Armie nowożytnej Europy

Wojska zaciężne W XVI wieku zaczął dominować typ wojska zaciężnego lub najemnego. Ten pierwszy organizowany przez państwo typ zaciągu dominował w okresach pokoju.

Wojska zaciężne c.d. za początek stosowania wojsk zaciężnych w Polsce należy przyjąć wojnę trzynastoletnią z lat 1454–1466, ale dopiero od momentu spadku siły bojowej pospolitego ruszenia, które tak dobitnie wykazała ta wojna, ich udział stał się niezbędny do uzyskania zwycięstwa

Różnice między wojskami najemnymi a zaciężnymi Podczas długotrwałych wojen większe znaczenie odgrywały wojska najemne zaciągane na zasadzie kontraktu z ich dowódcą i organizatorem, który samodzielnie najmował żołnierzy, a następnie poszukiwał zatrudnienia wśród chętnych władców. Z kolei wojska zaciężne były zatrudnianie przez króla przy pomocy mianowanego przez niego rotmistrza królewskiego, który to rotmistrz na podstawie instrukcji królewskich zaciągał określoną w nich liczbę żołnierzy na określony okres czasu. Rotmistrz był równocześnie dowódcą zaciągniętej przez siebie chorągwi i odpowiadał za jej utrzymanie.

Najważniejsza różnica między oboma rodzajami wojsk sprowadzała się do tego, że wojska zaciężne stanowiły własność państwa, a oddziały najemne były wynajmowane na zasadzie kontraktu między państwem a dowódcą (właścicielem) oddziału.

Arkebuz dawna broń strzelecka używana od końca XV do początku XVII wieku. Była to długa ręczna broń palna gładkolufowa kalibru około 10-12 mm, pierwotnie zaopatrzona w zamek lontowy . Od I połowy XVI wieku stosowano także zamek kołowy. Arkebuzy były prymitywniejsze od muszkietów i bardziej kłopotliwe w nabijaniu. Z powodu kilkakrotnie mniejszej szybkostrzelności zostały niemal całkowicie wyparte przez muszkiety..

Muszkiet Muszkiet po raz pierwszy pojawił się we Włoszech i Hiszpanii na początku XVI wieku w późniejszym okresie został rozpowszechniony w całej Europie. Muszkiet była to długa, ręczna, odprzodowa broń piechoty wyposażona w zamek lontowy, a później kołowy. Używany był w prawie wszystkich krajach europejskich jako broń wojskowa. Używany był do końca XVII wieku. Muszkiet cechował się gładką lufą o kalibrze: od 17 do 25 mm. Czasem wyposażony był w celownik i muszkę. Ze względu na duży ciężar- około 9,5 kg

Żołnierzy uzbrojonych w muszkiety nazywano muszkieterami. Muszkiet w czasie oddawania strzału musiał być opierany na specjalnej podpórce- forkiet. Żołnierzy uzbrojonych w muszkiety nazywano muszkieterami. Od lewej: muszkiet z zamkiem kołowym, muszkiet z zamkiem lontowym, forkiet.

Muszkieterowie byli to strzelcy piechoty w XVI i XVII wieku Muszkieterowie byli to strzelcy piechoty w XVI i XVII wieku. Uzbrojenie ich stanowił muszkiet i rapier. Ponadto wyposażeni byli w: forkiet, prochownice, lont i bandolier z ładunkami. Strzelanie z muszkietu wymagało stosowania kontrmarszu i gruntownego wyszkolenia, dlatego muszkieterzy byli najczęściej żołnierzami zawodowymi, wysoko opłacalnymi.

Rapier Rapier jest bronią białą o długiej, prostej i obosiecznej klindze, dłuższą od szabli. Był najpopularniejszą bronią Europy Zachodniej od XVI do XVII wieku. Natomiast w Polsce był używany głównie przez wojska autoramentu cudzoziemskiego (arkebuzerów,rajtarów, )

Pika to dawna broń drzewcowa piechoty, używana przede wszystkim przeciwko kawalerii. Były one bardzo długie i osiągały nawet do sześciu metrów długości.

Drzewce zakończone były na samym szczycie metalowym grotem, co zwiększało skuteczność w boju. Pikinierzy, których główną broń stanowiła pika, byli również uzbrojeni w krótkie miecze ze względu na niewielką przydatność piki w bezpośrednim starciu. Piki były w powszechnym użytku aż do XVII wieku, kiedy wzrost zasięgu oraz skuteczności ognia prowadzonego z muszkietów i armat wraz z wprowadzeniem na wyposażenie piechoty bagnetów spowodowały, że piki stały się mało użyteczne i w XVIII wieku zniknęły z pól bitew.

