Samouczek bibliograficzny Część 1. Dokumenty drukowane Halina Galera Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, Zakład Ekologii Roślin i Ochrony Środowiska Warszawa 2016

Spis treści Uwagi dotyczące Samouczka bibliograficznego Norma międzynarodowa Sposób tworzenia notek Tworzenie notek - zasady ogólne Artykuł z czasopisma Książka Książka wielotomowa Książka z serii wydawniczej Fragment z książki Fragment z książki należącej do serii wydawniczej Publikacja w materiałach konferencyjnych Manuskrypt Mapa Mapa w większej publikacji Norma i zdjęcie lotnicze Sposób gromadzenia danych do notek Schematy decyzyjne Postępowanie przy braku danych potrzebnych do stworzenia notki..... Sposób cytowania w tekście i tworzenia spisu literatury Literatura uzupełniająca nr slajdu

Niniejsza prezentacja jest pomyślana jako pomoc dla studentów i doktorantów przy opracowywaniu bibliografii do przyrodniczej pracy naukowej. Część 1. Samouczka dotyczy dokumentów drukowanych (opis cytowania dokumentów elektronicznych - w części 2 Samouczka ). Stosuję określenia możliwie najbardziej intuicyjne (choć z pewnością mniej precyzyjne od fachowej terminologii bibliograficznej) - np. wydawnictwo zwarte nazywam w uproszczeniu książką. Notkę bibliograficzną (czyli: przypis bibliograficzny - zespół danych o cechach dokumentu potrzebnych do jego identyfikacji) nazywam skrótowo notką, powołanie (czyli: zamieszczoną w tekście krótką formę przypisu, służącą do identyfikacji dokumentu źródłowego) nazywam cytatem, a proces powoływania się w pracy na dane z literatury (czyli: pochodzące z innych dokumentów) - cytowaniem. Istnieją różne sposoby cytowania literatury, a proponowana przeze mnie metoda jest jedną z wielu możliwości (por. instrukcje dla autorów, podawane przez redakcje wydawnictw naukowych). Chętnie odpowiem na pytania i przyjmę uwagi dotyczące Samouczka. Proszę je kierować na adres: Uwagi dotyczące Samouczka bibliograficznego

Norma międzynarodowa ISO 690: Informacja i dokumentacja – Wytyczne opracowania przypisów bibliograficznych i powołań na zasoby informacji [polski odpowiednik normy międzynarodowej, określający standardy tworzenia cytowań i bibliografii załącznikowej w dokumentach drukowanych i niedrukowanych] produkt dostępny w Systemie cyfrowej sprzedaży produktów i usług Polskiego Komitetu Normalizacyjnego:

Sposób tworzenia notek

Notki w opracowaniach naukowych są krótsze w porównaniu z notkami do katalogowania dokumentów np. w bibliotece. Każde wydawnictwo ma inne wymagania dotyczące formy notek ( różny układ elementów w notce, krój czcionki i interpunkcja). Natomiast zawartość merytoryczna notki jest w dużym stopniu unormowana (reguluje ją norma zwyczajowa środowiska naukowego) i zależy od rodzaju opisywanego dokumentu. Przy przygotowywaniu bibliografii naprawdę ważne jest: - zgromadzenie wszystkich danych potrzebnych do stworzenia notki, - konsekwencja przy redagowaniu notek w całej bibliografii, - dostosowanie bibliografii do wymagań osoby oceniającej opracowanie (promotora, recenzenta, wydawcy). Tworzenie notek - zasady ogólne

Przy tworzeniu notek należy unikać stosowania cyfr rzymskich. Można je zastąpić cyframi arabskimi. Przy tworzeniu notek należy stosować skróty wyrażeń: Pozostałe elementy notki (czyli cechy dokumentu: autor, tytuł, nazwa wydawnictwa itp.) należy podawać w języku, w jakim napisano cytowany dokument, z zastosowaniem oryginalnej ortografii. Notka dla publikacji dwujęzycznej powinna zawierać tytuł w 2 wersjach językowych (patrz: slajd 14).

