Polski Związek Koszykówki SYSTEM SZKOLENIA CENTRALNEGO Schemat i założenia organizacyjne Opracował: Wydział Szkolenia Departamentu Sportu PZKosz 30 stycznia 2015

I. WSTĘP Przyjęty w 2014 roku System Szkolenia Centralnego PZKosz dotyczy szkolenia młodzieży uzdolnionej sportowo (w zakresie koszykówki) w ramach działalności Polskiego Związku Koszykówki. Zaprezentowany w tym materiale System Szkolenia Centralnego PZKosz został opracowany zgodnie z modelem organizacyjnym sportu zaprezentowanym przez Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Pana dr Tomasza Półgrabskiego podczas Konferencji trenerów szkolenia olimpijskiego w Centralnym Ośrodku Sportu w Spale w dniu 18 listopada 2013 roku. System Szkolenia Centralnego PZKosz uwzględnia wszelkie aspekty specyfiki uprawiania koszykówki w Polsce. Ma on na celu stworzenie optymalnych warunków szkoleniowych i organizacyjnych dla najbardziej utalentowanych zawodników z uwzględnieniem wszelkich możliwości pozyskania środków finansowych na ten cel. Podstawowym zadaniem tego systemu jest selekcja i szkolenie zawodników, którzy w przyszłości mają trafić do seniorskich Reprezentacji Polski.

II. SCHEMAT SYSTEMU SZKOLENIA CENTRALNEGO PZKosz

Schemat przedstawia piramidę Szkolenia Centralnego PZKosz Reprezentacja Polski Kluby KN U23 (24 zaw.) KN U20 (24 zaw.) Niepubliczna Szkoła Mistrzostwa Sportowego (24 zaw.) Kluby Szkolenie grupowe KN U18 (24 zaw.) Szkolenie indywidualne KN U16 (24 zaw.) Kluby Ośrodki Sportowe Szkolenia Młodzieży (gimnazja kl. I-III) U15 (40 zaw.) U14 (80 zaw.) podkarpacie małopolska świętokrzyskie lubelskie śląskie WISS Szkolne Młodzieżowe Ośrodki Koszykówki (szkoły podstawowe kl. IV-VI) dolnośląskie łódzkie mazowieckie lubuskie kujawsko-pomorskie opolskie zachodniopomorskie podlaskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie pomorskie Kadry Wojewódzkie Młodzik U13 16 województw = ok 200 zawodników Schemat przedstawia piramidę Szkolenia Centralnego PZKosz

Upowszechnianie i popularyzacja – operator wojewódzki III. ETAP PIERWSZY Upowszechnianie i popularyzacja – operator wojewódzki GRY I ZABAWY Z PIŁKĄ – program MSiT „MAŁY MISTRZ” (klasy 1-3) WSTĘPNE SZKOLENIE (SELEKCJA DO KOSZYKÓWKI) program MSiT „MULTISPORT” (klasy 4-6) Szkolne Młodzieżowe Ośrodki Koszykówki (klasy 4-6) – SMOK-i Zajęcia w SMOK-ach odbywają się w ramach zajęć pozalekcyjnych 2x w tygodniu. Polski Związek Koszykówki planuje uruchomienie tych ośrodków przy współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego, funkcjonującymi na ich terenie szkołami podstawowymi oraz współpracującymi z nimi klubami sportowymi. KADRA WOJEWÓDZKA MŁODZIK U13 – program MSiT Na poziomie szkoły podstawowej (klasy 1-6) głównym celem jest szeroko rozumiane zachęcenie dzieci do uprawiania sportu poprzez gry i zabawy oraz podniesienie ich sprawności ruchowej, a także wyrobienie naturalnego nawyku do aktywnego spędzania czasu wolnego. W tej materii doskonałym pomysłem MSiT jest uruchomienie w/w dwóch programów skierowanych do dzieci z klas 1-6. Polski Związek Koszykówki opracował i wydał w październiku 2014 roku zakres programowy z koszykówki dotyczący zajęć lekcyjnych wychowania fizycznego w szkołach oraz wszelkiego rodzaju zajęć poza lekcyjnych na tym poziomie.

