Prof. dr hab. Krzysztof A. Sobiech AWF Wrocław

Budowa aminokwasów Aminokwasy są podstawowymi składnikami białek i peptydów. Można je traktować jako pochodne kwasów mono - i dikarboksylowych z grupą aminową w pozycji 2 (α), rzadziej w innych pozycjach, lub jako związki organiczne posiadające rodnik oraz dwie grupy funkcyjne – aminową (-NH2) i karboksylową (-COOH). COOH │ H2N— C ―H R R -może być łańcuchem prostym lub rozgałęzionym, rodnikiem aromatycznym lub heterocyklicznym

Przykłady ważniejszych aminokwasów: COOH COOH COOH COOH H N C H 2 H N C H H N C H 2 H N C H 2 2 H C C H H C H 3 2 C H C H 3 H C C H 3 3 glicyna (Gly) alanina (Ala) leucyna (Leu) walina (Val) C H 3 COOH COOH COOH HOOC H C H N C H H N C H H N C H 2 2 2 H N 2 C H C H C H C H 2 2 2 C H 2 H C O H C H C H N H 3 O H CON H 2 2 2 2 lizyna (Lys) seryna (Ser) treonina (Thr) asparagina (Asn)

kwas asparaginowy (Asp) kwas glutaminowy (Glu) HOOC COOH HOOC COOH H H C C H N C H H N C H 2 2 H N H N 2 2 C H C H C H C H C H 2 2 C H 2 2 2 2 S C H COOH S H 3 COOH cysteina (Cys) metionina (Met) kwas asparaginowy (Asp) kwas glutaminowy (Glu) COOH COOH H N C H H N C H 2 2 H C 2 C H 2 fenyloalanina (Phe) C tyrozyna (Tyr) C H C C H H C C H H C C H H C C H C C H O H

Podział aminokwasów Ze względu na różnice w składzie chemicznym cząsteczki, a w szczególności różnice dotyczące liczby grup karboksylowych i aminowych: Obojętne – zawierające w swojej budowie jedną grupę karboksylową i jedną grupę aminową np. : glicyna, alanina, walina, leucyna, izoleucyna, seryna, tyrozyna Kwaśne – zawierające w cząsteczce dwie grupy karboksylowe i jedną aminową np. : kwas asparginowy, kwas glutaminowy. Zasadowe – zawierające w swojej budowie dwie grupy aminowe i jedną grupę karboksylową np. : lizyna, arginina, histydyna

Aminokwasy obojętne z uwagi na budowę łańcuchów bocznych dzielimy na: alifatyczne- posiadają łańcuch boczny prosty lub rozgałęziony np.: glicyna, alanina, walina, leucyna, izoleucyna hydroksyaminokwasy alifatyczne - zawierają w łańcuchu bocznym grupę OH np. : seryna, treonina aminokwasy siarkowe alifatyczne – zawierają w łańcuchu bocznym siarkę w postaci grup: -SH, -S-S-, -S-CH3 tj. cysteina, cystyna, metionina b) aromatyczne- posiadające pierścień aromatyczny np. : fenyloalanina, tyrozyna. c) heterocykliczne- posiadające pierścień heterocykliczny np.: tryptofan, hydroksyprolina.

Ze względu na udział w budowie białek: a) Niebiałkowe - nie uczestniczące w budowie białek np.: homoseryna, ornityna, β-alanina b) Białkowe - wchodzące w skład białek: glicyna, alanina, seryna, cysteina, cystyna, fenyloalanina, tyrozyna, tryptofan, histydyna, treonina, metionina, walina, arginina, leucyna, izoleucyna, lizyna, kwas asparginowy, kwas glutaminowy, asparagina, glutamina.

Aminokwasy białkowe dzielimy na: egzogenne - nie wytwarzane w organizmie, czyli takie które muszą być dostarczane z zewnątrz np. z pożywieniem: fenyloalanina, walina, leucyna, izoleucyna, metionina, lizyna itd. częściowo egzogenne - takie, które mogą być wytworzone z odpowiednich prekursorów: cysteina powstająca z egzogennej metioniny, tyrozyna z fenyloalaniny rzadko występujące w białkach: 4-OH-prolina i 5-OH- lizyna endogenne - czyli syntetyzowane w organizmie: alanina, seryna, kwas asparginowy, kwas glutaminowy, arginina (u dzieci i młodzieży)

Aminokwasy CO α AA + pirogronian α ketokwas + Ala dezaminacja oksydacyjna transaminacja 2 CO dekarboksylacja α AA + pirogronian α ketokwas + Ala ALAT – enzym transaminaza alaninowa Glu α keto glutarowy Tyrozyna Adrenalina Noradrenalina Histydyna Histamina C 2 NH C O Tryptofan Serotonina

