1. Rodzaje ć wicze ń ruchowych. Ć wiczenia fizyczne; czynno ś ci ruchowe wielokrotnie powtarzane, w celu nabycia wprawy i uzyskania sprawno ś ci w funkcjonowaniu organizmu. W wychowaniu fizycznym stosuje si ę ró ż ne rodzaje ć wicze ń, które mo ż na podzieli ć ze wzgl ę du na: struktur ę wykonywanych ruchów; - na cykliczne i acykliczne; struktur ę wykonywanych ruchów; - na cykliczne i acykliczne; charakter rozwijanych zdolno ś ci motorvcznvch: - na ć wiczenia szybko ś ci, si ł y, wytrzyma ł o ś ci, zwinno ś ci /koordynacji ruchowej/, mocy, gibko ś ci; charakter rozwijanych zdolno ś ci motorvcznvch: - na ć wiczenia szybko ś ci, si ł y, wytrzyma ł o ś ci, zwinno ś ci /koordynacji ruchowej/, mocy, gibko ś ci; charakter pracy mi ęś niowej; - na ć wiczenia statyczne i dynamiczne; charakter pracy mi ęś niowej; - na ć wiczenia statyczne i dynamiczne; intensywno ść wykonywanej pracy: - na ć wiczenia o umiarkowanej, du ż ej, submaksymalnej i maksymalnej intensywno ś ci; intensywno ść wykonywanej pracy: - na ć wiczenia o umiarkowanej, du ż ej, submaksymalnej i maksymalnej intensywno ś ci; w treningu sportowym: - na ć wiczenia ogólne, ukierunkowane i specjalne. w treningu sportowym: - na ć wiczenia ogólne, ukierunkowane i specjalne..
Ć wiczenia kszta ł tuj ą ce To ć wiczenia, za pomoc ą, których mo ż na wp ł yn ąć na prawid ł owy rozwój, ca ł ego organizmu, a zw ł aszcza uk ł adu mi ęś niowego, kszta ł towanie prawid ł owej postawy cia ł a ucznia oraz na rozwój jego zdolno ś ci motorycznych. To ć wiczenia, za pomoc ą, których mo ż na wp ł yn ąć na prawid ł owy rozwój, ca ł ego organizmu, a zw ł aszcza uk ł adu mi ęś niowego, kszta ł towanie prawid ł owej postawy cia ł a ucznia oraz na rozwój jego zdolno ś ci motorycznych. Prowadzone s ą najcz ęś ciej w pocz ą tkowej cz ęś ci lekcji zgodnie z tokiem gimnastyki podstawowej. Dzielimy je schematycznie wed ł ug cz ęś ci cia ł a:/ ć wiczenia ramion, ć wiczenia szyi,- ć wiczenia nóg, ć wiczenia tu ł owia/. Prowadzone s ą najcz ęś ciej w pocz ą tkowej cz ęś ci lekcji zgodnie z tokiem gimnastyki podstawowej. Dzielimy je schematycznie wed ł ug cz ęś ci cia ł a:/ ć wiczenia ramion, ć wiczenia szyi,- ć wiczenia nóg, ć wiczenia tu ł owia/. Wszystkie ć wiczenia kszta ł tuj ą ce ucze ń wykona ć mo ż e w formie wolnej /przez siebie samego/, z przyborem lub na przyrz ą dach stanowi ą cych podstawowe wyposa ż enie sali gimnastycznej, z udzia ł em muzyki mechanicznej, instrumentami perkusyjnymi, z akompaniamentem itp...„ Wszystkie ć wiczenia kszta ł tuj ą ce ucze ń wykona ć mo ż e w formie wolnej /przez siebie samego/, z przyborem lub na przyrz ą dach stanowi ą cych podstawowe wyposa ż enie sali gimnastycznej, z udzia ł em muzyki mechanicznej, instrumentami perkusyjnymi, z akompaniamentem itp...„.
