowo- folworcznego, położona na terenie falistym, w otoczeniu lasów. Wieś o planie ulicówki położona przy drugorzędnej drodze z drogi głównej ze Słubic. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 16.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Małgorzata Zamajska http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak Fot. nr 11 przedstawia nową tablicę Maczkowa http://mlj.bikestats.pl/a,2011,1.html Marek Leszek Jakubowski, wyszukano 15.05.2015 przez Maję Federowicz
10
Folwark założony został w nieznanym czasie. W początkach i drugiej połowie XX wieku przy folwarku powstało znaczne osiedle mieszkalne w formie ulicówki. Układ zabudowy folwarcznej z drugiej połowy XIX wieku. Do Bieganowa obecnie należy osada Rybojedzko. W końcu XIX wieku obok folwarku istniała cegielnia. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 15.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Kinga Parzygnat http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak Fot. nr 12 przedstawia tablice Bieganów, MLJ z miasteczka Rzepin, wyszukano 19.05.2015, fotografie wstawiła Kinga Parzygnat http://atlaswsi.pl/index.php?option=com_town&task=view&id=1226&tab=0&Itemid=6 http://atlaswsi.pl/index.php?option=com_town&task=view&id=1226&tab=0&Itemid=6
11
Zabudowa zwarta, w układzie kalenicowym, pochodzi w większości z pierwszej ćwierci XX. Nieliczne budynki wcześniejsze o prostych bryłach zamknięte dachami dwuspadowymi, krytymi ceramiczną dachówką karpiówką. Elewacje tynkowane o oszczędnym detalu architektonicznym w formie opaski i gzymsu. W drugiej połowie XX wieku osada powiększyła się o budynki wielorodzinne i jednorodzinne. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 15.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Kinga Parzygnat Fot. nr 13 przedstawia zabudowę Bieganowa http://atlaswsi.pl/php/thumbnail.php?width=305&height=230&file=/components/co m_town/images/YmllZ2Fub3d0byBbXQ==.jpg autor: MLJ z miasteczka Rzepin, wyszukane 19.05.2015 przez Klaudie Banaszkiewicz
12
Osada o planie ulicówki położona przy drugorzędnej drodze łączącej Cybinkę z Bieganowem. Po wschodniej stronie duże założenie folwarczne. Do Bieganowa przyłączono osadę Rybojedzko o planie amorficznym położoną w niedalekiej odległości od Odry. Fot. nr 14 przedstawia położenie Bieganowa oraz sąsiednich miejscowości Autor: Andrzej Wolniaczyk, wyszukano 17.05.2015 przez Roksanę Szymczak Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 15.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Kinga Parzygnat
13
Wieś założona zapewne w XIII wieku, w dokumentach archiwalnych odnotowana dopiero w 1385 roku. Należała do dóbr w Białkowie. W 1778 roku majątek w Grzmiącej powiększony został o 463 morgi ziemi, na której założono folwark. Założona na planie ulicowo- placowym, w XVIII -XIX wieku rozwinęła się w wielodrożnicę z wieloma placami. Pierwotny układ planu jest nadal czytelny. Grzmiąca ma zabudowę zwartą z końca XIX i początku XX wieku. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 18.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Roksana Szymczak Fot. nr 15 przedstawia tablicę Grzmiącej https://www.facebook.com/Grzurp91?fref=ts Grzmiąca ( autor zbiorowy), wyszukano 19.05.2015 przez Maję Federowicz
14
W sąsiedztwie pałacu położony jest park założony w XVIII-XIX wieku jako park krajobrazowy. Przez park przepływa rzeczka Ilanka. Przy głównej drodze do Rzepina, we wsi położony jest cmentarz założony przy kościele w drugiej połowie XIX wieku przez ewangelików, na planie wydłużonego prostokąta. Pojedyncze okazy starodrzewia to lipy i dęby. Fragmenty wolnostojących nagrobków trudne do datowania. Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 18.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Roksana Szymczak Fot. nr 16 przedstawia las i wode okolicy Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 18.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Roksana Szymczak http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak
