PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Organizacja i funkcjonowanie systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie w województwie podlaskim Idalia Wyszyńska Białystok, 19 września 2013 r.

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Realizacja zadań ustawowych – gminy (118) 118 – gminne programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie 79 – poradnictwo i interwencja w zakresie ppwr 118 – zapewnienie miejsc w ośrodkach wsparcia 118 – zespoły interdyscyplinarne (1 740 GR) 4 przypadki odebrania dziecka z rodziny (m. Białystok) DANE za 2012 r. W oparciu o prowadzone przez wojewodę nadzór i kontrolę realizacji przez samorząd gminny, powiatowy i województwa zadań z zakresu ppwr należy stwierdzić, że wszystkie gminy opracowały i realizują gminne programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie; ponad połowa gmin /79/ deklaruje prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie ppwr w szczególności poprzez działania edukacyjne wzmacniające opiekuńcze i wychowawcze kompetencje rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą; wszystkie gminy w razie potrzeb zapewniają osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsca w ow; we wszystkich gminach został powołany i funkcjonuje ZI (w ramach prac tych zespołów powołano 1740 GR – 2012r.); W 2012r. miały miejsce 4 przypadki odebrania dziecka z rodziny w związku z wystąpieniem przemocy w rodzinie na podst. art. 12a ustawy o ppwr

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Realizacja zadań ustawowych – powiaty (17) własne 17 – powiatowe programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie 10 – programy profilaktyczne 17 – zapewnienie miejsc w ośrodkach wsparcia 17 – zapewnienie miejsc w OIK z zakresu administracji rządowej 2 – SOW 13 – działania korekcyjno-edukacyjne DANE za 2012r. Zadania własne powiatu: Wszystkie powiaty opracowały i realizują powiatowe programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie; 10 powiatów opracowało i realizuje programy służące działaniom profilaktycznym mającym na celu udzielanie specjalistycznej pomocy, zwłaszcza w zakresie promowania i wdrożenia prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie; Wszystkie powiaty w razie potrzeb zapewniają osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsca w ow oraz w oik Realizując zadania z zakresu administracji rządowej, w 2 powiatach funkcjonują SOW; 13 powiatów realizuje programy oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Realizacja ustawowych zadań – samorząd województwa „Program Przeciwdziałania przemocy w rodzinie w woj. podlaskim na lata 2012 – 2015” „Dramat i tragedię pozostaw teatrowi”; „Problem przemocy werbalnej wobec dzieci”; ,,Problemy, bezpieczeństwo i profilaktyka przemocy wobec osób starszych na terenie woj. podlaskiego”; IX PODLASKIE DNI RODZINY Opracowano „Ramowy program ochrony ofiar przemocy w rodzinie” oraz „Ramowy program oddziaływań korekcyjno – edukacyjnych”, zawarty w publikacji „ABC LZI” „Gminne Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – Szkolenie Podstawowe” - cykl szkoleń Cykl dla LZI w 2012 r. – seminaria, warsztaty, kursy specjalistyczne Określone w ustawie zadania własne samorządu województwa są realizowane w następujący sposób: 1/ uchwałą Sejmiku Województwa Podlaskiego przyjęto i wydano „Program Przeciwdziałania przemocy w rodzinie w woj. podlaskim na lata 2012 – 2015” 2/ Inspirowanie i promowanie nowych rozwiązań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie („dramat i tragedię pozostaw teatrowi” – program skierowany do młodzieży, która poprzez sztukę ukazuje współczesne zagrożenia; „problem przemocy werbalnej wobec dzieci” – konferencja skierowana do pedag., psych., nauczyc., wychowawców plac. op-wych., chcących poszerzyć swoją wiedzę i udoskonalić umiejętności wychowawcze na temat przemocy werbalnej, poznać złożoność zjawiska emocjonalnego krzywdzenia dzieci i konsekwencji takich zachowań; „problemy, bezpieczeństwo i profilaktyka przemocy wobec osób starszych…” – konferencja poświęcona problematyce przemocy wobec osób starszych, diagnozie problemów i potrzeb podlaskich seniorów, prewencji; „IX Podlaskie Dni Rodziny” - promowanie wartości rodzinnych i wspólnego spędzania czasu z rodziną, jako alternatywy wobec przemocy oraz uzależnień 3/ opracowywanie ramowych programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie oraz ramowych programów oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie 4/ organizowanie szkoleń dla osób realizujących zadania związane z ppwr – „GKRPA – Szkolenie podstawowe” – zorganizowano cykl szkoleń, na których jednym w wiodących tematów było przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Głównym celem było dostarczenie wiedzy nt. uzależnienia od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych, metod leczenia, metod motywowania do podjęcia leczenia, aspektu osób uzależnionych stosujących przemoc w rodzinie, działań w zakresie Zespołów Interdyscyplinarnych; Cykl dla LZI w 2012 r. – w ramach szkoleń min. podniesiono wiedzę, kompetencje, kwalifikacje i doskonalono umiejętności członków ZI w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, pogłębiono wiedzę i umiejętności w zakresie pracy z osobą stosującą przemoc w rodzinie, przygotowano kadry PCPR woj. podlaskiego do realizacji programów korekcyjno-edukacyjnych itp..; W ramach tego zadania zrealizowano 370 h dydaktycznych różnorodnych zajęć (min. warsztaty „Praca z przypadkiem”, „Diagnoza systemowa rodziny. Diagnoza przemocy domowej”, „Praca z ofiarą/ sprawcą w ramach procedury NK i inne)

