Zajęcia 3 Polityka pieniężna

:iteratura: B. Winiarski, r. 20 (pomijamy instrumenty pp.) Dokument RPP „Założenia polityki pieniężnej na 2016 rok”, s. 7-10. (strona NBP)

Negatywne skutki wysokiej i niestabilnej inflacji (materiały) Komplikuje rachunek ekonomiczny, powodując nieoptymalną alokację zasobów (trudno jest ocenić koszty i zyski związane z inwestycjami) Osłabia skłonność do oszczędzania (a w konsekwencji – osłabia wzrost gospodarczy finansowany z funduszu oszczędności), powoduje wzmożone zakupy konsumpcyjne, ucieczkę od pieniądza (np. zakup złota), a w skrajnych sytuacjach – uruchamia wymianę barterową Prowadzi do dewaluacji waluty krajowej – efektem inflacji (obniżenie wartości nabywczej pieniądza) jest najczęściej obniżenie jej kursu (obniżenie wartości pieniądza względem waluty obcej), co prowadzi do dalszego podrożenia importu i wzrostu inflacji

Negatywne skutki wysokiej i niestabilnej inflacji – c.d. (materiały) Powoduje ucieczkę kapitału za granicę (zakupy waluty obcej) – co przyczynia się do dalszego osłabienia waluty Zmienia redystrybucję dochodów i majątku: Zyskuje sektor publiczny kosztem sektora prywatnego (inflacja jako ukryty podatek) Zyskują dłużnicy kosztem wierzycieli (umowy są zawierane w kwotach nominalnych) Zyskują posiadacze dóbr majątkowych których ceny rosną (np. nieruchomości) kosztem posiadaczy oszczędności w pieniądzu Tracą grupy ludności o stałych dochodach nominalnych (pracownicy najemni, odbiorcy niewaloryzowanych świadczeń społecznych) oraz dysponujący mniejsza siłą przetargową

Inflacja jako „ukryty podatek” (materiały) Jeśli do 100% istniejących złotówek rząd "dodrukuje" 5% (początkowe 100% staje się 95,2% nowej ilości pieniądza- inflacja 4,8%), to wartość dotychczasowo istniejących pieniędzy w całej gospodarce proporcjonalnie się pomniejszy (do 95,2%); emitujący: zyskuje 4,8% „dodrukowanych” pieniędzy jako wprowadzający nowy pieniądz na rynek – ostatni kupuje towary, produkty bądź usługi po "starych" cenach Wzrost nominalnych dochodów przy progresywnej stopie podatkowej sprawia że szybciej zostają osiągnięte wyższe progi podatkowe i rośnie skala podatków (tzw. taksflacja)

Podstawowe pojęcia – deflacja (materiały) Skutki deflacji: zmniejszenie opłacalności produkcji (w przypadku regulacji rynkowych uniemożliwiających obniżenie kosztów produkcji – np. płac) wzrost siły nabywczej pracującej części społeczeństwa (tylko w przypadku zamrożenia płac). konsumpcja i zamówienia przemysłu są odsuwane w czasie (w oczekiwaniu na niższe ceny), co napędza recesję.

Podstawowe stopy procentowe NBP (I 2016) - (www.nbp.pl) (materiały) Stopa procentowa: Oprocentowanie Stopa referencyjna 1,5 Stopa lombardowa 2,5 Stopa depozytowa 0,5 Stopa redyskonta weksli 1,75 Stopa rezerwy obowiązkowej 3,50

Ewolucja inflacji w Polsce Inflacja I - względem analogicznego miesiąca roku poprzedniego Inflacja IV - wskaźnik inflacji średniorocznej (średnia inflacji I z ostatnich 12 miesięcy) Źródło: money.pl 8

Ewolucja inflacji w Polsce Inflacja I - względem analogicznego miesiąca roku poprzedniego Inflacja IV - wskaźnik inflacji średniorocznej (średnia inflacji I z ostatnich 12 miesięcy) Źródło: money.pl 9

Cena ropy naftowej

Kurs złotego do euro Źródło: money.pl Źródło: money.pl

Kurs złotego do franka szwajcarskiego Źródło: money.pl

Cele banków centralnych (materiały) Współcześnie banki centralne przez stabilność cen rozumieją inflację na tyle niską, aby nie wywierała ona negatywnego wpływu na inwestycje, oszczędności i inne ważne decyzje podejmowane przez uczestników życia gospodarczego = zasada neutralności pieniądza w długim okresie Banki centralne traktują stabilność cen symetrycznie, co oznacza, że reagują zarówno na zagrożenia inflacyjne, jak i deflacyjne.