Zasady konwersji regulują odpowiednie normy (patrz: slajd 4). W anglojęzycznych czasopismach naukowych powszechnie zaleca się stosowanie zmodyfikowanego systemu transliteracji cyrylicy ISO-2. System ten charakteryzuje się brakiem znaków diakrytycznych (czyli: kropek, daszków, akcentów, haczyków itp., dodawanych do „typowych” liter łacińskich - np. ë, ě, é, ę). Zasady transliteracji cyrylicy według normy PN-ISO 9: 2000 oraz w systemie ISO-2 przedstawiono na następnym slajdzie. W przypadku dokumentów pisanych innym alfabetem niż łaciński (cyrylicą, jidysz lub greckim), należy przeprowadzić konwersję znaków.

Transliteracja alfabetu rosyjskiego na łaciński

pierwsza i ostatnia strona artykułu nazwa czasopisma ** Nazwisko I. rok. Tytuł artykułu. Czasopismo 00: numer tomu czasopisma (ew. także zeszytu) rok opublikowania nazwisko i skrót imienia autora * Artykuł z czasopisma - struktura notki * Należy wymienić wszystkich autorów w kolejności zastosowanej w publikacji. ** Nazwę czasopisma można podać w skrócie. Skróty należy tworzyć według publikacji zawierających wykazy nazw czasopism lub tworzyć je w oparciu o normy regulujące zasady tworzenia skrótów (patrz: slajdy 4 i 52).

artykuł z czasopisma (pełna nazwa: Wiadomości Botaniczne), którego tomy są podzielone na jednostki niższego rzędu: Kornaś J Analiza flor synantropijnych. Wiad. Bot. 21.2: Artykuł z czasopisma - przykłady notek numer tomu numer zeszytu artykuł z czasopisma o podwójnej nazwie i numeracji tomów: Faliński B Phytocoenological atlas of the forest communities and species of Białowieża National Park. Phytocoenosis 13, Archivum Geobotanicum 8:

**** Liczbę stron w należy zapisać w taki sposób, jak jest ona podana w źródle (por. notkę na slajdzie 50). Jeśli książka posiada załączniki, wówczas ich liczbę dopisuje się obok liczby stron ze znakiem „+”. Podawanie objętości książki (łącznej liczby stron i załączników) nie zawsze jest wymagane. * Jeśli książka została napisana przez kilku autorów i opracowana przez redaktora (lub kilku redaktorów), wówczas w notce wymienia się redaktora z przypiskiem (red.). ** Podawanie numeru wydania nie zawsze jest wymagane. Nazwisko I. rok. Tytuł książki. Wyd. 0. Wydawnictwo, miasto, ss. 00. numer wydania ** liczba stron **** autor lub redaktor * Książka - struktura notki miejsce wydania nazwa wydawcy *** *** W nazwie wydawnictwa pomija się wyrażenia typu: i spółka, i synowie, S-ka z o.o., Inc, SA, Ltd. Nie należy pomijać wyrażenia Press. Nazwę można podać w skrócie, stosując używane powszechnie akronimy (czyli: skróty utworzone z 1. liter lub 1. zgłosek kilku wyrazów - np. PWRiL, WSiP) lub skróty tworzone w oparciu o normy (patrz: slajd 4). Niekiedy (często w starszych książkach) wydawcami były osoby prywatne - wówczas podaje się nazwisko i skrót imienia wydawcy z wyrażeniem [wydawca:].

Książka - przykłady notek notka z podaniem liczby stron (+ liczby stron w załączniku): Seneta W., Dolatowski J Dendrologia. Wyd. 2. PWN, Warszawa, ss notka dla książki z wieloma miejscami wydania: Davis P.H., Cullen J The identification of flowering plant families. Cambridge Univ. Press, Cambridge, New York, Port Chester, Melbourne, Sydney.