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Infrastruktura instytucji GMINY 46 punktów konsultacyjnych w 44 gminach 779 osób skorzystało Zgodnie z zapisami KPPPwR, Wojewoda dokonuje ilościowej i jakościowej analizy realizacji Programu i sporządza co roku, w oparciu o dane przekazane przez podległe jednostki, sprawozdawczość dotyczącą: instytucji pomagających ofiarom przemocy w rodzinie, form udzielanej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie, form działań kierowanych do sprawców przemocy w rodzinie. Analiza dokonywana jest w oparciu o druk sprawozdania, stanowiący załącznik do Krajowego Programu. W województwie podlaskim w ramach instytucji pomagających ofiarom przemocy w rodzinie, prowadzonych przez jst – wyszczególnionych w druku sprawozdania – funkcjonują: punkty konsultacyjne, ośrodki interwencji kryzysowej, specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie. W 2012 r. na terenie województwa funkcjonowało 46 PK prowadzonych w 44 gminach, 779 osób skorzystało z pomocy świadczonej w tych punktach.

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Infrastruktura instytucji POWIATY 7 Ośrodków Interwencji Kryzysowej /6 z miejscami całodobowymi – 57 miejsc/ 961 osób (102) 2 Specjalistyczne Ośrodki Wsparcia – 24 miejsca 131 osób (23) W 2012 r. w województwie funkcjonowało 7 OIK, w tym 6 z miejscami całodobowymi (łącznie dysponują 57 miejscami całodobowymi). Z różnorodnej pomocy w tych placówkach skorzystało 961 osób, w tym 102 osoby otrzymały pomoc w formie całodobowego schronienia. Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie funkcjonują w powiatach kolneńskim i suwalskim, w strukturach PCPR. Dysponują łącznie 24 miejscami całodobowego pobytu. W 2012 r. specjalistyczne ośrodki wsparcia udzieliły łącznie pomocy 131 osobom, natomiast 23 osoby skorzystały z pomocy w formie całodobowego schronienia.