Antycykliczna polityka pieniężna Jak powstają bańki spekulacyjne?

Funkcje Banku Centralnego (materiały) 1) Emisyjna – NBP ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce. NBP określa wielkość emisji oraz moment wprowadzenia do obiegu, odpowiada za płynność pieniądza. Ponadto organizuje obieg pieniądza i reguluje ilość pieniądza w obiegu.

Funkcje Banku Centralnego (materiały) 2) Bank banków – NBP w stosunku do banków pełni funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w bankach NBP dba o stabilność i bezpieczeństwo sektora bankowego. NBP organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym Pełniąc funkcję banku banków sprawuje kontrolę nad działalnością banków i nadzoruje systemy płatności w Polsce Jest pożyczkodawcą ostatniej instancji

Funkcje Banku Centralnego (materiały) 3) Centralny Bank Państwa (bank gospodarki narodowej): prowadzi bankową obsługę budżetu państwa, prowadzi rozrachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwa, państwowych funduszy celowych, państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zalecenia płatnicze

Szoki gospodarcze i stabilizacyjna pp Wstrząsy popytowe: Wstrząsy podażowe: 18

STRATEGIE POLITYKI PIENIĘŻNEJ Strategia monetarna Oddziaływanie na stopę procentową Oddziaływanie na kurs walutowy Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego Różnice między strategiami wynikają z tego jaki cel pośredni wybierze bank centralny.

Oddziaływanie za pomocą stopy procentowej Funkcje stopy procentowej: Bodźcowa – pobudza/hamuje aktywność gospodarczą Informacyjna – jest wskaźnikiem: informuje co do zamierzeń polityki pieniężnej (polityka ekspansywna czy restrykcyjna) Skutki zbyt niskiej s.p.: zbyt mało oszczędności ludności, brak selekcji inwestycji z punktu widzenia efektywności, groźba nadmiernego kredytowania i powstania bąbli spekulacyjnych Skutki zbyt wysokiej s.p.: hamuje inwestycje i konsumpcję, obniżając dynamikę PKB i zatrudnienia Banki Centralne niechętnie wykorzystują zmiany stóp % do zamortyzowania przejściowych szoków. Dla gospodarki ważna jest stabilna wielkość stóp %. Przy przejściowej nierównowadze korzystają z operacji otwartego rynku.

Zasady polityki kursowej w Polsce (materiały) Od 12 kwietnia 2000 r. kurs złotego jest kursem płynnym i nie podlega żadnym ograniczeniom. Bank centralny nie stawia sobie za cel określenia z góry poziomu kursu złotego do innych walut. Zastrzega sobie jednak prawo do interwencji. NBP może wpływać jedynie jako uczestnik rynku w ramach operacji otwartego rynku

Interwencje NBP Źródło:http://analizatechniczna.blox.pl/tagi_b/682/dolar.html

Interwencje NBP http://miropress.wordpress.com/2011/09/23/pilne-interwencja-nbp-na-rynku-walutowym/

Strategia BCI Argumenty za strategią BCI: Cel jest jasno określony i zrozumiały dla otoczenia gospodarczego Pozwala uwzględnić nie tylko bieżącą sytuację, ale także prognozy dotyczące inflacji Pozwala na publiczną weryfikację skuteczności działań w ramach polityki pieniężnej Dzięki wiarygodności banku centralnego – hamuje on oczekiwania inflacyjne i stabilizuje inflację w długim okresie. Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego opiera się na elastyczności instrumentów – rodzaj reakcji jest dostosowywany do pojawiającego się problemu. Por. Winiarski, s. 372.

Inflacja w Polsce Źródło: NBP, Raport o inflacji, listopad 2015 Źródło: money.pl Źródło: NBP, Raport o inflacji, listopad 2015

Stopa referencyjna w Polsce