STRATEGIA ROZWOJU GMINY SKAWINA NA LATA

Prezentacja na temat: "STRATEGIA ROZWOJU GMINY SKAWINA NA LATA"— Zapis prezentacji:

1 STRATEGIA ROZWOJU GMINY SKAWINA NA LATA 2014-2020

2 Lokalne planowanie strategiczne w kontekście nowego paradygmatu polityki regionalnej

3 Stary i nowy paradygmat polityki regionalnej według OECD
Cecha Stary Nowy Cele Okresowa kompensacja w regionach zacofanych Wykorzystanie potencjałów i wzmacnianie konkurencyjności Jednostka interwencji Jednostki administracyjne Funkcjonalne obszary gospodarcze Strategie Podejście sektorowe Zintegrowane projekty rozwojowe Narzędzia Subsydia i pomoc publiczna Mix twardego i miękkiego kapitału Aktorzy Rząd centralny Wieloszczeblowe zarządzanie publiczne Źródło: Regional Policy Challenges. New Issues and Good Practices, OECD, Paryż, 31 marca 2009.

4 Metropolie, ośrodki regionalne i subregionalne w Polsce –
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie

5 Regionalny wymiar polityki rozwoju według Polska 2030
Liderami rozwoju na szczeblu międzynarodowym mają być metropolie, w których siedzibę znajdują najważniejsze instytucje finansowe, zarządy korporacji, główne instytuty badawcze i ośrodki akademickie oraz które są miejscem najważniejszych wydarzeń gospodarczych, naukowych i kulturalnych. Za liderów rozwoju w skali krajowej uznać należy z kolei ośrodki regionalne, a na poziomie regionalnym ośrodki subregionalne.

6 Regionalny wymiar polityki rozwoju według Polska 2030
Połączenie solidarności z regionami słabszymi (equity) ze wspieraniem najbardziej dynamicznych obszarów (efficiency). Szansa relatywnie biednych obszarów polega bowiem nie na doraźnej pomocy w ramach polityki redystrybucji, ale przede wszystkim na uczestniczeniu w sukcesie najsilniejszych regionów poprzez budowanie i odpowiednie wykorzystywanie własnego potencjału rozwojowego.

7 Regionalny wymiar polityki rozwoju według Polska 2030
Zwiększenia szans rozwojowych słabszych obszarów upatrywać należy natomiast w ich funkcjonalnym powiązaniu z centrami wzrostu, tj. ośrodkami regionalnymi i subregionalnymi, a tych z metropoliami. Obszary te mogą korzystać na rozwoju ośrodków miejskich poprzez wykorzystanie tworzonych tam innowacji, zwiększanie alternatyw zatrudnienia, poszerzanie ścieżek edukacyjnych, zwiększanie uczestnictwa w kulturze, itp. Warunkiem jest budowa własnych (i zróżnicowanych) potencjałów rozwojowych na słabszych obszarach pozwalających na uczestniczenie we wzroście liderów.

8 Słabości współczesnych mechanizmów zarządzania strategicznego na szczeblu regionalnym i lokalnym
Brak powiązania między planowaniem strategicznym i finansowym. Strategia pozostaje formalnym dokumentem z małymi szansami na rzeczywistą realizację. Wiele strategii próbuje bardzo szeroko definiować cele. Niejednokrotnie pokrywają one całe lub prawie całe spektrum działalności władz opracowujących i przyjmujących program. Zakładaną rolą strategii jest często możliwość jak najszerszego pozyskiwania dotacji. Tworzy się więc dokument o charakterze „łowieckim” (służący polowaniu na granty). Jeśli priorytetem zapisanym w strategii rozwoju jest „niemal wszystko”, to pozostawiamy sobie swobodę ubiegania się o jakiekolwiek środki jakie pojawią się na horyzoncie. Źródło: Paweł Swianiewicz [2011], Samorządowe strategie rozwoju regionalnego i lokalnego: kto ich potrzebuje i w jakim celu? w: Nowy paradygmat rozwoju – najnowsze trendy i perspektywy polityki regionalnej, MRR, Warszawa.