KADRA WOJEWÓDZKA MŁODZIK U13 Podsumowaniem pierwszego etapu szkolenia jest Kadra Wojewódzka Młodzik U13 dla zawodników 13-letnich (program ten obejmuje ucznia, który w okresie od stycznia do sierpnia jest w klasie 6 szkoły podstawowej a od września do grudnia jest uczniem klasy 1 gimnazjum). Szkolenie wojewódzkie na tym poziomie prowadzone jest przez Wojewódzkie Interdyscyplinarne Stowarzyszenia Sportowe we współpracy z Wojewódzkimi Związkami Koszykówki. Polski Związek Koszykówki opracuje zakres programowy z koszykówki dla KWM U13. Głównym zadaniem szkoleniowym jest funkcja preselekcyjna. Na zakończenie szkolenia w ramach KWM każde województwo ma obowiązek startu w Mistrzostwach Polski Województw (listopad każdego roku), rozgrywanych w formule dwóch turniejów półfinałowych (po 8 drużyn) oraz turnieju finałowego (8 zespołów). Impreza ta ma zastąpić Ogólnopolską Olimpiadę Młodzieży. W sumie na tych mistrzostwach zaprezentuje się około 192 zawodników (192 K oraz 192 M), z których zostanie wyselekcjonowanych max. 80 zawodników (80 K oraz 80 M) do dalszego szkolenia centralnego w ramach kadr narodowych U14 oraz U15 (szkolenie indywidualne).

Treningowa praca w KWM jest w zasadzie pierwszym etapem pracy szkoleniowej w Systemie Szkolenia Centralnego w PZKosz. Mamy 16 autonomicznych regionów koszykarskich, gdzie podmiotami decyzyjnymi są Wojewódzkie Interdyscyplinarne Stowarzyszenia Sportowe współpracujące z Wojewódzkim Związkami Koszykówki, które z kolei są członkami Polskiego Związku Koszykówki.

Szkolenie podstawowe – operator PZKosz IV. ETAP DRUGI Szkolenie podstawowe – operator PZKosz I. Szkolenie grupowe: GIMNAZJALNE OŚRODKI SZKOLENIA SPORTOWEGO MŁODZIEŻY PZKosz Ta forma szkolenia sportowego jest dopiero w fazie projektu i realizacja powinna ruszyć od 01 września 2015 roku. W/w forma szkolenia odbywać się będzie docelowo podczas trzech lat nauki na poziomie gimnazjalnym. W ramach tego szkolenia planowane jest uruchomienie 8 do 16 ośrodków gimnazjalnych (docelowo po jednym ośrodku męskim i żeńskim na terenie każdego województwa). Do danego ośrodka gimnazjalnego na terenie województwa będzie trafiać młodzież, która przeszła program w ramach Szkolnego Młodzieżowego Ośrodka Koszykówki (klasy 4-6 szkoły podstawowej) – program dofinansowany ze środków MSiT z Departamentu Sportu dla Wszystkich. W danym GOSSM-ie będzie szkolnych max. 32 zawodniczki i zawodników. Zajęcia będą odbywać się od poniedziałku do piątku. Następnie młodzież wraca do klubów macierzystych, gdzie odbędzie jeden trening z zespołem klubowym, a weekend będzie reprezentować swój klub w rozgrywkach ligowych. Szkolenie w GOSSM ma charakter stacjonarny uwzględniający indywidualne szkolenie specjalistyczne w zakresie koszykówki oraz ze szczególnym naciskiem na wszechstronny rozwój fizyczny i motoryczny. Polski Związek Koszykówki opracuje zakres programowy z koszykówki dla Gimnazjalnych Ośrodków Sportowego Szkolenia Młodzieży.

