DYSKRYMINACJA W SZKOLE Autor: Małgorzata Butenko

Dyskryminacja - definicje Traktowanie kogoś gorzej niż innych w tej samej sytuacji. Dyskryminacją jest nieuzasadnione zróżnicowanie, wyłączenie, ograniczenie lub uprzywilejowanie w korzystaniu z praw człowieka na warunkach równości. Występowanie tak rozumianej dyskryminacji można współcześnie zaobserwować w prawie każdej dziedzinie życia społecznego, np. w kontaktach jednostki z władzą publiczną, na rynku pracy, w edukacji czy opiece zdrowotnej.

Dyskryminacja - definicje Zjawisko dyskryminacji stanowi pogwałcenie zasad demokracji i praw człowieka oraz narusza regulacje Unii Europejskiej. Dyskryminacja może przybierać różne formy i może występować w każdym miejscu, w tym również w szkole czy innej placówce oświatowej. Wszelkie przejawy dyskryminacji mają wspólną cechę – pociągają za sobą nierówne traktowanie ludzi, co w rezultacie pozbawia ich równych szans.

Dyskryminacja wyrażona wierszem Dużo zła na świecie się rodzi, W pracy, na ulicy, w szkole czy domu, Ktoś krzyczy, wyzywa od chwili narodzin, Inny zaś w kącie nie wadzi nikomu. Są ludzie którzy innych poniżają, Chwytają w klatkę, kopią leżącego, Gardzą, wykorzystują, i zniewalają, A czasem nawet śmieją się z tego. Zostawmy więc z tyłu nasze uprzedzenia, Nie bądźmy uczuleni na kolor skóry, Przecież mamy jeszcze wiele do zrobienia, Nie zachowujmy się jak bezduszne szczury. Pomóżmy innym, nie bójmy się zacząć od nowa, Bo Ci, którzy źle postępują nie mają racji, A my możemy powiedzieć te słowa, Nie dajmy się wciągnąć DYSKRYMINACJI!!!

DYSKRYMINACJA- skojarzenia • nietolerancja • niesprawiedliwe traktowanie • uprzedzenia • uznanie innych za gorszych od nas • prześladowanie • wykluczenie • odrzucenie

DYSKRYMINACJA DOTYKA LUDZI ZE WZGLĘDU NA: • płeć • wygląd zewnętrzny, strój • orientację seksualną • niepełnosprawność • wyznanie religijne • przekonania polityczne • kolor skóry • narodowość, • pochodzenie etniczne • pochodzenie społeczne • sytuację materialną • urodzenie

MECHANIZMY DYSKRYMINACJI STEREOTYPY – uprzedzenia funkcjonujące w danym społeczeństwie, czyli utarty sposób myślenia, powodujący uprzedzenia UPRZEDZENIA – postawa odrzucania kogoś lub czegoś bez racjonalnych powodów KONKRETNE DZIAŁANIE SKIEROWANE PRZECIWKO…

MECHANIZM DYSKRYMINACJI

SKUTEK WYKLUCZENIE OSÓB LUB GRUP

KONSEKWENCJE • STRACH • NISKIE POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI • NIECHĘĆ DO GRUPY, Z KTÓREJ SIĘ POCHODZI • IZOLACJA

RODZAJE DYSKRYMINACJI BEZPOŚREDNIA •osoba lub grupa osób traktowana jest mniej przychylnie wyłącznie z powodu danej cechy np.: dyskryminacja finansowa w pracy ze względu na płeć ( kobiety na tym samym stanowisku otrzymują niższe wynagrodzenie) POŚREDNIA • sytuacja, gdy przepisy, zasady, zachowania stosowane pozornie wobec wszystkich osób szczególnie dotyka konkretną grupę społeczną i sprawia jej trudności

DYSKRYMINACJA W SZKOLE NAZYWANA RÓWNIEŻ ZJAWISKIEM TZW. „FALI” WSZYSTKIE ZJAWISKA MAJĄCE NA CELU : ośmieszenie, poniżenie osoby na forum klasy, całej szkoły, a nawet w środowisku lokalnym

