Temat: Rada Ministrów. Cele lekcji Zapoznanie ze składem i kompetencjami Rady Ministrów Rozumienie sposobu powoływania Rady Ministrów
Skład. prezes Rady Ministrów; wiceprezesi; ministrowie; przewodniczący komitetów – określonych w ustawie.
Prezes Rady Ministrów (premier). przewodniczy Radzie Ministrów; reprezentuje Radę Ministrów; kieruje pracami RM – koordynuje i kontroluje pracę członków rządu; zwierzchnik korpusu służby cywilnej; nadzoruje samorząd terytorialny pod kątem legalności jego działania; stanowi prawo w formie rozporządzeń; kieruje pracą terenowej administracji rządowej.
Minister. Naczelny organ administracji rządowej i członek Rady Ministrów; Powoływany przez prezydenta na wniosek premiera; Stanowisko polityczne – wskazane kwalifikacje merytoryczne; Minister kierownik działu administracji rządowej, tzw. ministerstwa (np. edukacji, rolnictwa, …); Minister wypełniający zadania powierzone przez premiera (bez teki).
Proces powoływania rządu. a. Po wyborach parlamentarnych prezydent po konsultacjach z głównymi partiami desygnuje prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek ministrów w ciągu 14 dni od pierwszego posiedzenia sejmu; W ciągu 14 dni po exposé premiera RM musi uzyskać wotum zaufania sejmu większością bezwzględną (krok pierwszy); Jeżeli RM nie uzyska wotum zaufania to sejm w ciągu 14 dni powołuje rząd bezwzględną większością a prezydent wręcza nominacje i odbiera przysięgę (krok drugi); Jeżeli sejm nie powoła rządu to prezydent w ciągu 14 dni powołuje rząd, któremu do wotum zaufania wystarczy większość zwykła (krok trzeci); Gdy i ten rząd nie uzyska wotum zaufania, prezydent skrarca kadencję sejmu i zarządza wybory, a rządzi ostatni rząd.
Ustąpienie Rady Ministrów. Ukonstytuowanie się nowego sejmu; Rezygnacja członków RM lub premiera; Nieudzielenia wotum zaufania przez Sejm; Konstruktywne wotum nieufności (na wniosek 46 posłów z imiennym wskazaniem nowego kandydata na premiera); Dymisję składa premier na ręce prezydenta; Rekonstrukcja rządu – odwoływanie i powoływanie członków RM przez prezydenta na wniosek premiera, z powodu rezygnacji ministra lub złożeniu wobec niego wotum nieufności przez Sejm.
Odpowiedzialność RM. Odpowiedzialność parlamentarna (polityczna) – przed sejmem w formie wotum nieufności; może być solidarna lub indywidualna; Odpowiedzialność konstytucyjna – przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji lub ustawy lub popełnienie przestępstwa – na wniosek prezydenta lub 115 posłów uchwałą 3/5 ustawowej liczby posłów(276).
Zadania Rady Ministrów. zapewnienie wykonania ustaw; wydawanie rozporządzeń; kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie administracji państwa; uchwalanie projektu budżetu i jego wykonanie; ochrona interesów skarbu państwa; zapewnienie bezpieczeństwa państwa; ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności; ogólne kierownictwo w stosunkach międzynarodowych.