9 Główne powiązania wewnątrzregionalne i międzyregionalne –
Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata

10 Przesłanki do aktualizacji lokalnych strategii rozwoju
Zmieniająca się sytuacja gospodarcza i społeczna wewnątrz gminy, jak i w jej otoczeniu – reagowanie na nowe warunki rozwojowe; Nowe i zaktualizowane dokumenty strategiczne szczebla wspólnotowego, krajowego i regionalnego – spójność z ich priorytetami; Nowy paradygmat polityki regionalnej; Oparcie systemu realizacji polityki regionalnej o zasadę wieloszczeblowego zarządzania procesami rozwojowymi – strategia wspólnoty lokalnej; Nowy okres programowania funduszy Unii Europejskiej na lata ; Stworzenie podstaw dla endogenicznego rozwoju w nowym wymiarze polityki spójności UE po 2020 roku.

11 Zintegrowane podejście do polityki rozwoju

12 Dokumenty wyznaczające kierunki polityki regionalnej w kolejnym okresie programowania UE
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju do 2030 roku; Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju do 2020 roku; Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 Małopolska Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata

13 Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 – „Małopolska 2020”
Strategia rozwoju województwa jest podstawowym i najważniejszym dokumentem samorządu województwa, określającym obszary, cele i kierunki interwencji polityki rozwoju, prowadzonej w przestrzeni regionalnej. Strategia „Małopolska 2020” mówi o tym, co, jako społeczność regionalna, możemy i chcemy osiągnąć w perspektywie najbliższych dziesięciu lat – wobec naszej obecnej pozycji rozwojowej oraz dzięki naszym oczekiwaniom i aspiracjom na przyszłość. Cel główny: Efektywne wykorzystanie potencjałów regionalnej szansy dla rozwoju gospodarczego oraz wzrost spójności społecznej i przestrzennej Małopolski w wymiarze regionalnym, krajowym i europejskim.

14 Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 – „Małopolska 2020”
Obszary polityki rozwoju województwa: Gospodarka wiedzy i aktywności. Dziedzictwo i przemysły czasu wolnego. Infrastruktura dla dostępności komunikacyjnej. Krakowski obszar metropolitalny i inne subregiony. Rozwój miast i terenów wiejskich. Bezpieczeństwo ekologiczne, zdrowotne i społeczne. Zarządzanie rozwojem województwa.

15

16 OBSZARY POLITYKI ROZWOJU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

17 OBSZARY POLITYKI ROZWOJU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

18 Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego
Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego na lata została przygotowana w wyniku trwających ponad rok prac, prowadzonych przez Zarząd Powiatu Krakowskiego oraz ekspertów FRDL Małopolskiego Instytutu Samorządu Terytorialnego i Administracji. Jest podstawowym i najważniejszym dokumentem samorządu Powiatu, określającym obszary, cele i kierunki interwencji polityki rozwoju, prowadzonej w przestrzeni Powiatu. Dokument uwzględnia wnioski i rekomendacje sformułowane w ramach szerokiej debaty publicznej, której elementem były w szczególności 3 sesje strategiczne i spotkania konsultacyjne. Strategia została przyjęta Uchwałą Nr XXXI/314/13 Rady Powiatu w Krakowie z dnia 29 maja 2013 roku.

19 OBSZARY POLITYKI ROZWOJU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

20 OBSZARY POLITYKI ROZWOJU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

21 Diagnoza potencjałów rozwojowych Gminy Skawina

22 Metodologia badania Analizę stanu społeczno-gospodarczego Gminy Skawina przeprowadzono w oparciu o metodologię zastosowaną do delimitacji subregionów funkcjonalnych województwa małopolskiego*. Główną motywacją było zachowanie spójności dokumentu strategii z jednym z najważniejszych dokumentów nadrzędnych, czyli ze Strategią Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata Zastosowana metoda koncentruje się na określeniu potencjału rozwojowego gminy w przyjętych 7 obszarach badawczych, ujmujących w sposób kompleksowy ogół zjawisk społeczno-gospodarczych, zachodzących na jej terenie. Każdy obszar podzielono w zależności od jego charakteru i stopnia złożoności na podobszary. Podział przedstawia tabela poniżej. * Małopolskie Obserwatorium Polityki Rozwoju (2011), Badanie możliwości rozwojowych subregionów funkcjonalnych województwa małopolskiego. Raport końcowy z badania., Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków.