KOGO DOTYKA??? UCZNIÓW, KTÓRZY SĄ „INNI” • kolor skóry • ubiór • wygląd zewnętrzny ( twarz, wzrost, masa ciała, rodzaj kalectwa np.: głuchoniemi, • status społeczny ( ubiór niezgodny z aktualnymi trendami młodzieżowymi ) • poziom intelektualny

NIEKIEDY SYTUACJA DYSKRYMINACJI W SZKOLE DOTYCZY RÓWNIEŻ RELACJI: NAUCZYCIEL - UCZEŃ ( NAUCZYCIEL DYSKRYMINUJE DANEGO UCZNIA) UCZEŃ - NAUCZYCIEL ( UCZEŃ JEST OSOBĄ DYSKRYMINUJĄCĄ DANEGO NAUCZYCIELA)

DYSKRYMINACJA - „FALA” PRZEJAWIA SIĘ : • wrogimi i systematycznie powtarzającymi się zachowaniami, które mają na celu zniszczenie reputacji • utrudnianie i przeszkadzanie funkcjonowania w szkole • słowami i zachowaniami godzącymi w godność człowieka i jego podstawowe prawa

MOŻE PROWADZIĆ DO NAJGORSZEGO… ( PRÓBY SAMOBÓJCZE, SAMOOKALECZENIE) OSOBA SZYKANOWANA PRZEZ DŁUŻSZY OKRES CZASU, PRZEZ INNE OSOBY, PRZEŻYWA SILNY STRES, CO PRZY BRAKU WSPARCIA MOŻE PROWADZIĆ DO NAJGORSZEGO… ( PRÓBY SAMOBÓJCZE, SAMOOKALECZENIE)

MILCZENIE DAJE OGÓLNE PRZYZWOLENIE I AKCEPTACJĘ NA TAKI STAN RZECZY …PRZYKRE ZJAWISKO… - NIEKIEDY DYREKCJA SZKOŁY LUB NAUCZYCIELE IGNORUJĄ NEGATYWNE POCZYNANIA UCZNIÓW - NIE ZWRACAJĄ UWAGI NA OZNAKI ZACHOWAŃ , CHARAKTERYSTYCZNYCH DLA DYSKRYMINACJI - „PRZEŚLADOWCY” CZUJĄ SIĘ BEZKARNI MILCZENIE DAJE OGÓLNE PRZYZWOLENIE I AKCEPTACJĘ NA TAKI STAN RZECZY

…PRZYKRE ZJAWISKO… NIEKIEDY RODZICE NIE WIDZĄ PROBLEMU W ZACHOWANIU SWEGO DZIECKA, WYCHOWUJĄC DZIECKO BEZSTRESOWO UWAŻAJĄ, ŻE MA PRAWO ZACHOWYWAĆ SIĘ JAK CHCE, SZUKAJĄ WINY W OSOBIE DYSKRYMINOWANEJ, A NIE W SWOIM DZIECKU,

PRZYCZYNY ZACHOWAŃ DYSKRYMINUJĄCYCH WRÓD UCZNIÓW: • NEGATYWNY WZÓR POSTEPOWANIA niewłaściwa postawa rodziców wobec innych ludzi, narodów, własnego dziecka ( wypowiedzi, szykany, kary cielesne, zbyt surowa dyscyplina lub jej brak, konflikty wewnątrz rodziny) • TRUDNOŚCI W NAUCE • PROBLEMY EMOCJONALNE zaburzenia w zachowaniu, niskie poczucie własnej wartości

POSTAWA SPRAWCY: • Sprawcy często nie odczuwają żadnej winy, odpowiedzialności za swoje czyny • Ich argumentacja opiera się na stwierdzeniu, że inni postępują przecież tak samo • Nie odczuwają empatii nawet w sytuacji gdy dyskryminowany okazuje przerażenie, płacze itp. • Kiedy może ponieść karę traktuje to jako kłopot, a nie konsekwencję zła które wyrządził