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie 24 miejsca całodobowe standardy realizowane prawidłowo Powiat kolneński – 353 754,91 zł /358.000 zł/ Powiat suwalski – 363 882,70 zł /360.000 zł/ Tworzenie i prowadzenie specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie należy do zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez powiat. Zadanie to finansowane jest ze środków budżetu państwa. Podobnie jak w latach poprzednich, specjalistyczne ośrodki wsparcia funkcjonują w powiatach kolneńskim i suwalskim, w strukturach PCPR. Dysponują łącznie 24 miejscami całodobowego pobytu. Pomoc osobom dotkniętym problemem przemocy w rodzinie realizowana jest w SOW w trzech obszarach: interwencyjnym, terapeutyczno – wspomagającym oraz w zakresie zapewnienia potrzeb bytowych. Standardy tych usług w obu placówkach realizowane są prawidłowo. Środki wykorzystane w 2012 r.: - Powiat kolneński – 353 754,91 zł (plan budżetu na 2013 r. 358.000 zł) - Powiat suwalski – 363 882,70 zł (plan budżetu na 2013 r. 360.000 zł)

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Pomoc osobom doznającym przemocy Interwencja kryzysowa GMINY POWIATY 693 osoby (447 rodzin) {157 dzieci} 1 806 osób (1 417 rodzin) {199 dzieci} Formy pomocy udzielonej ofiarom przemocy Gminy – dzieci - prawie 23%; powiaty 11%

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Pomoc osobom doznającym przemocy Pomoc całodobowa POWIATY 135 osób (62 rodziny) {73 dzieci} Ponad 54% stanowią dzieci

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Pomoc osobom doznającym przemocy Inne formy pomocy FORMY GMINY POWIATY OGÓŁEM 685 (509 rodzin) 544 (494 rodziny) mieszkania socjalne - 31 osób (31 rodzin) działania terapeutyczne 209 (143 rodziny) 469 (441 rodzin) program ochrony ofiary przemocy 6 (3 rodziny) 195 (170 rodzin) program terapeutyczny 22 (21 rodzin) 187 (178 rodzin) Należy pamiętać, że przytoczone dane stanowią jedynie przybliżenie i nie oddają rzeczywistej skali problemu przemocy w województwie. Przemoc jest zjawiskiem niezwykle trudnym do badania, dotyka najbardziej intymnej sfery człowieka; zjawisko to nadal pozostaje w wielu przypadkach nieujawnione; nie ma jednego kompleksowego systemu monitorowania zjawiska przemocy, dane zbierane przez poszczególne służby nie są porównywalne.

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Niebieskie Karty Wypełniono: 328 NK w 61 gminach (156 przekazanych) 178 NK w 5 powiatach (178 przekazanych) Ogółem 2012 r.: 2 534 NK 1 814 NK-C 1 278 NK-D 1 120 zakończonych CO MOŻNA ZROBIĆ, BY KART C I D BYŁO WIĘCEJ?

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Niebieskie Karty I-VI 2013  1 198 – NK z 2012  1 442 – NK-A w 2013  1 187 Policja  200 JOPS  29 Oświata  20 KRPA  6 Ochrona zdrowia  332 – posiedzenia ZI/ 3 656 – posiedzenia GR  1 008 NK-C (896 k + 112 m)  805 NK-D (71 k + 734 m)  810 zakończonych procedur (67% ustanie; 33% brak zasadności)  53 os. – schronienie w ośrodkach wsparcia (18k, 2m, 33 dz)  1 przypadek odebrania dziecka z rodziny Liczba "Niebieskich Kart" kontynuowanych z poprzedniego roku - 1 198 Liczba "Niebieskich Kart - A" 1442, w tym wypełnionych przez przedstawicieli podmiotów wszczynających procedurę: Liczba Niebieskich Kart C wypełnionych przez ZI/ GR Liczba zakończonych przez ZI/ GR procedur "Niebieskie Karty„ - Ogółem 810, na skutek ustania pwr oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy – 542; na skutek braku zasadności podejmowania działań – 268 Liczba przekazanych przez ZI/ GR zawiadomień do organów ścigania o popełnieniu przestępstwa z użyciem pwr 57 Liczba osób, którym zapewniono schronienie ogółem, w tym: 53 (kobiety 18, mężczyźni 2, dzieci 33). Liczba przypadków odebrania dziecka z rodziny na podst. art. 12a ustawy o ppwr w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie – 1 WIĘCEJ C I D W STOSUNKU DO OGÓŁEM NIŻ W 2012 R.

