Systemowe leczenie nowotworów - chemioterapia Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz

Chemioterapia może być stosowana jedynie w leczeniu nowotworów chemiowrażliwych

Chemiowrażliwość nowotworów wysoka ALL Ziarnica zł. Chłoniaki Nowotwory jąder SCLC Guzy Wilms’a średnia Rak jajników Rak piersi Mięsak kości Raki reg. głowy i szyi szpiczak Rak pęcherza Rak j. grubego niska NSCLC Rak szyjki macicy Rak endometrium Mięsaki tk. miękkich czerniak Rak wątroby Rak trzustki

Czym jest chemioterapia? Jak jest mechanizm jej działania? Co można osiągnąć stosując chemioterapię? Czy może być stosowana z innymi formami leczenia? Jakie leki są stosowane i jak są podawane? Z jakimi objawami niepożądanymi można się liczyć w trakcie leczenia?

Czym jest chemioterapia? -jest to systemowe leczenie nowotworu lekami niszczącymi komórki nowotworowe

Jak jest mechanizm jej działania? Normalne, zdrowe komórki dzielą się i umierają w sposób kontrolowany, w przypadku nowotworu podziały komórkowe i tworzenie nowych komórek odbywa się poza kontrolą. Cytostatyki uszkadzają komórki zatrzymując ich wzrost lub podział.

Cykl komórkowy M (mitoza) G2 (gap 2) Faza G2 Faza G1 Komórki, które zakończyły podział S (synteza DNA)

Mechanizm działania wg fazy cyklu komórkowego Cyklo/fazo niespecyficzne leki alkilujące Fazo specyficzne Faza G1 L-asparaginaza sterydy Faza S antymetabolity antracykliny Faza G2 bleomycya Inhibitory topo I Faza M Alkaloidy Vinca taksany inhibitory topo II

Podział leków wg budowy leki alkilujące antymetabolity antybiotyki alkaloidy roślinne Alkaloidy Vinca taksany inhibitory topoizomerazy inne

Co można osiągnąć stosując chemioterapię? Wyleczenie nowotworu Kontrola wzrostu (wydłużenie czasu do wystąpienia przerzutów, zwolnienie tempa wzrostu) Zmniejszenie objawów związanych ze wzrostem guza lub jego rozprzestrzenianiem się

W jakim celu chemioterapia może być stosowana z innymi formami leczenia? Ograniczenia wielkości guza (poprzedzając leczenie miejscowe) – cht neoadiuwantowa Zniszczenia potencjalnych komórek nowotworowych po leczeniu miejscowym – cht adiuwantowa Umożliwienia lepszej skuteczności radioterapii

Nowotwory, w których neoadiuwantowa cht pozwala na zastosowanie oszczędzających zabiegów chirurgicznych  Rak odbytu Rak pęcherza moczowego Rak piersi Rak krtani Mięsaki kości Mięsaki tkanek miękkich

Jakie leki są stosowane i jak są podawane? Niektóre cytostatyki mogą być stosowane w wielu różnych nowotworach, inne jedynie w jednym lub kilku jego rodzajach

Formy chemioterapii Podawanie cykliczne Drogi dostępu: dożylnie doustnie dojamowo domięśniowo dokanałowo

Z jakimi objawami niepożądanymi można się liczyć w trakcie leczenia? Miejscowe Ogólne utrata włosów nudności, wymioty ↓wartości morfotycznych krwi zapalenie śluzówek biegunki infekcje utrata apetytu, zmiana smaku bóle mięśni neuropatie bezpłodność

Przyczyny niepowodzenia leczenia Nieodpowiednie unaczynienie guza Wytworzenie chemioopornych komórek