Prof. nadzw. dr hab. Elżbieta Trzęsowska-Greszta Katedra Psychologii Małżeństwa i Rodziny Instytut Psychologii, WFCh UKSW Warszawa Opieka naprzemienna.

Prezentacja na temat: "Prof. nadzw. dr hab. Elżbieta Trzęsowska-Greszta Katedra Psychologii Małżeństwa i Rodziny Instytut Psychologii, WFCh UKSW Warszawa Opieka naprzemienna."— Zapis prezentacji:

1 prof. nadzw. dr hab. Elżbieta Trzęsowska-Greszta Katedra Psychologii Małżeństwa i Rodziny Instytut Psychologii, WFCh UKSW Warszawa Opieka naprzemienna - korzyści dla dziecka

2 Zasada przyznawania opieki nad dzieckiem  Zasada dobra dziecka (welfare, best interest of the child)  Wiedza naukowa ma odpowiedzieć na pytanie jaki typ opieki jest w najlepszym interesie dziecka.

3 Dobro dziecka wg wiedzy naukowej I połowa XX wieku 1. Zasada „wrażliwych lat” dzieci do lat 7  prawo do opieki przyznawano matce 2. Zasada podstawowego opiekuna – matka lub ojciec  w praktyce - opieka przyznawana matce, ojcom prawo do odwiedzin dziecka II połowa XX wieku i wiek XXI Równoważna opieka obojga rodziców - niezbędna dla prawidłowego rozwoju dziecka  opieka naprzemienna - równoważna, dzielona (shared), wspólna (joint)

4 Wiedza naukowa a współczesne formy opieki nd dzieckiem  Opieka równoważna – OPIEKA NAPRZEMIENNA - wspólna (joint custody), dzielona (shared parenting) – preferowana, korzystna, dominująca  Opieka nierównoważna – JEDEN PODSTAWOWY OPIEKUN (jak w I poł. XX wieku) – niekorzystna, w sytuacji wyjątkowej (wg zasady mniejszego zła)

5  stały kontakt dziecka z obojgiem rodziców pomimo orzeczenia rozwodu  lepsze funkcjonowanie rodziców  lepsze funkcjonowanie dzieci Zalety opieki naprzemiennej

6 Zalety opieki naprzemiennej – wyniki badań Wskaźniki rozwoju i funkcjonowania dzieci w zależności od typu opieki: (1)mieszkające z dwójką biologicznych rodziców; (2)mieszkające raz z jednym raz z drugim rodzicem - opieka naprzemienna. (3)mieszkające z jednym rodzicem;

7 Zalety opieki naprzemiennej – wyniki badań Do badania wykorzystano KIDSCREEN, narzędzie opracowane przez dużą grupę specjalistów tj. lekarzy, psychologów, socjologów i pedagogów, w którym zamieszczono 10 podskal (Bergström i inni 2013) :

8 Zalety opieki naprzemiennej – wyniki badań WYNIKI: Opieka obojga rodziców - lepsze wskaźniki we wszystkich badanych skalach (m.in. Bergström i inni 2013) Skala I. „Zdrowie” Skala II. „Psychologiczny dobrostan” Skala III. „Nastrój i emocje” Skala IV. „Spostrzeganie siebie” Skala V. „Autonomia” Skala VI. „Relacja z rodzicem” Skala VII. „Zasoby materialne” Skala VIII. „Relacje z rówieśnikami” Skala IX. „Satysfakcja ze szkoły” Skala X. „Akceptacja społeczna” (min. czy nie jest ofiarą prześladowań w szkole).

9 Zalety opieki naprzemiennej – wyniki badań Opieka obojga rodziców - lepsze wskaźniki w: 1.poziomie samooceny 2.samoakceptacji 3.poczucia własnej wartości. (m.in. Bastaits i inni 2012)

10 Opieka naprzemienna - problemy Wady wspólnej opieki nad dzieckiem - życie w dwóch domach może powodować trudności wychowawcze i rozwojowe u dziecka, gdy rodzice:  prowadzą odmienny tryb życia, wyznają inne zasady życiowe, stosują odmienne metody wychowawcze.  dziecko może stać się zakładnikiem w zmaganiach rodziców o dominację w ich wzajemnej relacji.

11 Część badań wskazuje na:  dzieci - doświadczają konfliktu lojalności wobec obojga rodziców -- obciążenie psychiczne.  dzieci - niekiedy problem z tzw. poczuciem przynależności, ustaleniem swojego miejsca (posiadanie równolegle dwóch domów). Opieka naprzemienna - problemy

12 Bibliografia (wybór) Bastaits K., Ponnet K. i Mortelmans D. (2012). Parenting of divorced fathers and the association with children's self- esteem. Journal of Youth and Adolescence, 41, 1643-1656. Bauserman R. (2002). Child adjustment in joint-custody versus sole-custody arrangements: a meta-analytic review. Journal of Family Psychology, 16, 91-102. Bender W. N. (1994). Joint custody: The option of choice. Journal of Divorce and Remarriage, 21, 115-131. Bergström M., Modin B., Fransson E., Rajmil L., Berlin M., Gustafsson, Hjern A. (2013). Living in two homes – a Swedish national survey of wellbeing in 12-15 years olds with joint physical custody. Public Health, 13, 1471- 1490. Cavanagh S. i Huston A. (2008). The timing of family instability and children's social development. Journal of Marriage and Family, 70, 1258-1269. Davies P. T. i Cummings M. (1994). Marital conflict and child adjustment: An emotional security hypothesis. Psychological Bulletin, 116, 387-411. Fabricius W. V. i Luecken L. J. (2007). Postdivorce living arrangements, parent conflict, and long-term physical health correlates for children of divorce. Journal of Family Psychology, 21, 195-205. Fehlberg B., Smyth B., Maclean M. i Roberts C. (2011). Legislating for shared time parenting after separation: A research review. International Journal of Law, Policy and the Family, 25, 318-337. King V. (2006). The antecedents and consequences of adolescents' relationships with stepfathers and nonresident fathers. Journal of Marriage and the Family, 68, 910-928. King V. i Heard H. E. (1999). Nonresident father visitation, parental conflict, and mothers satisfaction: What's best for child well-being? Journal of Marriage and the Family, 61, 385-396. Melli M. S. (1999). Guideline review: Child support and time sharing by parents. Family Law Quarterly, 33, 219-234. McInnes E., Orkin G., Flood M. i Swinbourne K. (2003). What's wrong with a presumption of joint custody? Family Matters, 65, 62-65. Smyth B. (2004). Parent-child contact schedules after divorce. Family Matters, 69, 32-43. Vanassche S., Sodermans A. K., Matthijs K. i Swicegood G. (2013). Commuting between two parental households: The association between joint physical custody and adolescent wellbeing following divorce. Journal of Family Studies, 19, 139-158. Videon T. M. (2002). The effects of parent-adolescent relationships and parental separation on adolescent wellbeing. Journal of Marriage and the Family, 64, 489-503.