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Działania kierowane do sprawców przemocy Działania interwencyjne ogółem GMINY POWIATY 175 osób 476 osób Znaczny wzrost w porównaniu z ubiegłymi latami Gminy – w tym: 10 izolowanie sprawców od ofiar; 1 eksmisja z lokalu

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Działania kierowane do sprawców przemocy Programy korekcyjno-edukacyjne 13 powiatów (!) Znaczny wzrost w porównaniu z ubiegłym rokiem – 8 powiatów

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Programy korekcyjno-edukacyjne Łącznie 323 osoby Pełny cykl ukończyło 208 osób (64,3%) w ramach środków finansowych z budżetu państwa 360 231,05 zł 3 powiaty realizowały programy min. na terenie Aresztów Śledczych

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Programy korekcyjno-edukacyjne 2006 - 2012

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Programy korekcyjno-edukacyjne I-VI 2013 r.  9 powiatów realizowało programy  11 powiatów (w tym 6 ponownie) planuje realizację w II półroczu 2013  170 osób poddanych oddziaływaniom (13 kobiet)  99 ukończyło pełny cykl (58,23%)

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Programy korekcyjno-edukacyjne POWIAT/ ROK 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 I-VI 2013 Białystok powiat miejski   Łomża powiat miejski Suwałki powiat miejski augustowski białostocki bielski grajewski hajnowski kolneński łomżyński moniecki sejneński siemiatycki sokólski suwalski wysokomazowiecki zambrowski

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Działalność kontrolna Wojewody 2012 r. – skontrolowano 20 jst: 16 gmin, 4 powiaty 2013 r. – plan kontroli – 32 jst: 30 gmin, 2 powiaty do 19.09 – skontrolowano 22 gminy, 2 powiaty Realizując określone w ustawie o ppwr zadania wojewody pracownicy WPS, w ramach sprawowanego nadzoru nad realizacją zadań z zakresu ppwr przez jst

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Działalność kontrolna Wojewody Zadania własne gminy 16 kontroli Ocena prawidłowości realizacji przez gminy zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie określonych w art. 6 ust. 2 ustawy Od 01 sierpnia 2010 r. do dnia kontroli Ocena: 2 – pozytywna 3 – pozytywna z uchybieniami 10 – pozytywna z nieprawidłowościami 1 – negatywna

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Działalność kontrolna Wojewody Zadania własne gminy Uchybienia i nieprawidłowości nieuregulowanie podstaw prawnych realizacji przez jednostkę kontrolowaną zadań określonych w ustawie o ppwr niepodjęcie uchwały i niezrealizowanie przez gminę programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie nierealizowanie procedury Niebieska Karta (NK) zgodnie z rozporządzeniem w sprawie procedury NK oraz wzorów formularzy NK brak w składzie ZI przedstawicieli podmiotów wymienionych art. 9a ust. 3 ustawy o ppwr niesystematyczne i nierzetelne prowadzenie dokumentacji indywidualnej osób objętych procedurą NK nie dokonano wpisu w statucie, regulaminie, bądź w zakresie czynności pracowników dotyczącego realizacji przez gminę zadań określonych w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nie podjęto uchwały i nie zrealizowano przez gminę programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie nie zawarto porozumień pomiędzy wójtem /burmistrzem, a pomiotami wchodzącymi w skład zespołów interdyscyplinarnych brak podpisanych oświadczeń o zachowaniu poufności informacji i danych uzyskanych przy realizacji zadań nie realizowano procedury Niebieska Karta (NK) zgodnie z rozporządzeniem w sprawie procedury NK oraz wzorów formularzy NK nieterminowo przekazywano przez przewodniczącego ZI formularz NK „A” do członków ZI lub grupy roboczej brak w składzie ZI przedstawicieli podmiotów wymienionych w art. 9 a ust 3 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie niesystematycznie i nierzetelnie prowadzono dokumentację indywidualną osób objętych procedurą NK