PARADOKS !!! OSOBY, KTÓRE WYZWOLIŁY SIĘ Z POZYCJI WYKLUCZONEGO CZĘSTO NIE OKAZUJĄ EMPATII , PRAGNĄ RACZEJ SPRÓBOWAĆ JAK TO JEST BYĆ W POZYCJI SILNIEJSZEGO

Jak szkoła może przeciwdziałać dyskryminacji? - SZKOLENIOWE RADY PEDAGOGICZNE - WARSZTATY DLA UCZNIÓW - PEDAGOGIZACJA RODZICÓW - POGADANKI Z WYCHOWAWCĄ, - IMPREZY SZKOLNE, ZAJĘCIA POZALEKCYJNE - KONKURSY, ZAWODY

Jak szkoła może przeciwdziałać dyskryminacji? - PODEJMOWANIE SPRAWNEJ INTERWENCJI WOBEC SPRAWCÓW - POMOC OSOBOM DYSKRYMINOWANYM - ORAGANIZOWANIE SPOTKAŃ Z PRZEDSTAWICIELAMI POLICJI - UDZIAŁ SZKOŁY W ORGANIZOWANYCH KAMPANIACH SPOŁECZNYCH

Rodzic drogowskazem zachowań swojego dziecka Rodzina zawsze była środowiskiem przeżycia wartości i godności osoby ludzkiej. Dzieci mogą uczyć się wartości w rodzinie na wiele różnych sposobów - poprzez rozmowy, codzienne sytuacje, wydarzenia specjalnie zaprogramowane, przygotowane, ale najczęściej pierwszy kontakt z jakąś wartością jest nieświadomy, nie zaprojektowany, odbywa się bowiem poprzez modelowanie zachowania dorosłych w otoczeniu dziecka.

Rodzic drogowskazem zachowań swojego dziecka Sposób, w jaki rodzice rozwiązują problemy, odnoszą się do innych - to ważny sygnał dla dziecka, który mówi o tym, co jest w życiu ważne, jak należy postępować. Dążenia rodziców, rozmowy o marzeniach i planach zapisują się w świadomości dziecka jako cele szczególnie istotne, coś godnego osiągnięcia. Ważne jest więc nie tylko to, co rodzic mówi, ale również to, co robi.

Rodzic drogowskazem zachowań swojego dziecka Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że zwłaszcza w okresie dorastania rozmowa na temat wartości nabiera szczególnego znaczenia. Młody człowiek może doświadczać wewnętrznego chaosu pod wpływem wszystkich informacji, jakie docierają do niego ze świata, który go otacza. Otwarta rozmowa dotycząca tego, co dla niego ważne lub co mogłoby być ważne, ale budzi lęk, niepokój - to szczególnie trudne, rodzicielskie zadanie, wymagające od rodziców dokładnego rozeznania w pełnionych przez siebie rolach, a role te ulegają nieustannym przeobrażeniom.

Rodzic drogowskazem zachowań swojego dziecka Być rodzicem to wielka misja, która wymaga wiedzy. Współczesny świat bardzo potrzebuje mody na mądre rodzicielstwo, które wprowadzi dziecko i pomoże mu odnaleźć w sobie świat wartości. Akceptacja dziecka przez rodziców, ich ciepły stosunek do niego, podtrzymywanie psychiczne (dodawanie otuchy czy zachęty) oddziaływują dodatnio na jego rozwój emocjonalny, społeczny, umysłowy.

Rodzic drogowskazem zachowań swojego dziecka Natomiast nadmierne ograniczenie, postawa rygorystyczna oraz tendencja do stosowania kar, przy równoczesnym braku akceptacji i okazywania ciepła uczuciowego, wywierają na ogół ujemny wpływ na kształtowanie się u dziecka obrazu samego siebie, na jego rozwój emocjonalny i społeczny.

