Monopol U.S. vs Microsoft Ekonomia Gałęziowa Lal Malwina Włoch Marta Chmiel Maciej Salamon Michał

Wstęp Microsoft powstaje w 1975 i od początku istnienia bardzo szybko się rozwija. W 1990 Federalna Komisja Handlu rozpoczęła śledztwo przeciwko praktykom licencjonowania oprogramowania przez Microsoft, ale zamknęła je w 1992 bez postawienia zarzutów. Departament Sprawiedliwości przejmuje śledztwo i dodatkowo je rozszerza. W maju 1998 roku Amerykański Departament Sprawiedliwości, dwadzieścia stanów oraz dystrykt Kolumbii wniosło pozew przeciwko Korporacji Microsoft, zarzucając: Monopol na rynku systemów operacyjnych dla komputerów osobistych Próby nielegalnego rozszerzenia monopolu na inne produkty lub usługi Zawieranie umów z producentami komputerów PC i dostawcami usług internetowych Szkodliwe konsekwencje monopolizacji dla konkurentów i konsumentów? Microsoft przed Komisją Europejską

Wstęp Odmowa Microsoftu przekazania konkurentom informacji Sprzedaż wiązana systemu operacyjnego Windows z oprogramowaniem użytkowym Windows Media Player Wiązanie Internet Explorer z Windows

Zarzuty stawiane Korporacji Microsoft: Warunkiem korzystania z przeglądarki Internet Explorer jest posiadanie oprogramowania Microsoft Windows Wykluczenie konkurencyjnych przeglądarek z najbardziej efektywnych kanałów dystrybucji (OEM i ISP) 1. 2.

3. Umowy narzucające OEM wybór przeglądarki Umowy mniej korzystne dla konkurencji (ISP) Darmowa przeglądarka Internet Explorer 4. 5.

Efekt sieciowy (ang. network effect) Microsoft ma przewagę nad mniejszymi firmami z powodu większej liczby użytkowników produktu- sieci użytkowników- co prowadzi do zwiększonej korzyści konsumenta, a to z kolei do jeszcze większych zysków dominującej firmy. Użytkownicy wybierają oprogramowanie, na którym działa większość aplikacji Kolejne aplikacje są tworzone na najbardziej popularny system operacyjny

Efekty skali Microsoft dzięki dużemu udziałowi w rynku (korzystanie w efektów skali) obniża udział kosztów stałych w kosztach jednostkowych produktu.

Zarzuty Wiązanie występuje, gdy sprzedawca uzależnia sprzedaż określonego towaru (wiążącego) od zakupu przez nabywcę innego (związanego) towaru, np. systemu operacyjnego z programem antywirusowym Wiązanie może przynieść efekt w postaci zwiększenia sprzedaży i osiągnięcia ekonomii skali

Zarzuty Sprzedaż pakietowa (bundling) dwóch odrębnych produktów po wspólnej cenie, przy jednoczesnej możliwości oddzielnego zakupu każdego z nich. - włączenie WMP do systemu Windows

Zarzuty Zintegrowany produkt- Windows 95 z zintegrowaną przeglądarką Internet Explorer (IE).

Umowy licencyjne zawierane przez Microsoft z producentami komputerów (OEMs): Producenci komputerów (OEMs) zobowiązani byli płacić Microsoftowi pewną kwotę od każdego wyprodukowanego komputera, niezależnie od tego, czy był on wyposażony w jego system operacyjny. Takie zobowiązanie zawarte było w umowie licencyjnej narzucanej przez Microsoft, który w zamian oferował niższą cenę systemu operacyjnego. Sprzedając komputer wyposażony w inny system operacyjny, producenci komputerów musieli obok ceny za zainstalowany system zapłacić również opłatę na rzecz Microsoft.

Windows 98 Został zaprojektowany tak, że przy jego zakupie i użytkowaniu utrudniał wyeliminowanie z niego przeglądarki internetowej IE Microsoft zlikwidował możliwość automatycznego usunięcia Internet Explorer za pomocą narzędzia „dodaj/usuń programy” (opcja taka była dostępna w Windows 95) Microsoft zbudował Windows 98 tak, by wymagał on skorzystania z Internet Explorera w niektórych okolicznościach, choćby użytkownik ustawił inny produkt jako domyślny w celu przeglądania sieci.

