Problem cyberprzemocy z perspektywy pedagogicznej Prof. US dr hab. Elżbieta Perzycka

CYBERPRZEMOC BEZPIECZEŃSTWO CYBERPRZESTRZEŃ PERSPEKTYWA

CYBERPRZESTRZŃ

Cyborgizacja Co wiemy o technologicznych protezach ? Czy to jest człowiek, któremu wszczepiono cyfrowe narzędzia. Jeżeli tak,to czy to jest jeszcze człowiek, czy to jest już maszyna – może cyborg. Zanim odpowiem na to pytanie. Chciałabym skupić się najpierw na tzw. technologicznych protezach. Co to takiego? Cyborgizacja Co wiemy o technologicznych protezach ?

NETYKIETA, CZYLI O KULTURZE W INTERNECIE

Uwarunkowania cyberprzemocy w środowisku cyberprzestrzeni Bezpieczeństwo z perspektywy relacji społecznych w cyberprzestrzeni (Braun J., Czas socjonautów, [w:] Nowe Media pod red. E. Mistewicza, 4/2/2013) Bezpieczeństwo z perspektywy cybertożsamości (Branicki W., Tożsamość a wirtualność, Nomos, Kraków 2009.) Bezpieczeństwo z perspektywy wiarygodności informacji i usług (Jemielniak D., Życie Wirtualnie dzikich. Netnografia Wikipedii największego projektu współtworzonego przez ludzi, Wydawnictwo poltext, Warszawa 2013; Goban-Klas T., Wartki nurt mediów. Ku nowym formom społecznego zycia informacji, Universitas, Kraków 2011). Bezpieczeństwo z perspektywy cyberzagrożeń (Carr N., Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg, Wydawnictwo HELION, 2013.) Bezpieczeństwo z perspektywy edukacji do bezpiecznego korzystania z Internetu (Siemieniecki B., Rzeczywistość wirtualna a edukacja, [w:] Cyberprzestrzeń i edukacja pod red. T. Lewowicki, B. Siemieniecki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.)

Edukacja do bezpiecznego korzystania z Internetu Czy inaczej spojrzymy na Edukacja do bezpiecznego korzystania z Internetu

Bezpieczne korzystanie z Internetu

Zagrożenia w cyberprzestrzeni zagrożenia zdrowia psychicznego i fizycznego; moralne, społeczno-wychowawcze; infoholizm i zagrożenia gier komputerowych; poznawczo-intelektualne; (choroby) informacyjne; zagrożenia substancjami chemicznymi z inspiracji sieci: bigoreksja, narkotyki, napoje energetyzujące, dopalacze, suplementy diety, lekarstwa; zagrożenia sztucznej inteligencji i robotów humanoidalnych; zagrożenia społeczeństwa nadzorowanego czy kontrolowanego (Lizut J. (red.), Warszawa 2014).

TEORETYCZNE UWARUNKOWANIA BEZPIECZNEGO KORZYSTANIA Z INTERNETU Filozofia (E. Fromm, Z. Bauman, W. Wołoszyn, T. Szkudlarek, Z. Melosik, K. Krzysztofek, J. Janowski, W. Chyła, V. Kopińska, R. Ingarden) Psychologia (P. Wallace, B. Szmigielska, D. Kubicka, M. Ledzińśka, E. Czerniawska, P. Levinson, J.A. Bargh, K.Y.A. McKenna, L. A. Pervin, O.P. John, A. Kołodziejczyk, T. Rowiński, A.Jaszczak, M. Golka C. Guerreschi, L. M. Paska, Z. Yan, R. A. Davis, M.D. Griffiths) Socjologia (M. McLuhan, A. Elliott, J. Baudrillard, A. Giddens, A. Toffler, M. Castells, T. Goban-Klas, D. Tapscott, K. Leśniak-Moczuk, K. Loska, D. Batorski) Zdrowie i ergonomia (S. Kozak, J.B. Karski, E. Tomaszewska, M. Kowalski) Ekonomia i Gospodarka (J. Golinowski, D. Górecka, A. Monarcha-Matlak, A. Łukaszczuk, W. Oleszak, J. Kowalski, R. Tadeusiewicz, T. Goban-Klas) Technika (D. Stachecki, K.D. Mitnick, W.L. Simon, K. Siwek-Gardziel) Prawo (J. Janowski, M. Szczepaniec, J. Podlewska, W. Sobierajska, P. Durbajło) Pedagogika (P. Freire, J. Delors, M. Czerepaniak-Walczak, A. M. de Tchorzewski, J. Barlińska, I. Pulak, W. Strykowski, A. Słysz, B. Arcimowicz)

Etapy Badań I etap – wywiady z pedagogami w szkole i analiza dokumentów II etap – obserwacja działań w ramach realizowanej edukacji do bezpiecznego korzystania z Internetu, wywiad z nauczycielami i opiekunem sal informatycznych, ankieta (uczniowie) III etap – analiza przedstawień wizualnych (analiza semantyczna opowiadania filmowego) J. Aumont, M. Marie

Organizacja i przebieg badań Szkoła Podstawowa im. majora H. Sucharskiego w Drawsku Pomorskim - certyfikat „Szkoły Bezpiecznego Internetu” Uczestnicy badania: pedagodzy, (3 os.) nauczyciele zajęć komputerowych, (2 os.) (opiekun sali informatycznej/komputerowej) (1 os), uczniowie klas IV-VI (114 os.), Analiza dokumentów szkoły i pomocy naukowych, filmów dotycząccych bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni oraz strony internetowej szkoły.

