Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r.1 Przygotował: Adam Nadolski

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Główny Inspektor Ochrony Środowiska zalecił preferowanie zakładów, które posiadają wdrożone systemy zarządzania środowiskiem (są zarejestrowane w EMAS), m.in. poprzez ograniczenie czynności kontrolnych. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 2

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Dla zakładów posiadających system zarządzania środowiskowego, w których podczas ostatniej kontroli planowej nie stwierdzono istotnych naruszeń wymagań ochrony środowiska zaleca się zmniejszenie częstotliwości kontroli w stosunku do częstotliwości wynikającej z zaszeregowania w kategorii. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 3

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Częstotliwość kontroli zakładów z wdrożonymi SZŚ: 1.zakłady z I i II kategorii: raz na 3 lata (o ile inne przepisy nie stanowią inaczej), 2.zakłady z III kategorii: raz na 4 lata, 3.zakłady z IV kategorii: raz na 5 lat, 4.zakłady prowadzące odzysk i/lub unieszkodliwianie odpadów sprowadzanych z zagranicy, nie posiadających zezwolenia wstępnego: raz na 2 lata. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 4

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Terminologia: organizacja: wg definicji zawartych w normach ISO i EMAS pod tym pojęciem mieszczą się przedsiębiorstwa, organy administracji publicznej i instytucje pożytku publicznego. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 5

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Terminologia: aspekt środowiskowy: oznacza składnik działalności zakładu, produkty lub usługi, które mogą oddziaływać na środowisko. UWAGA: wśród aspektów środowiskowych wyróżnia się znaczące aspekty środowiskowe. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 6

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Terminologia: program środowiskowy - oznacza harmonogram działań podjętych lub zaplanowanych, dla osiągnięcia celów ogólnych i szczegółowych w dziedzinie ochrony środowiska wraz z określeniem terminów ich osiągnięcia. UWAGA: programy tworzy się przede wszystkim dla aspektów znaczących. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 7

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Terminologia: audyt środowiskowy - narzędzie zarządzania obejmujące systematyczną, udokumentowaną, okresową i obiektywną ocenę skutku działania zakładu, systemu zarządzania i procesów służących ochronie środowiska mogących wywierać wpływ na środowisko, oceny zgodności z polityką ochrony środowiska oraz celami zakładu z zakresu ochrony środowiska. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 8

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Terminologia: przegląd środowiskowy (dot. EMAS) - to wstępna, kompleksowa analiza zagadnień związanych ze środowiskiem, jak i wpływów na środowisko oraz efektów działalności środowiskowej związanej z ogólną działalnością zakładu. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 9

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Terminologia: oświadczenie środowiskowe (dot. EMAS) - sporządzona przez organizację informacja o środowisku w celu dostarczenia społeczeństwu i innym zainteresowanym stronom informacji dotyczącej wpływu na środowisko oraz działania i ciągłej poprawy działania zakładu w dziedzinie ochrony środowiska. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 10

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Podobieństwa między normą ISO 14001, a EMAS: Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r.11 są dobrowolne, bazują na cyklu Deminga (planuj, wykonaj, sprawdź, działaj), ustalana jest polityka organizacji, identyfikowane są aspekty środowiskowe, formułuje się się programy środowiskowe, przeprowadza się audyty systemu, dokonuje się oceny skuteczności wdrożonych działań.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Różnice między normą ISO 14001, a EMAS: Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 12 EMAS to przepis unijny, ISO jest normą komercyjną, w EMAS przestrzeganie prawa jest obligatoryjne, w ISO zalecane, nadzór nad systemem EMAS należy do organów państwowych, EMAS wymaga dodatkowych działań takich jak: oświadczenie o środowisku, deklarację środowiskową.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Dokumentacja systemowa tworzona w organizacji może stanowić podstawę do lepszego przygotowania się inspektora do kontroli, a tym samym do skrócenia czasu trwania kontroli. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 13

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Materiały wejściowe do przygotowania kontroli w przypadku zakładów zarejestrowanych w systemie EMAS: Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 14 przegląd środowiskowy, aspekty środowiskowe, protokoły audytów środowiskowych, deklaracja środowiskowa – publicznie dostępna, polityka środowiskowa – publicznie dostępna, wyniki badań samokontrolnych, przegląd kierownictwa/ sprawozdanie organizacji, historia zakładu, interwencje.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Wynik z analizy materiałów wejściowych: Program kontroli (cel, zakres, czas, zespół kontrolny, lista pytań kontrolnych, lista weryfikacyjna, szablon protokołu, inne szablony) – należy uwzględnić przegląd materiałów, które nie zostały udostępnione przed kontrolą. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 15

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Materiały wejściowe do przygotowania kontroli w przypadku zakładów z wdrożonym systemem ISO 14001: Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 16 przegląd środowiskowy, aspekty środowiskowe, protokoły audytów środowiskowych, polityka środowiskowa, wyniki badań samokontrolnych, przegląd kierownictwa, historia zakładu, interwencje.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Wynik z analizy materiałów wejściowych: Program kontroli (cel, zakres, czas, zespół kontrolny, lista pytań kontrolnych, lista weryfikacyjna, szablon protokołu, inne szablony) – należy uwzględnić przegląd materiałów, które nie zostały udostępnione przed kontrolą. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 17

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Przeprowadzenie kontroli: Sprawdzenie rzetelności, wiarygodności i prawidłowości danych i informacji zawartych w informacjach i dokumentach, które były przedmiotem analizy na etapie przygotowania do kontroli, w odniesieniu do zebranych podczas czynności kontrolnych materiałów dowodowych i faktograficznych. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 18

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Działania pokontrolne: Analogiczne jak w przypadku standardowej kontroli zakładu bez wdrożonego systemu ISO lub zarejestrowanego w EMAS. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 19

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Działania pokontrolne c.d.: Ocena zakładu pod względem stosowania przepisów ochrony środowiska. Ustalenie, czy stwierdzone podczas kontroli naruszenia lub inne uwagi dają podstawę do zwiększenia częstotliwości kontroli, pomimo posiadania systemu zarządzania środowiskiem. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r. 20

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Spostrzeżenia: obecny SK nie zawiera wyraźnego elementu, który promowałby zakłady z wdrożonymi systemami zarządzania środowiskowego, ISWK nie jest wyposażone w skuteczne mechanizmy, które podczas ustalania planu kontroli uwzględniałyby fakt wdrożenia SZŚ w zakładach. Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r.21

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” Ołtarzew: 5-8 listopada 2013 r.22