Twierdza, forteca Jest to ufortyfikowane miasto, gród, klasztor. Czasem jest to samodzielna budowla o charakterze obronnym. W twierdzy na stałe przebywała załoga. W starożytności rolę twierdzy pełniły umocnienia otoczone murem obronnym zbudowanym na planie wieloboku z basztami na załamaniach wieloboku. W okresie średniowiecza twierdza to najczęściej zamek rycerski, ufortyfikowany klasztor lub gród. W tym okresie ważną rolę nadal odgrywały mury obronne, baszty i fosy. W XVI wieku, po wprowadzeniu nowych typów artylerii mury zastąpione zostały wałami ziemnymi a baszty bastionami.

Bastion Bastion – w dawnych fortyfikacjach o narysie bastionowym podstawowy element umocnień wznoszony na załamaniach obwałowania twierdzy (na wysuniętych narożnikach). Występuje w twierdzach na planie trójkąta, romboidu, pięcioboku o otwartej postawie.

Twierdza Chocim

Działo z XVII wieku. Lufy dział od XV wieku odlewano z brązu Działo z XVII wieku. Lufy dział od XV wieku odlewano z brązu. Ładowano je od wylotu. Najpierw dokładnie oczyszczano je na wilgotno aby usunąć tlące się resztki po strzale. Następnie ładowano odmierzoną ilość prochu i pocisk. Dowódca celował wzdłuż lufy działa, a oddanie strzału następowało przez podpalenie lontu w otworze zapłonowym.

Abordaż taktyka walki

Fregata – historyczna klasa żaglowych okrętów wojennych Klasa fregat pojawiła się w XVII wieku i ukształtowała się następnie jako okręty trzymasztowe. Były to średnie lub duże okręty żaglowe konstrukcji drewnianej, mniejsze i słabiej uzbrojone od okrętów liniowych, ale szybsze i zwrotniejsze. Fregaty przeznaczone były głównie do zadań rozpoznawczych i eskortowych oraz samodzielnych działań na odległych akwenach (np. zwalczania piratów itp.). Często też zatrudniane były do wypraw badawczych.

Uzbrojenie fregat składało się z dział umieszczonych w bateriach burtowych, tak więc na każdą burtę mogła strzelać jedynie połowa dział. Klasa fregat charakteryzowała się tym, że ich artyleria główna była umieszczona na jednym pokładzie działowym, który był zakryty pokładem górnym (okręty liniowe miały więcej zakrytych pokładów działowych). Na odkrytym pokładzie górnym fregaty były ponadto ustawiane lżejsze działa i karonady Największe francuskie fregaty żaglowe miały do 60 dział.

Fregata USS Constitution

Galeon Galeon to XVI-XVII wieczny, żaglowy okręt wojenny lub statek handlowy, cechujący się wysoką zwężającą się ku górze nadbudówką rufową oraz galionem - figurą na dziobie okrętu, z reguły uosabiającą jego nazwę.

Hiszpański galeon z XVIw

Pierwsze galeony, pojawiły się na początku XVI wieku w państwach śródziemnomorskich. Klasa galeonów ukształowała się w połowie XVI wieku.

Mayflower – żaglowiec - mały galeon handlowy, na którym pierwsi koloniści angielscy, tzw. Pielgrzymi, w liczbie 102 osób, przybyli do Ameryki Północnej w 1620 r. Konstrukcja drewniana, 3-masztowy. Replikę tego okrętu zbudowano w 1957 r. w Anglii (Mayflower II).

Okręty liniowe. W XVI – XVII wieku okręty żaglowe wchodziły do walki w szyku „roju”, w którym wokół większych okrętów pływały mniejsze jednostki. 50-DZIAŁOWY OKRĘT LINIOWY LEOPARD-1780

Okręty liniowe W XVIII wieku dominujący stał się szyk liniowy. Okręty płynęły jeden za drugim i ostrzeliwały nieprzyjaciela z dział umieszczonych na burtach. Największe jednostki zaczęto, od szyku walki, nazywać okrętami liniowymi

Pistolet z XVII wieku Pistolety – krótka broń palna – pojawiły się w Europie dopiero na początku XVI wieku. Dopiero wtedy wynaleziono bowiem zamek kołowy, umożliwiający oddanie strzału przy użyciu jednej ręki. Pistolety miały mały zasięg i niewielką celność. Stały się bronią kawalerii. Kawalerzyści mocowali parę pistoletów w specjalnych olstrach przy siodle.