23

24 OBSZAR 1 – POTENCJAŁ TURYSTYCZNY
Baza turystyczna Popyt na turystykę Gęstość bazy noclegowej I (miejsca noclegowe na 1 tys. mieszkańców) Intensywność ruchu turystycznego I (korzystający z noclegów na 1 tys. mieszkańców) Gęstość bazy noclegowej II (miejsca noclegowe na 1 km2) Intensywność ruchu turystycznego II (liczba noclegów na 1 tys. mieszkańców) Infrastruktura gastronomiczna (podmioty z branż: zakwaterowanie i usługi gastronomiczne na 10 tys. mieszkańców) Wykorzystanie potencjału noclegowego (liczba noclegów na 1 miejsce noclegowe) Infrastruktura nienoclegowa (liczba obiektów sportowo rekreacyjnych na 1 obiekt noclegowy) Odsetek turystów zagranicznych (turyści zagraniczny / korzystający ogółem) Infrastruktura konferencyjna (liczba sal konferencyjnych na 1 obiekt noclegowy)

25

26

27 OBSZAR 2 – POTENCJAŁ GOSPODARCZY
Struktura gospodarki Przedsiębiorczość Innowacyjność Rynek pracy Struktura rolnictwa (przeciętna wielkość gospodarstwa rolnego w ha) Liczba podmiotów zarejestrowanych w rejestrze REGON na 1 tys. mieszkańców Innowacyjność - działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (liczba firm z sekcji M na 1000 mieszkańców) Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym Stosunek gospodarstw indywidualnych prowadzących działalność rolniczą do liczby ludności w wieku produkcyjnym Odsetek podmiotów zarejestrowanych w sektorze usług rynkowych w stosunku do liczby podmiotów ogółem Odsetek zatrudnionych w sektorze usług rynkowych (bez sekcji K i L) Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym Liczba pracujących (wg faktycznego miejsca pracy) w liczbie ludności w wieku produkcyjnym (bez prow. indywid. gosp. rolne oraz podmiotów gosp. do 9 osób) Wpływy do budżetów gmin z CIT na 1 mieszkańca Udział dochodów własnych w dochodach budżetu gminy Odsetek dużych przedsiębiorstw (250 i więcej zatrudnionych)

28

29

30

31

32 Struktura bezrobotnych zarejestrowanych według wieku unaocznia, jak dużym problemem w Gminie Skawina jest brak pracy wśród ludzi młodych. Osoby z dwóch najmłodszych grup wiekowych stanowią połowę ogółu figurujących w rejestrach urzędu pracy. Najmniejszy odsetek wszystkich bezrobotnych zarejestrowanych stanowią osoby w wieku lata.

33 Analizując statystyki urzędu pracy dla Gminy Skawina, można wysunąć tezę, że posiadanie wyższego wykształcenia wiąże się większym prawdopodobieństwem uniknięciu bezrobocia. Niemalże 1/3 wszystkich bezrobotnych zarejestrowanych w gminie legitymuje się wykształceniem zasadniczym zawodowym, a 24% osób ukończyło jedynie edukację podstawową i gimnazjalną. Z kolei tylko co dziesiąty bezrobotny to absolwent szkoły wyższej. Wykorzystanie potencjału intelektualnego i kwalifikacji zawodowych tych osób bez wykształcenia wyższego wydaje się kluczowe dla stymulacji rozwoju gminy.

34 W analizie struktury bezrobocia według stażu pracy szczególnie istotny jest wymiar bezrobocia długotrwałego. Dane pokazują, że w przypadku Gminy Skawina osoby pozostające bez pracy powyżej 1 roku stanowią 34% ogółu bezrobotnych, figurujących w rejestrach urzędu pracy. Pozostałe osoby w okresie do 12 miesięcy zdają się znajdywać zatrudnienie.

35 OBSZAR 3 – KAPITAŁ LUDZKI
Potencjał demograficzny Potencjał intelektualny Przeciętne saldo migracji z lat na 10 tys. mieszkańców Odsetek mieszkańców z wykształceniem wyższym w ludności 25+ Przeciętny przyrost naturalny na 1 tys. mieszkańców w latach Wskaźnik obciążenia demograficznego osobami starszymi (os. w wieku poprodukcyjnym na 100 os. wieku produkcyjnym) Przeciętne wyniki sprawdzianu po VI klasie Wskaźnik obciążenia demograficznego osobami młodymi (os. w wieku przedprodukcyjnym na 100 os. wieku produkcyjnym) Przeciętne wyniki z egzaminu gimnazjalnego - część matematyczno-przyrodnicza Małżeństwa zawarte na 1 tys. mieszkańców

36

37

38

39

40 Cena za metr kwadratowy powierzchni mieszkania na rynku wtórnym
Miasto Cena za metr kwadratowy powierzchni mieszkania na rynku wtórnym Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w powiecie (bez podmiotów do 9 pracowników) Przeciętne miesięczne wynagrodzenie/ cena metra kwadratowego mieszkania Kraków 6831 zł 3877,57 zł 0,57 Bochnia 4710 zł 3208,34 zł 0,68 Myślenice 4350 zł 2799,36 zł 0,64 Olkusz 3000 zł 3408,58 zł 1,14 Skawina 4100 zł 3571,36 zł 0,87