Microsoft vs. Netscape oferowanie klientom nowego, kosztownego produktu za darmo i pozbawienie Netscape tradycyjnych źródeł przychodów agresywne taktyki negocjacyjne i „podkupywanie” dotychczasowych dużych klientów Netscape skłonienie wiodących dostawców Internetu w Stanach Zjednoczonych (AOL, AT&T, Compuserve, MCI, Netcom, Prodigy i Sprint) do zastąpienia produktu Netscape przeglądarką Microsoftu mimo poniesienia wcześniejszych wydatków na zakup Communicatora

Microsoft vs. Netscape współpraca z najważniejszymi dostawcami oprogramowania użytkowego, wykorzystującego przeglądarkę Netscape (firmami Apple, Intuit i Lotus/IBM); restrykcyjne umowy z producentami komputerów, ograniczające możliwości sprzedaży produktów konkurencyjnych wobec Internet Explorera w zamian za dodatkowe korzyści finansowe.

Postanowienia ugody Microsoft powinien zapewnić innym stronom dostęp do tzw. Protokołu komunikacyjnego (Communications Protocol) Microsoft nie mógł podejmować kroków odwetowych wobec ISV (Indepandent software vendor), gdy dokonywały lub rozważały dokonywanie takich czynności, jak rozwój, używanie, dystrybucja, promocja lub wspieranie jakiegokolwiek oprogramowania konkurencyjnego dla Oprogramowania Platformowego Microsoftu

Postanowienia ugody Microsoft nie mógł zawierać umów licencyjnych z producentami komputerów osobistych, które ograniczałyby ich współpracę z innymi dostawcami oprogramowania Microsoft nie mógł zawierać z OEMs umów zakazujących im następujących działań: instalowania i zamieszczania ikon, skrótów i pasków w menu do programów użytkowych innych producentów niż Microsoft Microsoft został zobowiązany do ujawnienia tzw. Interfejsów programowania aplikacji (application programming interfaces, APIs), czyli interfejsów używanych przez aplikacje użytkowe Microsoftu do komunikacji z systemem operacyjnym Windows

Udział Microsoft na rynku przeglądarek internetowych Interwał miesięczny

Przyczyna upadku Netscape według Microsoft Microsoft uważał, że wygrał bitwę dotycząca technologii przeglądarek internetowych, posiadając lepszy produkt dzięki: Inwestycji 100 mln $ w przeglądarkę IE Inwestycji w dystrybucję Integracji przeglądarki z systemem operacyjnym Windows Wygranie kontraktu z AOL (największym dostawcą usług internetowych w USA)

Wynik sporu Sąd nakazał podział przedsiębiorstwa na dwie części: zajmująca się wyłącznie systemami operacyjnymi zajmująca się wszystkimi aspektami poza systemami operacyjnymi Koncern uniknął podziału dzięki wyrokowi sądu apelacyjnego Ostatecznie Microsoft zwiększył swój udział na rynku przeglądarek internetowych do ponad 90% w przeciągu pierwszych 5 lat po wyroku

Perspektywy na przyszłość

Przykłady monopolu na rynku polskim Polski cukier Przesyłki urzędowe Paliwa gazowe Grupa PKP Produkcja dokumentów itd

Pytania Punkt równowagi rynkowej monopolu to sytuacja kiedy monopol: Optymalizuje poziom produkcji Maksymalizuje utarg całkowity Maksymalizuje zysk przy określonej relacji cenowo – podażowej Wszystkie powyższe Przedsiębiorstwo monopolistyczne osiąga zysk dodatni, wówczas gdy cena monopolowa jest: wyższa aniżeli przeciętny koszt zmienny niższa aniżeli przeciętny koszt całkowity wyższa aniżeli przeciętny koszt całkowity wyższa aniżeli koszt marginalny Władza czystego monopolu prowadzi do: spadku poziomu produkcji spadku poziomu cen wzrostu poziomu produkcji wzrostu poziomu cen

Pytania Kiedy można mówić o czystym monopolu? gdy produkt firmy nie posiada bliskich substytutów kiedy firma występuje w roli jednego producenta gdy firma w pełni kontroluje rynki surowców wszystkie powyższe Dyskryminacja cenowa jest to: dokładne wypełnienie założeń optymalności marginalnej forma pobierania różnych cen za różne ilości danego dobra zwiększenie dochodów konsumentów poprzez minimalizację kosztów produkcji zmniejszenie dochodów konsumentów poprzez nałożenie wysokich cen monopolistycznych na produkt

Dziękujemy za uwagę!  Lal Malwina Włoch Marta Chmiel Maciej Salamon Michał Warszawa, 06-12-2015