Ć wiczenia kszta ł tuj ą ce w lekcji wychowania fizycznego Zadania ć wicze ń kszta ł tuj ą cych. Ć wiczenia kszta ł tuj ą ce pe ł ni ą funkcj ę ć wicze ń ogólnorozwojowych. Do ich podstawowych zada ń mo ż na zaliczy ć : wszechstronne rozwijanie mi ęś ni szkieletowych pod wzgl ę dem si ł y, d ł ugo ś ci i elastyczno ś ci, wyrabianie obszerno ś ci ruchów poprzez zwi ę kszenie ruchomo ś ci w stawach, zwi ę kszanie elastyczno ś ci wi ą zade ł, torebek stawowych i ś ci ę gien, kszta ł towanie prawid ł owej postawy cia ł a, przygotowanie organizmu do wysi ł ku czekaj ą cego go w g ł ównej cz ęś ci lekcji [Jezierski 1996]. ć wiczenia kszta ł tuj ą ce mog ą by ć tak ż e ź ród ł em wiadomo ś ci o wp ł ywie ruchu na organizm, poznawania poszczególnych partii mi ęś niowych - „uczenia si ę w ł asnego cia ł a". Samodzielne przygotowywanie ich przez uczniów stanowi doskona łą form ą wspó ł pracy nauczyciela z wychowankiem poprzez wdra ż anie go do wspó ł tworzenia lekcji.
Ć wiczenia porz ą dkowe; Wchodz ą w sk ł ad ć wicze ń gimnastycznych, maj ą du ż e znaczenie wychowawcze oraz pomocnicze w prawid ł owej organizacji i przeprowadzeniu zaj ęć gimnastycznych. Do ć wicze ń porz ą dkowych zalicza si ę : ć wiczenia musztry -komendy, zbiórki, odliczania, zwroty w miejscu i w marszu, zmiany szyków, marsze, bieg, kolumny ć wiczebne w rz ę dzie, w szeregu, w dwurz ę dzie, w dwuszeregu itd..., ć wiczenia musztry -komendy, zbiórki, odliczania, zwroty w miejscu i w marszu, zmiany szyków, marsze, bieg, kolumny ć wiczebne w rz ę dzie, w szeregu, w dwurz ę dzie, w dwuszeregu itd..., zabawy i gry ruchowe, elementy ta ń ców, korowody, kroki taneczne itp., zabawy i gry ruchowe, elementy ta ń ców, korowody, kroki taneczne itp., ć wiczenia te przyczyniaj ą si ę do wyrabiania nawyku dobrej postawy, prawid ł owego chodu i biegu oraz dyscypliny ć wicz ą cych. ć wiczenia te przyczyniaj ą si ę do wyrabiania nawyku dobrej postawy, prawid ł owego chodu i biegu oraz dyscypliny ć wicz ą cych. wyst ę puj ą przewa ż nie w cz ęś ci wst ę pnej lekcji i podczas czynno ś ci organizatorskich przy tzw. „ rozgrzewce",, wyst ę puj ą przewa ż nie w cz ęś ci wst ę pnej lekcji i podczas czynno ś ci organizatorskich przy tzw. „ rozgrzewce",,.