II. Szkolenie indywidualne: SELEKCYJNE KADRY NARODOWE U14 i U15 W/w forma szkolenia odbywa się w ciągu dwóch pełnych lat w okresie od 01.01. pierwszego roku do 31.12. drugiego roku. W ramach tego szkolenia planowane jest, że będzie uczestniczyć w sumie max. 240 zawodników (120K i 120M): U14 (I rok szkolenia): max. 160 zawodników (80K i 80M), U15 (II rok szkolenia): max. 80 zawodników (40K i 40M). Wyselekcjonowanych 160 zawodników (80K i 80M) po KWM U13 (Mistrzostwach Polski Województw) zostanie powołanych do Kadry Narodowej U14 (K i M). Szkolenie Kadry Narodowej U14 (K i M) odbywać się będzie w formie konsultacji szkoleniowo – startowych oraz zgrupowań (szkolenie indywidualne). W trakcie szkolenia Kadry Narodowej U14 przewidzianych jest: 6 czterodniowych konsultacji szkoleniowo – startowych, 3 dwunastodniowe zgrupowania szkoleniowe: 1 zimowe – „ZIMA Z KOSZYKÓWKĄ” 2 letnie – „LATO Z KOSZYKÓWKĄ”

Planujemy, że Kadra Narodowa U14 odbędzie w sumie max. 60 dni szkolenia. Po pierwszym roku szkolenia w ramach Kadry Narodowej U14 zostanie wyselekcjonowanych max. 80 zawodników (40K i 40M), którzy zostaną powołani do Kadry Narodowej U15 (K i M). W drugim roku szkolenia (U15) przewidzianych jest: 4 czterodniowe konsultacje szkoleniowo – startowe, 3 dwunastodniowe zgrupowania szkoleniowe: 1 zimowe – „ZIMA Z KOSZYKÓWKĄ” 2 letnie – „LATO Z KOSZYKÓWKĄ” Sportowym podsumowaniem (imprezą docelową) tej formy szkolenia na tym poziomie wiekowym jest Turniej Nadziei Olimpijskich rozgrywanych w ramach Grupy Wyszehradzkiej (Czechy, Polska, Słowacja i Węgry). Planujemy, że Kadra Narodowa U15 odbędzie w sumie max. 60 dni szkolenia. Po dwóch pełnych latach szkolenia w ramach programu SELEKCYJNYCH KADR NARODOWYCH zostanie wyselekcjonowana grupa max. 48 zawodników (24K i 24M), stanowiących szeroką kadrę zawodniczą Reprezentacji Polski U16, która od stycznia trzeciego roku szkolenia na poziomie gimnazjum, będzie brać udział w przygotowaniach do Mistrzostw Europy U16, natomiast 12-16 zawodników (6-8K i 6-8M) z dniem 1.09. rozpocznie naukę w ramach programu Niepublicznej Szkoły Mistrzostwa Sportowego PZKosz.

SELEKCYJNA KADRA NARODOWA U14 I ROK 80 zawodników 6 konsultacji szkoleniowo – startowych x 4 dni 3 zgrupowania szkoleniowe x 12 dni SELEKCYJNA KADRA NARODOWA U15 II ROK 40 zawodników 4 konsultacje szkoleniowo – startowe x 4 dni 3 zgrupowania szkoleniowe x 12 dni Turniej Nadziei Olimpijskich x 5 dni Reprezentacja Polski U16 Niepubliczna Szkoła Mistrzostwa Sportowego PZKosz Schemat przedstawia organizację szkolenia dla jednego pionu.

