ŚRODKI WYRAZU: - język fachowy - aparat językowy - język właściwy utworom literackim.

Prezentacja na temat: "ŚRODKI WYRAZU: - język fachowy - aparat językowy - język właściwy utworom literackim."— Zapis prezentacji:

1

2 ŚRODKI WYRAZU: - język fachowy - aparat językowy - język właściwy utworom literackim

3 STYL AUTORA -indywidualizm -poprawność językowa a ingerencje redaktora

4 PISOWNIA

5  3 sposoby zapisywania nazwisk – poprzedzone pełnymi imionami, inicjałami imion lub nie  Nazwiska ogólnie znane - cytujemy bez imion i inicjałów – Kopernik, Pułaski, Freud  Nazwiska występujących w tekście i należące do autorów książek i artykułów zamieszczonych w bibliografii - bez imion ani inicjałów imion

6  Obcojęzyczne imiona i nazwiska - podajemy w postaci oryginalnej, chyba ze mają uznany spolszczony odpowiednik * w przypadku nazwisk pisanych alfabetem niełacińskim, stosujemy transkrypcję.  Odmiana nazwisk obcych - przy deklinacji nie stosujemy apostrofów przed polska końcówką, jeśli nazwisko kończy się na spółgłoskę lub ‘y’, np. : Brownowi - nie Brown’owi, Murraya - nie Murray’a, W przypadku nazwisk obcych zakończonych na ‘e’, odmiana zależy od tego czy to ‘e’ jest wymawiane czy nie – Verne’a, ale Scharnkego

7  Cytując je w tekście głównym, podajemy je w całym tekście w sposób jednolity, zachowując oryginalną pisownię  Jeśli istnieje przekład dzieła obcojęzycznego, podajemy tytuł przekładu. Jeśli nie, to przytaczamy tytuł oryginalny, ewentualnie z jego polskim tłumaczeniem w nawiasie.  Opis mający na celu identyfikację tytułów przytaczanych w dziele można umieścić w tekście głównym, przypisach lub bibliografii  Cytowane tytuły książek i nazw czasopism wyróżniamy kursywą

8  Nazwy polskie - rodzimych instytucji, organizacji, towarzystw, uczelni, urzędów i przedsiębiorstw - zapisujemy w tekście dzieła zgodnie z zasadami polskiej pisowni i w oficjalnym brzmieniu.  W pełnym brzmieniu podajemy wyrazy – firma - nie f-ma, spółka - nie s-ka, zakłady – nie z-dy, jeśli wchodzą w skład nazwy lub ją poprzedzają  Nazwy obcojęzyczne – nie skracamy i nie używamy oryginalnych akronimów, chyba ze są one lepiej znane niż pełna nazwa, jak np. IBM– International Business Machines Corporation.

9 Nazwy obce instytucji, organizacji, przedsiębiorstw możemy podać w wersji oryginalnej, jak również spolszczać. Możemy też w pierwszym miejscu występowania umieścić nazwę spolszczoną, a za nią nazwę oryginalną w nawiasie lub na odwrót, ale zawsze konsekwentnie w całym dziele, np. Naukowo-Techniczny Ośrodek Budownictwa (Centre Scientifique et Technique du Bâtiment) Gdy w skład nazwy wchodzą wyrazy potoczne typu : laboratories, corporation, używamy najczęściej ich polskich odpowiedników, np. Du Pont Company – Zakłady Du Ponta  Spolszczanie nazw instytutów naukowych, towarzystw, stowarzyszeń i uczelni – Uniwersytet Harvarda – nie Uniwersytet Harvardzki *W przypadku nazw obcych trzeba przyjąć jedną strategię dla całego tekstu - jeśli mamy kilka różnych nazw to, albo spolszczamy wszystkie, albo pozostawiamy je w oryginalnej formie..