Książka - przykłady notek c.d. notka dla książki opracowanej przez zespół redaktorów, z całym tekstem w wersji dwujęzycznej: Zając M., Zając A. (red.) Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w woj. krakowskim. Gatunki prawnie chronione, ginące, narażone i rzadkie. Distribution Atlas of Vascular Plants in Cracow Province. Legally protected, endangered, vulnerable and rare species. Pracownia Chorologii Komputerowej Uniw. Jagiellońskiego, Kraków.

okres publikowania cytowanych tomów (pierwszy i ostatni rok) numery tomów * * Jeśli numeracja stron w kolejnych tomach jest ciągła, wówczas można podać sumaryczną liczbę stron w całej wielotomowej publikacji. Natomiast jeśli w każdym tomie numeracja stron zaczyna się od nowa, nie należy podawać ogólnej liczby stron. Nazwisko I. rok-rok. Tytuł książki, t Wydawnictwo, miasto. Książka wielotomowa - struktura notki dla publikacji składającej się z wielu tomów

Książka wielotomowa - przykład notki dla publikacji składającej się z wielu tomów Abrams L Illustrated Flora of the Pacific States. Washington, Oregon, California, t Stanford Univ. Press, Stanford.

Nazwisko I. rok. Tytuł książki, t. 0. Wydawnictwo, miasto, ss. 00. rok opublikowania tomu numer cytowanego tomu * Przy powoływaniu się na jeden tom, możliwe jest podanie liczby stron w cytowanym tomie (podaje się liczbę stron, a nie ich numery). liczba stron cytowanego tomu * Książka wielotomowa - struktura notki dla jednego tomu

Abrams L Illustrated Flora of the Pacific States. Washington, Oregon, California, t. 1. Stanford Univ. Press, Stanford. Książka wielotomowa - przykład notki dla jednego tomu

* Niekiedy trudno odróżnić czasopismo od serii wydawniczej (w obu przypadkach na okładce może pojawić się nazwa wydawcy i miejsce wydania). W pozycjach wydanych po 1970 r. można sprawdzić numer znormalizowany: w czasopismach zaczyna się on od liter ISSN, a w książkach - od ISBN (por. slajd 41). Najtrudniejszym przypadkiem jest pozycja z 2 numerami ( ISSN i ISBN). Może być ona czasopismem lub książką z serii wydawniczej - podpowiedzi należy szukać np. w rozdziale wstępnym lub w zaleceniach dla autorów. Książka z serii wydawniczej - struktura notki Nazwisko I. rok. Tytuł książki. Seria 0. Wydawnictwo, miasto, ss. 00. numer serii ** nazwa serii * ** Seria wydawnicza nie zawsze jest numerowana.

Książka z serii wydawniczej - przykład notki Jackowiak B Antropogeniczne przemiany flory roślin naczyniowych Poznania. Wydaw. Nauk. UAM, Ser. Biol. 42, Uniw. A. Mickiewicza, Poznań, ss. 232.

* Fragment książki (rozdział lub artykuł) można zacytować wtedy, gdy książka jest dziełem zespołu autorów i podano w niej autorów poszczególnych fragmentów. Jeśli autorstwo danego fragmentu nie jest znane, wówczas należy cytować całą książkę. ** Rok publikacji jest taki sam dla rozdziału i dla całej książki. *** W przypadku cytowania fragmentu książki, konieczne jest podanie numerów pierwszej i ostatniej jego strony. Nie podaje się natomiast sumarycznej liczby stron w całej książce. Nazwisko I. rok. Tytuł fragmentu. W: Nazwisko I., Tytuł książki. Wydawnictwo, miasto, s.: autor fragmentu * autorzy (lub redaktor) książki pierwsza i ostatnia strona fragmentu *** rok opublikowania ** Fragment książki - struktura notki

Nazwisko I. rok. Tytuł fragmentu. W: Nazwisko I., Tytuł książki. Wydawnictwo, miasto, s.: Fragment książki - struktura notki c.d. Elementy na niebieskim tle dotyczą fragmentu, elementy na żółtym tle - odnoszą się do całej książki (czyli: do dokumentu macierzystego). Rok publikacji (na zielonym tle) jako element wspólny, jest podawany tylko na początku.

Fragment książki - przykład notki Siciński J.T Zieleń łódzkich cmentarzy. W: Olaczek R., Ojrzyńska G. (red.), W obronie zieleni miasta. Wydaw. Uniw. Łódzkiego, Łódź, s.:

Nazwisko I. rok. Tytuł fragmentu. W: Nazwisko I., Tytuł książki. Seria 0, Wydawnictwo, miasto, s.: rok opublikowaniaautor rozdziału pierwsza i ostatnia strona fragmentu nazwa i numer serii wydawniczej autor (lub redaktor) książki Fragment książki należącej do serii wydawniczej - struktura notki

Nazwisko I. rok. Tytuł fragmentu. W: Nazwisko I., Tytuł książki. Seria 0, Wydawnictwo, miasto, s.: Fragment z książki należącej do serii wydawniczej - struktura notki c.d. Elementy na niebieskim tle dotyczą fragmentu, na żółtym tle - odnoszą się do całej książki (czerwone litery - seria wydawnicza). Rok publikacji - na zielonym tle.