NIEPUBLICZNYCH SZKÓŁ MISTRZOSTWA SPORTOWEGO PZKosz V. ETAP TRZECI Intensywne szkolenie – operator PZKosz Na tym etapie szkolenie centralne będzie odbywać się w ramach: NIEPUBLICZNYCH SZKÓŁ MISTRZOSTWA SPORTOWEGO PZKosz (Łomianki – kobiety, Władysławowo – mężczyźni). Szkolenie w NSMS odbywać się będzie w ciągu trzech pełnych lat w okresie od 01.09. pierwszego roku do 30.06. trzeciego roku. W ramach programu szkolenia w NSMS uczestniczy w sumie ok. 48 zawodników (24K i 24M): średnio w każdej klasie szkolnej po 8. Warunkiem uczestnictwa w programie NSMS jest min. bardzo wysoki poziom sportowy, tj. powołanie do szerokiej 24 osobowej kadry Reprezentacji Polski U16, a także duże możliwości rozwoju (w tym warunki fizyczne). Szkolenie w NSMS ma charakter stacjonarny uwzględniający bardzo intensywne szkolenie specjalistyczne w zakresie indywidualnym oraz grupowym z uwzględnieniem wszechstronnego rozwoju fizycznego i motorycznego. Ścieżka planowanej, wieloletniej kariery sportowej zakłada na tym etapie pełne rozwinięcie talentu sportowego młodych sportowców, co ma umożliwić przebicie się do reprezentacji Polski U18 i U20 oraz stworzenie perspektywy prawidłowego wejścia w koszykówkę seniorską na poziomie reprezentacji Polski seniorów, na poziomie międzynarodowego współzawodnictwa rangi ME, MŚ i IO.

NSMS pracuje w oparciu opracowane program szkoleniowy zatwierdzony przez organ prowadzący oraz zespół metodyczno-szkoleniowy COS. W ramach tego programu przewidzianych jest 20-25 godzin zajęć treningowo-szkoleniowych, a zespoły szkół rywalizują w centralnych ligach seniorskich PZKosz w zależności aktualnego poziomu sportowego. Zajęcia sportowe NSMS PZKosz są prowadzone wg 3-letnich programów z podziałem na roczne cykle organizacyjno-szkoleniowe, przygotowane przez trenerów NSMS i akceptowane Wydział Szkolenia Departamentu Sportu PZKosz. Zajęcia szkoleniowe odbywają się 2 razy dziennie. W organizacji treningów każdy mikrocykl zawiera elementy przygotowania specjalistycznego, motorycznego oraz profilaktyki przeciw urazowej. Wszyscy zawodnicy NSMS PZKosz są objęci programem szerokiej diagnostyki w zakresie motoryki oraz pod stałą kontrolą i opieką lekarza medycyny sportowej. Uczniowie NSMS PZKosz są zawodnikami klubów sportowych z całej Polski, które reprezentują w fazie centralnej Mistrzostw Polski w poszczególnych kategoriach wiekowych wg regulaminów PZKosz.

VI. ETAP CZWARTY Akademicki – operator PZKosz AKADEMICKIE CENTRUM KOSZYKÓWKI U20-U22 (do ewentualnej realizacji w przyszłości) Wydział Szkolenia Departamentu Sportu Polskiego Związku Koszykówki dostrzega problem braku możliwości przebicia się perspektywicznych zawodników w wieku 19-22 lat do zespołów ligowych ekstraklasy, co powoduje stagnację ich rozwoju oraz zbyt często ich odejście od sportu. W związku z tym widzimy potrzebę uruchomienia programu szkoleniowego dla tych zawodników na bazie istniejących NSMS lub w ośrodkach będących w pobliżu dużych aglomeracji miejskich, gdzie są silnie rozwinięte środowiska akademickie. Szkolenie w ACK odbywać się będzie w ciągu trzech pełnych lat w okresie od 01.09. pierwszego roku do 30.06. trzeciego roku. W ramach programu szkolenia w ACK uczestniczyć będzie w sumie maksymalnie 10-12 zawodników (5-6K i 5-6M), którzy na poziomie wiekowym odpowiadającym studiom licencjackim, będą chciały podnosić swoje umiejętności koszykarskie.

Warunkiem uczestnictwa w programie ACK jest min Warunkiem uczestnictwa w programie ACK jest min. bardzo wysoki poziom sportowy, tj. wysoka perspektywa gry w Reprezentacji Polski Kobiet i Mężczyzn w niedalekiej przyszłości, powołanie do szerokiej Młodzieżowej Reprezentacji Polski U23. Program ten będzie skierowany do tych zawodników, którzy mimo bardzo dużych perspektyw, nie znajdą miejsca w podstawowych składach zespołów ligowych, a powinni wchodzić w grę na poziomie Ekstraklasy. Program ten ma zapewnić im łagodne, bezproblemowe wejście w etap profesjonalnego uprawiania koszykówki w Polsce na poziomie reprezentacyjnym. Program ten będzie realizowany na bazie i we współpracy z NSMS. Najlepsi zawodnicy szkoły (5-6) oraz zawodnicy programu ACK (5-6) będą tworzyć jedną grupę szkoleniową, uczestnicząc w rozgrywkach Ekstraklasy (K) lub I ligi (M).