BCAA 500 L-ARGININE 500 GLUTAMINE STAR L-LYSINE 1000 (Leu Ile Val) L-ARGININE 500 (Arg) GLUTAMINE STAR (Gln) L-LYSINE 1000 (Lys)

Przyspiesza regenerację mięśni !! BCAA zawiera aminokwasy egzogenne z rozgałęzionym łańcuchem Stymuluje usuwanie tłuszczów Przyspiesza regenerację stawów Ułatwia przechowywanie zapasów glikogenu Chroni stawy przed uszkodzeniem w czasie wysiłku fizycznego Wspomaga tworzenie się nowych komórek mięśniowych i tkanek Optymalizuje wykorzystanie glikogenu jako źródła energii w mięśniach Przyspiesza regenerację mięśni !!

najbardziej rozpowszechniony aminokwas GLUTAMINE STAR najbardziej rozpowszechniony aminokwas Wspiera układ odpornościowy Aktywizuje regenerację tkanek Poprawia sprawność umysłową Wspiera przyrost masy mięśniowej Usprawnia działanie hormonu wzrostu Zwiększa wydolność układu mięśniowego Przy niedoborach Gln następują straty BCAA, Arg, Glu i Pro, a to jest niekorzystne i powoduje ujemny bilans energetyczny w konsekwencji redukcję tkanki mięśniowej !!

L-ARGININE 500 produkt STARLIFE tlenek azotu (NO) + L-cytrulina fosforan argininy L-Arg syntaza NO neuroprzekaźnik czynnik rozkurczający mięśnie gładkie czynnik rozszerzający naczynia

Tlenek azotu – NO – okres półtrwania 3-4 sek. L-Arg NO odpowiada za prawidłowe ciśnienie krwi hamowanie agregacji płytek krwi przez zwiększenie syntezy c GMP neuroprzekaźnik w mózgu zaangażowany w erekcję (+) cyklaza guanozynowa GTP c GMP GMP fosfodiesteraza sildenafil (-)

1998 r. Nagroda Nobla dr Louis Ignarro tlenek azotu – NO – „jako cząsteczka sygnalizująca w układzie krążenia.„ Dzienna propozycja 6g L-Arg 0,2g L- cytruliny

wspomaga prawidłowy wzrost i rozwój kości L-LYSINE 1000 wspomaga prawidłowy wzrost i rozwój kości Pomaga w przyswajaniu wapnia Odgrywa pozytywną rolę w leczeniu oparzeń Wpływa na produkcję hormonów i enzymów Przyśpiesza rekonwalescencję po operacjach Wspiera prawidłowy wzrost i rozwój kości w wieku dziecięcym Z L-Arg w stosunku 1:1 wspomaga produkcję hormonu wzrostu L-lizyna w kombinacji z peptydem L- piroglutaminanem argininy – układ APL - powoduje redukcję tk. tłuszczowej - wzrost wydzielania hormonu wzrostu

wspiera organizm przy zwiększonym wysiłku sportowym TAURINE 600 wspiera organizm przy zwiększonym wysiłku sportowym

Dlaczego właśnie TAURYNA ? Tauryna to aminokwas zawierający siarkę - biomakropierwiastek N H 2 CH 2 O C H 2 S OH O TAURINE Powodem większego zainteresowania były wyniki badań naukowców stwierdzające, że w komórkach nie wchodzi w skład budulca białek, ale jest rozpuszczony w cytoplazmie.

CO TO JEST ? !UWAGA! Mleko krowy zawiera 20 x mniej tauryny!!! Tauryna jest szczególnie ważnym aminokwasem Biała substancja krystaliczna bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie. Nietoksyczna. Stężenie w osoczu 0,4 - 0,8mg/100cm3 (porównywalne z kreatyną) Znajduje się we wszystkich tkankach ciała; Najwięcej jest jej – w mięśniach, w sercu, w mózgu i w siatkówce oka. Organizm ludzki potrafi wytworzyć taurynę z cysteiny, ale tylko w przypadku bardzo korzystnych warunków i wystarczającej ilości witaminy B6. Noworodki nie mogą wytwarzać tauryny i dlatego niezbędne jest dostarczanie go z pokarmem. Jest najliczniejszym aminokwasem w mleku matki!                                                     !UWAGA! Mleko krowy zawiera 20 x mniej tauryny!!!