41

42 OBSZAR 4 – JAKOŚĆ ŻYCIA (1)
Ochrona zdrowia Problemy społeczne Edukacja Liczba ZOZ na 10 tys. mieszkańców Udział osób korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej w ludności ogółem Odsetek dzieci w wieku 3-5 lat objętych wychowaniem przedszkolnym Przeciętna liczebność klas w szkołach podstawowych Przeciętna liczebność klas w gimnazjach Liczba porad w ramach POZ na 1 mieszkańca Udział dzieci w wieku do lat 17, na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny w ogólnej liczbie dzieci w tym wieku Uczniowie przypadający na 1 komputer z dostępem do Internetu przeznaczony do użytku uczniów w szkołach podstawowych Liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną Odsetek szkół z wysokim wynikiem z testu po VI klasie szkoły podstawowej Odsetek szkół z wysokim wynikiem z egzaminu gimnazjalnego (część matematyczno-przyrodnicza) Uczniowie przypadający na 1 komputer z dostępem do Internetu przeznaczony do użytku uczniów w szkołach gimnazjalnych

43 OBSZAR 4 – JAKOŚĆ ŻYCIA (2)
Kultura Kultura fizyczna Gospodarka komunalna Czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności Liczba klubów sportowych przypadająca na 10 tys. mieszkańców Powierzchnia użytkowa mieszkań w przeliczeniu na mieszkańca Ilość księgozbioru przypadająca na 1 czytelnika Korzystający z instalacji wodociągowej w ludności ogółem Liczba uczestników imprez kulturalnych organizowanych przez instytucje kultury na 1 tys. mieszkańców Liczba ćwiczących ogółem przypadająca na 10 tys. mieszkańców Korzystający z instalacji kanalizacyjnej w ludności ogółem Liczba imprez kulturalnych organizowanych przez instytucje kultury na 1 tys. mieszkańców Korzystający z instalacji gazowej w ludności ogółem

44

45

46

47

48 OBSZAR 5 – INFRASTRUKTURA KOMUNIKACYJNA
Transport drogowy Transport kolejowy Infrastruktura teleinformatyczna Dostępność drogowa Krakowa Dostępność kolejowa Krakowa Odsetek miejscowości na terenie gminy bez dostępu do Internetu szerokopasmowego - zakończenia sieci światłowodowej Dostępność drogowa Krakowa (prognoza na rok 2020) Dostępność kolejowa Krakowa (prognoza na rok 2020) Stosunek miejscowości na terenie gminy bez dostępu do Internetu szerokopasmowego - węzły telekomunikacyjne Dostępność drogowa Oświęcimia Dostępność kolejowa Oświęcimia Stosunek miejscowości na terenie gminy bez dostępu do Internetu szerokopasmowego - sieci kablowe lub terminale radiowe Dostępność drogowa Oświęcimia (prognoza na rok 2020) Dostępność kolejowa Oświęcimia (prognoza na rok 2020)

49

50

51 OBSZAR 6 – ATRAKCYJNOŚĆ PRZYRODNICZA
Krajobraz przyrodniczy Zagrożenia przyrodnicze % powierzchni prawnie chronionej Odsetek mieszkańców korzystających z oczyszczalni ścieków Liczba pomników przyrody na 100 km2 Nakłady na środki trwałe służące ochronie środowiska na mieszkańca Powierzchnia terenów zieleni na 100 km2 Nakłady na środki trwałe służące gospodarce wodnej na mieszkańca % powierzchni lasów Odpady komunalne na 1 mieszkańca w tonach

52

53

54 OBSZAR 7 – ZARZĄDZANIE ROZWOJEM
Zarządzanie publiczne Kapitał społeczny Stan finansów samorządowych % powierzchni gminy objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Liczba OPP na 10 tys. mieszkańców Poziom zadłużenia (zobowiązania ogółem/dochody ogółem) Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem Liczba fundacji, stowarzyszeń o organizacji społecznych na 10 tys. mieszkańców Zdolność do samofinansowania[(dochody majątkowe + nadwyżka operacyjna)/wydatki majątkowe] Udział środków unijnych w wydatkach inwestycyjnych Frekwencja w wyborach prezydenckich 2010 (II tura) Udział nadwyżki operacyjnej w dochodach ogółem Całkowita wartość podpisanych umów na realizację projektów unijnych na 1 mieszkańca Frekwencja w wyborach samorządowych 2010 (I tura) Obciążenie dochodów obsługą zadłużenia % wykonania dochodów