15
Wieś zagrodowa, w zwartym układzie kalenicowo-szczytowym. Budynki w większości pochodzą z drugiej połowy XIX wieku. Starsze zlokalizowane w centrum wsi, późniejsze z lat 30-tych XX wieku na jej obrzeżach. Pojedyncze budynki wzniesiono w drugiej połowie XX wieku. Elewacje tynkowane, wieloosiowe bez detalu architektonicznego lub o skromnym detalu architektonicznym w formie opaski czy gzymsu. Późniejsze budynki o dachach z niskim kątem nachylenia, a elewacje w pojedynczych budynkach nieco bogatsze. Budynki z XX wieku pozbawione detalu architektonicznego. Fot. nr 17 przedstawia kościół w Grzmiącej http://photo.bikestats.eu/zdjecie/154608/kosciol-w-grzmiacej Autor: Marek1985, data wyszukania 15.05.2015, zdjęcie umieszczone przez Roksanę Szymczak Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 17.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Roksana Szymczak
16
Wieś pierwszy raz wzmiankowana w 1350 roku. Powstała niewątpliwie w pierwszej połowie XIII wieku. Była własnością książęcą, przekazaną w pierwszej połowie XIV wieku, joannitom ze Słońska. W ich posiadaniu pozostawała do 1810 roku, gdy przeszła do pruskiej domeny królewskiej. Założona została na planie owalnicy, w nowszych czasach przekształconej w wielodrożnicę. Zabudowa zwarta z XIX i XX wieku, o walorach kulturowych. Fot. nr 18 przedstawia położenie Kłopotu na mapie Książka: Kloppitz Kreis Weststernberg Regierungsbezirk Frankfurt/Oder vor 1945 Praca zbiorowa ze źródła korzystała Maja Federowicz Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 13.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Maja Federowicz Książka: Kloppitz Kreis Weststernberg Regierungsbezirk Frankfurt/Oder vor 1945 Praca zbiorowa
17
Piękny most wiszący, zbudowany w 1920 roku, łączący Furstenberg, dzisiaj Eisenhuttenstadt, z wschodnim brzegiem Odry stracił stalowe przęsło, zbudowane w Zielonej Górze w zakładach Beuchela. Pozostały jedynie cztery betonowe łukowe przęsła znajdujące się od strony Kłopotu. Mimo poświęcenia Justusa Rosjanie kilka dni poźniej na północ od Furstenwalde zdobyli przyczółek i zbudowali most pontonowy w pobliżu Uradu, który działał do czasu ostatecznego ataku na Berlin. Fot. nr 19 i 20 przedstawia stary i nowy most w Kłopocie Krzysztof Chmielnik, Most w Kłopocie, kanapapulsu.wordpress.com, wyszukano 17.05.2015 r., w : https://kanapapulsu.wordpress.com/2013/04/09/plone-bohaterstwo/https://kanapapulsu.wordpress.com/2013/04/09/plone-bohaterstwo/ fotografie umieściła: Maja Federowicz Źródło: Kloppitz Kreis Weststernberg Regierungsbezirk Frankfurt/Oder vor 1945 praca zbiorowa Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 13.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Maja Federowicz
18
W obecnym planie, wielozróżnicowym wsi, czytelne jest pierwotne założenie owalnicowe. Niestety, jak wynika z relacji mieszkańców, w 2 połowie XX wieku, rozebrano pałac zlokalizowany w południowej części wsi. W krajobraz wsi wprowadzono nieliczną zabudowę współczesną zachowując jednak zasady kształtowania historycznej przestrzeni. Niestety stan ogólny budynków jest zły. Szkołę zaadaptowano na mieszkania, a dom ludowy użytkowany zgodnie z funkcją. Fot. nr 21 przedstawia budynki z tamtych czasów Źródło: Kloppitz Kreis Weststernberg Regierungsbezirk Frankfurt/Oder vor 1945 praca zbiorowa ze źródła korzystała Maja Federowicz Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 13.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Maja Federowicz