Ć wiczenia stosowane (u ż ytkowo-sportowe) S ą to naturalne ruchy i czynno ś ci wyst ę puj ą ce w ż yciu codziennym oraz ruchy celowo skonstruowane, wyrozumowane, stosowane tylko w gimnastyce / ć wiczenia zwinno ś ciowe, akrobatyczne/. S ą to naturalne ruchy i czynno ś ci wyst ę puj ą ce w ż yciu codziennym oraz ruchy celowo skonstruowane, wyrozumowane, stosowane tylko w gimnastyce / ć wiczenia zwinno ś ciowe, akrobatyczne/. Zadaniem ich jest ogólny rozwój organizmu ucznia oraz wyrobienie u ć wicz ą cych podstawowych zdolno ś ci motorycznych. Zadaniem ich jest ogólny rozwój organizmu ucznia oraz wyrobienie u ć wicz ą cych podstawowych zdolno ś ci motorycznych. Rodzaje ć wicze ń to.: - ć wiczenia równowa ż ne na przyrz ą dach, zwisy i podpory, ć wiczenia zwinno ś ciowo-akrobatyczne, skoki. Rodzaje ć wicze ń to.: - ć wiczenia równowa ż ne na przyrz ą dach, zwisy i podpory, ć wiczenia zwinno ś ciowo-akrobatyczne, skoki. W sk ł ad ć wicze ń stosowanych wchodz ą podstawowe funkcje u ż ytkowe jak: rzuty, chwyty, d ź wigania, ró ż ne odmiany biegu i chodu. W sk ł ad ć wicze ń stosowanych wchodz ą podstawowe funkcje u ż ytkowe jak: rzuty, chwyty, d ź wigania, ró ż ne odmiany biegu i chodu..
3. Struktura rozgrzewki: podzia ł ć wicze ń kszta ł tuj ą cych, ze wzgl ę du na: charakter pracy mi ęś niowej; anatomicznej budowy cia ł a; na rodzaj ć wicze ń kszta ł tuj ą cych; kszta ł towanie sprawno ś ci motorycznej; zasady prowadzenia ć wicze ń ruchowych /pozycje wyj ś ciowe, kierunki ruchu, p ł aszczyzny ruchu i osie ruchu/; dobór i uszeregowanie ć wicze ń, ze wzgl ę du na: warunki zewn ę trzne; diagnozy indywidualnej i grupowej klasy; wykorzystanie przyborów i przyrz ą dów; kolejno ść ć wicze ń kszta ł tuj ą cych do rozgrzewki ogólnorozwojowej; wg. Haliny M ł okosiewicz; wg. Anny Ciechalewskiej i Ewy Kolarczyk; wg. A. Kalinowskiego; analiza zada ń dydaktycznych; zewn ę trzna; wewn ę trzna; uk ł adanie ć wicze ń kszta ł tuj ą cych;
Podzia ł ć wicze ń kszta ł tuj ą cych, ze wzgl ę du na: charakter pracy mi ęś niowej; Ć wiczenia statyczne, charakteryzuj ą si ę utrzymaniem przyj ę tych pozycji lub po ł o ż e ń przy zachowaniu izometrycznego skurczu mi ęś ni, Ć wiczenia dynamiczne, charakteryzuj ą si ę zmianami pozycji i po ł o ż e ń przy izotonicznym skurczu mi ęś ni Ć wiczenia mieszane – łą cza prace dynamiczn ą i statyczn ą mi ęś ni Z punktu widzenia anatomicznej budowy cia ł a mo ż na dokona ć podzia ł u: Ć wiczenia ramion i obr ę czy barkowej – wznosy, opusty, przenosy, ugi ę cia, wyprosty, skurcze, wymachy, skr ę ty, kr ąż enia, odrzuty Ć wiczenia tu ł owia i szyi – sk ł ony, opady, skr ę ty, skr ę tosk ł ony Ć wiczenia nóg i obr ę czy biodrowej – wspi ę cia, obroty, przysiady, uniki, wypady, podskoki, przeskoki, skurcze, wymachy, odrzuty, wyprosty, wznosy, przenosy, kr ąż enia