JAK DZIAŁA ? ZADANIE TAURYNY: Proanaboliczny (antykataboliczny) efekt – zwiększenie siły mięśni Przyspiesza regenerację i łagodzi skutki zmęczenia fizycznego i umysłowego (stres) Efekt detoksykacyjny – z kwasami żółciowymi tworzy taurocholany i jest wydalany z organizmu Stymulacja receptorów insuliny prowadzi do zwiększenia transportu cukrów i aminokwasów do komórki. Wspieranie proteosyntezy, syntezy białek (masy mięśni). Wzmocnienie mięśni poprzecznych i mięśnia sercowego

I JAK JESZCZE DZIAŁA ? ZADANIE TAURYNY: W mózgu powoduje uwalnianie neurotransmiterów Wytwarza dobre samopoczucie i poprawia nastrój Zwiększa ukrwienie mózgu Zapobieganie skurczom – prowadzi do elektrycznej stabilizacji błon komórkowych Zwiększa koncentracje, przygotowuje organizm do dużych obciążeń Łagodzi skutki psychicznego i emocjonalnego stresu                                                    

METABOLIZM W organizmie znajduje się około 70 gramów – w mięśniach, sercu, mózgu, siatkówce oka WYTWARZANIE w wątrobie ok. 50 – 125 mg/dziennie – w optymalnych warunkach ! PRZYJMOWANIE: 40 - 400 mg/dziennie wraz z pokamem. Wydalana jest z moczem; podczas niedoboru następuje jej resorbcja w nerkach Po połączeniu z kwasami żółciowymi jest wydalana wraz ze stolcem, częściowo rozkładana przez florę jelitową i wydalana w postaci H S                                                     ! UWAGA ! Nie zawierają jej warzywa i zboża, mało mleko krowie ! Bardzo zagrożone są dzieci wegetarian !!! ŹRÓDŁA: mięso, ryż, ziemniaki, produkty mleczne 2 Synteza tauryny z kwasami żółciowymi w jelicie korzystnie wpływa na metabolizm lipidów i cholesterolu.

KOMU JEST ZALECANA ? sportowcom przy dużych obciążeniach treningowych osobom pracującym fizycznie – reprezentanci manualnych profesji (np. dentyści) osobom wykonującym pracę wymagającą koncentracji psychofizycznej (kierowcy, studenci, nauczyciele, kierownicy zespołów, prezesi firm,...)                                                     suplementacja przed zawodami (20-40 min. przed wysiłkiem) w dyscyplinach wytrzymałościowych (np. biegi długodystansowe) po wysiłku – jako wsparcie regeneracji i odnowy biologicznej

DLA KOGO JEST JESZCZE KORZYSTNA ? dla „sercowców“ – ludzi z chorobami serca; polepsza działanie mięśnia sercowego, mniej arytmii; dla palących, którzy chcą zerwać z nałogiem!! dla dzieci – niezbędny dla prawidłowego rozwoju centralnego układu nerwowego i siatkówki oka dla epileptyków – zmniejsza czestotliwość skurczy dla cukrzyków i osób z wysokim ciśnieniem                                                    

Produkty zawierające taurynę Suplementy żywności: TABLETKI zawierające – 600 mg tauryny Wzbogacone pożywienie: Produkty dla niemowląt                                                     Wskazana dawka dzienna: 1 tabletka 2 x dziennie Terapeutycznie: 4 tabletki 3 x dziennie

STOSOWNE KOMBINACJE CREATINE STAR ALFALFA WHEY STAR REGEMAX L-ARGININE 500 GLUCOSAMINE STAR GLUTAMINE STAR BCAA 500

MULTI STAR 16 aminokwasów, w tym: Ala, Arg, Glu, Asp, Cys, His, Ile, Leu, Val, Met, Phe, Pro, Ser, Tre, Tyr, Gly Optymalne proporcje składowych Wysoka bioprzyswajalność – 92% Usprawnianie metabolizmu komórkowego

Kwas 3 hydroksy – 3 metylo – masłowy HMB Kwas 3 hydroksy – 3 metylo – masłowy CH 3 C HO H O OH Przyrost masy mięśniowej Zmniejszenie tworzenia się kortyzonu (czyli wzrost indeksu ) Zmniejszenie tłuszczu podskórnego testosteron kortyzon Pomocna kombinacja: MULTI STAR TAURINE 600 BCAA 500 GLUTAMINE STAR

Produkty STARLIFE jako pośrednie źródło poprawy libido i seksualności L-ARGININA TAURYNA 600 GOLD STAR (żeń-szeń) CORDYCEPS STAR (żeń-szeń) SAW PALMETTO MULTI STAR (żeń-szeń, palma karłowata, aminokwasy) STAR MEN (łącznie z SELENIUM STAR, ZINC STAR)

Pomóż sobie i swoim bliskim dodaj do aminokwasowych produktów STARLIFE aktywność fizyczną i zrównoważoną codzienną dietę