program profilaktyki uzależnień Nie palę, nie piję, nie biorę - jestem odpowiedzialny za własne zdrowie program profilaktyki uzależnień
Uzasadnienie podjęcia realizacji programu: Coraz młodsze dzieci sięgają po papierosy, alkohol i narkotyki. Wiek inicjacji środkami uzależniającymi w zastraszającym tempie obniża się a jednocześnie rośnie lęk dorosłych w obliczu zagrożenia ich dzieci uzależnieniami. Do tej pory uczniowie gimnazjum nie uczestniczyli w żadnym z projektów dotyczących uzależnień. Profilaktyka uzależnień powinna być organizowana na kilku płaszczyznach: Czynne uczestnictwo młodzieży w programach edukacyjno – informacyjnych i interwencyjnych Rozwijanie u młodzieży umiejętności interpersonalnych m.in. umiejętności podejmowania odpowiedzialnych decyzji tzn. zdolność do wybierania pozytywnych, wolnych od uzależnień stylów życia System edukacji rodziców mający na celu naukę reagowania na problem, udzielania pomocy i wsparcia Zmiany postaw osób dorosłych w odniesieniu do młodzieży mającej kontakt z substancjami uzależniającymi (nie w kategoriach „jesteś zły”, ale „wiemy, że masz problem i chcemy ci pomóc”)
Zakres podejmowanych działań: Program przeznaczony był dla uczniów w wieku 13 – 17 lat (klasy: I, II i III Gimnazjum Specjalnego). Uczniowie objęci programem profilaktyki uzależnień z racji posiadanych orzeczeń o upośledzeniu umysłowym w stopniu lekkim realizują program nauczania dostosowany do ich indywidualnych możliwości i potrzeb. Uczniowie ci z racji upośledzenia umysłowego mają często ograniczoną umiejętność myślenia przyczynowo – skutkowego, stąd nie zawsze potrafią przewidzieć konsekwencje podejmowanych działań i decyzji, dlatego tak ważne było ukazanie im zagrożeń związanych z uzależnieniem. Program profilaktyki uzależnień opracowany został w ten sposób, aby każdy uczeń mógł posiąść wiedzę i umiejętności praktycznego radzenia sobie z presją otoczenia (umiejętność skutecznego odmawiania przyjęcia substancji uzależniającej). Do programu zaangażowani zostali również rodzice (spotkania, pogadanki i dyskusja). Program zakończył konkurs plastyczny z nagrodami dla uczniów oraz udziałem rodziców i zaproszonych gości pod hasłem „Moda na życie wolne od nałogów”
Cele operacyjne programu: Uczeń: zna pojęcia: uzależnienie, substancja uzależniająca potrafi wskazać rodzaje i fazy uzależnień wie jakie choroby mogą być skutkiem palenia tytoniu zna niebezpieczeństwa związane z biernym paleniem umie wymienić argumenty, które mogłyby skłonić palacza do zerwania z nałogiem zna akcje profilaktyczne skłaniające do rzucenia palenia wie jakie są skutki spożywania alkoholu zna cele akcji społecznych skierowanych przeciw pijanym kierowcom wie w jaki sposób alkohol niszczy życie rodzinne potrafi wymienić narkotyki i ich negatywne oddziaływanie na organizm młodego człowieka potrafi przezwyciężyć presję otoczenia i odmówić innym osobom częstującym go środkiem uzależniającym wie jak ważne są jego decyzje, które podejmuje teraz (odmowa przyjęcia substancji uzależniającej) dla jego zdrowia w przyszłości potrafi przewidzieć skutki swojego postępowania umie wskazać miejsca i osoby we własnym regionie zamieszkania udzielające pomocy uzależnionym umie wykonać plakat będący antyreklamą środków uzależniających wykorzystując różne techniki plastyczne
Forma realizacji programu: Program realizowany był w formie zajęć o charakterze psychologiczno – pedagogicznym wspierającym rozwój ucznia w ramach 10 godzin dodatkowych zajęć dla uczniów i 2 spotkań dla rodziców.
Tematyka zajęć: 1. Problematyka uzależnień (podstawowe pojęcia, wstępne informacje, rodzaje uzależnień)
2.Papieros – krok ku śmierci (skład papierosów, choroby związane bezpośrednio i pośrednio z paleniem papierosów, idea akcji „Rzuć palenie razem z nami”)
3. Mam prawo do dorastania w środowisku wolnym od dymu tytoniowego – praca plastyczna 4. Alkohol – nieprzyjaciel człowieka i cichy zabójca (negatywne skutki spożywania alkoholu)
5. Alkohol w rodzinie (rodzina z problemem alkoholowym, role przyjmowane przez dzieci w rodzinie, dorosłe dzieci alkoholików – wpływ alkoholizmu na ich życie, akcje społeczne skierowane przeciw pijanym kierowcom, miejsca i formy pomocy uzależnionym)
6. Świat byłby lepszy bez narkotyków (narkotyk- substancja silnie uzależniająca, rodzaje narkotyków, negatywne działanie, obalenie mitów, wyszukiwanie argumentów przeciw braniu narkotyków) 7. Narkotyki – gdzie szukać pomocy (wsparcie rodziny, ośrodki terapeutyczne) 8. Narkotyk zabija – plakat (antyreklama narkotyków)
9. Asertywność – sztuka odmawiania (pojęcie, kształtowanie umiejętności odmawiania) 10. „Moda na życie wolne od nałogów” – konkurs plastyczny
Spotkania z rodzicami: (poruszane problemy i zagadnienia) Informacja dotycząca realizowanego programu. Pogadanka na temat „Moje dziecko nie pali dzieckiem, nie pije i nie bierze narkotyków – mam czas by rozmawiać ze swoim dzieckiem” (symptomy przyjmowania substancji uzależniającej, gdzie szukać pomocy w razie pojawiających się problemów) 2. Podsumowanie projektu (pogadanka z elementami dyskusji), rozstrzygnięcie konkursu, wystawa prac plastycznych
Rezultaty realizacji programu: Uczniowie po zakończeniu programu posiedli wiedzę na temat zagrożeń związanych z uzależnieniem, ich negatywnych i długotrwałych skutków. Poznali skalę zjawiska narastającego wraz z rozwojem cywilizacji. Potrafią radzić sobie z presją otoczenia, nauczyli się sztuki odmawiania i poznali sposoby oraz drogi pomocy innym osobom sięgającym po środki uzależniające. Rodzice potrafią rozpoznać czy dziecko sięga po środki uzależniające, szczerze rozmawiać ze swoimi dziećmi i pomagać im w zaistniałych sytuacjach problemowych.
Program opracował zespół w składzie: Katarzyna Wiśniowska Katarzyna Kowal Lucyna Kontek