Pod wzgl ę dem rodzaju ć wiczenia kszta ł tuj ą ce dzielimy na: Ć wiczenia wolne indywidualne, Ć wiczenia ze wspó łć wicz ą cymi Ć wiczenia z przyborem Ć wiczenia na przyrz ą dach szwedzkich Bior ą c pod uwag ę oddzia ł ywanie na organizm oraz kszta ł towanie sprawno ś ci motorycznej ć wiczenia kszta ł tuj ą ce dzielimy: Si ł owe i skoczno ś ciowe Zwinno ś ciowo-zr ę czno ś ciowe Gibko ś ciowe Wytrzyma ł o ś ciowe Szybko ś ciowe
Ze wzgl ę du na intensywno ść wykonywanej pracy dzielimy na: Ć wiczenia o ma ł ej intensywno ś ci – t ę tno jest nieco wi ę ksze od warto ś ci spoczynkowej ( uderze ń na min). Spacery, zabawy Ć wiczenia o umiarkowanej intensywno ś ci – t ę tno jest wy ż sze i wynosi uderze ń na min. Praca mo ż e trwa ć kilkadziesi ą t minut. Gry sportowe Ć wiczenia o du ż ej intensywno ś ci – t ę tno uderze ń na min. Praca trwa od kilku do kilkunastu minut Ć wiczenia o submaksymalnej intensywno ś ci – t ę tno uderze ń na min. S ą to obci ąż enia na poziomie wysokiego wytrenowania. Ć wiczenia o maksymalnej intensywno ś ci – t ę tno ponad 180 uderze ń na min. Wykonywane s ą przez d ł u ż szy czas w treningu sportowym
Z zastosowaniem muzyki dzielimy na: Ć wiczenia rytmiczno taneczne – kojarzenie ruchu z muzyk ą, kszta ł c ą ś wiadomo ść muzyczn ą i poczucie estetyki ruchu Ć wiczenia gimnastyczno – taneczne - (aerobic) Ć wiczenia taneczne rytmiczno – muzyczne – (jazz - gimnastyka) Ć wiczenia z przyborami – gimnastyka artystyczna
Zasady prowadzenia ć wicze ń ruchowych /pozycje wyj ś ciowe, kierunki ruchu, p ł aszczyzny ruchu i osie ruchu/ Pozycje wyj ś ciowe do ć wicze ń kszta ł tuj ą cych maj ą ogromne znaczenie w gimnastyce i nie tylko. Stwarzaj ą one lepsze warunku do wykonania danego ruchu lub ć wiczenia, a rodzaj przybranej pozycji wyj ś ciowej pozwala na kontrol ę ruchomo ś ci /koordynacji ruchu/ i wyrobienia mi ęś niowego. Pozycje wyj ś ciowe warunkuj ą wykonanie poprawnej formy ruchu, ko ń cowe za ś okre ś laj ą, czy ruch by ł wykonany poprawnie. Poprawno ść wykonania poszczególnych elementów ka ż dego ć wiczenia /pozycja wyj ś ciowa, ruch, pozycja ko ń cowa/ jest konsekwentn ą wspó ł zale ż no ś ci ą wszystkich postaw i ruchów.
Zasady prowadzenia ć wicze ń kszta ł tuj ą cych Du ż e znaczenie dla poprawnego przeprowadzenia ć wicze ń ma odpowiednio dobrana pozycja wyj ś ciowa. G ł ówne pozycje wyj ś ciowe do ć wicze ń to: pozycja wyj ś ciowa w staniu – postawa zasadnicza, swobodna, równowa ż na, w rozkroku, wykroku, zakroku pozycja wyj ś ciowa w przysiadzie, pozycja wyj ś ciowa w kl ę ku – kl ę k obunó ż, jednonó ż, jednonó ż w rozkroku, w wykroku, zakroku pozycja wyj ś ciowa w siadzie – okroczny, skrzy ż ny, kl ę czny, prosty, prosty w rozkroku, rozkroczny, p ł otkarski pozycja wyj ś ciowa w le ż eniu- ty ł em, przodem, bokiem, przerzutny, pozycja wyj ś ciowa w podporze. Z g