55

56

57 PODSUMOWANIE

58 Analiza strategiczna SWOT – Gmina Skawina

59 Słabe strony (słabości)
Analiza SWOT Zagrożenia Szanse Słabe strony (słabości) Silne strony (atuty) Strenghts Weaknesses Treats Opportunities

60 Czynniki wspierające rozwój Czynniki hamujące rozwój
Analiza SWOT Czynniki wspierające rozwój Czynniki hamujące rozwój Czynniki wewnętrzne SILNE STRONY SŁABE STRONY Czynniki zewnętrzne SZANSE ZAGROŻENIA

61 SWOT - ELEMENTY ZASOBÓW GMINY (silne lub słabe strony) - inspiracje:
POŁOŻENIE FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE: walory przyrodnicze, oryginalne walory turystyczne, itp.; sąsiedztwo dużych aglomeracji miejskich, występowanie surowców naturalnych, GOSPODARKA LOKALNA: tradycje gospodarcze, aktywność przedsiębiorcza mieszkańców, dominująca branża, dostępność przygotowanych terenów inwestycyjnych, strefy aktywności gospodarczej. zainteresowanie ze strony inwestorów zewnętrznych, w tym zagranicznych, dostępność do instytucji otoczenia biznesu, system informacji gospodarczej, stopa i struktura bezrobocia, kwalifikacje mieszkańców, itp.;

62 SWOT - ELEMENTY ZASOBÓW GMINY (silne lub słabe strony) - inspiracje:
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I DOSTĘP DO USŁUG: dostępność komunikacyjna, transport zbiorowy, jakość i gęstość sieci drogowych, gł. o znaczeniu ponadlokalnym, infrastruktura sieciowa: wodociągowa, kanalizacyjna, energetyczna, gazociągowa, telekomunikacyjna (w tym dostęp do Internetu), gospodarka odpadami, DOSTĘP DO INNYCH USŁUG PUBLICZNYCH: infrastruktura społeczna – m.in.: edukacyjna, zdrowotna, kulturalna, polityki społecznej, oferta edukacyjna (również dla dorosłych), dostęp do edukacji wyższej, dostosowanie profili kształcenia do sytuacji na rynku pracy, aktywność społeczna, aktywność organizacji pozarządowych, oferta kulturalna, poziom bezpieczeństwa publicznego, w tym również związanego z występowaniem klęsk żywiołowych sytuacja demograficzna

63 SWOT - ELEMENTY ZASOBÓW GMINY (silne lub słabe strony) - inspiracje:
ŚRODOWISKO NATURALNE I DZIEDZICTWO KULTUROWE: stan środowiska przyrodniczego, obszary leśne, udostępnianie obiektów dziedzictwa kulturowego oraz obszarów cennych przyrodniczo na potrzeby turystyki i rekreacji, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, świadomość ekologiczna mieszkańców, WSPÓŁPRACA REGIONALNA I MIĘDZYNARODOWA: współpraca pomiędzy JST na rzecz realizacji wspólnych przedsięwzięć, funkcjonowanie formalnych i nieformalnych płaszczyzn wymiany informacji i doświadczeń (fora, związki, itp.) wśród różnych środowisk (samorząd terytorialny, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe, itp.) współpraca międzynarodowa, promocja.

64 SWOT - ELEMENTY ZASOBÓW GMINY (silne lub słabe strony) - inspiracje:
ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH: konkurencyjność gospodarstw rolnych, przetwórstwo rolno-spożywcze, specjalizacja produkcji rolniczej, warunki naturalne dla rozwoju rolnictwa, doradztwo rolnicze, dostęp do usług na terenach wiejskich, dostępność komunikacyjna terenów wiejskich do siedziby gminy i ośr. administracyjnych regionu, miejsca pracy na terenach wiejskich, oferta edukacyjna i doradcza dla osób odchodzących z rolnictwa – mobilność zawodowa, tradycje wiejskie, specjalizacje terytorialne.

65 Dziękujemy za uwagę Jacek Kwiatkowski – Wojciech Odzimek – Dawid Hoinkis - FRDL – MAŁOPOLSKI INSTYTUT SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO I ADMINISTRACJI ul. Szlak 73a Kraków tel./fax (012)