VII. MŁODZIEŻOWE REPREZENTACJE POLSKI Elementem Systemu Szkolenia Centralnego PZKosz są reprezentacje Polski w kategoriach młodzieżowych, w których prowadzone jest współzawodnictwo międzynarodowe w ramach Mistrzostw Europy, Mistrzostw Świata oraz Uniwersjady. Polski Związek Koszykówki prowadzi szkolenie centralne w ramach kadr narodowych, którego głównym zadaniem jest optymalne przygotowanie zespołów reprezentacji Polski do skutecznej rywalizacji na arenie międzynarodowej. Młodzieżowe Reprezentacje Polski PZKosz: Reprezentacja Polski U16 Kadetek (24 zawodniczki) i Kadetów (24 zawodników), Reprezentacja Polski U18 Juniorek (24 zawodniczki) i Juniorów (24 zawodników), Młodzieżowa Reprezentacja Polski U20 Kobiet (24 zawodniczki) i Mężczyzn (24 zawodników), Młodzieżowa Reprezentacja Polski U23 Kobiet (24 zawodniczki) i Mężczyzn (24 zawodników) (Uniwersjadowa). Głównym celem sportowym Reprezentacji Polski U16, U18 i U20 jest co roczny start w Finałach Mistrzostw Europy. Głównym celem Młodzieżowej Reprezentacji Polski U23 jest start w Uniwersjadzie (cykl dwuletni). W przypadku awansu do Finałów Mistrzostw Świata U17, U19 Polski Związek Koszykówki powołuje Reprezentację Polski w tych kategoriach wiekowych.

W celu zapewnienia właściwego, optymalnego przygotowania do startu w Finałach Mistrzostw Europy, Mistrzostw Świata czy Uniwersjady, dla każdej grupy wiekowej w ramach bezpośredniego przygotowania startowego (BPS) należy zapewnić odpowiednią liczbę dni szkoleniowych oraz gier kontrolnych (międzynarodowych): U16 – ok. 50-60 dni szkolenia (w tym ok. 15 gier kontrolnych), U18 – ok. 40-50 dni szkolenia (w tym ok. 12 gier kontrolnych), U20 – ok. 30-40 dni szkolenia (w tym ok. 9 gier kontrolnych), U23 - ok. 30-40 dni szkolenia (w tym ok. 9 gier kontrolnych). Selekcja i powoływanie do młodzieżowych kadr narodowych odbywa się na podstawie całorocznej obserwacji udziału zawodników w rozgrywkach ligowych w ramach Mistrzostw Polski oraz dotychczasowego udziału zawodnika w szkoleniu centralnym PZKosz.

VIII. ZARZĄDZANIE SZKOLENIEM CENTRALNYM KOORDYNATOR SZKOLENIA PZKosz Koordynator Szkolenia PZKosz - Polski Związek Koszykówki w celu prawidłowej koordynacji działań w zakresie szkolenia centralnego powołuje i zatrudnia dwóch Koordynatorów Szkolenia (po jednym w pionie męskim i żeński). KN U23 KN U20 KN U18 KN U16 U15 U14 KOORDYNATOR SZKOLENIA PZKosz Trener Główny ACK Trener Gł./Dyr. Sport NSMS Schemat przedstawia zakres działań Koordynatora Szkolenia PZKosz dla jednego pionu.