ł ównych pozycji wyj ś ciowych wywodz ą si ę pozycje pochodne, tworzone na przyk ł ad przez zmian ą ustawienia nóg (w staniu w wykroku, w staniu w wypadzie itp.) lub ustawienia nóg i ramion (w przysiadzie podpartym, w siadzie skulonym, w le ż eniu przewrotnym itp.). Ponadto mog ą by ć stosowane: pozycje izolowane, w których okre ś lony uk ł ad cia ł a ć wicz ą cego zapewnia ustalenie pewnych odcinków cia ł a, wykluczaj ą cych zb ę dne ruchy utrudniaj ą ce jego wykonanie, pozycje równowa ż ne (chwiejne) charakteryzuj ą ce si ę. zmniejszeniem p ł aszczyzny podparcia
Kolejno ść ć wicze ń kszta ł tuj ą cych Kolejno ść ć wicze ń kszta ł tuj ą cych do rozgrzewki ogólnorozwojowej przyj ę to z godnie z tokiem lekcji gimnastyki podstawowej: Wed ł ug Haliny M ł okosiewicz /1985/: 1. ć wiczenia ramion /RR/; 2. ć wiczenia nóg /NN/; 3. ć wiczenia tu ł owia /T/ w p ł aszczy ź nie czo ł owej; 4. ć wiczenia ramion i nóg łą cznie /RR i NN łą cznie/; 5. ć wiczenia tu ł owia /T/ w p ł aszczy ź nie strza ł kowej; 6. ć wiczenia nóg /NN/; 7. ć wiczenia tu ł owia /T/ w p ł aszczy ź nie poprzecznej; 8. ć wiczenia tu ł owia /T/ o wi ę kszym nat ęż eniu; 9. ć wiczenia ramion /RR/', 10. ć wiczenia tu ł owia /T/; 11. ć wiczenia równowa ż ne wolne; 12. ć wiczenia nóg /NN/ - podskoki.
Wed ł ug Anny Ciechalewskiej i Ewy Kolarczyk /1992/: 1. ć wiczenia o ż ywiaj ą ce; 2. ć wiczenia ramion /RR/; 3. ć wiczenia szyi; 2. ć wiczenia ramion /RR/; 3. ć wiczenia szyi; 4. ć wiczenia tu ł owia /T/ w p ł aszczy ź nie strza ł kowej w przód; 5. ć wiczenia nóg /NN/; 6. ć wiczenia tu ł owia /T/; 7. ć wiczenia równowa ż ne; 8. ć wiczenia tu ł owia /T/ w p ł aszczy ź nie strza ł kowej w ty ł ; 9. ć wiczenia mi ęś ni brzucha; 10. ć wiczenia tu ł owia /T/ w p ł aszczy ź nie poprzecznej; 11. ć wiczenia tu ł owia /T/ w p ł aszczy ź nie z ł o ż onej; 12. ć wiczenia w podporach; 13. ć wiczenia w podskokach; 14. ć wiczenia korektywne, uspakajaj ą ce i relaksacyjne.
Analiza zada ń dydaktycznych Analiza zada ń dydaktycznych - g ł ównego i dodatkowego: zewn ę trzna; - polega na rozk ł adaniu ć wiczenia b ę d ą cego aktualnym zadaniem lekcji na poszczególne elementy - fazy ruchu -/czyli dok ł adne zastanowienie si ę nad okre ś leniem ć wiczenia/ wewn ę trzna: - podczas, której rozpatrywane jest zaanga ż owanie aparatu ruchowego / mi ęś ni, wi ę zade ł i stawów bior ą cych udzia ł w wykonywaniu nauczanego ć wiczenia. Uk ł adanie ć wicze ń kszta ł tuj ą cych: a/ kolejno ść ć wicze ń kszta ł tuj ą cych powinien by ć wed ł ug toku gimnastyki podstawowej z uwzgl ę dnieniem wyników analizy wewn ę trznej: b/ ć wiczenia kszta ł tuj ą ce powinny by ć tak dobrane, by przygotowyway do zada ń lekcji, uwzgl ę dnia ł y specyfik ę poszczególnych rodzajów lekcji, wszechstronnie „rozgrzewa ł y" organizm, zapewnia ł y utrzymanie prawid ł owej postawy.