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Działalność kontrolna Wojewody Zadania powiatu 4 kontrole Ocena prawidłowości realizacji przez powiaty zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie określonych w art. 6 ust. 3 i 4 ustawy Od 01 stycznia 2011 r. do dnia kontroli Ocena: 4 – pozytywna z nieprawidłowościami

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Działalność kontrolna Wojewody Zadania własne powiaty nieprawidłowości i uchybienia nie realizowano programu oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie (1 powiat) nie dokonano wpisu w statucie, regulaminie, bądź w zakresie czynności pracowników dotyczącego realizacji przez pcpr zadań określonych w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nie realizowano programów profilaktycznych nie realizowano programu oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie; nie dokonano wpisu w statucie, regulaminie, bądź w zakresie czynności pracowników dotyczącego realizacji przez pcpr zadań określonych w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie; nie podejmowano działań zmierzających do tworzenia programów służących działaniom profilaktycznym mających na celu udzielenie specjalistycznej pomocy, zwłaszcza w zakresie promowania i wdrożenia prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Działalność kontrolna Wojewody 2013 r. Do dziś: 24 kontrole; 22 w gminach/ 2 w powiatach Ocena prawidłowości realizacji przez gminy i powiaty zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Od 01 stycznia 2012 r. do dnia kontroli Ocena: najczęściej – pozytywna z nieprawidłowościami

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Działalność kontrolna Wojewody Uchybienia i nieprawidłowości Zadania gminy brak ngo w składzie ZI nierealizowanie procedury Niebieska Karta zgodnie z rozporządzeniem w sprawie procedury NK oraz wzorów formularzy NK błędy w gminnym programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie (min. brak diagnozy zjawiska; sprawozdawczości i monitorowania) brak podpisanych porozumień pomiędzy wójtem/burmistrzem, a podmiotami wchodzącymi w skład ZI niesystematyczne i nierzetelne prowadzenie dokumentacji indywidualnej osób objętych procedurą NK Zadania powiatu brak diagnozy zjawiska przemocy na terenie powiatu brak programów profilaktycznych brak wpisu w statucie, regulaminie, bądź w zakresie czynności pracowników dotyczącego realizacji przez pcpr zadań określonych w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie brak w składzie ZI przedstawicieli podmiotów wymienionych w art. 9 a ust 3 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nieterminowe przekazywanie przez przewodniczącego ZI formularza NK-A do członków ZI; brak wypełnionych NK C i D; nieprzekazywanie NK B; przypadki nie zapraszania ofiar/sprawców na posiedzenia ZI brak programów służących działaniom profilaktycznym mającym na celu udzielenie specjalistycznej pomocy, zwłaszcza w zakresie promowania prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci z rodzin zagrożonych przemocą

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Poradnictwo specjalistyczne 60 jednostek (11 niepublicznych) 17 powiatów Jednostki poradnictwa specjalistycznego Jednostki świadczące poradnictwo specjalistyczne Jednostki o zasięgu gminnym i powiatowym; zarówno jps – kluby AA, poradnie psych-pedago.; jak również jednostki świadczące takie poradnictwo – jops, poradnie terapii uzależnień i współuzależnienia, dyżury specjalistów itp.

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Zapewnienie miejsc noclegowych 23 placówki (11 niepublicznych) 11 powiatów miejsca noclegowe/ schronienie całodobowe (15) 590 miejsc

PODLASKI URZĄD WOJEWÓDZKI W BIAŁYMSTOKU Dziękuję za uwagę Idalia Wyszyńska Wojewódzki Koordynator Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie iwyszynska@bialystok.uw.gov.pl tel. 85/ 74 39 526