Węglarski K Ochrona czynna jako ważny element zachowania różnorodności genowej rzadkich i ginących gatunków flory. W: Burchardt L. (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty badań ekologicznych. Idee ekologiczne 10, Ser. Szkice 6, Wydaw. Sorus, Poznań, s.: Fragment z książki należącej do serii wydawniczej - przykład notki

Nazwisko I. rok. Tytuł publikacji. W: Nazwisko I. (red.), Tytuł materiałów. Nazwa, miejsce i data konferencji. Wydawnictwo, miasto, s.: * Rok ukazania się materiałów konferencyjnych może być inny niż rok, w którym odbyła się konferencja. rok opublikowania * pierwsza i ostatnia strona publikacji dane dotyczące konferencji ** Publikacja w materiałach konferencyjnych - struktura notki ** Jeśli tytuł materiałów konferencyjnych nie zawiera informacji o nazwie, miejscu lub dacie konferencji, wówczas informacje te należy dopisać po tytule materiałów.

Nazwisko I. rok. Tytuł publikacji. W: Nazwisko I. (red.), Tytuł materiałów. Nazwa, miejsce i data konferencji. Wydawnictwo, miasto, s.: Elementy na niebieskim tle dotyczą publikacji (np. streszczenia referatu lub plakatu), elementy na żółtym tle odnoszą się do materiałów konferencyjnych (czerwone litery - dane dotyczące samej konferencji). Publikacja w materiałach konferencyjnych - struktura notki c.d.

Święta J., Badura M Co kryją w sobie dawne latryny? Badania archeobotaniczne w Gdańsku przy ulicy Piwnej. W: Zenkteler E. (red.), Botanika w dobie biologii molekularnej. Materiały sesji i sympozjów 52 Zjazdu PTB. Poznań, września Wydaw. Nauk. Boguccy, Poznań, s.: 206. Publikacja w materiałach konferencyjnych - przykład notki

* Może to być np. praca licencjacka, magisterska, doktorska, ekspertyza. ** Informacja dotyczy instytucji, dla której napisano pracę i / lub miejscowości, w której manuskrypt powstał. Manuskrypt - struktura notki Nazwisko I. rok. Tytuł manuskryptu. Rodzaj pracy, instytucja, miasto [mscr], ss.: 00. miejsce napisania manuskryptu ** rodzaj manuskryptu *

Manuskrypt - przykład notki Ostrowski A Stan zdrowotny dębów w zbiorowiskach świetlistej dąbrowy na terenie Puszczy Białowieskiej. Praca licencjacka, Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody Uniw. Warszawskiego, Warszawa [mscr], ss.: 26.

* Za autora mapy uznaje się kartografa wykonującego mapę lub redaktora mapy. ** Jeśli tytuł mapy nie zawiera informacji o jej rodzaju, wówczas trzeba dopisać tą informację po tytule (podaje się dane typu: mapa topograficzna, plan, atlas ). Nazwisko I. rok. Tytuł mapy, typ. 1:xxx. Wydawnictwo, miasto. skala mapy rodzaj mapy ** autor (redaktor) mapy * Mapa - struktura notki brak autora mapy (na mapa nie ma informacji o jej autorstwie): Tytuł mapy, rok. Typ, 1:xxx. Wydawnictwo, miasto.

Mapa - przykład notki podano redaktora, informacja o typie mapy zawarta w podtytule: Konopska B. (red.) Weekend w okolicach Krakowa. Mapa samochodowo-krajoznawcza. 1: PPWK, Warszawa. brak autora mapy, informacja o typie mapy zawarta w tytule: Mapa topograficzna Polski. Warszawa - Bemowo : Główny Geodeta Kraju, Warszawa.