Rodzic drogowskazem zachowań swojego dziecka „Dzieci można przedstawić jako zwierciadła. Jeśli daje się im miłość, oddają miłość. Jeśli niczego im się nie daje, nie mają czego oddać” R. Campbell

Rodzic drogowskazem zachowań swojego dziecka Na zakończenie rozważań warto przytoczyć kilka prawd dotyczących wychowania dziecka według Dorothy Law Nolte: „Dzieci uczą się tego, czego doświadczają: · Dziecko krytykowane uczy się krytykować · Dziecko otoczone wrogością uczy się agresji · Dziecko żyjące w strachu uczy się lękliwości · Dziecko zawstydzane uczy się poczucia winy · Dziecko zachęcane uczy się wiary w siebie · Dziecko otoczone wyrozumiałością uczy się cierpliwości · Dziecko otoczone miłością uczy się kochać innych” Jeżeli żyjesz w spokoju, twoje dziecko będzie żyło w spokoju ducha.

Rodzic drogowskazem zachowań swojego dziecka Dziesięć przykazań złego rodzica: -ZBYT DUŻA SWOBODA -BRAK KONTROLI -NIEKONSEKWENCJA W DZIAŁANIU I ZACHOWANIU RODZICA -NIEUSTANNA KRYTYKA -KOMUNIKACJA

Rodzic drogowskazem zachowań swojego dziecka -NIESPEŁNIONE AMBICJE RODZICÓW -NAGRADZANIE I KARANIE -POSTAWA NADMIERNIE WYMAGAJĄCA ORAZ NADMIERNIE CHRONIĄCA -UZALEŻNIENIE -PRZEMOC

NIKT NIE MOŻE BYĆ DYSKRYMINOWANY W ŻYCIU POLITYCZNYM, SPOŁECZNYM LUB GOSPODARCZYM Z JAKIEJKOLWIEK PRZYCZYNY. KONSTYTUCJA RP, art. 32.2

PROCEDURY PRZECIWDZIAŁANIA W PRZYPADKU ZACHOWAŃ DYSKRYMINACYJNYCH OBOWIĄZUJĄCE W SZKOLE PODSTAWOWEJ W RAKOWIE Nauczyciel, który był świadkiem takiego zachowania przeprowadza z uczniem rozmowę pouczającą. Wstawia mu ocenę cząstkową z zachowania (klasy I-III) lub punkty ujemne do zeszytu uwag (klasy IV-VI) zgodnie z obowiązującym w szkole WSO i powiadamia o tym fakcie wychowawcę. Wychowawca telefonicznie lub osobiście informuje rodziców, prawnych opiekunów ucznia o jego zachowaniu dyskryminacyjnym zwracając uwagę na przeprowadzenie rozmowy z dzieckiem na temat właściwych zachowań, tolerancji i akceptacji wobec innych. W sytuacji kiedy uczeń w dalszym ciągu dopuszcza się zachowań dyskryminacyjnych wychowawca powiadamia o tym, fakcie dyrektora szkoły. Dyrektor przeprowadza z uczniem rozmowę wychowawczą . Rodzice nadal są informowani o zachowaniu ich dziecka.

PROCEDURY PRZECIWDZIAŁANIA W PRZYPADKU ZACHOWAŃ DYSKRYMINACYJNYCH OBOWIĄZUJĄCE W SZKOLE PODSTAWOWEJ W RAKOWIE Jeżeli sytuacja się nie zmienia organizuje się spotkanie dyrektora, wychowawcy, nauczycieli, rodziców uczniów, którzy dopuszczają się zachowań dyskryminacyjnych, aby wspólnie wypracować zasady pracy z tymi dziećmi. Na takim spotkaniu dopuszcza się uczestnictwo rodziców dzieci dyskryminowanych. Z takiego spotkania jest sporządzana notatka służbowa, którą podpisują wszyscy obecni. Jeżeli uczeń i rodzice nie stosują się do ustaleń zapisanych w notatce służbowej i szkoła wyczerpała wszystkie możliwe działania dyrektor szkoły może o zachowaniu ucznia i niewydolności wychowawczej rodziców powiadomić sąd rodzinny.

Dyskryminacja w szkole Dziękując za uwagę życzę nam Nauczycielom i Państwu – Rodzicom, abyśmy nie musieli korzystać z PROCEDUR PRZECIWDZIAŁANIA W PRZYPADKU ZACHOWAŃ DYSKRYMINACYJNYCH OBOWIĄZUJĄCYCH W NASZEJ SZKOLE