19
Słowiańska, nazwa zdaje się wskazywać na odległy rodowód wsi, mający korzenie w źrebiu. Może na to wskazywać również pierwotne, małe założenie ulicowo-placowe, skupiające zaledwie 12 gospodarstw. Pozyskanie przez melioracje nowych areałów żyznych gleb spowodowało bujny rozwój wsi już w XVIII wieku. W 1800 roku było w Rąpicach 131 domów i 770 mieszkańców. Istniały trzy młyny wodne i tartak. Wieś rozrosła się przestrzennie w dużą wielodrożnicę, ustronnie w stosunku do pierwotnego założenia przy którym usytuowano duży folwark. Fot. nr 22 przedstawia położenie Rąpic Źródło: Kloppitz Kreis Weststernberg Regierungsbezirk Frankfurt/Oder vor 1945 praca zbiorowa ze źródła korzystała Maja Herrmann Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 16.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Maja Herrmann
20
Cmentarz położony jest w centrum wsi. Założony przez ewangelików w l połowie XX wieku na planie prostokąta z boczną aleją lipową. Układ ramuje szpaler dębowy. Na cmentarzu nieliczne fragmenty ewangelickich nagrobków. Place obsadzone drzewami. Fot. nr 23 przedstawia Odre i okloliczne lasy http://www.chudewniak.xon.pl/?p=884 Autor: Grzegorz Chudewniak, data wyszukania 15.05.2015, fotografie dodała Maja Federowicz Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, http://www.cybinka.pl, wyszukano 16.05.2015r., w : http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak ze źródła korzystała Maja Herrmann
21
Zwarta zabudowa zagrodowa w układzie kalenicowo-szczytowym, pochodzi od połowy XIX wieku. Budynki wcześniejsze o dość przysadzistych bryłach, zamknięte wysokimi dachami, w większości dwuspadowymi. Elewacje tynkowane, wieloosiowe pozbawione lub o bardzo skromnym detalu architektonicznym w postaci opasek lub gzymsów. Późniejsze budynki z dachami o niskim kącie nachylenia i niektórych elewacjach wzbogaconych lizenami, boniami czy gzymsami podokiennikami. Na początku XX wieku wprowadzono szkołę. W latach 30-tych XX wieku - dom ludowy. Fot. nr 24 przedstawia stara Ville Agustin Źródło: Kloppitz Kreis Weststernberg Regierungsbezirk Frankfurt/Oder vor 1945 praca zbiorowa ze źródła korzystała Maja Herrmann
22
http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak Autor: Dawid Wincek, Historia, Dziedzictwo kulturowe, wyszukane 19.05.2015 http://www.cybinka.p http://www.cybinka.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=7&prywatnosc=tak http://www.cybinka.p http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fatlaswsi.pl%2Findex.php%3Fopti on%3Dcom_town%26task%3Dview%26id%3D1226%26tab%3D0%26Itemid%3D6&h=yA QG6s_TI Autor: kawon, wyszukane19.05.2015 http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fatlaswsi.pl%2Findex.php%3Fopti on%3Dcom_town%26task%3Dview%26id%3D1226%26tab%3D0%26Itemid%3D6&h=yA QG6s_TI http://mapa.targeo.pl/cmentarz-zolnierzy-radzieckich-w-cybince-1-dabrowskiego- cybinka~5867693/zdjecia/adres Autor: Cybinka, wyszukane 14.05.2015 http://mapa.targeo.pl/cmentarz-zolnierzy-radzieckich-w-cybince-1-dabrowskiego- cybinka~5867693/zdjecia/adres Książka: Kloppitz Weststernberg Regierungsbezirk Frankfurt/Oder vor 1945 praca zbiorowa http://www.staremiejsca.pl/zdjecie/2295/wymiarki-wiesau/ Autor: nieznany, wyszukano 17.05.2015 http://www.staremiejsca.pl/zdjecie/2295/wymiarki-wiesau/ http://www.chudewniak.xon.pl/?p=884 Autor: Grzegorz Chudewniak, wyszukano 15.05.2015 http://www.chudewniak.xon.pl/?p=884 http://zs.cybinka24.pl/?page_id=61 Zespół szkół w Cybince (autor zbiorowy), wyszukano 16.05.2015 http://zs.cybinka24.pl/?page_id=61
Podobne prezentacje
© 2024 SlidePlayer.pl Inc.
All rights reserved.