Mapa w większej publikacji - struktura notki Nazwisko I. rok. Tytuł mapy, typ. 1:xxx. W: Nazwisko I., Tytuł publikacji. Wydawnictwo, miasto. Tytuł mapy rok. Typ, 1:xxx. W: Nazwisko I., Tytuł publikacji. Wydawnictwo, miasto. brak autora mapy:

Nazwisko I. rok. Tytuł mapy, typ. 1:xxx. W: Nazwisko I., Tytuł publikacji. Wydawnictwo, miasto. Mapa w większej publikacji - struktura notki c.d. Tytuł mapy rok. Typ, 1:xxx. W: Nazwisko I., Tytuł publikacji. Wydawnictwo, miasto. brak autora mapy:

Mapa w większej publikacji - przykład notki Myczkowski S Ważniejsze granice zasięgowe lasu i kosodrzewiny, mapa. 1: W: Trafas K. (red.), Atlas Tatrzańskiego Parku Narodowego. Tatrzański Park Narodowy, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi Oddział w Krakowie, Zakopane, Kraków.

W numerze normy powstałej w 2013 roku lub później podaje się rok i miesiąc jej opublikowania. Norma i zdjęcie lotnicze - przykłady notek normę cytuje się podając numer oraz tytuł (wraz z nadtytułem i podtytułem) ISO 690: Informacja i dokumentacja – Wytyczne opracowania przypisów bibliograficznych i powołań na zasoby informacji rok opublikowania *

Sposób gromadzenia danych do notek

Schematy decyzyjne czy tekst był opublikowany? nie tak t y p p u b l i k a c j i książka autor i tytuł, rok opubl., wydawnictwo, miasto, ewent. liczba stron i nr wydania artykuł w mat. konferencyjnych autor i tytuł, rok opubl., pierwsza i ost. str., autor i tytuł materiałów, data i miejsce konferencji publikacja w czasopiśmie autor i tytuł, rok opubl., pierwsza i ost. str., nazwa i nr czasopisma manuskrypt autor i tytuł, rok, instytucja, miasto, rodzaj pracy, ewent. liczba stron mapa autor i tytuł, rok opubl., skala i rodzaj mapy, wydawnictwo, miasto czasem: dane ad. publikacji macierzystej

książka - liczba tomów jedenwiele cytujemy całą książkę czy rozdział? cała książkarozdział nie ma nie można osobno cytować rozdziału ma autor i tytuł rozdziału, pierwsza i ostatnia strona; dane ad. całej książki nienumerowana numerowana numer serii 1 tom numer tomu ewent. liczba stron wszystkie numery tomów nazwa serii książka - przynależność do serii wydawniczej * bez seriiseria cytujemy 1 tom czy wszystkie? czy rozdział ma osobnego autora? * Odróżnianie czasopism od książek z serii wydawniczych - slajd 19 i 41.

Jeśli dokument nie zawiera informacji o autorze (lub redaktorze), wówczas należy zamienić kolejność elementów notki, podając na początku tytuł dokumentu - np: Tytuł dokumentu rok. Wydawnictwo, miasto, ss. 00. Taka sytuacja jest częsta w przypadku map (por. slajdy 32-36). Jeśli dokument nie zawiera informacji o dacie, wydawcy lub miejscu jego ukazania się, wówczas odpowiednie elementy notki należy zastąpić wyrażeniami: [rok nieznany], [wydawca nieznany], [miejsce nieznane]. Postępowanie przy braku danych potrzebnych do stworzenia notki Informacji potrzebne do notki należy szukać na stronie tytułowej (1. strona), a następnie na stronach redakcyjnych (2. i ostatnia strona publikacji). Jest tam m.in. znormalizowany numer nadawany nowszym publikacjom (w przypadku czasopism zaczyna się od liter ISSN, a w przypadku książek - od ISBN, por. slajd 19). Za rok ukazania się publikacji można przyjąć datę copyrihgt, rok druku, lub datę podaną w rozdziale wstępnym.