DYREKTOR SPORTOWY NSMS Dyrektor Sportowy NSMS / Trener Główny NSMS (Trener Główny ACK) – Polski Związek Koszykówki powoła i zatrudni Dyrektora Sportowego Niepublicznej Szkoły Mistrzostwa Sportowego (i / lub Trenera Głównego NSMS). W przypadku uruchomienia programu ACK Trener Główny NSMS będzie pełnił też funkcję Trenera Głównego ACK. DYREKTOR SPORTOWY NSMS Trener Główny NSMS Trener Asystent NSMS Trener Asystent NSMS Trener motoryki NSMS Fizjoterapeuta NSMS Schemat przedstawia zakres działań Dyrektora Sportowego NSMS (Trenera Głównego).

Trener Asystent / kierownik Trener Główny Reprezentacji Polski (U16, U18, U20, U23) – Polski Związek Koszykówki powoła i zatrudni sztaby szkoleniowe Reprezentacji Polski w kategoriach młodzieżowych U16, U18, U20, U23. Trener Główny U15 i U14 – Polski Związek Koszykówki powoła i zatrudni trenerów odpowiedzialnych za selekcję zawodników do szkolenia centralnego na poziomie U14 i U15. Trener Główny Trener Asystent Trener Asystent / kierownik Fizjoterapeuta

IX. KRYTERIA POWOŁYWANIA ZAWODNIKÓW DO SZKOLENIA CENTRALNEGO. Powołanie zawodników do szkolenia centralnego Polskiego Związku Koszykówki (kadry narodowe, NSMS, ACK) ma charakter celowy i odbywa się w formie wskazania przez trenerów głównych (odpowiedzialnych za konkretne zadanie będące elementem systemu szkolenia centralnego) i zatwierdzenia przez Wydział Szkolenia Departamentu Sportu Polskiego Związku Koszykówki. Do podstawowych kryteriów powoływania zawodników do szkolenia centralnego należy zaliczyć: Ocena stanu zdrowia i warunków fizycznych. Prezentowany poziom sprawności motorycznej i ocena możliwości rozwoju w tym zakresie (ocena ekspercka, wyniki testów motorycznych). Prezentowany poziom wyszkolenia koszykarskiego (umiejętności techniczno-taktycznych) i ocena możliwości rozwoju w tym zakresie. Aktualna klasa sportowa zawodnika wyrażona w: aktualnej przynależności do kadry narodowej, wskaźnikach statystycznych z gier w ostatnim sezonie na odpowiednim poziomie sportowym. Opinia środowiskowa (macierzysty klub, trener klubowy) i ocena trenera szkolenia centralnego o predyspozycjach do podjęcia wysiłku permanentnego szkolenia, zaangażowania w dotychczasowym procesie treningowym i zdolności do efektywnego funkcjonowania w rywalizacji w trakcie zawodów sportowych (skuteczność w sytuacjach ekstremalnych), a także perspektywiczność rozwoju sportowego w kontekście możliwości awansu do kolejnych kadr PZKosz.

X. TESTY DIAGNOSTYCZNE W SYSTEMIE SZKOLENIA CENTRALNEGO PZKosz Wydział Szkolenia Departamentu Sportu PZKosz stoi na stanowisku, że wszelkiego rodzaju wymierne wyniki testów specjalistycznych w koszykówce w bardzo niskim stopniu są skorelowane z poziomem umiejętności techniczno-taktycznych zawodnika i nie mogą służyć do oceny osiąganych postępów w krótkim (nawet 3-4 letnim) okresie czasu. W związku z powyższym w zakresie testów diagnostycznych służących do okresowej kontroli skuteczności procesu szkoleniowego znajdą zastosowanie tylko i wyłącznie próby oraz testy z zakresu motoryki. W katalogu obowiązkowych testów diagnostycznych w systemie szkolenia centralnego PZKosz znajdują się następujące: Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej (MTSF). Test wydolności tlenowej – BEEP TEST. Test wydolności beztlenowej – WINGATE. Test biegowy wytrzymałości szybkościowej – bieg 6x50m (25+25) z przerwą 15 sek. Testy siłowe: rzut piłką lekarską 3 kg oburącz sprzed klatki piersiowej w przód, rzut piłką lekarską 3 kg oburącz za siebie, wyciskanie sztangi na ławeczce poziomej.