4. Metodyka nauczania ć wicze ń kszta ł tuj ą cych – polega na opanowaniu poszczególnych ruchów pocz ą tkowo w pozycji izolowanych, w dalszym etapie w trudniejszych pozycjach wyj ś ciowych. -Utrudnieniem prostego ć wiczenia mo ż e by ć : Zmiana pozycji wyj ś ciowych Zró ż nicowanie rytmu, tempa Zmienno ść pracy mi ęś niowej – napinanie, rozci ą ganie Łą czenie ró ż nych ruchów, zastosowanie przyborów Ć wiczenia z wspó łć wicz ą cym - Form ę urozmaicenia ć wicze ń kszta ł tuj ą cych mo ż e by ć wprowadzenie zmiany ustawie ń, po łą cze ń ruchu, wykorzystanie przyborów typowych (szarfa, woreczek) i nietypowych (gazeta, butelka plastikowa)
Dobór i uszeregowanie ć wicze ń O doborze ć wicze ń do danej jednostki metodycznej w znacznej mierze decyduj ą warunki zewn ę trzne, w wi ę c: klasa, klasa, p ł e ć ć wicz ą cych, p ł e ć ć wicz ą cych, poziom rozwoju fizycznego i sprawno ś ci fizycznej, poziom rozwoju fizycznego i sprawno ś ci fizycznej, miejsce ć wicze ń, miejsce ć wicze ń, warunki pogodowe, warunki pogodowe, przyrz ą dy i przybory, którymi dysponuje nauczyciel - nauczyciel powinien planowa ć zadania tak, aby wszystkie wprowadzone na lekcji przybory i przyrz ą dy znalaz ł y zastosowanie. Nale ż y przy tym pami ę ta ć, ż e zbyt cz ę sta zmiana przyborów mo ż e zaburzy ć sprawn ą organizacj ę lekcji. Stosuj ą c na lekcji przybory i przyrz ą dy trzeba pa mi ę ta ć, aby by ł y one maksymalnie wykorzystane. W miar ę mo ż liwo ś ci ka ż d ą zmian ę trzeba łą czy ć z wykonywaniem przez uczniów zada ń ruchowych. Sposób rozdawania i zbierania przyborów oraz rozstawiania i usuwania przyrz ą dów nale ż y precyzyjnie okre ś li ć, gdy ż w ł a ś nie wtedy najcz ęś ciej tworz ą si ę chaos i ba ł agan. Sprz ę t i przybory musz ą by ć przygotowane przez nauczyciela przed lekcj ą i powinny si ę znale źć w pobli ż u miejsca ich wykorzystania. przyrz ą dy i przybory, którymi dysponuje nauczyciel - nauczyciel powinien planowa ć zadania tak, aby wszystkie wprowadzone na lekcji przybory i przyrz ą dy znalaz ł y zastosowanie. Nale ż y przy tym pami ę ta ć, ż e zbyt cz ę sta zmiana przyborów mo ż e zaburzy ć sprawn ą organizacj ę lekcji. Stosuj ą c na lekcji przybory i przyrz ą dy trzeba pa mi ę ta ć, aby by ł y one maksymalnie wykorzystane. W miar ę mo ż liwo ś ci ka ż d ą zmian ę trzeba łą czy ć z wykonywaniem przez uczniów zada ń ruchowych. Sposób rozdawania i zbierania przyborów oraz rozstawiania i usuwania przyrz ą dów nale ż y precyzyjnie okre ś li ć, gdy ż w ł a ś nie wtedy najcz ęś ciej tworz ą si ę chaos i ba ł agan. Sprz ę t i przybory musz ą by ć przygotowane przez nauczyciela przed lekcj ą i powinny si ę znale źć w pobli ż u miejsca ich wykorzystania.
Uszeregowanie ć wicze ń jest wynikiem przemy ś lanej budowy lekcji. Aby by ł o ono prawid ł owe, nale ż y pami ę ta ć o zasadzie zmienno ś ci pracy, wszechstronno ś ci pracy i stopniowego nat ęż enia wysi ł ku