Sposób cytowania w tekście i tworzenia spisu literatury

W przyrodniczych opracowaniach naukowych stosuje się harwardzki system odsyłaczy (czyli: metodę podawania pierwszego elementu i daty). System ten polega na podawaniu w tekście cytatu (czyli: powołania - specyficznego odsyłacza do spisu literatury), składającego się z nazwiska autora lub redaktora oraz roku ukazania się dokumentu. Spis literatury umieszcza się w osobnym rozdziale, po tekście głównym i przed załącznikami do pracy. Notki w spisie można grupować według rodzaju dokumentów - np. wykazy wykorzystywanych w pracy norm, map, zdjęć lotniczych i dokumentów elektronicznych można zamieścić w osobnym podrozdziale. Harwardzki system odsyłaczy

W tekście cytat (nazwisko autora lub redaktora oraz roku ukazania się dokumentu) należy wpisać w nawiasie okrągłym. Jeżeli w tekście nazwisko autora (lub redaktora) jest wpisane jako fragment zdania, wówczas w nawiasie należy podać tylko rok ukazania się dokumentu. notka w spisie literatury: Seneta W., Dolatowski J Dendrologia. PWN, Warszawa. Gatunek A charakteryzuje się szczególnie dużymi liśćmi (Seneta i Dolatowski 1997). Seneta i Dolatowski (1997) podkreślają, że gatunek A charakteryzuje się szczególnie dużymi liśćmi. cytat w tekście: lub:

Jeśli dokument nie zawiera informacji o jego autorze (lub redaktorze), wówczas w cytacie podaje się tytuł dokumentu i rok jego ukazania się (por. slajd 41). Analogicznie postępuje się w przypadku cytowania map (por. slajdy 32-36). Przestrzenne rozmieszczenie stanowisk jemioły pospolitej zestawiono z lokalizacją parków i dużych skwerów na badanym terenie (Mapa topograficzna Polski. Warszawa - Bemowo 2002). cytat w tekście: notka w spisie literatury: Mapa topograficzna Polski. Warszawa - Bemowo : Główny Geodeta Kraju, Warszawa.

Gatunek A charakteryzuje się szczególnie dużymi liśćmi (Seneta 1991, Seneta i Dola- towski 1997). w tekście cytaty chronologicznie: w spisie literatury notki alfabetycznie: Seneta W Drzewa i krzewy liściaste, t. 1. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa. Seneta W., Dolatowski J Dendrologia. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa. W tekście cytaty (czyli: nazwiska autorów i daty ukazania się dokumentów) należy podawać w kolejności chronologicznej. W spisie literatury notki bibliograficzne należy porządkować alfabetycznie.

Jeśli dokument ma 3 lub więcej autorów, wówczas w tekście podaje się nazwisko tylko 1. autora z wyrażeniem i in. Jeśli nazwisko autora zawiera przedrostek van, von, de, wówczas w tekście przedrostek ten jest pomijany, a w spisie literatury podaje się go po inicjale imienia. Ogrody botaniczne pełnią funkcje edukacyjne (Bramwell i in. 1987, Assche 1996). cytaty w tekście: notki w spisie literatury: Assche C., van Funkcja nowoczesnego ogrodu botanicznego. Biul. Ogr. Bot. Muz. Zbiorów 5: 3-6. Bramwell D., Hamann O., Heywood V. Synge H. (red.) Botanic gardens an the World Conservation Strategy. Acad. Press, London.

Wprowadzanie obcych roślin do uprawy skutkuje często ich dziczeniem (Kowarik 1992a i 1992b). cytaty w tekście: notki w spisie literatury: Kowarik I. 1992a. Einführung und Ausbreitung nichtcheimischer Gehölzarten in Berlin und Brandenburg. Verh. Bot. Ver. Berlin, Beih. 3: Kowarik I. 1992b. Berücksichtigung von nichtheimischen Pflanzenarten, von “Kulturflüchtlingen” sowie Pflanzenvorkommen auf Sekundärstandorten bei der Aufstellung Roter Listen. Schriftenreihe Vegetationsk. 23: Jeżeli kilka wykorzystywanych w pracy dokumentów ma tego samego autora i ten sam rok opublikowania, wówczas rozróżnia się je za pomocą małych liter dopisywanych po dacie (między ostatnią cyfrą daty a literą nie powinno być spacji).