10  skróty wyrazów potocznych – ogólnie przyjęte, nie budzące wątpliwości, jak : cd. - ciąg dalszy, m.in. – między innymi, itd. – i tak dalej. *Nie powinniśmy stosować takich skrótów jak – cz.- czyli, a mian. – a mianowicie, w/w - wyżej wymieniony  skróty wyrazów typowych – odnoszących się do części składowych i elementów dzieła, np. rozdz. – rozdział, rys. – rysunek, tabl. – tablica. *Zdań nie powinno się zaczynać od skrótów, dlatego na początku zdania powinny się one pojawić w pełnej formie, np. Tablica 6 zawiera niezbędne dane statystyczne. – nie Tabl. 6  skróty w opisie bibliograficznym – *w bibliografii, w razie potrzeby można skracać końcową cześć tytułu dzieła, artykułu, jeśli nie powoduje to utraty istotnych danych. Część usuniętą zastępujemy wielokropkiem. *W przypadku nazwy wydawcy, zaleca się podawać go w skróconej postaci, pozostawiając tylko najważniejszy człon nazwy, np. zamiast Prószyński i S-ka – Prószynski, zamiast John Wiley and Sons – Wiley.

11 *Dopuszcza się skracanie do inicjałów imion autora, redaktora, wydawcy – jeśli nie utrudni to identyfikacji osoby. *W brzmieniu oryginalnym pozostają skróty wyrazów typowych – vol. - volume, pt. - part, ed. - edition. Elementami które podaje się po polsku jest skrót ‘s.’- stronica, i skrót ‘red’. –redaktor.  skróty jednostek wielkości fizycznych – można ich używać tylko gdy poprzedza je wartość liczbowa, nie gdy pojawiają się określenia ogólnikowe, dot. ilości, wielkości, np. kilka centymetrów – nie kilka cm, Skrótów takich jak zł, tys, mln nie używa się nawet wtedy gdy poprzedzają je podane słownie liczebniki – dwa tysiące – nie dwa tys.  skróty specyficzne – dla różnych nauk - astronomii, ekonomii, geografii, biologii, medycyny, dziedzin techniki - są to skróty ogólnie przyjęte i stosowane, powinny być przez autora podane poprawnie i jednolicie w całej pracy.

12  gdy są literowe lub głoskowe - piszemy je wielkimi literami, np. PWN, LOT, ale w miejscowniku – w Locie (tylko pierwsza litera jest duża) * większość skrótowców składa się z samych liter lub tylko rozpoczyna się wielką literą – CBŚ, Centertel, El-Net  gdy w skrótowcu występuje litera oznaczająca spójnik lub przyimek lub odpowiadająca głosce wewnątrz wyrazu, piszemy ją małą literą, np. IBnGR – Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową  jeśli skrótowiec podlega odmianie - odmieniamy go następująco : PIN-u, -em, Jeśli ma charakter rzeczownika i kończy się małą literą to łącznik pomijamy – Budopolu, Jelfie

13  powinno się używać tylko skrótowców ogólnie znanych - w innym wypadku należy je objaśnić w pierwszym miejscu występowania  skrótowce związane z daną dyscypliną naukową - powinny być używane tylko gdy są przyjęte przez specjalistów z danej dziedziny,  Skróty obcojęzyczne, ogólnie znane specjalistom, pojawiające się w książkach naukowych i zawodowych, pozostawia się w postaci oryginalnej, jeśli nie mają polskich odpowiedników.

14 Reguły umieszczania cytatów : - można je zapisywać pismem prostym lub kursywą, umieszcza się je w ciągu z tekstem głównym lub wydziela z tekstu - wtedy mogą być zapisane mniejszą czcionka, z wcięciem  krótkie opuszczenia w cytatach zastępujemy wielokropkiem, umieszczonym w nawiasie kwadratowym. Jeśli opuszczamy dłuższy fragment tekstu, to powinniśmy każdą część przytoczonego tekstu uważać za odrębny cytat. W nawiasach kwadratowych autor lub tłumacz może tez umieścić uzupełnienia i wyjaśnienia, bez których cytat może nie być zrozumiały.

15  przy cytowaniu należy podać zawsze źródło cytatu, a w przypadku książek naukowych i zawodowych czy popularnonaukowych, do zapisu źródła dopisujemy numer strony z której zaczerpnięto wypowiedź  gdy cytujemy z książki obcojęzycznej i została ona przetłumaczona, to podajemy cytat z przekładu. Jeśli brakuje tłumaczenia, możemy sami dokonać przekładu cytatu, ale zaznaczyć ze jest to nasze tłumaczenie