35 27 Liczba komputerów w szkole na, których filtrowane są treści. Źródło: Badania własne.

2 35 27 Liczba zabezpieczonych komputerów szkolnych. Źródło: Badania własne.

Tematyka realizowanych spotkań profilaktycznych dla rodziców Internet – środowisko młodego człowieka. Możliwości i zagrożenia w Internecie. Cyberprzemoc. Profilaktyka i zasady bezpiecznego korzystania z Internetu.

Spotkania PROFILAKTYCZNE dla uczniów dotyczące bezpieczeństwa w Internecie szkolne - dla wszystkich uczniów w szkole (Aula, dwa razy w roku, specjaliści z zewnątrz: prezentacje, pokazy, przedstawienia wizualne, przedstawienia profilaktyczne, warsztaty, dyskusja panelowa) klasowe (kilka razy w roku: tworzenie klasowych kodeksów, projekcje i analiza filmów, tworzenie plakatów, pogadanki, gry dydaktyczne, warsztaty, dyskusja panelowa, rozwiązywanie problemów). organizacja i obchodzenie DBI (11.02.2014) oraz tygodnia bezpiecznego Internetu: „Razem tworzymy lepszy Internet” . szkolne - dla wszystkich uczniów w szkole (Aula, dwa razy w roku, specjaliści z zewnątrz: prezentacje, pokazy, przedstawienia wizualne, przedstawienia profilaktyczne, warsztaty, dyskusja panelowa) klasowe (kilka razy w roku: tworzenie klasowych kodeksów, projekcje i analiza filmów, tworzenie plakatów, pogadanki, gry dydaktyczne, warsztaty, dyskusja panelowa, rozwiązywanie problemów). organizacja i obchodzenie DBI (11.02.2014) oraz tygodnia bezpiecznego Internetu: „Razem tworzymy lepszy Internet” Dom Szkoła Klasa

Filmy Prezentowane podczas lekcji/ spotkań Profilaktycznych z zakresu bezpieczeństwa Internetowego dla uczniów Seria kreskówek Owce w Sieci: Bez kożuszka (publikacja nagich zdjęć i nagrań w Internecie) Nie tańcz z wilkami (wykorzystywanie fotografii i nagrań wideo w Internecie) Tajemniczy przyjaciel (grooming) Białe owce (dyskryminacja i rasizm w Internecie) Dziewięćdziesiąt dziewięć (łańcuszki szczęścia) Bekanie (Internet zawsze pamięta twoje błędy z przeszłości) Mała miss (anoreksja, internetowe przepisy na urodę) Zemsta (prześladowanie w Internecie - cyberstalking) Papla (wyłudzanie danych osobowych i informacji majątkowych - phishing) Karnawałowa maska (naśladowanie idoli w niebezpiecznych scenach) Tysiąc przyjaciół (wirtualne przyjaźnie).

Doświadczenie w bezpiecznym korzystaniu z Internetu w opinii uczniów Ocena wiedzy uczniów w bezpiecznym korzystaniu z Internetu Ocena umiejętności uczniów w bezpiecznym korzystaniu z Internetu Ocena wiedzy nt. bezpiecznego korzystania z Internetu Liczba uczniów % bardzo wysoko 38 36.53 wysoko 47 45.19 średnio 18 17.30 nisko bardzo nisko 1 0.96 Ocena umiejętności w bezpiecznym korzystaniu z Internetu Liczba uczniów % bardzo wysoko 36 34.61 wysoko 49 47.11 średnio 18 17.30 nisko bardzo nisko 1 0.96

Ocena Nawyków Uczniów w bezpiecznym korzystaniu z Internetu Ocena nawyków w bezpiecznym korzystaniu z Internetu Liczba uczniów % bardzo wysoko 34 32.69 wysoko 65 62.5 średnio 12 11.53 nisko bardzo nisko 1 0.96

Cel Edukacji do bezpiecznego Korzystania z Internetu przygotowanie dzieci i młodzieży do osiągania świadomości krytycznej w korzystaniu z Internetu, przekazywanie wiedzy i uświadamianie o potencjalne, zagrożeniach Internetu i możliwościach działania w sytuacjach trudnych, wskazanie wymagań zdrowotno – ergonomicznych, kształtowanie umiejętności medialnych, informacyjnych i technicznych, zapoznanie z zasadami bezpiecznego korzystania z Internetu (netykieta, uwarunkowania legislacyjne).

Model Edukacji Szkolnej do Bezpiecznego Korzystania z Internetu

Propozycje zmian Zwiększenie szkoleń e-learningowych. Korzystanie z materiałów wizualnych podczas spotkań z rodzicami (filmy, reportaże) Urozmaicenie przekazów informacji uczniom (nt. netykiety, uwarunkowania zdrowotno-ergonomiczne korzystania z komputera i Internetu). Zabezpieczanie całej infrastruktury informatycznej szkoły. Przygotowanie odrębnego dokumentu opisującego i instruującego nauczycieli jak postąpić w sytuacji pojawienia się cyberzagrożenia (np. szkolny system reagowania na cyberzagrożenia). Przygotowanie procedur udzielania wsparcia względem ofiar, sprawców, świadków. Ustalenie formę udokumentowania zdarzenia, zabezpieczenie dowodów cyberprzemocy. Opracowanie różnorodnych form zaangażowania rodziców, poradni, organów prawnych, policji

Dziękuję za uwagę