Dzięki sprzyjającym warunkom edaficznym, Ogród Botaniczny w Poznaniu ma dobre perspektywy rozwoju (Łukasiewicz A. 1996, Łukasiewicz S. 1996). cytaty w tekście: notki w spisie literatury: Łukasiewicz A Ogrody botaniczne istniejące dotychczas w Polsce i perspektywy ich rozwoju. Biul. Ogr. Bot. Muz. Zbiorów 5: Łukasiewicz S Rzeźba terenu i warunki gruntowo - wodne Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Biul. Ogr. Bot. Muz. Zbiorów 5: Jeżeli kilka wykorzystywanych w pracy dokumentów ma autorów o tym samym nazwisku i ten sam rok opublikowania, wówczas rozróżnia się je za pomocą pierwszych liter imion autorów.

Jeżeli dokument ma kilku autorów o tym samym nazwisku, wówczas w cytacie podaje się to nazwisko dwukrotnie. Gdy dokument ma zróżnicowaną numerację stron, zapis jego objętości powinien naśladować to zróżnicowanie (w podanym poniżej dokumencie wstęp jest numerowany małymi cyframi rzymskimi i-xiv, tekst główny - cyframi arabskimi 1-194, a załączone do tekstu tablice - dużymi cyframi rzymskimi XCVI-CXXVII ). notka w spisie literatury West W., West G.S A monograph of the british Desmidiaceae, t. 4. Ray Society, New York, London, ss.: xiv tabl. XCVI-CXXVII. Komórki Xanthidium armatum (Bréb.)Rabenh. posiadają bardo zmienną ornamentację (West, West 1912). cytat w tekście:

Problem odróżniania pierwotnych stanowisk naturalnych od stanowisk wtórnych był sygnalizowany już od dawna (Schouw 1823, cyt. za Kronenberg i Kowarik 1989). cytaty w tekście: notka w spisie literatury: Kronenberg B., Kowarik I Naturverjüngung kultivierter Pflanzenarten in Gärten. Verh. Berl. Bot. Ver. 7: Jeżeli nie ma możliwości dotarcia do dokumentu stanowiącego pierwotne źródło informacji (informacja z „drugiej ręki” - z komentarza zawartego w innym, późniejszym dokumencie), wówczas pojawia się konieczność pośredniego powołania się na to źródło. Podaje się cytat źródła pierwotnego, a następnie wyrażenie cyt. za i cytat źródła wtórnego (dokumentu, w którym odnaleźliśmy informację ). W spisie literatury umieszcza się 1 notkę.

Jeżeli dla kilku dokumentów ta sama osoba jest autorem i/lub pierwszym współautorem (skutkiem tego kilka notek w spisie literatury zaczyna się od tego samego nazwiska), wówczas: - najpierw podaje się prace napisane samodzielnie przez tego autora, a potem - prace jego współautorstwa; - w obrębie grupy dokumentów posiadających identyczny skład autorski, stosuje się porządek chronologiczny. kolejność notek w spisie literatury: Seneta W Dendrologia. PWN, Warszawa. Seneta W Drzewa i krzewy liściaste, t. 1. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa. Seneta W Drzewa i krzewy liściaste, t. 2. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa. Seneta W., Dolatowski J Dendrologia. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa. prace jednego autora w porządku chrono- logicznym prace zespołu autorów w porządku chrono- logicznym

Literatura uzupełniająca Poradniki drukowane Kolman R Zdobywanie wiedzy. Poradnik podnoszenia kwalifikacji (magisteria, doktoraty, habilitacje). Oficyna Wydaw. Branta, Bydgoszcz, Gdańsk. [m.in. kryteria oceny pracy pod względem wykorzystania bibliografii - s. 137] Młyniec W., Ufnalska S Scientific communication, czyli jak pisać i prezentować prace naukowe. Sorus, Poznań. [m.in. wybór dokumentów do cytowania w pracy: jakich dokumentów nie należy cytować w publikacji - s. 34] Woyke J Poradnik pisania przyrodniczych prac magisterskich i doktorskich oraz wygłaszania referatów naukowych. Wydaw. SGGW-AR, Warszawa. [sposoby odnoszenia się do danych uzyskanych przez innych autorów - s. 10] Poradniki dostępne w Internecie Liczba dostępnych w Internecie poradników bibliograficznych jest bardzo duża, a adresy stron zmieniają się na tyle szybko, że taki wykaz należałoby aktualizować co miesiąc...